Cách trồng tỏi và hành: Hướng dẫn chi tiết từ A-Z

Tỏi và hành là hai loại gia vị không thể thiếu trong căn bếp của mỗi gia đình Việt. Chúng không chỉ góp phần tạo nên hương vị đậm đà cho các món ăn mà còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Nhiều người mong muốn tự tay trồng tỏi và hành tại nhà để có nguồn cung tươi sạch, an toàn. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn hướng dẫn chi tiết về cách trồng tỏi và hành, từ việc chuẩn bị đất, chọn giống cho đến chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh và thu hoạch, giúp bạn thành công với khu vườn nhỏ của mình.

Chuẩn bị cho vụ trồng tỏi và hành

Trước khi bắt tay vào việc trồng tỏi và hành, khâu chuẩn bị đóng vai trò cực kỳ quan trọng, quyết định phần lớn đến năng suất và chất lượng cây trồng. Việc chuẩn bị kỹ lưỡng sẽ giúp cây phát triển khỏe mạnh, hạn chế sâu bệnh và cho thu hoạch bội thu. Quá trình này bao gồm việc chọn địa điểm trồng, chuẩn bị đất và lựa chọn loại giống phù hợp.

Chọn địa điểm trồng phù hợp

Địa điểm trồng lý tưởng cho tỏi và hành là nơi có ánh sáng đầy đủ, ít nhất 6-8 giờ nắng mỗi ngày. Cả tỏi và hành đều cần nhiều ánh nắng để hình thành củ (đối với tỏi và hành tây) hoặc phát triển thân lá mạnh mẽ (đối với hành lá). Chọn một khu vực thoáng đãng, tránh những nơi bị bóng râm che khuất hoặc ẩm thấp kéo dài. Nơi trồng cũng cần có hệ thống thoát nước tốt. Đọng nước là một trong những nguyên nhân chính gây thối củ và rễ ở tỏi và hành, đặc biệt là trong mùa mưa hoặc sau khi tưới quá nhiều nước. Nếu trồng trong chậu hoặc thùng xốp, hãy đảm bảo chậu có lỗ thoát nước lớn và kê cao đáy chậu để nước dư dễ dàng thoát ra ngoài. Trồng trên luống cao cũng là một giải pháp hiệu quả để cải thiện thoát nước cho đất vườn.

Chuẩn bị đất trồng tỏi và hành

Tỏi và hành thích hợp với loại đất tơi xốp, giàu dinh dưỡng, thoát nước tốt và có độ pH trung tính đến hơi chua (pH từ 6.0 đến 7.0). Đất thịt pha cát hoặc đất phù sa là lựa chọn tuyệt vời. Tránh trồng trên nền đất sét nặng hoặc đất quá nghèo dinh dưỡng.

Để chuẩn bị đất, bạn nên làm sạch cỏ dại và xới tơi đất ở độ sâu khoảng 20-30cm. Nếu đất nhà bạn là đất thịt nặng, hãy trộn thêm cát hoặc trấu hun để tăng độ tơi xốp. Bổ sung chất hữu cơ là bước không thể bỏ qua. Bạn có thể sử dụng phân chuồng đã ủ hoai mục, phân hữu cơ vi sinh, hoặc mùn cưa hoai mục trộn đều vào đất trước khi trồng khoảng 2-3 tuần. Lượng phân hữu cơ nên chiếm khoảng 20-30% tổng lượng đất. Việc này không chỉ cung cấp dinh dưỡng mà còn cải thiện cấu trúc đất, giúp rễ cây phát triển tốt hơn.

Kiểm tra độ pH của đất bằng bộ test pH nếu có điều kiện. Nếu đất quá chua (pH dưới 6.0), có thể bón thêm vôi bột để nâng pH lên. Nếu đất quá kiềm (pH trên 7.0), có thể bổ sung thêm lưu huỳnh hoặc chất hữu cơ có tính axit như rêu than bùn. Việc điều chỉnh pH giúp cây hấp thụ dinh dưỡng hiệu quả hơn.

Lựa chọn giống tỏi và hành

Lựa chọn giống là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến khả năng sinh trưởng, chống chịu sâu bệnh và năng suất.

Đối với tỏi, có hai loại chính là tỏi tía (hardneck) và tỏi trắng (softneck). Tỏi tía thường có thân cứng, ít tép hơn và có xu hướng ra ngồng (scape). Tỏi trắng có thân mềm, nhiều tép nhỏ hơn và dễ bện thành chùm để bảo quản. Tùy vào điều kiện khí hậu và sở thích mà bạn chọn loại phù hợp. Ở Việt Nam, các giống tỏi địa phương như tỏi Lý Sơn, tỏi Phan Rang, tỏi Kinh Môn rất được ưa chuộng vì phù hợp với khí hậu và cho chất lượng củ tốt. Chọn những củ tỏi giống to, chắc, không bị sâu bệnh hay thối nhũn.

