Hướng dẫn trồng cây cỏ voi không bị chết

Cây cỏ voi là loại cây thức ăn xanh chủ lực trong ngành chăn nuôi, đặc biệt là trâu, bò, dê do khả năng sinh trưởng mạnh mẽ và năng suất vượt trội. Việc trồng cỏ voi thành công không chỉ đảm bảo nguồn thức ăn ổn định, giàu dinh dưỡng mà còn góp phần giảm chi phí sản xuất, nâng cao hiệu quả kinh tế cho người chăn nuôi. Tuy nhiên, nhiều bà con vẫn gặp phải tình trạng cây cỏ voi bị chết sau khi trồng hoặc trong quá trình chăm sóc. Nắm vững cách trồng cây cỏ voi không bị chết là yếu tố then chốt để đạt được năng suất tối đa. Bài viết này sẽ đi sâu phân tích các nguyên nhân gây chết cây và cung cấp những kỹ thuật trồng và chăm sóc chi tiết, giúp cây cỏ voi của bạn luôn xanh tốt và phát triển bền vững.

Tìm hiểu về cây cỏ voi và các nguyên nhân gây chết

Để áp dụng đúng cách trồng cây cỏ voi không bị chết, trước hết chúng ta cần hiểu rõ về đặc điểm sinh học của loại cây này cũng như những yếu tố môi trường, kỹ thuật canh tác có thể dẫn đến tình trạng cây bị chết. Cỏ voi (Pennisetum purpureum), còn gọi là cỏ VA06, là một loại cây thân thảo lâu năm, thuộc họ Lúa (Poaceae). Cây có khả năng tái sinh mạnh sau khi cắt, thích nghi được với nhiều điều kiện khí hậu khác nhau, nhưng để đạt năng suất và tuổi thọ cao, cây cần được cung cấp đủ các yếu tố cần thiết.

Đặc điểm và giá trị kinh tế của cỏ voi

Cỏ voi có bộ rễ chùm phát triển mạnh, giúp cây bám đất tốt và hút dinh dưỡng hiệu quả. Thân cây mập, lá to, xanh tốt, có hàm lượng dinh dưỡng cao, đặc biệt là protein thô khi thu hoạch đúng thời điểm (trước khi cây ra hoa). Cỏ voi không chỉ dùng làm thức ăn tươi mà còn có thể ủ chua dự trữ cho mùa đông hoặc giai đoạn khan hiếm cỏ. Với chu kỳ sinh trưởng nhanh và khả năng cho nhiều lứa cắt trong năm, cỏ voi mang lại năng suất sinh khối rất lớn trên cùng một diện tích đất.

Giá trị kinh tế của cỏ voi nằm ở việc cung cấp nguồn thức ăn thô xanh dồi dào, giúp vật nuôi tăng trưởng nhanh, giảm thiểu việc sử dụng thức ăn tinh đắt đỏ. Điều này trực tiếp làm tăng lợi nhuận cho các trang trại chăn nuôi quy mô lớn và cả các hộ gia đình nhỏ lẻ. Tuy nhiên, nếu cây bị chết hàng loạt, người trồng sẽ chịu thiệt hại nặng nề về chi phí đầu tư ban đầu (giống, phân bón, công sức) và mất đi nguồn thu dự kiến.

Các giống cỏ voi phổ biến và khả năng thích nghi

Ở Việt Nam, các giống cỏ voi phổ biến bao gồm VA06, Lai F1, và một số giống nhập nội khác. Giống VA06 được ưa chuộng nhờ năng suất cao, khả năng chống chịu tốt hơn với sâu bệnh và điều kiện bất lợi so với các giống cũ. Tuy nhiên, dù là giống nào, chúng đều cần những điều kiện cơ bản để sinh trưởng. Việc chọn giống phù hợp với điều kiện đất đai, khí hậu tại địa phương là bước đầu tiên quan trọng trong cách trồng cây cỏ voi không bị chết. Một giống không phù hợp có thể dễ dàng bị suy yếu và chết dưới áp lực của môi trường hoặc sâu bệnh.

