Cây đậu rồng là loại cây mang lại nhiều giá trị dinh dưỡng và kinh tế, được nhiều người yêu thích. Nếu bạn đang tìm hiểu cách trồng cây đậu rồng để tự cung cấp nguồn rau sạch cho gia đình hoặc phát triển kinh doanh, bài viết này sẽ là cẩm nang chi tiết dành cho bạn. Chúng tôi sẽ hướng dẫn từng bước từ khâu chuẩn bị đất, chọn giống, gieo trồng, chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh, đến thu hoạch, giúp bạn có được vụ mùa đậu rồng bội thu và chất lượng.
Đặc Điểm Cây Đậu Rồng Và Lợi Ích Khi Trồng
Trước khi đi sâu vào cách trồng cây đậu rồng, hiểu rõ về đặc điểm sinh trưởng và lợi ích của loại cây này sẽ giúp bạn có cái nhìn tổng quan và động lực hơn trong quá trình trồng. Đậu rồng (Psophocarpus tetragonolobus), còn gọi là đậu khế, đậu vuông, là một loại cây họ Đậu có nguồn gốc từ vùng nhiệt đới. Cây thân leo, có khả năng sinh trưởng mạnh mẽ và cho năng suất cao nếu được chăm sóc đúng kỹ thuật.
Tất cả các bộ phận của cây đậu rồng đều có thể sử dụng làm thực phẩm, từ rễ củ, lá non, ngọn, hoa cho đến quả non và hạt già. Quả đậu rồng non đặc biệt giàu protein, vitamin (A, C, B1, B2), và khoáng chất (sắt, canxi, phốt pho). Hạt đậu rồng già chứa lượng protein tương đương đậu nành, có thể chế biến thành sữa, đậu phụ hoặc rang ăn. Rễ củ chứa tinh bột và protein, là nguồn lương thực bổ sung. Lá và hoa cũng ăn được, giàu dinh dưỡng. Nhờ khả năng cố định đạm từ không khí thông qua các vi khuẩn nốt sần ở rễ, đậu rồng còn giúp cải tạo đất, làm cho đất tơi xốp và giàu dinh dưỡng hơn. Trồng đậu rồng không chỉ cung cấp nguồn thực phẩm sạch, giàu dinh dưỡng cho gia đình mà còn góp phần cải thiện chất lượng đất trồng theo hướng bền vững.
Chuẩn Bị Trước Khi Trồng Cây Đậu Rồng
Bước chuẩn bị là yếu tố then chốt quyết định sự thành công của việc trồng bất kỳ loại cây nào, và đậu rồng cũng không ngoại lệ. Việc chuẩn bị kỹ lưỡng từ khâu chọn giống, chuẩn bị đất trồng, đến dụng cụ cần thiết sẽ tạo nền tảng vững chắc cho cây phát triển khỏe mạnh.
Chọn Giống Đậu Rồng Phù Hợp
Việc chọn giống là bước đầu tiên và quan trọng nhất trong cách trồng cây đậu rồng. Hiện nay trên thị trường có nhiều giống đậu rồng khác nhau, có thể khác biệt về màu sắc quả (xanh, tím), độ dài quả, thời gian sinh trưởng và khả năng chống chịu sâu bệnh. Đối với người mới bắt đầu, nên chọn những giống phổ biến, có nguồn gốc rõ ràng và được đánh giá là dễ trồng, năng suất ổn định tại địa phương của bạn.
Hạt giống cần phải mẩy, không bị sâu bệnh, không bị lép hoặc biến dạng. Tốt nhất nên mua hạt giống từ các cửa hàng uy tín hoặc các công ty cung cấp giống cây trồng chuyên nghiệp. Kiểm tra bao bì, hạn sử dụng và thông tin về giống trước khi mua. Một số giống phổ biến ở Việt Nam bao gồm đậu rồng quả xanh, quả tím, hoặc các giống lai tạo cho năng suất cao và kháng bệnh tốt hơn. Việc lựa chọn đúng giống sẽ giúp cây thích nghi tốt với điều kiện khí hậu thổ nhưỡng và cho năng suất tối ưu. Bạn có thể tìm hiểu thêm các loại hạt giống chất lượng tại hatgiongnongnghiep1.vn, một nguồn cung cấp đáng tin cậy cho bà con nông dân và người làm vườn.
