Cách Trồng Cỏ Stylo Đạt Năng Suất Cao

Cỏ Stylo (Stylosanthes spp.) là loại cây thức ăn chăn nuôi quan trọng, được ưa chuộng nhờ năng suất cao, khả năng thích ứng rộng và giá trị dinh dưỡng tốt. Việc áp dụng đúng cách trồng cỏ stylo không chỉ giúp bà con nông dân có nguồn thức ăn dồi dào cho gia súc mà còn góp phần cải tạo đất. Bài viết này sẽ đi sâu vào từng bước kỹ thuật chi tiết để bạn có thể trồng cỏ stylo thành công, từ khâu chuẩn bị đất đến chăm sóc và thu hoạch, đảm bảo đạt được năng suất và chất lượng mong muốn.

Cỏ Stylo Là Gì? Tổng Quan Về Loại Cây Này

Cỏ Stylo là một chi thực vật có hoa thuộc họ Đậu (Fabaceae), có nguồn gốc từ vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới của châu Mỹ, đặc biệt là Nam Mỹ. Hiện nay, Stylo đã được trồng rộng rãi ở nhiều nơi trên thế giới, bao gồm cả Việt Nam, nhờ những đặc tính quý giá của nó. Cỏ Stylo là cây thân bụi hoặc thân thảo lâu năm, có khả năng tự thụ phấn và tái sinh hạt tốt. Đặc điểm nổi bật của Stylo là khả năng sinh trưởng mạnh mẽ, chịu hạn tốt và đặc biệt là khả năng cố định đạm từ khí quyển thông qua các nốt sần ở rễ, giúp cải tạo độ phì nhiêu của đất.

Cây Stylo thường có chiều cao từ 0.3 đến 1.5 mét tùy thuộc vào giống và điều kiện canh tác. Lá Stylo là lá kép ba chét, hình elip hoặc hình mác. Hoa nhỏ, màu vàng hoặc cam, thường mọc thành chùm ở đầu cành. Quả Stylo là quả đậu nhỏ, thường chỉ chứa một hoặc hai hạt. Hạt Stylo có vỏ cứng, là đặc điểm cần lưu ý khi xử lý hạt giống để đảm bảo tỷ lệ nảy mầm cao.

Cỏ Stylo được sử dụng chủ yếu làm thức ăn xanh hoặc khô cho gia súc, đặc biệt là trâu, bò, dê, cừu. Do thuộc họ Đậu, cỏ Stylo có hàm lượng protein thô cao hơn đáng kể so với các loại cỏ hòa thảo thông thường, cung cấp nguồn dinh dưỡng quý giá cho vật nuôi. Bên cạnh đó, khả năng chịu hạn và sinh trưởng trên đất nghèo dinh dưỡng giúp Stylo trở thành lựa chọn lý tưởng cho nhiều vùng đất đai kém màu mỡ hoặc thường xuyên chịu ảnh hưởng của khô hạn.

Lợi Ích Nổi Bật Khi Trồng Cỏ Stylo

Trồng cỏ Stylo mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho người nông dân và môi trường. Một trong những lợi ích lớn nhất là cung cấp nguồn thức ăn chăn nuôi chất lượng cao. Cỏ Stylo giàu protein, khoáng chất và vitamin, giúp vật nuôi tăng trọng nhanh, nâng cao sức khỏe và khả năng sinh sản. Năng suất của Stylo cũng khá cao, có thể đạt từ 30 đến 60 tấn chất xanh/ha/năm tùy thuộc vào giống, điều kiện đất đai, khí hậu và kỹ thuật chăm sóc.

Khả năng cố định đạm sinh học là một lợi ích kinh tế và môi trường quan trọng khác của cỏ Stylo. Nhờ cộng sinh với vi khuẩn Rhizobium trong các nốt sần ở rễ, cây Stylo có thể chuyển đổi đạm trong không khí thành dạng mà cây trồng có thể sử dụng. Điều này không chỉ cung cấp đạm cho chính cây Stylo mà còn bổ sung đạm cho đất, làm tăng độ phì nhiêu mà không cần bón nhiều phân đạm hóa học. Việc giảm sử dụng phân đạm giúp tiết kiệm chi phí đầu vào và giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường.