Các nguyên nhân chính khiến cây cỏ voi bị chết

Tình trạng cây cỏ voi bị chết thường do một hoặc nhiều yếu tố kết hợp lại. Việc xác định đúng nguyên nhân là cực kỳ quan trọng để đưa ra biện pháp phòng ngừa và xử lý hiệu quả. Các nguyên nhân chính có thể được phân loại như sau:

Nguyên nhân từ khâu chuẩn bị ban đầu

• Đất không phù hợp: Cỏ voi ưa đất tơi xốp, giàu dinh dưỡng, thoát nước tốt, có độ pH trung tính hoặc hơi chua (từ 5.5 đến 6.5). Đất quá chặt, úng nước, quá chua hoặc quá kiềm đều cản trở sự phát triển của rễ và có thể làm cây chết do ngạt hoặc ngộ độc dinh dưỡng. Đất bạc màu, thiếu dinh dưỡng cũng khiến cây còi cọc, yếu ớt và dễ bị tấn công.
• Giống kém chất lượng: Sử dụng hom giống hoặc hạt giống yếu, nhiễm bệnh, già cỗi hoặc không được xử lý đúng cách trước khi trồng sẽ làm giảm tỷ lệ nảy mầm/mọc mầm, cây con yếu và dễ chết. Giống không rõ nguồn gốc, không đảm bảo chất lượng là rủi ro lớn.

Nguyên nhân trong quá trình trồng

• Kỹ thuật trồng sai: Khoảng cách trồng quá dày khiến cây cạnh tranh ánh sáng và dinh dưỡng, không khí kém lưu thông tạo điều kiện cho nấm bệnh phát triển. Trồng quá nông khiến hom/hạt dễ bị khô hoặc bị chuột, kiến tha đi. Trồng quá sâu lại làm hom/hạt bị thiếu oxy, khó nảy mầm hoặc mọc mầm yếu, dễ bị thối.
• Thời vụ trồng không thích hợp: Trồng vào thời điểm thời tiết quá khô hạn, quá lạnh hoặc mưa bão kéo dài mà không có biện pháp bảo vệ phù hợp sẽ làm giảm tỷ lệ sống của cây con.

Nguyên nhân do chăm sóc không đúng cách

• Thiếu hoặc thừa nước: Cỏ voi cần đủ nước để sinh trưởng, đặc biệt trong giai đoạn cây con và sau khi cắt. Tuy nhiên, ngập úng kéo dài là kẻ thù của cỏ voi, làm rễ bị thiếu oxy và chết, dẫn đến cả cây chết theo. Hạn hán kéo dài mà không tưới cũng làm cây bị khô héo và chết.
• Thiếu hoặc thừa phân bón: Thiếu dinh dưỡng khiến cây còi cọc, kém phát triển, sức chống chịu kém. Thừa phân bón, đặc biệt là phân đạm, có thể gây “cháy” rễ, làm cây bị sốc và chết. Bón phân không đúng thời điểm hoặc không đúng cách trồng cây cỏ voi không bị chết cũng ảnh hưởng tiêu cực đến cây.
• Không kiểm soát cỏ dại: Cỏ dại cạnh tranh dinh dưỡng, ánh sáng, nước với cỏ voi non, làm cây phát triển kém và có thể bị lấn át đến chết. Cỏ dại còn là nơi trú ngụ của sâu bệnh hại.

Nguyên nhân do sâu bệnh hại

Cỏ voi, dù có sức sống mạnh, vẫn có thể bị tấn công bởi các loại sâu bệnh như sâu cuốn lá, rệp, bệnh gỉ sắt, bệnh thối gốc… Sự bùng phát của sâu bệnh, đặc biệt là trên những ruộng cỏ yếu hoặc trong điều kiện thời tiết thuận lợi cho dịch bệnh, có thể làm cây bị suy kiệt nhanh chóng và chết hàng loạt nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời.