Đối với hành, bạn cần xác định mình muốn trồng hành tây (onion) hay hành lá (scallion/green onion).

• Hành tây: Có nhiều loại khác nhau dựa trên phản ứng với độ dài ngày (long-day, short-day, intermediate). Ở Việt Nam, thường trồng các giống hành tây ngắn ngày hoặc trung bình. Có thể trồng từ hạt hoặc từ củ hành nhỏ (sets). Trồng từ củ nhỏ thường nhanh hơn nhưng dễ bị trổ hoa sớm.
• Hành lá: Dễ trồng hơn và cho thu hoạch nhanh. Thường trồng bằng cách gieo hạt hoặc tách từ gốc hành lá cũ. Chọn hạt giống hoặc cây con khỏe mạnh, không dấu hiệu bệnh tật. Các giống hành lá phổ biến ở Việt Nam rất phù hợp để trồng tại nhà.

Bạn có thể tìm mua củ giống tỏi, hạt giống hành tây, hạt giống hành lá chất lượng tại các cửa hàng vật tư nông nghiệp uy tín hoặc trên các trang web chuyên về giống cây trồng như hatgiongnongnghiep1.vn. Chọn giống từ nguồn đáng tin cậy giúp đảm bảo tỷ lệ nảy mầm và khả năng sinh trưởng tốt.

Kỹ thuật trồng tỏi chi tiết

Trồng tỏi tại nhà không quá phức tạp nhưng đòi hỏi sự chuẩn bị và chăm sóc đúng kỹ thuật. Dưới đây là các bước chi tiết:

Thời vụ trồng tỏi

Thời điểm trồng tỏi phụ thuộc vào điều kiện khí hậu của từng vùng. Ở miền Bắc Việt Nam, thời vụ chính thường vào vụ Đông Xuân, gieo trồng từ tháng 9 đến tháng 11 dương lịch để thu hoạch vào khoảng tháng 2 đến tháng 4 năm sau. Ở miền Nam, tỏi có thể trồng quanh năm nhưng tránh những tháng mưa nhiều. Vụ thuận thường từ tháng 9-10 để thu hoạch tháng 1-2 hoặc từ tháng 12-1 để thu hoạch tháng 3-4. Việc trồng đúng thời vụ giúp cây tỏi phát triển tốt nhất dưới điều kiện nhiệt độ và ánh sáng phù hợp.

Xử lý và tách tép tỏi giống

Trước khi trồng, tách củ tỏi giống thành từng tép. Chọn những tép to, mẩy, không bị sứt sẹo hoặc nấm bệnh. Không nên sử dụng những tép quá nhỏ ở giữa củ vì chúng thường yếu và cho năng suất thấp. Có thể ngâm tép tỏi trong nước ấm (khoảng 40-50 độ C) trong vòng 1-2 giờ hoặc dung dịch kích thích nảy mầm nhẹ để tăng tỷ lệ nảy mầm. Một số người còn xử lý tép tỏi bằng dung dịch thuốc diệt nấm pha loãng để phòng bệnh trước khi trồng. Sau khi xử lý, để tép tỏi ráo nước trước khi mang đi trồng.

Cách trồng tép tỏi

Sau khi đất đã chuẩn bị xong, tiến hành trồng tép tỏi. Dùng que hoặc ngón tay tạo các lỗ nhỏ trên mặt đất. Đặt tép tỏi vào lỗ sao cho phần đầu nhọn hướng lên trời và phần gốc (có rễ) hướng xuống đất. Độ sâu trồng khoảng 3-5cm, tùy thuộc vào kích thước tép và loại đất. Nếu đất nhẹ và tơi xốp, có thể trồng sâu hơn một chút.

Khoảng cách trồng giữa các tép tỏi thường là 10-15cm, hàng cách hàng 15-20cm. Khoảng cách này đủ để cây tỏi có không gian phát triển củ tối đa và giúp việc chăm sóc, làm cỏ sau này dễ dàng hơn. Sau khi đặt tép vào lỗ, nhẹ nhàng lấp đất lại và nén nhẹ.

