Trồng măng bát độ là một lựa chọn kinh tế hấp dẫn cho nhiều nhà nông hiện nay. Loại măng này không chỉ có giá trị dinh dưỡng cao mà còn được thị trường ưa chuộng bởi độ ngọt, giòn và ít xơ. Nắm vững cách trồng cây măng bát độ đúng kỹ thuật sẽ giúp bà con đạt được năng suất tối ưu, mang lại hiệu quả kinh tế bền vững trên diện tích đất của mình. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết từ khâu chuẩn bị đến thu hoạch, giúp bạn thành công với mô hình trồng măng bát độ.
Giới thiệu chung về cây măng bát độ
Măng bát độ, tên khoa học là Bambusa balcooa, là một loại tre măng lớn có nguồn gốc từ Ấn Độ, được du nhập và trồng phổ biến ở nhiều quốc gia châu Á, trong đó có Việt Nam. Cây có đặc điểm thân thẳng, vách dày, lóng tương đối ngắn, chiều cao trưởng thành có thể đạt 15-25 mét, đường kính gốc 10-20 cm. Bộ rễ của tre bát độ phát triển mạnh, ăn sâu và lan rộng, giúp cây bám chắc vào đất và hút dinh dưỡng hiệu quả.
Măng bát độ là sản phẩm chính được khai thác từ loại tre này. Măng có hình dạng búp to, thịt trắng ngà, vị ngọt thanh, giòn sần sật và hầu như không có xơ khi còn non, rất thích hợp cho chế biến các món ăn. Mùa măng chính thường tập trung vào mùa mưa, nhưng nếu áp dụng kỹ thuật chăm sóc và tưới tiêu hợp lý, măng có thể cho thu hoạch quanh năm, đặc biệt là trong các vùng có điều kiện khí hậu và nguồn nước thuận lợi. Ngoài giá trị làm thực phẩm, thân tre bát độ còn được sử dụng làm vật liệu xây dựng, chế biến lâm sản hoặc làm nguyên liệu giấy.
Chọn giống măng bát độ chất lượng
Việc lựa chọn giống là bước đầu tiên và quan trọng nhất quyết định đến năng suất và chất lượng của vườn măng sau này. Nên chọn những cây giống khỏe mạnh, không sâu bệnh, đúng giống và có nguồn gốc rõ ràng. Hiện nay, các phương pháp nhân giống măng bát độ phổ biến bao gồm nhân giống bằng hom gốc, hom cành và chiết cành. Mỗi phương pháp đều có ưu nhược điểm riêng, cần được cân nhắc dựa trên điều kiện cụ thể của người trồng.
Hom gốc là phương pháp truyền thống, lấy một phần gốc tre mẹ có kèm theo chồi măng hoặc mầm ngủ. Hom gốc thường có tỷ lệ sống cao và cây nhanh phục hồi, phát triển mạnh mẽ. Tuy nhiên, việc đào hom gốc tốn nhiều công sức và chỉ lấy được số lượng hạn chế từ cây mẹ. Cần chọn những gốc tre mẹ khỏe mạnh, đã cho măng ổn định, không bị nhiễm các bệnh về rễ hoặc thân.
Nhân giống bằng hom cành sử dụng các đoạn cành tre bánh tẻ, có mắt ngủ khỏe. Phương pháp này cho phép nhân giống số lượng lớn hơn so với hom gốc, nhưng tỷ lệ sống ban đầu có thể thấp hơn và cây con cần thời gian lâu hơn để bén rễ và phát triển mạnh. Hom cành cần được xử lý kỹ trước khi giâm hoặc trồng để kích thích ra rễ và hạn chế nấm bệnh tấn công. Chọn những đoạn cành giữa thân tre, có ít nhất 2-3 mắt, đường kính phù hợp.