Chuẩn Bị Đất Trồng Lý Tưởng
Đậu rồng là cây không quá kén đất, tuy nhiên, để cây sinh trưởng và cho năng suất cao, đất trồng cần phải tơi xốp, giàu mùn, thoát nước tốt và có độ pH từ 5.5 đến 6.5. Tránh trồng đậu rồng trên đất sét nặng, đất bị úng nước hoặc đất đã trồng các cây họ Đậu khác trong vụ gần nhất để tránh lây lan mầm bệnh.
Nếu trồng trong vườn nhà hoặc diện tích lớn, bạn nên cày xới đất thật kỹ, loại bỏ cỏ dại và tàn dư thực vật của vụ trước. Bón lót phân hữu cơ hoai mục (phân chuồng ủ hoai, phân xanh, phân trùn quế) hoặc phân hữu cơ vi sinh với liều lượng khoảng 1-2 kg/m². Việc bón phân hữu cơ không chỉ cung cấp dinh dưỡng mà còn giúp cải tạo cấu trúc đất, tăng độ tơi xốp và khả năng giữ ẩm vừa phải. Có thể trộn thêm tro trấu, xơ dừa hoặc cát sạch nếu đất quá nặng. Nếu trồng trong chậu, thùng xốp hoặc khay, hỗn hợp đất trồng lý tưởng là 50% đất sạch, 30% phân hữu cơ hoai mục hoặc phân trùn quế và 20% giá thể thoát nước như tro trấu, xơ dừa, hoặc vỏ lạc. Đảm bảo đáy chậu/thùng có lỗ thoát nước tốt.
Dụng Cụ Cần Thiết Khi Trồng
Để việc trồng và chăm sóc cây đậu rồng diễn ra thuận lợi, bạn cần chuẩn bị một số dụng cụ cơ bản. Bao gồm: xẻng, cuốc nhỏ để làm đất; bình tưới hoặc hệ thống tưới nhỏ giọt; vật liệu làm giàn (tre, nứa, lưới, dây thép…); kéo, dao nhỏ để tỉa cành, thu hoạch; và có thể là găng tay làm vườn, bình xịt thuốc (nếu cần sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, ưu tiên hữu cơ). Việc chuẩn bị đầy đủ dụng cụ sẽ giúp bạn tiết kiệm thời gian và công sức trong suốt quá trình trồng. Đảm bảo các dụng cụ được vệ sinh sạch sẽ trước khi sử dụng để tránh lây lan mầm bệnh từ vụ trước hoặc từ các cây khác.
Kỹ Thuật Gieo Hạt Đậu Rồng
Sau khi đã chuẩn bị đầy đủ về giống và đất trồng, bước tiếp theo trong cách trồng cây đậu rồng là gieo hạt. Kỹ thuật gieo hạt đúng cách sẽ đảm bảo tỷ lệ nảy mầm cao và cây con khỏe mạnh.
Xử Lý Hạt Giống Trước Khi Gieo
Hạt đậu rồng có vỏ khá dày, do đó việc xử lý hạt trước khi gieo sẽ giúp đẩy nhanh quá trình nảy mầm. Có hai cách xử lý phổ biến:
- Ngâm nước ấm: Ngâm hạt giống trong nước ấm khoảng 30-35°C trong vòng 4-6 tiếng. Sau đó vớt ra rửa sạch và ủ trong khăn ẩm ở nhiệt độ phòng cho hạt nứt nanh. Việc ủ này thường mất khoảng 1-2 ngày.
- Hạt khô: Đối với một số giống hoặc hạt giống đã qua xử lý, bạn có thể gieo trực tiếp mà không cần ngâm ủ. Tuy nhiên, ngâm ủ thường được khuyến khích để đảm bảo tỷ lệ nảy mầm đồng đều và nhanh hơn.