Nguyên nhân do điều kiện môi trường bất lợi đột ngột

Thời tiết cực đoan như rét đậm, rét hại kéo dài, hạn hán kỷ lục, hoặc ngập lụt đột ngột do mưa bão có thể gây sốc hoặc hủy hoại trực tiếp cây trồng, đặc biệt là cây non hoặc những ruộng cỏ đã già yếu. Đất bị nhiễm phèn hoặc nhiễm mặn nặng cũng có thể làm cây chết.

Việc hiểu rõ những nguy cơ này là nền tảng để chúng ta xây dựng quy trình và cách trồng cây cỏ voi không bị chết một cách khoa học và hiệu quả.

Kỹ thuật trồng cây cỏ voi không bị chết từ A đến Z

Để giảm thiểu tối đa tình trạng cây cỏ voi bị chết, cần tuân thủ một quy trình kỹ thuật chặt chẽ từ khâu chuẩn bị đến chăm sóc sau trồng. Đây là những bước quan trọng nhất trong cách trồng cây cỏ voi không bị chết mà bà con cần đặc biệt lưu ý.

Bước 1: Chuẩn bị đất và giống kỹ lưỡng

Chuẩn bị đất và chọn giống là hai yếu tố quyết định đến 50% khả năng thành công của vụ trồng cỏ voi.

Chọn loại đất phù hợp và cải tạo

Cỏ voi có thể trồng trên nhiều loại đất nhưng tốt nhất là đất phù sa, đất thịt nhẹ, giàu mùn, thoát nước tốt. Tránh đất sét nặng, đất cát nghèo dinh dưỡng hoặc đất nhiễm phèn, nhiễm mặn nặng.

• Kiểm tra độ pH của đất: Sử dụng bộ test pH đất để xác định độ chua/kiềm của đất. Nếu đất quá chua (pH dưới 5.0), cần bón vôi bột để nâng pH. Nếu đất quá kiềm (pH trên 7.0), có thể bổ sung thêm mùn hữu cơ hoặc phân xanh để cải tạo.
• Vệ sinh đồng ruộng: Dọn sạch tàn dư cây trồng cũ, cỏ dại. Cày xới đất thật kỹ (sâu khoảng 20-25 cm), phơi đất để diệt trừ mầm bệnh và côn trùng gây hại trong đất.
• Làm đất tơi xốp: Bừa, san phẳng mặt ruộng, tạo rãnh thoát nước nếu đất có nguy cơ bị úng khi mưa lớn. Đất cần được làm tơi xốp, không còn cục đất to.

Chọn giống cỏ voi khỏe mạnh và xử lý

Việc chọn giống là yếu tố then chốt trong cách trồng cây cỏ voi không bị chết. Nên chọn các giống cỏ voi đã được kiểm chứng về năng suất và khả năng chống chịu tại địa phương của bạn, ví dụ như giống VA06.

• Chọn hom giống: Nếu trồng bằng hom, chọn hom bánh tẻ (không quá non, không quá già), sạch bệnh, có ít nhất 2-3 mắt mầm còn nguyên vẹn. Đường kính hom khoảng 1-2 cm.
• Xử lý hom giống: Cắt hom thành từng đoạn có 2-3 mắt mầm. Nên cắt vát cách mắt mầm khoảng 1 cm để bảo vệ mắt mầm. Trước khi trồng, có thể ngâm hom trong dung dịch diệt nấm và kích thích ra rễ sinh học trong vài giờ để tăng tỷ lệ sống và chống bệnh.
• Chọn hạt giống: Nếu trồng bằng hạt (ít phổ biến hơn hom), chọn hạt giống mới, chắc mẩy, không bị lép, không bị sâu mọt. Mua hạt giống từ các cơ sở uy tín để đảm bảo chất lượng.

Bước 2: Xác định thời vụ và mật độ trồng

Thời vụ trồng và mật độ phù hợp giúp cây con có điều kiện tốt nhất để sinh trưởng ban đầu, giảm cạnh tranh và nguy cơ nhiễm bệnh.