Chiết cành là phương pháp tạo cây con ngay trên cây mẹ bằng cách bó bầu đất vào một đoạn cành tre. Sau khi bầu ra rễ đầy đủ, đoạn cành sẽ được cắt ra để trồng. Phương pháp này có tỷ lệ thành công tương đối cao và cây con khỏe mạnh ngay từ khi trồng. Tuy nhiên, quy trình chiết cành đòi hỏi kỹ thuật và thời gian chăm sóc trên cây mẹ trước khi tách bầu. Dù chọn phương pháp nào, bà con nên tìm mua giống từ các cơ sở sản xuất cây giống uy tín, có kiểm định chất lượng để đảm bảo cây giống sạch bệnh và phát triển tốt. Liên hệ với các đơn vị chuyên cung cấp vật tư nông nghiệp như hatgiongnongnghiep1.vn có thể giúp bạn tìm được nguồn giống đảm bảo.
Yêu cầu về đất đai và khí hậu
Măng bát độ là loại cây tương đối dễ tính, có thể trồng được trên nhiều loại đất khác nhau. Tuy nhiên, để cây sinh trưởng tốt nhất và cho năng suất cao, đất trồng lý tưởng nên là đất pha cát, đất thịt nhẹ hoặc đất phù sa, có độ tơi xốp cao và khả năng thoát nước tốt. Độ pH của đất nên nằm trong khoảng từ 5.0 đến 6.5 là phù hợp nhất. Đất quá chua hoặc quá kiềm đều ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ dinh dưỡng của cây.
Trước khi trồng, việc chuẩn bị đất là rất quan trọng. Cần làm sạch toàn bộ cỏ dại, tàn dư thực vật và các vật liệu không cần thiết trên diện tích trồng. Sau đó, tiến hành cày bừa sâu, làm đất tơi xốp. Đối với đất có độ chua cao, cần bón bổ sung vôi bột để cải thiện độ pH và khử trùng đất. Kết hợp bón lót phân chuồng hoai mục hoặc phân hữu cơ vi sinh với liều lượng lớn để tăng cường độ mùn, cải tạo cấu trúc đất và cung cấp dinh dưỡng ban đầu cho cây. Địa hình trồng nên chọn nơi cao ráo, tránh vùng trũng dễ bị ngập úng vào mùa mưa, vì măng bát độ không chịu được ngập nước kéo dài, bộ rễ dễ bị thối.
Về khí hậu, măng bát độ là cây ưa ấm áp và độ ẩm cao. Nhiệt độ thích hợp cho cây phát triển là từ 20-30°C. Cây có thể chịu được biên độ nhiệt lớn hơn nhưng sự sinh trưởng sẽ bị ảnh hưởng. Lượng mưa trung bình năm lý tưởng cho măng bát độ là khoảng 1200-1800 mm, phân bố đều trong năm. Trong những giai đoạn khô hạn, cần chủ động bổ sung nước tưới để đảm bảo độ ẩm cho đất. Độ ẩm không khí cao cũng góp phần thúc đẩy sự phát triển của măng non. Ở những vùng có khí hậu lạnh giá hoặc khô hạn kéo dài, việc trồng măng bát độ cần có các biện pháp kỹ thuật đặc thù để ứng phó, như che chắn gió lạnh, giữ ẩm đất tối đa.
Kỹ thuật trồng măng bát độ chi tiết
Thời vụ trồng măng bát độ
Việc lựa chọn thời điểm trồng măng bát độ có ảnh hưởng lớn đến tỷ lệ sống của cây giống và tốc độ phát triển ban đầu. Thời vụ trồng măng bát độ phù hợp nhất thường vào đầu mùa mưa hoặc cuối mùa khô, khi đất còn ẩm hoặc sắp đón nhận lượng mưa tự nhiên.
Ở miền Bắc và miền Trung, thời vụ trồng thích hợp nhất thường là từ tháng 2 đến tháng 4 hoặc tháng 8 đến tháng 10 dương lịch. Trồng vào đầu mùa mưa (khoảng tháng 4-5) giúp cây con nhận đủ nước để bén rễ nhanh. Trồng vào cuối mùa khô, đầu mùa mưa (tháng 2-3) giúp cây con kịp ổn định trước khi vào mùa mưa lớn. Ở miền Nam, do khí hậu ít biến động hơn, có thể trồng quanh năm nhưng tốt nhất vẫn là vào đầu mùa mưa (tháng 5-6) để tiết kiệm công tưới.