Quan sát hạt sau khi ủ, khi hạt bắt đầu nứt nanh và lộ ra mầm trắng nhỏ là lúc thích hợp nhất để đem gieo. Loại bỏ những hạt không nảy mầm hoặc bị hỏng trong quá trình ủ.
Thời Vụ Gieo Trồng Đậu Rồng
Đậu rồng là cây ưa nhiệt và ánh sáng, thích hợp với khí hậu nóng ẩm. Ở Việt Nam, đậu rồng có thể trồng được quanh năm ở các tỉnh phía Nam. Tại các tỉnh phía Bắc và miền Trung, thời vụ trồng thích hợp nhất thường là vụ Xuân Hè (gieo hạt từ tháng 2 đến tháng 5) và vụ Thu Đông (gieo hạt từ tháng 8 đến tháng 10). Tránh gieo hạt vào những thời điểm có nhiệt độ quá thấp hoặc quá cao, hoặc thời tiết mưa bão kéo dài ảnh hưởng đến quá trình nảy mầm và phát triển cây con.
Việc xác định đúng thời vụ không chỉ dựa vào khí hậu mà còn tùy thuộc vào mục đích trồng (lấy quả non, lấy hạt già, lấy củ) và điều kiện cụ thể tại địa phương bạn. Tham khảo kinh nghiệm của người trồng địa phương hoặc cán bộ khuyến nông sẽ giúp bạn chọn thời vụ gieo trồng tối ưu nhất.
Cách Gieo Hạt Đậu Rồng
Bạn có thể gieo hạt đậu rồng trực tiếp xuống đất đã chuẩn bị hoặc gieo vào bầu rồi mới cấy ra ruộng/chậu.
- Gieo trực tiếp: Đào hốc với độ sâu khoảng 2-3 cm. Mỗi hốc gieo 1-2 hạt (phòng trường hợp 1 hạt không nảy mầm). Lấp đất nhẹ nhàng và tưới ẩm. Khoảng cách giữa các hốc tùy thuộc vào mục đích trồng và cách làm giàn, thường là 30-40 cm giữa các cây trên hàng và 50-60 cm giữa các hàng.
- Gieo vào bầu: Sử dụng bầu đất làm từ túi nilon hoặc lá chuối, bầu giấy phân hủy. Hỗn hợp bầu đất tương tự như đất trồng trong chậu. Gieo 1 hạt/bầu với độ sâu 2-3 cm. Đặt các bầu ở nơi có ánh sáng đầy đủ và giữ ẩm. Khi cây con có 2-3 lá thật (khoảng 1-2 tuần sau gieo), cây đủ khỏe mạnh để đem trồng ra đất chính. Gieo vào bầu giúp bạn kiểm soát tốt hơn quá trình nảy mầm, dễ dàng chọn cây con khỏe mạnh và tránh được tác động bất lợi của thời tiết giai đoạn cây non.
Sau khi gieo, cần duy trì độ ẩm cho đất nhưng tránh ngập úng. Hạt thường nảy mầm sau 5-10 ngày tùy thuộc vào nhiệt độ và độ ẩm.
Khoảng Cách Trồng
Khoảng cách trồng cây đậu rồng phụ thuộc vào việc bạn trồng trên diện tích lớn hay trong chậu, cũng như cách bạn làm giàn.
- Trồng trên ruộng/vườn: Nếu trồng thành hàng, khoảng cách hàng thường là 50-60 cm, khoảng cách cây trên hàng là 30-40 cm. Mật độ trồng này đảm bảo cây có đủ không gian để leo giàn và nhận đủ ánh sáng, không khí, hạn chế sâu bệnh.
- Trồng trong chậu/thùng: Đối với chậu có đường kính 30-40 cm, chỉ nên trồng 1 cây. Nếu thùng xốp lớn hơn, có thể trồng 2-3 cây tùy kích thước thùng, đảm bảo cây có đủ không gian rễ và dinh dưỡng.
Việc tuân thủ khoảng cách trồng hợp lý là một phần quan trọng của cách trồng cây đậu rồng hiệu quả, giúp cây phát triển tốt và đạt năng suất cao.