• Thời vụ trồng: Cỏ voi có thể trồng gần như quanh năm ở các vùng khí hậu ấm áp, nhưng thời điểm tốt nhất thường là đầu mùa mưa hoặc trong mùa xuân, mùa thu khi thời tiết mát mẻ và độ ẩm không khí cao, giúp hom/hạt dễ nảy mầm và cây con phục hồi nhanh. Tránh trồng vào đỉnh điểm mùa khô hạn hoặc mùa đông rét đậm.
• Mật độ và khoảng cách trồng: Mật độ trồng phụ thuộc vào mục đích sử dụng (cắt non hay để già thu hoạch thân lá) và điều kiện đất đai. Thông thường, trồng theo hàng với khoảng cách hàng 40-50 cm, khoảng cách gốc 20-30 cm. Mật độ này giúp cây có đủ không gian để phát triển, dễ dàng chăm sóc và thu hoạch, đồng thời giảm nguy cơ lây lan sâu bệnh do không khí được lưu thông tốt. Trồng quá dày là một nguyên nhân phổ biến khiến cây bị yếu và dễ chết.

Bước 3: Kỹ thuật gieo hạt hoặc trồng hom đúng cách

Kỹ thuật gieo/trồng trực tiếp ảnh hưởng đến tỷ lệ sống của cây con.

• Trồng bằng hom (phổ biến):

  • Đặt hom: Có hai cách đặt hom: đặt nghiêng 45 độ (mắt mầm hướng lên trên) hoặc đặt nằm ngang và lấp đất mỏng (khoảng 3-5 cm). Đặt nằm ngang và lấp mỏng thường cho tỷ lệ nảy mầm cao hơn trong điều kiện đủ ẩm.
  • Lấp đất: Lấp đất nhẹ nhàng, đủ che kín hom. Nén đất vừa phải để tạo độ ẩm cho hom tiếp xúc với đất, nhưng không nén quá chặt làm hom bị nén khí, khó nảy mầm hoặc thối.
  • Tưới nước: Sau khi trồng xong, cần tưới nước nhẹ nhàng ngay để cung cấp độ ẩm cho đất và hom giống, giúp hom nhanh chóng ra rễ và nảy mầm.

• Gieo hạt (ít phổ biến):

  • Gieo hạt: Gieo hạt vào rãnh hoặc hốc đã chuẩn bị. Lấp một lớp đất mỏng (khoảng 1-2 cm).
  • Tưới nước: Tưới giữ ẩm thường xuyên cho đến khi hạt nảy mầm và cây con bén rễ.

Việc trồng đúng độ sâu và đảm bảo độ ẩm ban đầu là rất quan trọng để cây con không bị chết do khô hạn hoặc úng nước ngay sau khi trồng.

Bước 4: Tưới nước và quản lý độ ẩm hiệu quả

Nước là yếu tố sống còn đối với cỏ voi, nhưng thừa nước lại là nguyên nhân hàng đầu gây chết cây. Quản lý độ ẩm đất là một phần quan trọng trong cách trồng cây cỏ voi không bị chết.

• Giai đoạn cây con: Cần tưới nước đều đặn để giữ ẩm cho đất, giúp rễ phát triển. Tưới nhẹ vào buổi sáng sớm hoặc chiều mát. Tránh tưới vào giữa trưa nắng gắt hoặc buổi tối muộn dễ tạo điều kiện cho nấm bệnh.
• Giai đoạn phát triển: Cỏ voi cần nhiều nước, đặc biệt trong mùa khô. Tuy nhiên, chỉ tưới khi thấy đất bắt đầu khô. Quan sát bề mặt đất và dùng tay kiểm tra độ ẩm dưới lớp đất mặt. Nếu đất khô khoảng 2-3 cm bề mặt, đó là lúc cần tưới.
• Giai đoạn sau cắt: Sau mỗi lần cắt, cây cần được tưới nước để kích thích tái sinh chồi mới.
• Xử lý ngập úng: Nếu ruộng cỏ bị ngập do mưa lớn hoặc hệ thống thoát nước kém, cần khẩn trương tháo nước ra khỏi ruộng càng nhanh càng tốt. Cỏ voi không chịu được ngập úng quá 24-48 giờ, đặc biệt trong điều kiện thời tiết nóng ẩm, rễ sẽ bị thối và cây chết rất nhanh. Việc làm đất ban đầu có rãnh thoát nước tốt là biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất.
• Xử lý hạn hán: Trong mùa khô, cần tăng cường tần suất tưới. Sử dụng các biện pháp giữ ẩm cho đất như phủ rơm rạ, vật liệu hữu cơ lên bề mặt luống. Nếu không có nguồn nước tưới, việc trồng vào thời điểm khác hoặc chọn loại cây chịu hạn hơn có thể là phương án tốt hơn.