Chuẩn bị hố trồng
Sau khi đã làm đất tổng thể, tiến hành đào hố trồng. Kích thước hố trồng lý tưởng cho măng bát độ thường là 50x50x50 cm hoặc 60x60x60 cm, tùy thuộc vào kích thước bầu hoặc hom giống. Khoảng cách giữa các hố và giữa các hàng cây cần được tính toán hợp lý để đảm bảo không gian phát triển cho cây sau này và thuận tiện cho việc chăm sóc, thu hoạch. Mật độ trồng phổ biến là 4×4 mét hoặc 5×5 mét, tương đương với 400-625 bụi/ha. Mật độ này cho phép cây tre mẹ phát triển đủ tán lá để quang hợp, đồng thời đảm bảo không gian cho măng non nhú lên.
Trước khi đặt cây giống, tiến hành bón lót vào mỗi hố. Lượng bón lót cho mỗi hố khoảng 10-15 kg phân chuồng hoai mục trộn đều với 0.5 kg super lân hoặc NPK có hàm lượng lân cao, và một ít vôi bột nếu cần. Trộn đều phân bón với lớp đất mặt, sau đó lấp hố lại khoảng 2/3. Việc bón lót đầy đủ giúp cây con có nguồn dinh dưỡng ban đầu để phát triển bộ rễ khỏe mạnh.
Các bước đặt hom giống/gốc măng
Đối với hom gốc hoặc hom cành đã giâm bầu, nhẹ nhàng xé bỏ túi bầu nilong hoặc vật liệu bao bọc. Đặt hom/gốc măng vào giữa hố sao cho gốc măng hoặc gốc hom nằm ngang hoặc hơi nghiêng khoảng 30 độ so với mặt đất, hướng mắt mầm hoặc chồi măng về phía ánh sáng (thường là hướng Đông). Điều này giúp măng non dễ dàng vươn lên khi nhú.
Lấp đất nhẹ nhàng xung quanh bầu hoặc hom giống. Sử dụng phần đất mặt đã trộn phân để lấp đầy hố. Nén đất xung quanh gốc cây một cách nhẹ nhàng nhưng chắc chắn để cố định cây và loại bỏ túi khí, giúp rễ tiếp xúc tốt với đất. Tránh nén quá chặt làm đất bị bí, khó thoát nước. Sau khi lấp đất xong, vun một ụ đất nhỏ cao hơn mặt đất xung quanh gốc cây để tránh đọng nước.
Ngay sau khi trồng, cần tưới nước thật đẫm để đất xung quanh gốc cây được ẩm đều, giúp cây nhanh chóng bén rễ và giảm sốc sau khi di chuyển. Nếu trồng vào mùa khô, cần duy trì độ ẩm thường xuyên cho đất trong khoảng 1-2 tuần đầu tiên cho đến khi cây có dấu hiệu phục hồi và phát triển.
Trồng dặm và tỉa cây con
Khoảng 1-2 tuần sau khi trồng, cần kiểm tra toàn bộ diện tích trồng để phát hiện những cây bị chết hoặc phát triển kém. Tiến hành trồng dặm ngay bằng những cây giống dự phòng để đảm bảo mật độ cây trồng đồng đều trên toàn vườn. Trồng dặm càng sớm càng tốt để cây mới có thời gian phát triển kịp với các cây đã trồng trước đó.
Khi cây con bắt đầu phát triển và nhú mầm mới, có thể xuất hiện nhiều chồi măng nhỏ xung quanh gốc. Tùy thuộc vào mục đích (lấy măng hay nhân giống), cần tiến hành tỉa bớt những cây con yếu ớt, cong queo hoặc mọc quá sát nhau để tập trung dinh dưỡng cho những cây khỏe mạnh. Mỗi bụi chỉ nên giữ lại 3-5 cây tre mẹ khỏe mạnh, phân bố đều để tạo thành một bụi tre thông thoáng, dễ quản lý và thuận lợi cho việc thu hoạch măng sau này. Việc tỉa cây con cũng giúp hạn chế cạnh tranh dinh dưỡng và ánh sáng trong bụi.