Các Bước Trồng Cây Đậu Rồng Cơ Bản
Để trực tiếp trả lời ý định tìm kiếm của người dùng về cách trồng cây đậu rồng, đây là các bước cơ bản nhất mà bạn cần thực hiện sau khi đã chuẩn bị xong:
- Xử lý hạt giống: Ngâm hạt trong nước ấm 4-6 tiếng, sau đó ủ khăn ẩm cho hạt nứt nanh.
- Gieo hạt: Gieo trực tiếp 1-2 hạt vào hốc đã chuẩn bị (sâu 2-3cm, khoảng cách 30-40cm) hoặc gieo vào bầu đất.
- Tưới nước: Tưới nước ngay sau khi gieo để giữ ẩm cho đất. Duy trì độ ẩm đều đặn.
- Làm giàn: Khi cây con cao khoảng 20-30cm và bắt đầu có tua cuốn, tiến hành làm giàn cho cây leo.
- Chăm sóc: Tưới nước, bón phân định kỳ, làm cỏ, xới đất xung quanh gốc.
- Phòng trừ sâu bệnh: Thường xuyên kiểm tra cây để phát hiện sớm sâu bệnh và có biện pháp xử lý kịp thời.
- Thu hoạch: Thu hoạch quả non khi đạt kích thước phù hợp để kích thích cây ra hoa và đậu quả liên tục.
Những bước này tạo thành khung sườn chính của quá trình trồng đậu rồng. Phần còn lại của bài viết sẽ đi sâu vào chi tiết của từng bước chăm sóc và quản lý cây.
Chăm Sóc Cây Đậu Rồng Giai Đoạn Phát Triển
Sau khi cây con đã mọc và bắt đầu leo giàn, đây là giai đoạn quan trọng để cây tích lũy dinh dưỡng, phát triển thân lá và chuẩn bị ra hoa, đậu quả. Chăm sóc đúng cách trong giai đoạn này sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất sau này.
Tưới Nước Cho Cây Đậu Rồng
Đậu rồng cần độ ẩm đều đặn để phát triển, đặc biệt là trong giai đoạn ra hoa và đậu quả. Tuy nhiên, cây lại không chịu được ngập úng. Lượng nước tưới và tần suất tưới cần điều chỉnh theo thời tiết, loại đất và giai đoạn sinh trưởng của cây.
- Giai đoạn cây con: Tưới nhẹ nhàng 1-2 lần/ngày, giữ đất luôn ẩm.
- Giai đoạn cây trưởng thành, ra hoa, đậu quả: Tưới nhiều nước hơn, có thể 2 lần/ngày vào sáng sớm và chiều mát trong những ngày nắng nóng. Những ngày trời râm mát hoặc mưa thì giảm hoặc ngừng tưới. Nên tưới vào gốc cây, tránh tưới lên lá vào buổi tối để hạn chế nấm bệnh. Quan sát độ ẩm của đất để điều chỉnh lượng nước tưới phù hợp.
Sử dụng rơm rạ, cỏ khô hoặc màng phủ nông nghiệp để phủ gốc cây cũng là một cách hiệu quả để giữ ẩm cho đất, hạn chế cỏ dại và điều hòa nhiệt độ đất.
Bón Phân Cho Cây Giai Đoạn Này
Ngoài lượng phân lót ban đầu, cây đậu rồng cần được bổ sung dinh dưỡng định kỳ trong suốt quá trình sinh trưởng, đặc biệt là trước và trong giai đoạn ra hoa, đậu quả.
- Sau khi cây leo giàn ổn định (khoảng 2-3 tuần sau khi trồng): Bón thúc lần 1 bằng phân hữu cơ ngâm pha loãng hoặc phân NPK có tỷ lệ đạm cao hơn một chút để kích thích cây phát triển thân lá.
- Trước khi cây ra hoa: Bón thúc lần 2 bằng phân NPK cân đối hoặc có tỷ lệ lân, kali cao hơn để hỗ trợ cây ra hoa đồng loạt và tăng khả năng đậu quả. Có thể kết hợp phun thêm phân bón lá chứa vi lượng.