Bước 5: Bón phân đầy đủ và cân đối

Thiếu dinh dưỡng khiến cây yếu và dễ chết, nhưng thừa dinh dưỡng lại gây hại. Bón phân đúng loại, đúng lượng và đúng thời điểm là kỹ thuật quan trọng trong cách trồng cây cỏ voi không bị chết và đạt năng suất cao.

• Nhu cầu dinh dưỡng của cỏ voi: Cỏ voi cần nhiều đạm (N) để phát triển thân lá, lân (P) giúp phát triển bộ rễ, và kali (K) tăng cường sức chống chịu. Ngoài ra, các nguyên tố vi lượng cũng cần thiết.
• Bón lót: Trước khi trồng, bón lót bằng phân hữu cơ hoai mục (phân chuồng, phân xanh, phân rác…) kết hợp với lân (super lân hoặc NPK có hàm lượng lân cao). Lượng phân bón lót tùy thuộc độ màu mỡ của đất, trung bình khoảng 15-20 tấn phân hữu cơ + 500 kg super lân/ha hoặc NPK tương đương. Việc bón lót hữu cơ giúp cải tạo đất, cung cấp dinh dưỡng từ từ và duy trì độ ẩm.
• Bón thúc lần 1: Sau khi cây nảy mầm/bén rễ và bắt đầu phát triển (khoảng 10-15 ngày sau trồng), bón thúc lần 1 chủ yếu bằng phân đạm (Urea) hoặc NPK. Lượng bón tùy thuộc vào độ phì của đất và tốc độ sinh trưởng của cây, khoảng 100-150 kg Urea/ha hoặc NPK tương đương. Bón cách gốc khoảng 5-10 cm, rải đều giữa các hàng.
• Bón thúc sau mỗi lần cắt: Đây là lần bón thúc quan trọng nhất để cây tái sinh mạnh và cho năng suất cao cho lứa tiếp theo. Bón ngay sau khi cắt xong và dọn sạch tàn dư. Sử dụng phân đạm (Urea) hoặc NPK có tỷ lệ đạm cao. Lượng bón tùy thuộc năng suất lứa trước và kế hoạch thu hoạch, khoảng 150-200 kg Urea/ha hoặc NPK tương đương cho mỗi lứa cắt. Có thể kết hợp bón thêm phân kali (KCl) để tăng cường sức chống chịu và chất lượng cỏ.
• Kỹ thuật bón: Rải phân giữa các hàng cỏ. Sau khi bón phân, cần tưới nước để phân tan và ngấm xuống đất, giúp rễ cây hút dinh dưỡng dễ dàng. Tránh bón phân sát gốc hoặc bón khi lá cỏ còn ướt, dễ gây cháy lá hoặc lãng phí phân.
• Bón bổ sung: Quan sát tình trạng cây để bổ sung dinh dưỡng kịp thời nếu thấy các dấu hiệu thiếu chất (lá vàng, còi cọc…). Có thể sử dụng phân bón lá phun bổ sung các nguyên tố trung vi lượng khi cần thiết.

Việc bón phân cân đối và kịp thời không chỉ giúp cây phát triển khỏe mạnh, đạt năng suất cao mà còn tăng cường sức đề kháng, giảm nguy cơ cây bị suy yếu và chết do thiếu chất hoặc bị tấn công bởi sâu bệnh.