Chăm sóc cây măng bát độ sau trồng
Công tác chăm sóc đóng vai trò quyết định đến sức khỏe của bụi tre và năng suất măng thu hoạch. Chăm sóc đúng kỹ thuật giúp cây phát triển bộ rễ khỏe, tích lũy đủ dinh dưỡng để ra măng to, đều và liên tục.
Tưới nước
Măng bát độ là cây ưa ẩm, đặc biệt là trong giai đoạn cây con và giai đoạn nhú măng. Cần duy trì độ ẩm đầy đủ cho đất, đặc biệt là vào mùa khô. Giai đoạn mới trồng, tưới nước hàng ngày hoặc cách ngày tùy độ ẩm đất. Khi cây đã bén rễ và phát triển, có thể giảm tần suất tưới nhưng vẫn phải đảm bảo đất không bị khô hạn kéo dài.
Trong giai đoạn ra măng (thường là mùa mưa), nếu gặp các đợt khô hạn cục bộ, việc tưới bổ sung là cực kỳ quan trọng để kích thích măng nhú và phát triển nhanh. Có thể áp dụng các phương pháp tưới như tưới trực tiếp vào gốc, tưới rãnh hoặc sử dụng hệ thống tưới phun mưa, tưới nhỏ giọt để tiết kiệm nước và công lao động. Vào mùa mưa lớn, cần chú ý hệ thống thoát nước để tránh ngập úng kéo dài làm thối rễ. Lên luống cao ngay từ khi làm đất là một biện pháp hữu hiệu phòng chống ngập úng.
Bón phân
Cây măng bát độ cần lượng dinh dưỡng lớn để phát triển thân lá và đặc biệt là để ra măng. Bón phân cân đối và hợp lý theo từng giai đoạn sinh trưởng của cây sẽ giúp tối ưu hóa năng suất.
Giai đoạn cây con (dưới 1 năm tuổi): Tập trung bón phân hữu cơ hoai mục kết hợp với NPK để thúc đẩy bộ rễ và thân lá phát triển. Có thể bón 2-3 lần trong năm đầu, lượng phân tăng dần.
Giai đoạn kiến thiết cơ bản (1-2 năm tuổi): Tăng cường bón phân hữu cơ và phân NPK. Đây là giai đoạn cây hình thành bụi tre mẹ và chuẩn bị cho vụ măng đầu tiên. Lượng phân bón cần nhiều hơn giai đoạn cây con.
Giai đoạn kinh doanh (từ năm thứ 3 trở đi): Bón phân chia làm các đợt chính:
- Bón sau thu hoạch lứa măng cuối hoặc cuối mùa mưa: Bón phân hữu cơ (phân chuồng, phân xanh ủ hoai) với lượng lớn (20-30 kg/bụi/năm) kết hợp với lân và kali để phục hồi sức cho bụi tre và tích lũy dinh dưỡng cho vụ măng năm sau.
- Bón thúc trước mùa măng (đầu mùa mưa hoặc trước khi tưới kích thích ra măng): Bón phân đạm (Urê) và NPK để kích thích măng nhú và phát triển nhanh. Lượng phân đạm cần nhiều hơn so với lân và kali trong giai đoạn này.
- Bón bổ sung trong mùa măng: Nếu thu hoạch măng liên tục, có thể bón bổ sung đạm và kali sau mỗi đợt thu rộ để duy trì sức ra măng của bụi.
Cách bón phân: Rải phân xung quanh gốc cây hoặc đào rãnh xung quanh gốc theo hình chiếu tán, sâu khoảng 10-15 cm, rải phân vào rãnh rồi lấp đất lại và tưới nước. Phân hữu cơ nên được bón kết hợp với vun gốc.