Cỏ Stylo là loại cây chịu hạn tốt, có bộ rễ ăn sâu giúp cây hấp thu nước từ tầng đất sâu hơn và chống chịu tốt hơn trong điều kiện khô hạn kéo dài. Điều này làm cho Stylo trở thành lựa chọn phù hợp cho các vùng đất khô cằn hoặc trong mùa khô. Ngoài ra, Stylo còn có khả năng sinh trưởng trên nhiều loại đất khác nhau, kể cả đất nghèo dinh dưỡng, đất chua nhẹ hoặc đất cát. Khả năng này giúp mở rộng diện tích canh tác, tận dụng những vùng đất mà các loại cây trồng khác khó phát triển.

Trồng cỏ Stylo còn giúp cải tạo cấu trúc đất, tăng cường hàm lượng chất hữu cơ và hạn chế xói mòn đất, đặc biệt là trên đất dốc. Tán lá rậm rạp của cây che phủ mặt đất, giảm thiểu tác động của mưa và nắng, trong khi hệ rễ phát triển giúp giữ đất. Như vậy, việc trồng cỏ Stylo không chỉ đơn thuần là cung cấp thức ăn cho vật nuôi mà còn là giải pháp bền vững cho nông nghiệp, góp phần bảo vệ và nâng cao chất lượng đất đai.

Các Giống Cỏ Stylo Phổ Biến Ở Việt Nam

Ở Việt Nam, một số giống cỏ Stylo đã được du nhập và trồng phổ biến, mang lại hiệu quả kinh tế cao cho bà con nông dân. Việc lựa chọn giống phù hợp với điều kiện khí hậu, đất đai và mục đích sử dụng là yếu tố quan trọng đầu tiên trong cách trồng cỏ stylo hiệu quả. Mỗi giống Stylo có những đặc điểm riêng về sinh trưởng, năng suất, khả năng chống chịu sâu bệnh và thích nghi với môi trường.

Giống Stylo Hàm Rồng (Stylosanthes guianensis cv. CIAT 184) là một trong những giống phổ biến nhất. Giống này có đặc điểm thân bụi, sinh trưởng mạnh, cho năng suất chất xanh cao và khả năng thích nghi rộng trên nhiều loại đất. Stylo Hàm Rồng có chu kỳ sinh trưởng dài, có thể thu hoạch nhiều lần trong năm. Đây là giống được ưa chuộng vì năng suất ổn định và khả năng phục hồi tốt sau cắt.

Giống Stylo Savanna (Stylosanthes hamata) là một lựa chọn khác, đặc biệt phù hợp với các vùng đất cát, đất nghèo dinh dưỡng và chịu hạn tốt hơn so với Stylo Hàm Rồng. Savanna có thân thảo, thấp hơn Stylo Hàm Rồng nhưng lại có khả năng tái sinh hạt tự nhiên mạnh mẽ. Điều này giúp vườn cỏ duy trì mật độ mà không cần trồng lại thường xuyên. Savanna cũng có giá trị dinh dưỡng tốt và được gia súc ăn ngon miệng.

Giống Stylo Cheopo (Stylosanthes scabra) là giống chịu hạn và đất chua tốt. Thân gỗ hóa ở gốc, sinh trưởng chậm hơn lúc đầu nhưng khi trưởng thành thì rất bền vững. Cheopo phù hợp với những vùng có điều kiện khắc nghiệt hơn. Lựa chọn giống nào cần căn cứ vào điều kiện cụ thể của địa phương, loại đất và nguồn nước tưới. Việc tham khảo ý kiến của các cán bộ nông nghiệp hoặc những người có kinh nghiệm trồng Stylo trong vùng là rất hữu ích.

Việc đa dạng hóa giống Stylo được trồng cũng có thể là một chiến lược tốt, giúp giảm thiểu rủi ro do sâu bệnh hại hoặc điều kiện thời tiết bất lợi chỉ ảnh hưởng đến một giống cụ thể. Khi đã chọn được giống phù hợp, bước tiếp theo là chuẩn bị các điều kiện cần thiết cho quá trình gieo trồng.

Chuẩn Bị Trước Khi Trồng Cỏ Stylo

Công đoạn chuẩn bị đóng vai trò then chốt quyết định sự thành công của việc trồng cỏ Stylo. Một sự chuẩn bị kỹ lưỡng về địa điểm, đất đai và hạt giống sẽ tạo nền tảng vững chắc cho cây sinh trưởng khỏe mạnh và đạt năng suất cao. Bỏ qua bước này hoặc làm sơ sài có thể dẫn đến tỷ lệ nảy mầm thấp, cây kém phát triển và dễ bị sâu bệnh.