- Trong giai đoạn đậu quả rộ: Cứ sau mỗi đợt thu hoạch rộ, bón bổ sung phân hữu cơ hoặc NPK để cây có đủ dinh dưỡng nuôi quả và tiếp tục ra hoa.
Nên bón phân xa gốc, kết hợp với việc xới nhẹ đất để phân dễ dàng ngấm xuống vùng rễ. Liều lượng bón tùy thuộc vào loại phân và độ màu mỡ của đất. Luôn đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trên bao bì phân bón.
Làm Giàn Cho Cây Đậu Rồng
Đậu rồng là cây thân leo, việc làm giàn là bắt buộc để cây có chỗ bám, phát triển tốt, dễ chăm sóc, thu hoạch và hạn chế sâu bệnh do thông thoáng. Giàn cần được làm chắc chắn trước khi cây con bắt đầu vươn tua cuốn.
- Thời điểm làm giàn: Khi cây con cao khoảng 20-30 cm và có tua cuốn đầu tiên.
- Vật liệu: Có thể sử dụng tre, nứa, gỗ, cọc sắt hoặc lưới thép. Tre nứa là phổ biến và kinh tế nhất.
- Các kiểu giàn:
- Giàn chữ A: Thích hợp trồng theo hàng, dễ làm và chắc chắn.
- Giàn mái bằng hoặc mái nghiêng: Thích hợp cho diện tích lớn, năng suất cao.
- Giàn chữ I: Đơn giản nhất, chỉ cần cắm cọc thẳng đứng cạnh cây và nối ngang các cọc bằng dây hoặc thanh nẹp. Thích hợp trồng trong chậu hoặc hàng ngắn.
Dù làm kiểu giàn nào, cần đảm bảo giàn đủ cao (ít nhất 1.5 – 2 mét) để cây có không gian phát triển, và đủ chắc chắn để chịu được sức nặng của thân lá và quả, đặc biệt khi có gió mạnh. Sau khi làm giàn, thường xuyên buộc thân cây non vào giàn hoặc hướng tua cuốn của cây bám vào giàn cho đến khi cây tự leo được.
Tỉa Cành, Tỉa Lá
Trong quá trình cây phát triển, có thể tỉa bớt những cành, lá già, lá bị sâu bệnh hoặc những cành mọc quá sát nhau để tạo sự thông thoáng cho giàn cây. Việc này giúp ánh sáng dễ dàng chiếu vào, không khí lưu thông tốt hơn, hạn chế nấm bệnh phát triển và tập trung dinh dưỡng nuôi thân chính, hoa và quả. Sử dụng kéo hoặc dao sắc đã khử trùng để tỉa, tránh làm dập nát vết cắt.
Hỗ Trợ Thụ Phấn (Nếu Cần)
Đậu rồng thường tự thụ phấn nhờ gió hoặc côn trùng. Tuy nhiên, trong điều kiện thời tiết không thuận lợi hoặc ít côn trùng, tỷ lệ đậu quả có thể thấp. Bạn có thể hỗ trợ thụ phấn bằng tay vào buổi sáng sớm (khoảng 7-9 giờ). Dùng tăm bông hoặc cọ nhỏ nhẹ nhàng lấy phấn từ nhị đực (bao phấn) rồi chấm vào nhụy cái của bông hoa khác hoặc cùng bông hoa. Việc này đôi khi giúp tăng tỷ lệ đậu quả, đặc biệt khi trồng trong nhà kính hoặc khu vực ít gió.
Phòng Trừ Sâu Bệnh Hại Cây Đậu Rồng
Giống như các loại cây họ Đậu khác, đậu rồng có thể bị tấn công bởi một số loại sâu bệnh. Việc nhận biết sớm và áp dụng biện pháp phòng trừ kịp thời là yếu tố quan trọng trong cách trồng cây đậu rồng thành công, hạn chế thiệt hại về năng suất và chất lượng.
Các Loại Sâu Bệnh Thường Gặp
- Sâu hại:
- Rệp các loại (rệp sáp, rệp xanh, rệp đen): Thường tập trung ở ngọn non, lá non, cuống hoa, quả non, chích hút nhựa làm cây suy yếu, biến dạng, chậm phát triển, hoa rụng, quả non bị teo tóp.