Làm cỏ và vun gốc
Làm sạch cỏ dại xung quanh gốc và trong vườn măng là việc làm thường xuyên và cần thiết. Cỏ dại cạnh tranh dinh dưỡng và nước với cây măng, đồng thời là nơi trú ngụ của sâu bệnh hại. Nên làm cỏ bằng tay hoặc máy cắt cỏ, tránh sử dụng thuốc diệt cỏ hóa học có thể ảnh hưởng đến bộ rễ tre.
Vun gốc là kỹ thuật quan trọng giúp cây măng bát độ ra măng tập trung, măng to, thẳng và trắng. Việc vun gốc thường được thực hiện kết hợp với bón phân hữu cơ vào cuối mùa khô hoặc đầu mùa mưa. Đắp đất tơi xốp quanh gốc thành ụ cao khoảng 20-30 cm, rộng khoảng 1-1.5 mét. Lớp đất vun gốc giúp giữ ẩm cho đất, bảo vệ gốc tre khỏi tác động của thời tiết, và tạo điều kiện thuận lợi cho măng non đâm xuyên qua đất. Vun gốc cũng giúp bộ rễ phát triển ăn lên lớp đất mới giàu dinh dưỡng.
Tỉa bớt cây mẹ và cành
Để bụi măng bát độ luôn thông thoáng, khỏe mạnh và tập trung dinh dưỡng nuôi măng, cần tiến hành tỉa bớt cây tre mẹ già, yếu, sâu bệnh hoặc mọc quá dày. Mỗi bụi chỉ nên giữ lại số lượng cây tre mẹ vừa đủ (khoảng 3-5 cây) phân bố đều, là những cây khỏe mạnh, thẳng, đủ tuổi (thường là cây của vụ trước hoặc 2 vụ trước).
Tỉa cây mẹ già hoặc không cần thiết thường được thực hiện sau khi kết thúc vụ măng hoặc vào cuối mùa khô. Chặt sát gốc những cây cần loại bỏ, dọn sạch khỏi vườn. Ngoài ra, cần thường xuyên tỉa bỏ những cành tre khô, gãy, bị sâu bệnh hoặc cành mọc quá thấp che phủ mặt đất. Việc này giúp vườn thông thoáng, giảm độ ẩm, hạn chế sâu bệnh phát triển và tạo điều kiện cho ánh sáng chiếu vào gốc, kích thích măng nhú.
Phòng trừ sâu bệnh hại măng bát độ
Cây măng bát độ nhìn chung ít bị sâu bệnh hơn so với nhiều loại cây trồng khác, nhưng vẫn có thể bị tấn công bởi một số loại sâu bệnh phổ biến nếu không được chăm sóc đúng cách. Việc áp dụng các biện pháp phòng trừ tổng hợp (IPM) là cách hiệu quả và bền vững nhất để bảo vệ vườn măng.
Các loại sâu hại thường gặp bao gồm sâu đục thân, rệp sáp, mối. Sâu đục thân là nguy hiểm nhất, chúng đục vào thân tre làm cây suy yếu, gãy đổ, ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng măng. Rệp sáp bám vào thân, lá non làm cây còi cọc. Mối có thể gây hại rễ và gốc tre, đặc biệt ở những vùng đất khô hoặc có nhiều tàn dư gỗ mục.
Các loại bệnh thường gặp là bệnh nấm gây thối gốc, thối măng, hoặc các bệnh đốm lá do nấm. Những bệnh này thường phát triển mạnh trong điều kiện ẩm độ cao và vườn thiếu thông thoáng.
Biện pháp phòng trừ tổng hợp bao gồm:
- Vệ sinh vườn thường xuyên: Dọn sạch tàn dư thực vật, cành lá khô, cây tre già sau khi tỉa để loại bỏ nơi trú ngụ của sâu bệnh.
- Chọn giống khỏe mạnh, sạch bệnh từ đầu.
- Chăm sóc cây đúng kỹ thuật: Tưới tiêu, bón phân, vun gốc, tỉa cây hợp lý giúp cây khỏe, tăng sức đề kháng.
- Kiểm tra vườn định kỳ: Phát hiện sớm các dấu hiệu sâu bệnh để có biện pháp can thiệp kịp thời.