Lựa Chọn Địa Điểm Trồng Phù Hợp

Địa điểm trồng cỏ Stylo nên là nơi có đủ ánh sáng mặt trời. Cỏ Stylo là cây ưa sáng, cần ít nhất 6-8 giờ nắng mỗi ngày để quang hợp và phát triển tối ưu. Tránh trồng ở những nơi bị bóng râm bởi cây lớn hoặc công trình xây dựng, vì điều này sẽ làm giảm năng suất đáng kể. Địa điểm cũng cần có hệ thống thoát nước tốt. Mặc dù Stylo chịu hạn, nhưng nó lại rất nhạy cảm với úng nước, đặc biệt là ở giai đoạn cây con. Đất ngập úng lâu ngày có thể làm thối rễ và chết cây.

Loại đất phù hợp nhất cho Stylo là đất thịt nhẹ, đất cát pha hoặc đất feralit. Tuy nhiên, Stylo có thể sinh trưởng trên nhiều loại đất khác nhau, miễn là thoát nước tốt. pH đất lý tưởng cho Stylo nằm trong khoảng từ 5.0 đến 7.0. Nếu đất quá chua (pH < 5.0), cần tiến hành bón vôi để cải thiện độ pH, giúp cây hấp thu dinh dưỡng tốt hơn và tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn cố định đạm hoạt động.

Chuẩn Bị Đất

Sau khi đã chọn được địa điểm, công việc tiếp theo là chuẩn bị đất. Đây là một trong những bước quan trọng nhất trong cách trồng cỏ stylo để đảm bảo hạt giống nảy mầm tốt và cây con phát triển thuận lợi. Đất cần được làm tơi xốp, sạch cỏ dại và có độ ẩm phù hợp.

Đầu tiên, tiến hành cày bừa kỹ lưỡng để làm tơi đất. Có thể cày sâu khoảng 20-30 cm. Sau khi cày, bừa lại nhiều lần để đất thật nhỏ, san phẳng mặt ruộng. Loại bỏ hết cỏ dại, tàn dư thực vật và sỏi đá trên mặt đất. Đất tơi xốp sẽ giúp hạt giống dễ dàng tiếp xúc với đất, nảy mầm nhanh hơn và rễ cây phát triển tốt.

Nếu đất bị chua, cần bón vôi trước khi cày bừa. Lượng vôi cần bón tùy thuộc vào độ pH hiện tại của đất. Có thể bón từ 500 kg đến 2 tấn vôi/ha. Vôi cần được rải đều trên mặt ruộng rồi cày bừa để vôi ngấm vào đất. Việc bón vôi nên thực hiện trước khi gieo hạt khoảng 1-2 tuần để vôi có thời gian phản ứng với đất. Ngoài ra, việc bổ sung phân chuồng hoai mục hoặc phân hữu cơ vào đất cũng rất tốt, giúp cải thiện cấu trúc đất, tăng cường dinh dưỡng và hoạt động của vi sinh vật có lợi. Lượng phân chuồng có thể bón từ 10-20 tấn/ha tùy theo độ màu mỡ của đất.

Xử Lý Hạt Giống Cỏ Stylo

Hạt cỏ Stylo có một đặc điểm là vỏ hạt rất cứng và không thấm nước, gây cản trở quá trình nảy mầm. Đây gọi là hiện tượng “ngủ nghỉ cứng vỏ” (hardseededness). Để tăng tỷ lệ nảy mầm và giúp hạt nảy mầm đồng đều, cần phải xử lý vỏ hạt trước khi gieo. Đây là một kỹ thuật bắt buộc trong cách trồng cỏ stylo bằng hạt.

Phương pháp phổ biến và hiệu quả nhất là xử lý bằng nước nóng. Đun nước sôi đến 80-100°C. Tắt bếp. Cho hạt Stylo vào ngâm ngay trong nước nóng đó. Khuấy nhẹ và để nguội tự nhiên. Thời gian ngâm tùy thuộc vào giống, nhưng thông thường khoảng 10-15 phút. Tuyệt đối không đun sôi hạt cùng với nước. Sau khi ngâm và nước đã nguội, vớt hạt ra, rửa lại bằng nước sạch và để ráo hoặc ủ ẩm cho hạt nứt nanh trước khi gieo. Phương pháp này giúp làm mềm hoặc nứt lớp vỏ cứng, cho phép nước ngấm vào phôi và kích thích nảy mầm.

Ngoài ra, có thể áp dụng phương pháp xử lý cơ giới như dùng giấy nhám chà nhẹ vào vỏ hạt để làm trầy xước. Tuy nhiên, phương pháp này tốn công và khó áp dụng cho số lượng lớn. Một số nơi có thể sử dụng axit sulfuric loãng để xử lý, nhưng phương pháp này nguy hiểm và đòi hỏi kỹ thuật, trang thiết bị chuyên dụng nên ít được khuyến khích cho nông dân nhỏ lẻ. Việc xử lý hạt giống đúng cách có thể nâng tỷ lệ nảy mầm từ dưới 10% lên trên 80%.