- Sâu đục quả: Ấu trùng đục vào quả, ăn hạt bên trong, làm quả bị hỏng, thối nhũn.
- Sâu tơ, sâu xanh: Ăn lá cây.
- Nhện đỏ: Gây hại ở mặt dưới lá, làm lá bị vàng, khô và rụng.
- Bệnh hại:
- Bệnh thán thư: Gây ra các vết đốm đen hoặc nâu trên lá, thân, quả. Nặng có thể làm rụng lá, thối quả.
- Bệnh đốm lá: Các vết đốm nhỏ màu nâu hoặc xám trên lá.
- Bệnh gỉ sắt: Các đốm màu nâu đỏ như gỉ sắt xuất hiện trên lá.
- Bệnh héo xanh, héo rũ: Do vi khuẩn hoặc nấm trong đất gây ra, làm cây bị héo đột ngột và chết.
Biện Pháp Phòng Trừ Tổng Hợp (IPM)
Để quản lý sâu bệnh hại đậu rồng một cách bền vững và an toàn, nên áp dụng các biện pháp tổng hợp:
-
Biện pháp canh tác:
- Luân canh cây trồng, không trồng đậu rồng liên tục trên một mảnh đất hoặc sau các cây họ Đậu khác.
- Vệ sinh đồng ruộng sau thu hoạch, thu gom và tiêu hủy tàn dư cây bệnh.
- Chọn giống đậu rồng khỏe mạnh, kháng bệnh.
- Bón phân cân đối, tránh bón thừa đạm làm cây non yếu, dễ bị sâu bệnh.
- Tưới tiêu hợp lý, tránh để đất quá ẩm hoặc quá khô.
- Làm cỏ thường xuyên, giữ vườn cây thông thoáng.
- Trồng xen canh với một số cây có tác dụng xua đuổi côn trùng như húng quế, sả…
-
Biện pháp sinh học:
- Sử dụng các chế phẩm sinh học như nấm Beauveria, nấm Metarhizium để phòng trừ sâu hại.
- Sử dụng các loại thiên địch như bọ rùa, ong ký sinh để kiểm soát quần thể sâu hại.
- Sử dụng các loại thuốc trừ sâu, trừ bệnh gốc thực vật (thuốc từ hạt neem, tỏi, ớt, gừng…) hoặc chế phẩm vi sinh.
-
Biện pháp hóa học:
- Chỉ sử dụng khi sâu bệnh bùng phát mạnh và các biện pháp khác không hiệu quả.
- Ưu tiên sử dụng các loại thuốc có độc tính thấp, thời gian cách ly ngắn, ít ảnh hưởng đến môi trường và thiên địch.
- Luân phiên các loại thuốc có hoạt chất khác nhau để tránh sâu bệnh kháng thuốc.
- Tuân thủ nghiêm ngặt nguyên tắc 4 đúng: đúng thuốc, đúng lúc, đúng nồng độ, đúng cách.
- Đặc biệt lưu ý thời gian cách ly của thuốc trước khi thu hoạch.
Thường xuyên kiểm tra cây để phát hiện sớm các dấu hiệu sâu bệnh, đặc biệt là ở mặt dưới lá và ngọn non. Phòng bệnh hơn chữa bệnh là nguyên tắc quan trọng.
Nhận Diện Dấu Hiệu Sâu Bệnh Sớm
Việc nhận diện sớm các dấu hiệu của sâu bệnh giúp bạn có biện pháp xử lý kịp thời, ngăn chặn sự lây lan và bùng phát trên diện rộng.
- Đối với sâu hại: Quan sát kỹ ngọn cây, lá non, nụ hoa, quả non để tìm kiếm sự hiện diện của rệp, sâu non hoặc trứng sâu. Chú ý các vết ăn lá, vết đục trên quả hoặc các đốm vàng, bạc trên lá do nhện đỏ gây ra.
- Đối với bệnh hại: Kiểm tra màu sắc và hình dạng lá, thân, quả. Tìm kiếm các vết đốm bất thường (đen, nâu, xám), vết loét, phần cây bị héo rũ hoặc đổi màu.