Bước 6: Phòng trừ sâu bệnh hại và cỏ dại kịp thời

Sâu bệnh và cỏ dại là những mối đe dọa trực tiếp đến sự sống còn của cây cỏ voi, đặc biệt là ở giai đoạn non. Phòng trừ hiệu quả là một yếu tố không thể thiếu trong cách trồng cây cỏ voi không bị chết.

• Quản lý cỏ dại: Cỏ dại cạnh tranh rất mạnh với cỏ voi, nhất là trong 1-2 tháng đầu sau trồng. Tiến hành làm cỏ sớm và định kỳ. Có thể làm cỏ thủ công (nhổ, cắt) hoặc sử dụng thuốc diệt cỏ chọn lọc cho cây hòa thảo (cần tìm hiểu kỹ và sử dụng đúng liều lượng, cách ly an toàn). Làm cỏ kết hợp với vun gốc cho cây.
• Nhận diện sâu bệnh hại: Thường xuyên thăm đồng để phát hiện sớm các dấu hiệu bị tấn công của sâu bệnh. Một số sâu bệnh thường gặp:
  • Sâu cuốn lá: Gây hại lá, làm giảm diện tích quang hợp.
  • Rệp: Chích hút nhựa cây, làm cây suy yếu, lây truyền virus.
  • Bệnh gỉ sắt: Xuất hiện các đốm nhỏ màu nâu đỏ trên lá, làm giảm chất lượng cỏ.
  • Bệnh thối gốc, thối thân: Gây hại nặng, có thể làm chết cả khóm. Thường xuất hiện khi đất bị úng hoặc quá ẩm.
• Biện pháp phòng trừ:
  • Biện pháp canh tác: Chọn giống kháng bệnh, vệ sinh đồng ruộng sạch sẽ, luân canh với cây trồng khác (không thuộc họ Lúa), làm đất kỹ, bón phân cân đối, tưới tiêu hợp lý để tạo điều kiện cây khỏe mạnh, hạn chế sâu bệnh phát sinh. Mật độ trồng hợp lý cũng giúp giảm bệnh.
  • Biện pháp sinh học: Sử dụng các chế phẩm sinh học để phun phòng hoặc trị các loại sâu ăn lá, rệp. Bảo vệ các loài thiên địch (bọ rùa, ong mắt đỏ…).
  • Biện pháp hóa học: Chỉ sử dụng thuốc bảo vệ thực vật khi dịch hại bùng phát mạnh và các biện pháp khác không hiệu quả. Chọn loại thuốc đặc trị cho từng đối tượng sâu bệnh, đọc kỹ hướng dẫn sử dụng, tuân thủ liều lượng, nồng độ và thời gian cách ly để đảm bảo an toàn cho người, vật nuôi và môi trường. Tuyệt đối không lạm dụng thuốc hóa học.

Phòng bệnh hơn chữa bệnh. Việc tạo điều kiện tốt nhất cho cây phát triển (đất, nước, dinh dưỡng, ánh sáng) chính là cách trồng cây cỏ voi không bị chết hiệu quả nhất trước nguy cơ sâu bệnh.

Bước 7: Kỹ thuật cắt và thu hoạch đúng thời điểm

Thu hoạch đúng kỹ thuật không chỉ đảm bảo chất lượng dinh dưỡng của cỏ mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng tái sinh và tuổi thọ của cây, tránh tình trạng cây bị suy kiệt và chết sau nhiều lần cắt.

• Thời điểm cắt lứa đầu: Cắt lứa đầu khi cây đạt chiều cao khoảng 80-120 cm, thường sau khi trồng khoảng 45-60 ngày tùy điều kiện. Đây là lúc cây có hàm lượng dinh dưỡng cao nhất và khả năng tái sinh mạnh. Không nên để cỏ quá già mới cắt vì thân sẽ cứng, dinh dưỡng giảm, và cây tái sinh kém.
• Thời điểm cắt các lứa sau: Các lứa sau có thể cắt định kỳ sau khoảng 25-35 ngày, tùy theo tốc độ sinh trưởng và nhu cầu. Khi cây đạt chiều cao tương tự lứa đầu là có thể thu hoạch.
• Kỹ thuật cắt: Cắt cách gốc khoảng 5-10 cm. Cắt quá sát gốc sẽ làm cây bị tổn thương nặng, khó tái sinh hoặc tái sinh yếu. Cắt quá cao sẽ để lại thân già, làm giảm chất lượng lứa sau. Sử dụng liềm, dao hoặc máy cắt sắc bén để vết cắt ngọt, hạn chế dập nát thân cây.
• Sau khi cắt: Dọn sạch tàn dư cỏ trên mặt luống để tránh làm thối gốc và tạo điều kiện thông thoáng. Tiến hành bón phân và tưới nước ngay sau khi cắt để kích thích cây ra chồi mới mạnh mẽ.