Kỹ Thuật Trồng Cỏ Stylo Chi Tiết

Sau khi hoàn tất công tác chuẩn bị, chúng ta sẽ tiến hành gieo trồng. Lựa chọn thời vụ và phương pháp gieo phù hợp sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến mật độ cây trên đồng ruộng và năng suất sau này.

Thời Vụ Trồng Thích Hợp

Thời vụ trồng cỏ Stylo lý tưởng nhất là vào đầu mùa mưa, khi độ ẩm đất cao và có lượng mưa đều đặn. Ở miền Bắc Việt Nam, thời vụ thích hợp thường là tháng 4-6 hoặc tháng 9-10. Ở miền Nam và các tỉnh Tây Nguyên, có thể trồng vào đầu mùa mưa, khoảng tháng 5-7. Gieo hạt vào thời điểm này giúp hạt dễ nảy mầm và cây con có đủ nước để sinh trưởng trong giai đoạn đầu quan trọng.

Tuy nhiên, nếu có hệ thống tưới tiêu chủ động, bà con hoàn toàn có thể trồng Stylo vào các thời điểm khác trong năm, đặc biệt là trong mùa khô để có nguồn thức ăn xanh liên tục cho vật nuôi. Quan trọng là đảm bảo đủ độ ẩm cho đất trong thời gian hạt nảy mầm và cây con bén rễ. Tránh gieo hạt vào thời điểm nắng nóng gay gắt hoặc mưa quá lớn gây ngập úng.

Cách Gieo Hạt

Có hai phương pháp gieo hạt cỏ Stylo phổ biến: gieo vãi và gieo theo hàng.

• Gieo vãi: Phương pháp này đơn giản, ít tốn công nhưng khó kiểm soát mật độ và cỏ dại hơn. Hạt giống sau khi xử lý và làm khô (hoặc trộn với đất bột, tro trấu để gieo dễ hơn) được rải đều trên mặt đất đã làm phẳng. Lượng hạt giống cần thiết khoảng 10-15 kg/ha đối với hạt đã xử lý. Sau khi gieo vãi, dùng cành cây hoặc bừa nhẹ kéo qua để hạt lấp một lớp đất mỏng khoảng 0.5-1 cm. Không nên lấp đất quá dày vì hạt Stylo nhỏ, khó mọc lên khỏi mặt đất.

• Gieo theo hàng: Phương pháp này tốn công hơn nhưng dễ quản lý mật độ, chăm sóc và kiểm soát cỏ dại. Hạt giống được gieo vào các rạch đã tạo sẵn trên mặt ruộng. Khoảng cách giữa các hàng thường là 30-50 cm. Gieo hạt với mật độ vừa phải trong rạch, sau đó lấp đất mỏng 0.5-1 cm. Lượng hạt giống cần thiết cho phương pháp gieo hàng có thể thấp hơn một chút so với gieo vãi, khoảng 8-12 kg/ha.

Bất kể phương pháp gieo nào, điều quan trọng là đảm bảo hạt được tiếp xúc tốt với đất ẩm và được lấp một lớp đất mỏng vừa đủ. Sau khi gieo xong, nếu đất khô cần tiến hành tưới nhẹ để duy trì độ ẩm, tạo điều kiện cho hạt nảy mầm đồng loạt.

Khoảng Cách Trồng

Đối với phương pháp gieo theo hàng, khoảng cách giữa các hàng ảnh hưởng đến sự phát triển của cây và việc quản lý sau này. Khoảng cách hàng phổ biến là 30-50 cm. Khoảng cách 30 cm giúp mật độ cây dày hơn, che phủ đất nhanh chóng, hạn chế cỏ dại và có thể cho năng suất cao hơn trong những lứa cắt đầu. Tuy nhiên, khoảng cách này có thể gây khó khăn hơn cho việc làm cỏ thủ công hoặc sử dụng máy cắt.

Khoảng cách hàng 40-50 cm giúp việc đi lại giữa các hàng để làm cỏ, bón phân hoặc thu hoạch dễ dàng hơn. Với khoảng cách này, cây sẽ phân cành và phát triển tán lá rộng hơn. Việc lựa chọn khoảng cách hàng nên cân nhắc giữa mật độ mong muốn, phương tiện chăm sóc và thu hoạch sẵn có. Trong hàng, hạt có thể được gieo liên tục hoặc gieo thành cụm nhỏ với khoảng cách 10-15 cm tùy theo kinh nghiệm và lượng hạt giống.