Tưới nước cho tỏi sau khi trồng

Sau khi trồng xong, tưới nước nhẹ nhàng để đất ẩm đều. Nên tưới bằng bình phun sương hoặc vòi tưới có chế độ nhẹ để tránh làm xới tép tỏi lên khỏi mặt đất. Duy trì độ ẩm cho đất trong suốt quá trình cây nảy mầm. Tuy nhiên, tránh tưới quá nhiều gây úng. Quan sát độ ẩm của đất, chỉ tưới khi lớp đất mặt bắt đầu khô.

Chăm sóc tỏi

• Tưới nước: Tỏi cần độ ẩm đều, đặc biệt là trong giai đoạn phát triển thân lá và phình củ. Tuy nhiên, cần giảm lượng nước tưới khi tỏi bắt đầu già và chuẩn bị thu hoạch (khoảng 2-3 tuần trước khi thu hoạch) để củ tỏi khô và bảo quản tốt hơn. Tưới vào buổi sáng sớm hoặc chiều mát, tránh tưới vào giữa trưa nắng nóng.
• Bón phân:
  • Sau khi cây tỏi nảy mầm và có 2-3 lá (khoảng 2-3 tuần sau trồng), tiến hành bón thúc lần 1 bằng phân đạm pha loãng hoặc phân hữu cơ sinh học.
  • Khi cây tỏi phát triển thân lá mạnh (khoảng 1-1.5 tháng sau trồng), bón thúc lần 2 bằng phân NPK có tỷ lệ đạm và kali cao hơn hoặc phân hữu cơ.
  • Giai đoạn cây bắt đầu phình củ (khoảng 2 tháng sau trồng), bón thúc lần 3 bằng phân NPK có tỷ lệ kali cao để giúp củ to và chắc hơn. Tránh bón quá nhiều đạm trong giai đoạn này.
  • Bón phân xa gốc, kết hợp làm cỏ và vun gốc nhẹ cho cây.
• Làm cỏ: Cỏ dại cạnh tranh dinh dưỡng và ánh sáng với cây tỏi, đồng thời là nơi trú ngụ của sâu bệnh. Thường xuyên làm sạch cỏ xung quanh gốc tỏi.
• Vun gốc: Khi cây lớn, có thể vun gốc nhẹ để giúp cây đứng vững và hỗ trợ quá trình phình củ dưới lòng đất.

Phòng trừ sâu bệnh cho tỏi

Tỏi có thể gặp một số sâu bệnh hại phổ biến:

• Sâu hại:
  • Ruồi hành (Onion maggot): Ấu trùng đục vào củ và thân cây non gây thối rữa.
  • Bọ trĩ (Thrips): Chích hút nhựa làm lá xoăn lại, bạc màu.
  • Sâu xanh, sâu khoang: Ăn lá cây.
• Bệnh hại:
  • Bệnh thối trắng (White Rot): Gây thối củ từ gốc, có lớp nấm trắng và hạch đen trên bề mặt củ. Bệnh này rất nguy hiểm và lây lan nhanh trong đất.
  • Bệnh gỉ sắt (Rust): Xuất hiện các đốm màu vàng cam hoặc nâu đỏ trên lá.
  • Bệnh sương mai (Downy Mildew): Xuất hiện lớp mốc xám tím trên lá, làm lá vàng và chết khô.
  • Bệnh đốm tím (Purple Blotch): Xuất hiện các đốm tím hoặc nâu trên lá và thân giả.

Biện pháp phòng trừ tổng hợp:

• Sử dụng giống khỏe, sạch bệnh.
• Xử lý đất trước khi trồng bằng vôi bột hoặc chế phẩm sinh học.
• Luân canh cây trồng, không trồng tỏi (hoặc các cây họ hành khác) liên tục trên cùng một thửa đất trong nhiều năm.
• Thoát nước tốt, tránh tưới nước quá muộn vào buổi chiều.
• Thường xuyên kiểm tra vườn để phát hiện sớm sâu bệnh.
• Nhổ bỏ và tiêu hủy cây bị bệnh nặng.
• Sử dụng các biện pháp sinh học như bẫy dính màu vàng thu hút côn trùng, sử dụng thiên địch.
• Đối với sâu bệnh hại nặng, có thể sử dụng thuốc bảo vệ thực vật theo nguyên tắc 4 đúng và tuân thủ thời gian cách ly. Ưu tiên các loại thuốc sinh học hoặc thuốc có nguồn gốc thảo mộc.