Khi phát hiện cây bị bệnh, nhanh chóng cắt bỏ phần cây bị bệnh và tiêu hủy để ngăn chặn lây lan sang cây khác.
Thu Hoạch Đậu Rồng
Thu hoạch là thành quả của quá trình thực hiện cách trồng cây đậu rồng. Thời điểm thu hoạch và cách thu hoạch đúng sẽ ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm và khả năng tiếp tục cho năng suất của cây.
Thời Điểm Thu Hoạch Tốt Nhất
Đậu rồng có thể thu hoạch quả non để ăn tươi, luộc, xào, nấu canh hoặc thu hoạch quả già lấy hạt. Thời điểm thu hoạch tùy thuộc vào mục đích sử dụng:
- Thu hoạch quả non: Khi quả đạt kích thước tối đa nhưng hạt bên trong vẫn còn mềm (thường khoảng 2-3 tuần sau khi hoa nở). Vỏ quả căng mọng, màu xanh tươi hoặc tím đặc trưng của giống, các mép khía còn mềm, dễ bẻ gãy. Thu hoạch vào buổi sáng sớm hoặc chiều mát.
- Thu hoạch quả già: Khi muốn lấy hạt hoặc làm giống, để quả chín hoàn toàn trên cây. Quả chuyển sang màu vàng hoặc nâu, vỏ khô và cứng lại. Thu hoạch khi trời nắng ráo.
Cách Thu Hoạch Để Kích Thích Cây Ra Quả Tiếp
Để cây đậu rồng ra hoa và đậu quả liên tục, việc thu hoạch quả non đúng lúc và đúng cách là rất quan trọng.
- Dùng kéo hoặc dao sắc để cắt cuống quả, tránh giật mạnh làm tổn thương cành.
- Thu hoạch định kỳ, không để quả quá già trên cây nếu mục đích chính là lấy quả non. Việc để quả già sẽ khiến cây tập trung dinh dưỡng nuôi hạt, làm giảm khả năng ra hoa và đậu quả mới.
- Thường xuyên thu hoạch quả non (khoảng 2-3 ngày/lần trong vụ thu hoạch rộ) sẽ kích thích cây liên tục cho quả, kéo dài thời gian thu hoạch.
Sau khi thu hoạch, nên loại bỏ các quả bị sâu bệnh hoặc không đạt tiêu chuẩn để giữ vườn cây sạch sẽ.
Một Số Lưu Ý Quan Trọng Khác Khi Trồng Đậu Rồng
Để việc trồng đậu rồng đạt hiệu quả cao nhất, bên cạnh các kỹ thuật cơ bản, bạn cần lưu ý thêm một số yếu tố môi trường và kỹ thuật quản lý khác.
Ánh Sáng
Đậu rồng là cây ưa sáng. Cây cần ít nhất 6-8 giờ ánh sáng mặt trời trực tiếp mỗi ngày để phát triển tốt, ra hoa và đậu quả nhiều. Nếu trồng ở nơi thiếu sáng, cây sẽ vươn dài, thân yếu, ít hoa, ít quả, và dễ bị sâu bệnh. Chọn vị trí trồng có đủ ánh sáng là điều kiện tiên quyết.
Nhiệt Độ
Nhiệt độ lý tưởng cho cây đậu rồng phát triển là từ 20°C đến 30°C. Cây có thể chịu được nhiệt độ cao hơn nhưng cần đảm bảo đủ nước. Nhiệt độ thấp dưới 15°C có thể làm cây chậm phát triển, kém ra hoa đậu quả. Tránh trồng đậu rồng ở những vùng có sương muối hoặc rét đậm kéo dài.
Độ Ẩm
Độ ẩm không khí lý tưởng cho đậu rồng khoảng 60-80%. Độ ẩm quá cao kết hợp với nhiệt độ cao và thiếu thông thoáng có thể tạo điều kiện thuận lợi cho nấm bệnh phát triển. Độ ẩm quá thấp có thể ảnh hưởng đến quá trình ra hoa và đậu quả. Duy trì độ ẩm đất phù hợp thông qua việc tưới nước và lớp phủ gốc.