Chăm Sóc Cỏ Stylo Sau Khi Trồng

Sau khi hạt nảy mầm và cây con bắt đầu phát triển, giai đoạn chăm sóc là rất quan trọng để đảm bảo vườn cỏ sinh trưởng khỏe mạnh, kháng sâu bệnh tốt và cho năng suất bền vững trong nhiều năm. Các công việc chăm sóc chính bao gồm tưới nước, bón phân, quản lý cỏ dại và phòng trừ sâu bệnh.

Tưới Nước

Mặc dù cỏ Stylo có khả năng chịu hạn tốt khi đã trưởng thành, nhưng ở giai đoạn cây con và trong thời gian khô hạn kéo dài, việc tưới nước là cần thiết. Sau khi gieo hạt, cần giữ cho đất đủ ẩm cho đến khi cây con mọc lên. Nếu không có mưa, cần tưới nhẹ nhàng hàng ngày hoặc cách ngày tùy vào độ ẩm của đất.

Khi cây đã lớn và bén rễ sâu, nhu cầu nước giảm đi. Tuy nhiên, trong mùa khô hoặc khi không có mưa trong thời gian dài, cần bổ sung nước tưới để cây không bị chững lại, đặc biệt là trước và sau mỗi lần thu hoạch. Việc tưới đủ nước giúp cây nhanh chóng phục hồi và ra lá mới. Lưu ý tránh tưới quá nhiều gây ngập úng. Phương pháp tưới có thể là tưới rãnh hoặc tưới phun mưa, tùy thuộc vào địa hình và hệ thống sẵn có.

Bón Phân

Cỏ Stylo là cây họ Đậu có khả năng cố định đạm, nên nhu cầu về phân đạm hóa học ít hơn so với cỏ hòa thảo. Tuy nhiên, việc bón phân lân (P) và kali (K) là rất quan trọng để kích thích bộ rễ phát triển, tăng cường khả năng ra hoa, đậu quả và nâng cao chất lượng dinh dưỡng của cỏ.

Trước khi gieo hạt, sau khi làm đất, nên bón lót phân lân và kali. Lượng bón có thể từ 40-60 kg P2O5 và 30-50 kg K2O cho mỗi hecta. Có thể sử dụng các loại phân như Supe lân, Lân nung chảy, Kali clorua. Bón lót giúp cây con có đủ dinh dưỡng trong giai đoạn đầu.

Sau mỗi lần thu hoạch (đặc biệt là từ lần thứ hai trở đi), cần bón thúc để cây nhanh chóng phục hồi và phát triển cho lứa cắt tiếp theo. Phân bón thúc chủ yếu là lân và kali. Có thể sử dụng phân NPK với tỷ lệ lân và kali cao hơn đạm (ví dụ NPK 5-10-10 hoặc 10-15-15). Lượng bón thúc tùy thuộc vào năng suất lứa trước và độ màu mỡ của đất, thường khoảng 30-50 kg NPK/ha sau mỗi lần cắt. Một số trường hợp đất quá nghèo, có thể bón một ít phân đạm ở lần bón thúc đầu tiên sau khi cây con đã lớn để kích thích sinh trưởng ban đầu.

Việc bổ sung phân chuồng hoai mục hàng năm hoặc hai năm một lần cũng rất có lợi, giúp cải tạo đất và cung cấp dinh dưỡng đa dạng cho cây.

Quản Lý Cỏ Dại

Cỏ dại cạnh tranh ánh sáng, nước và dinh dưỡng với cỏ Stylo, đặc biệt là trong giai đoạn cây con khi Stylo chưa che phủ hết mặt đất. Quản lý cỏ dại hiệu quả là yếu tố quan trọng để đảm bảo mật độ cây Stylo và năng suất.

Trong khoảng 1-2 tháng đầu sau khi gieo, cần tiến hành làm cỏ dại thủ công hoặc sử dụng thuốc diệt cỏ tiền nảy mầm phù hợp (cần tham khảo ý kiến chuyên gia nông nghiệp về loại thuốc an toàn cho Stylo). Khi cây Stylo đã lớn và che phủ mặt đất, khả năng cạnh tranh của nó với cỏ dại tăng lên đáng kể. Mật độ cây Stylo dày sẽ tự khắc chế sự phát triển của nhiều loại cỏ dại.