Cắt ngồng tỏi (Scaping)

Đối với tỏi tía (hardneck), cây sẽ phát triển một ngồng hoa thẳng từ thân. Việc cắt bỏ ngồng tỏi (còn gọi là scape) khi chúng cuộn lại và chưa kịp vươn thẳng sẽ giúp cây tập trung năng lượng vào việc phát triển củ thay vì tạo hoa và hạt. Ngồng tỏi có thể ăn được và rất ngon. Cắt ngồng khi chúng còn non và mềm sẽ mang lại năng suất củ tốt hơn.

Nhận biết thời điểm thu hoạch tỏi

Thời điểm thu hoạch tỏi phụ thuộc vào giống và thời vụ trồng, thường là sau khoảng 3-4 tháng. Dấu hiệu nhận biết tỏi đã sẵn sàng thu hoạch là khi khoảng 1/3 đến 1/2 số lá ở gốc chuyển sang màu vàng hoặc nâu và bắt đầu khô héo. Thân cây cũng bắt đầu mềm đi. Không nên chờ đến khi toàn bộ lá vàng khô mới thu hoạch vì củ có thể bị tách ra, khó bảo quản hoặc bị nấm bệnh tấn công.

Cách thu hoạch tỏi

Chọn ngày nắng ráo để thu hoạch. Dùng xẻng hoặc tay nhẹ nhàng đào củ tỏi lên khỏi mặt đất. Tránh làm sứt củ tỏi. Kéo cả thân và lá lên. Sau khi nhổ, gạt bớt đất dính vào củ nhưng không rửa nước.

Phơi khô (Curing) và bảo quản tỏi

Sau khi thu hoạch, tỏi cần được phơi khô (curing) để củ cứng cáp hơn, vỏ ngoài khô ráo và giúp bảo quản được lâu. Buộc tỏi thành từng bó nhỏ (để cả thân và lá) và treo ở nơi khô ráo, thoáng khí, tránh ánh nắng trực tiếp và mưa. Thời gian phơi khô thường kéo dài từ 2-4 tuần, tùy thuộc vào điều kiện thời tiết. Khi thân và lá đã khô hoàn toàn, cắt bỏ rễ và phần thân lá khô, chỉ giữ lại củ tỏi với lớp vỏ ngoài nguyên vẹn.

Bảo quản tỏi đã phơi khô ở nơi mát mẻ, khô ráo, thông gió tốt. Có thể bảo quản bằng cách bện thành chùm hoặc để trong túi lưới. Tránh bảo quản trong túi nylon kín hoặc nơi ẩm thấp vì dễ bị mốc và thối hỏng. Tỏi được bảo quản đúng cách có thể giữ được độ tươi ngon trong nhiều tháng.

Kỹ thuật trồng hành chi tiết

Hành, bao gồm cả hành tây và hành lá, cũng là loại cây dễ trồng và cho thu hoạch nhanh. Tùy thuộc vào loại hành bạn muốn trồng mà kỹ thuật có thể khác nhau đôi chút.

Thời vụ trồng hành

Hành tây thường được trồng vào vụ Đông Xuân ở miền Bắc (gieo hạt tháng 9-11, trồng cây con tháng 11-1, thu hoạch tháng 3-4) hoặc các tháng mát mẻ ở miền Nam. Hành lá có thể trồng quanh năm ở hầu hết các vùng khí hậu ấm áp của Việt Nam, chỉ cần tránh những thời điểm nắng nóng gay gắt hoặc mưa bão kéo dài.

Cách trồng hành tây

Hành tây có thể trồng từ hạt, từ củ hành nhỏ (sets) hoặc từ cây con (transplants).

• Trồng từ hạt: Gieo hạt vào khay ươm hoặc trực tiếp xuống đất đã chuẩn bị. Gieo hạt cách nhau khoảng 1-2cm, phủ một lớp đất mỏng khoảng 0.5-1cm. Tưới ẩm và giữ ẩm cho đất. Hạt hành tây nảy mầm sau khoảng 7-10 ngày. Khi cây con đạt chiều cao khoảng 10-15cm và có 2-3 lá thật, tiến hành nhổ cấy ra trồng ngoài luống hoặc chậu. Khoảng cách trồng cây con là 10-15cm, hàng cách hàng 20-25cm.
• Trồng từ củ hành nhỏ (sets): Đây là cách nhanh và dễ nhất cho người mới bắt đầu. Chọn củ nhỏ (sets) có đường kính khoảng 1.5-2cm. Trồng củ xuống đất sao cho phần đầu nhọn hơi nhô lên khỏi mặt đất hoặc chỉ lấp một lớp đất mỏng khoảng 1-2cm. Khoảng cách trồng tương tự như trồng cây con. Trồng từ củ nhỏ có nhược điểm là cây dễ bị trổ hoa sớm nếu gặp thời tiết bất lợi.
• Trồng từ cây con (transplants): Mua cây con hành tây tại vườn ươm. Chọn cây khỏe mạnh, rễ phát triển tốt. Trồng cây con xuống đất với độ sâu tương tự khi ươm trong khay. Khoảng cách trồng giống như trên.