- Sử dụng biện pháp sinh học: Khuyến khích các loài thiên địch (nhện, bọ rùa, kiến vàng…) bắt sâu hại. Sử dụng các chế phẩm sinh học phòng trừ nấm bệnh.
- Sử dụng thuốc bảo vệ thực vật hóa học (khi thật cần thiết): Chỉ sử dụng thuốc theo nguyên tắc 4 đúng (đúng thuốc, đúng lúc, đúng liều lượng nồng độ, đúng cách) và tuân thủ thời gian cách ly để đảm bảo an toàn cho sản phẩm măng và môi trường. Ưu tiên các loại thuốc ít độc, phổ tác động hẹp.
Kỹ thuật thu hoạch măng bát độ
Thu hoạch đúng kỹ thuật không chỉ đảm bảo chất lượng măng mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng ra măng của bụi trong các lứa tiếp theo. Măng bát độ thường cho thu hoạch sau khoảng 2-3 năm trồng, tùy thuộc vào điều kiện chăm sóc và loại giống.
Dấu hiệu nhận biết măng đủ tuổi thu hoạch là khi măng nhú lên khỏi mặt đất khoảng 15-20 cm, búp măng còn non, vỏ măng có màu vàng nhạt hoặc hơi xanh, các bẹ măng chưa bung ra hoàn toàn. Măng quá già sẽ bị xơ, ăn không ngon và ảnh hưởng đến sức ra măng của gốc.
Thời điểm thu hoạch tốt nhất là vào sáng sớm hoặc chiều mát. Tránh thu hoạch vào buổi trưa nắng gắt làm măng dễ bị héo, giảm chất lượng. Dụng cụ thu hoạch cần có là dao hoặc cuốc sắc bén.
Cách thu hoạch: Dùng dao hoặc cuốc sắc để cắt/chặt sát gốc cây măng non, cách gốc tre mẹ khoảng 2-3 cm. Cẩn thận không làm tổn thương mắt ngủ hoặc rễ của bụi tre mẹ và các măng non khác đang phát triển ngầm dưới đất. Sau khi cắt măng, dùng đất hoặc rơm rạ phủ kín lại vết cắt và vun nhẹ quanh gốc để giữ ẩm, đồng thời kích thích các mắt ngủ khác nhú măng. Việc thu hoạch măng liên tục và đúng kỹ thuật sẽ kích thích bụi tre ra măng đều và nhiều hơn.
Bảo quản và sơ chế măng bát độ
Sau khi thu hoạch, măng bát độ cần được bảo quản đúng cách để giữ được độ tươi ngon và giá trị dinh dưỡng. Măng tươi rất dễ bị héo và xơ nếu tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời hoặc bị mất nước.
Măng vừa thu hoạch nên được đưa vào nơi thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp. Có thể dùng bao tải ẩm hoặc lá chuối tươi để phủ lên măng, giữ độ ẩm. Nếu chưa kịp sơ chế ngay, có thể ngâm măng trong nước sạch.
Sơ chế ban đầu: Măng bát độ cần được bóc hết lớp vỏ bên ngoài. Sau đó, cắt bỏ phần gốc già và ngọn non. Phần măng còn lại có thể luộc sơ trong nước muối pha loãng khoảng 10-15 phút để loại bỏ độc tố (cyanide) tự nhiên có trong măng tươi. Sau khi luộc, vớt măng ra ngâm vào nước đá lạnh để giữ độ giòn. Măng đã luộc sơ có thể bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh trong vài ngày hoặc tiếp tục chế biến.
Đối với việc bảo quản lâu dài hoặc chế biến công nghiệp, măng bát độ có thể được chế biến thành măng khô, măng muối chua, măng đóng hộp hoặc đóng túi hút chân không. Măng khô và măng muối chua là hai hình thức phổ biến được ưa chuộng tại Việt Nam, giúp kéo dài thời gian bảo quản lên tới nhiều tháng hoặc cả năm. Quy trình làm măng khô và măng muối chua đòi hỏi kỹ thuật riêng để đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm và giữ được hương vị đặc trưng của măng.