Việc làm cỏ sau mỗi lần thu hoạch cũng giúp giữ cho vườn cỏ sạch sẽ và giảm thiểu sự cạnh tranh cho lứa tiếp theo. Nếu trồng Stylo theo hàng, việc làm cỏ giữa các hàng sẽ dễ dàng hơn.

Phòng Trừ Sâu Bệnh Hại

Cỏ Stylo nhìn chung khá ít bị sâu bệnh hại nghiêm trọng so với nhiều loại cây trồng khác. Tuy nhiên, một số loại sâu và bệnh vẫn có thể xuất hiện và gây hại, đặc biệt là khi điều kiện thời tiết không thuận lợi hoặc chăm sóc không đúng cách.

Sâu hại phổ biến có thể là sâu ăn lá, rệp sáp hoặc một số loại côn trùng khác tấn công cây con. Bệnh hại có thể là bệnh đốm lá hoặc thối rễ (thường do úng nước).

Cách tốt nhất để phòng trừ là áp dụng tổng hợp các biện pháp:

• Chọn giống kháng bệnh: Lựa chọn các giống Stylo đã được chứng minh có khả năng kháng hoặc chống chịu tốt với các loại sâu bệnh phổ biến trong vùng.
• Vệ sinh đồng ruộng: Thường xuyên loại bỏ tàn dư thực vật bị bệnh hoặc bị sâu hại.
• Chăm sóc đúng kỹ thuật: Đảm bảo đủ nước, dinh dưỡng và thoát nước tốt giúp cây khỏe mạnh, tăng sức đề kháng tự nhiên.
• Kiểm tra định kỳ: Thường xuyên thăm đồng để phát hiện sớm dấu hiệu sâu bệnh và có biện pháp xử lý kịp thời.
• Biện pháp hóa học: Chỉ sử dụng thuốc bảo vệ thực vật khi thật cần thiết và theo đúng hướng dẫn, ưu tiên các loại thuốc có nguồn gốc sinh học hoặc ít độc hại.

Thu Hoạch Cỏ Stylo

Thu hoạch là giai đoạn cuối cùng trong quy trình trồng cỏ Stylo, và cách thu hoạch cũng ảnh hưởng đến năng suất và tuổi thọ của vườn cỏ. Thu hoạch đúng thời điểm và kỹ thuật sẽ giúp cây phục hồi nhanh, cho nhiều lứa cắt tiếp theo.

Thời Điểm Thu Hoạch Lần Đầu

Lần thu hoạch đầu tiên thường được tiến hành sau khi gieo hạt khoảng 3-4 tháng, khi cây đã phát triển đủ lớn, thân đã bắt đầu hóa gỗ nhẹ ở phần gốc và cây bắt đầu ra hoa lác đác. Chiều cao cây lý tưởng để thu hoạch lần đầu là khoảng 60-80 cm. Thu hoạch quá sớm khi cây còn non sẽ làm giảm khả năng tái sinh, trong khi thu hoạch quá muộn khi cây đã già sẽ làm giảm giá trị dinh dưỡng và độ ngon miệng đối với vật nuôi.

Kỹ Thuật Cắt

Khi thu hoạch, nên cắt thân cây ở độ cao cách mặt đất khoảng 15-20 cm. Cắt quá sát gốc có thể làm tổn thương mầm tái sinh và làm cây phục hồi chậm hoặc chết. Cắt quá cao sẽ để lại nhiều thân gỗ, giảm chất lượng thức ăn và làm giảm năng suất lứa sau.

Có thể sử dụng liềm, dao hoặc máy cắt cỏ phù hợp để thu hoạch. Đảm bảo vết cắt ngọt, không bị dập nát. Thu hoạch vào buổi sáng sớm hoặc chiều mát là tốt nhất, tránh thu hoạch lúc trời nắng gắt.

Tần Suất Thu Hoạch

Sau lần cắt đầu tiên, cây Stylo sẽ tái sinh từ các mầm ngủ ở gốc. Tần suất thu hoạch các lứa tiếp theo phụ thuộc vào điều kiện khí hậu, mùa vụ, mức độ chăm sóc và tốc độ tái sinh của cây. Thông thường, trong mùa mưa hoặc khi được tưới đủ nước và bón phân, có thể thu hoạch các lứa tiếp theo sau khoảng 45-60 ngày.

Trong mùa khô, tốc độ sinh trưởng chậm lại, tần suất thu hoạch có thể kéo dài hơn, khoảng 60-90 ngày hoặc hơn. Việc theo dõi tốc độ sinh trưởng của vườn cỏ là cần thiết để quyết định thời điểm thu hoạch hợp lý. Tránh để cỏ quá già rồi mới cắt vì sẽ làm giảm chất lượng.