Luân Canh Cây Trồng
Luân canh cây trồng là biện pháp quan trọng giúp phòng trừ sâu bệnh hại tích lũy trong đất và tận dụng dinh dưỡng trong đất hiệu quả hơn. Không nên trồng đậu rồng trên cùng một mảnh đất trong nhiều vụ liên tục. Nên luân canh với các loại cây trồng khác không thuộc họ Đậu như lúa, ngô, rau ăn lá, rau ăn củ…
Lợi Ích Của Đậu Rồng Đối Với Sức Khỏe
Ngoài việc nắm vững cách trồng cây đậu rồng, hiểu rõ những lợi ích sức khỏe mà loại cây này mang lại sẽ càng thúc đẩy bạn bắt tay vào trồng. Đậu rồng được mệnh danh là “siêu thực phẩm” vì giá trị dinh dưỡng vượt trội.
Quả đậu rồng non là nguồn cung cấp protein thực vật dồi dào, là lựa chọn tuyệt vời cho người ăn chay hoặc muốn bổ sung protein. Chúng chứa nhiều chất xơ, giúp hỗ trợ tiêu hóa, ngăn ngừa táo bón và duy trì đường huyết ổn định. Các vitamin như A, C giúp tăng cường hệ miễn dịch và thị lực. Vitamin nhóm B (B1, B2) cần thiết cho quá trình chuyển hóa năng lượng. Khoáng chất như sắt giúp ngăn ngừa thiếu máu, canxi và phốt pho tốt cho xương. Hạt đậu rồng già còn chứa dầu béo không bão hòa, tốt cho tim mạch. Việc tự trồng và tiêu thụ đậu rồng tươi sạch tại nhà là cách tốt nhất để tận hưởng trọn vẹn những lợi ích này.
Kinh Nghiệm Trồng Đậu Rồng Năng Suất Cao
Để có vụ đậu rồng bội thu, ngoài việc tuân thủ các kỹ thuật đã nêu, một số kinh nghiệm thực tế có thể giúp bạn tối ưu năng suất:
- Chọn thời vụ phù hợp: Như đã đề cập, chọn đúng thời điểm gieo trồng dựa vào khí hậu địa phương giúp cây sinh trưởng thuận lợi nhất.
- Làm giàn chắc chắn và kịp thời: Giàn yếu hoặc làm chậm sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển của cây và năng suất.
- Tưới nước và bón phân đúng giai đoạn: Đậu rồng cần nhiều dinh dưỡng và nước ở giai đoạn ra hoa, đậu quả. Bỏ sót hoặc thực hiện sai kỹ thuật trong giai đoạn này sẽ làm giảm năng suất rõ rệt.
- Phòng trừ sâu bệnh chủ động: Thường xuyên thăm vườn, phát hiện sớm và xử lý kịp thời các vấn đề về sâu bệnh.
- Thu hoạch quả non đều đặn: Đây là cách hiệu quả nhất để kích thích cây ra hoa và đậu quả liên tục. Đừng tiếc những quả non, việc thu hoạch sẽ mở đường cho những lứa quả tiếp theo.
- Chú ý ánh sáng: Đảm bảo cây nhận đủ ánh sáng mặt trời. Nếu trồng quá dày, cần tỉa bớt lá để giàn cây được thông thoáng.
Việc học hỏi kinh nghiệm từ những người trồng đậu rồng lâu năm tại địa phương cũng là một nguồn kiến thức vô cùng quý giá.
Hy vọng qua bài viết chi tiết này, bạn đã nắm vững cách trồng cây đậu rồng và sẵn sàng bắt tay vào thực hiện. Việc trồng đậu rồng không quá phức tạp nhưng đòi hỏi sự kiên nhẫn và chăm sóc đúng kỹ thuật. Bằng cách áp dụng những kiến thức được chia sẻ, bạn hoàn toàn có thể tự mình trồng thành công loại cây giàu dinh dưỡng này, mang lại nguồn thực phẩm sạch cho gia đình và trải nghiệm thú vị với nông nghiệp tại nhà. Chúc bạn thành công với vườn đậu rồng của mình!