Hiệu quả kinh tế từ trồng măng bát độ
Trồng măng bát độ đang trở thành một hướng đi mang lại hiệu quả kinh tế cao cho nhiều nông hộ. Với đặc tính sinh trưởng nhanh, năng suất cao và khả năng cho thu hoạch liên tục trong nhiều năm, măng bát độ mang lại nguồn thu nhập ổn định.
Theo thống kê và kinh nghiệm từ các vùng trồng măng bát độ trọng điểm, năng suất măng tươi trung bình có thể đạt từ 30-50 tấn/ha/năm, thậm chí cao hơn nếu được đầu tư thâm canh. Với giá bán măng tươi dao động từ 5.000 – 15.000 VNĐ/kg tùy thời điểm và chất lượng, tổng doanh thu từ 1 ha măng bát độ có thể đạt từ 150 triệu đến 750 triệu VNĐ mỗi năm.
Chi phí đầu tư ban đầu cho trồng măng bát độ bao gồm chi phí giống, làm đất, phân bón, vật tư và công lao động. Chi phí này có thể dao động từ 50-100 triệu VNĐ/ha. Tuy nhiên, từ năm thứ 3 trở đi, chi phí chăm sóc và thu hoạch sẽ giảm dần trong khi năng suất ổn định hoặc tăng lên, mang lại lợi nhuận ròng đáng kể. Vườn măng bát độ có thể cho thu hoạch liên tục trong 10-15 năm hoặc lâu hơn nếu được chăm sóc tốt và trẻ hóa định kỳ.
Thị trường tiêu thụ măng bát độ rất tiềm năng, từ tiêu dùng nội địa (chợ truyền thống, siêu thị, nhà hàng) đến xuất khẩu (sang Trung Quốc, Đài Loan…). Việc liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị, đảm bảo chất lượng măng theo tiêu chuẩn VietGAP hoặc GlobalGAP sẽ giúp nâng cao giá trị sản phẩm và mở rộng thị trường tiêu thụ.
Các vấn đề thường gặp và cách khắc phục
Trong quá trình trồng cây măng bát độ, bà con có thể gặp phải một số vấn đề ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng. Việc nhận biết sớm và có biện pháp khắc phục kịp thời là rất quan trọng.
Một vấn đề phổ biến là măng ra ít hoặc không ra măng. Nguyên nhân có thể do bụi tre quá già, dinh dưỡng không đủ, đất bị khô hạn hoặc bị úng nước, hoặc chưa được vun gốc đúng cách. Khắc phục bằng cách trẻ hóa bụi tre (loại bỏ cây già), tăng cường bón phân hữu cơ và NPK, đảm bảo độ ẩm đất phù hợp và thực hiện kỹ thuật vun gốc định kỳ.
Măng bị đắng cũng là trường hợp có thể xảy ra, thường do thu hoạch măng quá già, hoặc do điều kiện đất đai, nguồn nước không thuận lợi. Chọn thu hoạch măng khi còn non, luộc sơ kỹ trước khi chế biến là biện pháp khắc phục hiệu quả nhất.
Cây còi cọc, lá vàng úa có thể là dấu hiệu thiếu dinh dưỡng, đất bị nén chặt, hoặc bị sâu bệnh tấn công bộ rễ. Kiểm tra lại chế độ bón phân, xới xáo đất quanh gốc nhẹ nhàng, và kiểm tra rễ để phát hiện sâu bệnh.
Sâu bệnh tấn công nặng cần được xử lý nhanh chóng để tránh lây lan. Áp dụng biện pháp phòng trừ tổng hợp như đã nêu ở trên, chỉ sử dụng thuốc hóa học khi thật cần thiết và theo đúng hướng dẫn.
Hy vọng với những thông tin chi tiết về cách trồng cây măng bát độ này, bà con nông dân sẽ có thêm kiến thức và kinh nghiệm để áp dụng vào thực tế sản xuất, đạt được vụ măng bội thu và mang lại hiệu quả kinh tế cao cho gia đình.