Bảo Quản Cỏ Stylo

Cỏ Stylo sau khi thu hoạch có thể được sử dụng theo nhiều cách trồng cỏ stylo và chế biến khác nhau tùy thuộc vào nhu cầu:

• Cho ăn tươi: Đây là cách đơn giản nhất, cỏ cắt về cho vật nuôi ăn trực tiếp. Lưu ý cắt cỏ vào lúc khô ráo, tránh cắt cỏ còn đọng sương hoặc nước mưa có thể gây đầy hơi cho vật nuôi.
• Làm cỏ khô (Hay): Nếu muốn dự trữ thức ăn cho mùa khô hoặc vùng khan hiếm cỏ tươi, Stylo có thể được phơi khô. Cỏ sau khi cắt được phơi nắng hoặc sấy cho đến khi độ ẩm giảm xuống khoảng 15-20%. Lưu ý phơi trên sàn sạch sẽ hoặc bạt, tránh tiếp xúc trực tiếp với đất để hạn chế nhiễm bẩn và nấm mốc. Cỏ khô cần được bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát.
• Ủ chua (Silage): Ủ chua là phương pháp bảo quản hiệu quả giúp giữ được nhiều dinh dưỡng của cỏ tươi. Cỏ Stylo có thể ủ chua riêng hoặc ủ chung với các loại cỏ hòa thảo hoặc phụ phẩm nông nghiệp khác. Cỏ được băm nhỏ, nén chặt trong túi ủ, hố ủ hoặc silo để loại bỏ không khí. Quá trình lên men yếm khí sẽ tạo ra axit lactic, giúp bảo quản cỏ.

Tái Tạo Vườn Cỏ Stylo

Cỏ Stylo là cây lâu năm và có thể cho thu hoạch trong nhiều năm. Tuy nhiên, sau khoảng 3-5 năm tùy thuộc vào giống và điều kiện canh tác, năng suất của vườn cỏ có thể bắt đầu giảm sút do mật độ cây thưa dần, cây già cỗi hoặc bị sâu bệnh tích lũy. Lúc này, cần xem xét việc tái tạo lại vườn cỏ.

Có hai cách chính để tái tạo:

• Trồng dặm: Nếu vườn cỏ chỉ bị thưa cục bộ, có thể tiến hành trồng dặm bổ sung hạt giống vào những chỗ trống. Cần làm đất tơi xốp ở khu vực cần dặm và gieo hạt đã xử lý như lúc trồng mới.
• Trồng lại toàn bộ: Nếu vườn cỏ bị giảm năng suất và mật độ nghiêm trọng trên diện rộng, nên trồng lại toàn bộ. Công việc này bao gồm làm đất lại từ đầu, xử lý hạt giống và gieo trồng theo quy trình như đã mô tả ở trên. Trước khi trồng lại, có thể trồng một vụ cây lương thực ngắn ngày hoặc cây phân xanh khác để cải tạo đất thêm.

Một số giống Stylo, như Stylo Savanna, có khả năng tái sinh hạt tự nhiên rất tốt. Nếu bà con không cắt cỏ quá sát gốc và để một phần cây ra hoa, đậu quả, hạt chín sẽ tự rụng xuống đất và nảy mầm vào mùa mưa tiếp theo, giúp duy trì mật độ cho vườn cỏ mà không cần phải gieo trồng lại thường xuyên.

Các Vấn Đề Thường Gặp Khi Trồng Cỏ Stylo và Cách Khắc Phục

Mặc dù Stylo là cây dễ trồng và ít kén đất, nhưng trong quá trình canh tác vẫn có thể gặp một số vấn đề. Nắm rõ các vấn đề này và cách khắc phục sẽ giúp bà con xử lý kịp thời, hạn chế thiệt hại.