Việc thu hoạch đúng kỹ thuật giúp duy trì sức sống và năng suất của ruộng cỏ trong nhiều năm, là một phần quan trọng trong cách trồng cây cỏ voi không bị chết một cách bền vững.

Những lưu ý quan trọng để cỏ voi phát triển bền vững

Ngoài các bước kỹ thuật chính, còn có những lưu ý khác giúp bà con trồng và chăm sóc cỏ voi thành công, hạn chế tối đa tình trạng cây chết hoặc suy thoái năng suất.

• Thường xuyên kiểm tra đồng ruộng: Dành thời gian đi thăm ruộng cỏ ít nhất 2-3 lần mỗi tuần để kịp thời phát hiện các vấn đề về sâu bệnh, thiếu nước, ngập úng, cỏ dại, hoặc các dấu hiệu bất thường khác của cây. Phát hiện sớm giúp xử lý kịp thời, tránh để dịch bệnh hoặc tình trạng suy yếu lan rộng gây chết cây hàng loạt.
• Áp dụng luân canh, xen canh hợp lý: Trồng độc canh cỏ voi trên cùng một diện tích trong thời gian dài có thể làm đất bị bạc màu, mất cân bằng dinh dưỡng, và tích lũy mầm bệnh trong đất. Sau vài năm trồng cỏ voi, nên luân canh với các loại cây trồng khác (ví dụ: cây họ đậu) để cải tạo đất, cắt đứt vòng đời sâu bệnh.
• Cải tạo đất định kỳ: Ngoài việc bón lót phân hữu cơ ban đầu, nên bổ sung phân hữu cơ hoặc các vật liệu cải tạo đất khác định kỳ (ví dụ: sau vài lứa cắt hoặc cuối vụ) để duy trì độ tơi xốp, tăng hàm lượng mùn và vi sinh vật có lợi trong đất. Việc này giúp bộ rễ cỏ voi khỏe mạnh hơn, tăng khả năng hấp thu dinh dưỡng và chống chịu.
• Theo dõi thời tiết để có biện pháp ứng phó: Nắm bắt thông tin dự báo thời tiết để chủ động các biện pháp phòng ngừa. Nếu dự báo có mưa lớn kéo dài, kiểm tra hệ thống thoát nước. Nếu dự báo hạn hán, chuẩn bị nguồn nước tưới. Nếu dự báo rét đậm, có thể cắt cỏ sớm hoặc che phủ để bảo vệ gốc.
• Lưu giữ hom giống/hạt giống dự phòng: Luôn chuẩn bị một lượng nhỏ hom giống hoặc hạt giống dự phòng để trồng dặm những chỗ cây bị chết hoặc kém phát triển, đảm bảo mật độ cây trên ruộng.
• Ghi chép nhật ký đồng ruộng: Ghi lại ngày trồng, ngày bón phân, ngày cắt, lượng phân bón sử dụng, các loại sâu bệnh gặp phải và cách xử lý. Việc này giúp bà con rút kinh nghiệm cho các vụ sau và có kế hoạch chăm sóc khoa học hơn.
• Học hỏi và trao đổi kinh nghiệm: Tham gia các buổi tập huấn, hội thảo về kỹ thuật trồng cỏ voi, hoặc trao đổi kinh nghiệm với những người trồng cỏ thành công khác. Nguồn thông tin đáng tin cậy từ các chuyên gia nông nghiệp hoặc các trang web chuyên về nông nghiệp như hatgiongnongnghiep1.vn cũng rất hữu ích.

Áp dụng tổng hợp các biện pháp trên sẽ giúp bà con không chỉ biết cách trồng cây cỏ voi không bị chết mà còn làm cho ruộng cỏ voi đạt năng suất cao và duy trì được độ bền vững qua nhiều năm.

Hiệu quả kinh tế khi trồng cỏ voi đúng kỹ thuật

Việc áp dụng thành công cách trồng cây cỏ voi không bị chết không chỉ mang lại sự yên tâm trong sản xuất mà còn trực tiếp gia tăng hiệu quả kinh tế cho người chăn nuôi. Cỏ voi là một trong những loại cây thức ăn xanh có năng suất sinh khối hàng đầu hiện nay. Khi được trồng và chăm sóc đúng kỹ thuật, một hecta cỏ voi có thể cho năng suất từ 200 đến 400 tấn/năm, tùy giống và chế độ thâm canh.

Với nguồn thức ăn xanh dồi dào từ cỏ voi, bà con chăn nuôi có thể:

• Giảm đáng kể chi phí thức ăn tinh: Thay vì phải mua một lượng lớn cám, ngũ cốc hay thức ăn hỗn hợp, vật nuôi được cung cấp nguồn xơ và dinh dưỡng từ cỏ voi tươi. Điều này giúp giảm chi phí đầu tư vào thức ăn tinh, vốn chiếm tỷ trọng lớn trong chi phí chăn nuôi.
• Tăng trọng lượng và chất lượng vật nuôi: Thức ăn thô xanh chất lượng cao giúp hệ tiêu hóa của vật nuôi hoạt động tốt hơn, hấp thu dinh dưỡng hiệu quả hơn, từ đó tăng trọng nhanh hơn và cho chất lượng thịt, sữa tốt hơn.
• Chủ động nguồn thức ăn: Không còn phụ thuộc vào thị trường thức ăn, người chăn nuôi có thể chủ động điều chỉnh lượng thức ăn cung cấp cho vật nuôi, đặc biệt quan trọng trong những giai đoạn thị trường biến động hoặc khi cần vỗ béo vật nuôi.
• Tăng doanh thu và lợi nhuận: Nhờ giảm chi phí đầu vào và tăng hiệu quả chăn nuôi, lợi nhuận thu được từ việc bán vật nuôi sẽ cao hơn đáng kể.

Ngoài ra, việc trồng cỏ voi còn góp phần bảo vệ môi trường nhờ khả năng chống xói mòn đất, đặc biệt ở các vùng đất dốc. Tàn dư cây trồng sau thu hoạch có thể được sử dụng làm phân bón hữu cơ, tuần hoàn dinh dưỡng trong hệ thống canh tác.

Việc nắm vững và áp dụng cách trồng cây cỏ voi không bị chết chính là đầu tư hiệu quả vào sự bền vững của hoạt động chăn nuôi. Từ khâu chuẩn bị đất, chọn giống, kỹ thuật trồng, tưới tiêu, bón phân đến phòng trừ sâu bệnh và thu hoạch, mỗi bước đều có vai trò quan trọng. Sự tỉ mỉ, kiên nhẫn và áp dụng khoa học kỹ thuật sẽ mang lại kết quả xứng đáng là những cánh đồng cỏ voi xanh mướt, năng suất cao, góp phần vào sự thành công và thịnh vượng của bà con nông dân.

Áp dụng đúng cách trồng cây cỏ voi không bị chết đòi hỏi sự tỉ mỉ từ khâu chuẩn bị giống, đất đai cho đến quá trình chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh. Bằng việc nắm vững kỹ thuật, theo dõi sát sao tình hình cây trồng và kịp thời xử lý các vấn đề phát sinh, bà con hoàn toàn có thể giảm thiểu tối đa tình trạng cây chết, đảm bảo năng suất và mang lại hiệu quả kinh tế cao cho vụ cỏ voi của mình.