• Tỷ lệ nảy mầm thấp: Vấn đề này thường do hạt giống chưa được xử lý đúng cách để phá bỏ hiện tượng ngủ nghỉ cứng vỏ, hoặc do đất quá khô, quá ướt hoặc bị nén chặt sau khi gieo.
  • Cách khắc phục: Kiểm tra lại quy trình xử lý hạt giống, đảm bảo sử dụng nước nóng đúng nhiệt độ và thời gian. Đảm bảo đất đủ ẩm nhưng thoát nước tốt. Làm đất thật tơi xốp trước khi gieo.
• Cây con phát triển chậm hoặc vàng lá: Có thể do đất quá nghèo dinh dưỡng (đặc biệt là lân), đất quá chua hoặc bị úng nước.
  • Cách khắc phục: Kiểm tra lại độ pH của đất, nếu cần thì bón vôi. Bổ sung phân lân bón lót đầy đủ. Đảm bảo hệ thống thoát nước tốt. Tránh tưới quá nhiều nước.
• Bị cỏ dại cạnh tranh mạnh: Thường xảy ra ở giai đoạn cây con.
  • Cách khắc phục: Làm đất sạch cỏ trước khi gieo. Tiến hành làm cỏ thủ công hoặc sử dụng thuốc diệt cỏ tiền nảy mầm ở giai đoạn đầu. Khi cây Stylo đã lớn, nó sẽ cạnh tranh tốt hơn.
• Sâu bệnh hại: Mặc dù ít nghiêm trọng, nhưng đôi khi vẫn có thể xuất hiện.
  • Cách khắc phục: Áp dụng các biện pháp phòng trừ tổng hợp đã nêu ở phần trên. Phát hiện sớm và xử lý kịp thời.
• Năng suất giảm sút sau vài năm: Do vườn cỏ già cỗi, mật độ thưa hoặc đất bạc màu.
  • Cách khắc phục: Tiến hành trồng dặm hoặc trồng lại toàn bộ vườn cỏ. Bổ sung phân bón lân, kali và phân hữu cơ hàng năm.

Hiệu Quả Kinh Tế Từ Việc Trồng Cỏ Stylo

Trồng cỏ Stylo mang lại hiệu quả kinh tế rõ rệt cho người chăn nuôi. Chi phí đầu tư ban đầu (mua hạt giống, làm đất) tương đối thấp so với nhiều loại cây trồng khác. Hạt giống Stylo có giá thành hợp lý và nhu cầu về phân bón đạm cũng ít hơn do khả năng cố định đạm.

Năng suất chất xanh cao và khả năng thu hoạch kéo dài trong nhiều năm giúp đảm bảo nguồn thức ăn ổn định, giảm đáng kể chi phí mua thức ăn tinh. Cỏ Stylo giàu dinh dưỡng giúp vật nuôi khỏe mạnh, tăng trưởng tốt, nâng cao hiệu quả chăn nuôi (tăng trọng nhanh ở gia súc thịt, tăng sản lượng sữa ở gia súc sữa). Đối với các trang trại chăn nuôi lớn, tự chủ nguồn thức ăn từ cỏ Stylo giúp giảm thiểu rủi ro biến động giá thức ăn trên thị trường.

Ngoài ra, việc trồng Stylo còn góp phần cải tạo đất, giảm chi phí cho việc bón phân hóa học lâu dài. Khả năng chịu hạn của Stylo cũng giúp mô hình chăn nuôi bền vững hơn ở những vùng hay bị khô hạn.

Để bắt đầu trồng cỏ Stylo, việc lựa chọn nguồn hạt giống chất lượng là vô cùng quan trọng. Bà con có thể tìm mua hạt giống uy tín tại nhiều cửa hàng vật tư nông nghiệp hoặc tham khảo tại hatgiongnongnghiep1.vn. Lựa chọn hạt giống tốt, có nguồn gốc rõ ràng là bước đi đầu tiên đảm bảo vườn cỏ đạt năng suất như mong đợi.

So với một số loại cỏ khác như cỏ Voi hoặc cỏ Ghine, Stylo có năng suất chất xanh có thể thấp hơn trong những điều kiện thuận lợi tối đa, nhưng bù lại, Stylo vượt trội về khả năng chịu hạn, chịu đất nghèo dinh dưỡng và đặc biệt là hàm lượng protein thô cao hơn, đồng thời có khả năng cải tạo đất. Do đó, Stylo thường được trồng kết hợp với cỏ hòa thảo trong các đồng cỏ hỗn hợp để cân bằng dinh dưỡng và tăng cường độ bền vững của đồng cỏ.

Tóm lại, việc áp dụng đúng cách trồng cỏ stylo theo các bước chuẩn bị, gieo trồng và chăm sóc kỹ lưỡng sẽ mang lại hiệu quả kinh tế cao cho người chăn nuôi và đóng góp vào sự bền vững của hệ sinh thái nông nghiệp. Với những lợi ích vượt trội về năng suất và giá trị dinh dưỡng, cỏ Stylo xứng đáng là lựa chọn hàng đầu cho các trang trại và hộ gia đình muốn tự chủ nguồn thức ăn xanh chất lượng cao. Hy vọng bài viết này đã cung cấp những kiến thức hữu ích giúp bà con thành công với mô hình trồng cỏ Stylo.