Cách trồng hành lá

Hành lá rất dễ trồng và nhân giống. Có thể trồng từ hạt hoặc từ gốc hành lá mua ở chợ.

• Trồng từ hạt: Gieo hạt trực tiếp xuống đất hoặc vào khay ươm. Gieo rải rác hoặc theo hàng. Phủ một lớp đất mỏng. Giữ ẩm. Hạt hành lá nảy mầm khá nhanh. Khi cây con đạt vài cm, có thể tỉa thưa hoặc nhổ cấy ra trồng với khoảng cách 5-10cm. Trồng dày hơn một chút cũng được vì sẽ thu hoạch tỉa dần.
• Trồng từ gốc hành lá: Sử dụng phần gốc màu trắng của hành lá còn rễ sau khi đã dùng phần lá. Cắt phần lá cách gốc khoảng 2-3cm. Cắm phần gốc này xuống đất ẩm khoảng 2-3cm. Giữ ẩm. Rễ sẽ phát triển và mầm lá mới sẽ mọc lên nhanh chóng. Đây là cách nhân giống hành lá hiệu quả và tiết kiệm.

Chăm sóc hành (Hành tây và Hành lá)

• Tưới nước: Cả hành tây và hành lá đều cần độ ẩm đều đặn, đặc biệt quan trọng trong giai đoạn đầu phát triển và khi hành tây phình củ. Đất không nên quá khô hoặc quá ẩm. Tưới nước sâu vào gốc, tránh làm ướt lá vào buổi tối để hạn chế nấm bệnh. Giảm tưới khi hành tây chuẩn bị thu hoạch. Hành lá có thể tưới đều hơn vì thu hoạch liên tục.
• Bón phân:
  • Giai đoạn đầu (sau khi trồng hoặc cấy cây con 2-3 tuần): Bón phân đạm hoặc phân hữu cơ pha loãng giúp cây phát triển thân lá.
  • Giai đoạn phát triển mạnh: Bón bổ sung NPK hoặc phân hữu cơ. Đối với hành tây, bón phân kali khi củ bắt đầu phình to. Đối với hành lá, bón bổ sung phân đạm hoặc phân hữu cơ sau mỗi lần cắt thu hoạch.
  • Bón phân xa gốc, kết hợp làm cỏ và vun gốc nhẹ.
• Làm cỏ: Cỏ dại là vấn đề lớn với hành vì rễ hành khá nông và cạnh tranh kém. Cần làm cỏ thường xuyên.
• Vun gốc: Đối với hành tây, vun gốc nhẹ giúp củ phát triển ổn định. Đối với hành lá trồng dày, không cần vun gốc quá kỹ.

Phòng trừ sâu bệnh cho hành

Hành tây và hành lá cũng chịu tác động của một số sâu bệnh hại tương tự như tỏi, do chúng cùng họ.

• Sâu hại: Ruồi hành, Bọ trĩ, Sâu xanh, Sâu khoang. Ngoài ra còn có Sùng đất (ăn rễ, củ non).
• Bệnh hại: Bệnh thối trắng (đặc biệt nguy hiểm), Bệnh sương mai, Bệnh đốm tím, Bệnh thán thư (Anthracnose – gây vết bệnh trên lá).

Biện pháp phòng trừ tương tự như tỏi:

• Chọn giống kháng bệnh, không bị bệnh từ ban đầu.
• Luân canh cây trồng là biện pháp hiệu quả nhất để ngăn ngừa bệnh thối trắng và tuyến trùng.
• Vệ sinh đồng ruộng, thu gom tàn dư cây bệnh.
• Cải thiện thoát nước cho đất.
• Sử dụng lưới chắn côn trùng để ngăn ruồi hành, bọ trĩ.
• Sử dụng các chế phẩm sinh học hoặc thuốc bảo vệ thực vật khi cần thiết, tuân thủ hướng dẫn sử dụng và thời gian cách ly.

Nhận biết thời điểm thu hoạch hành

• Hành tây: Sẵn sàng thu hoạch khi phần ngọn lá chuyển vàng, mềm đi và đổ gục xuống (khoảng 50-70% số cây trong vườn). Nếu trồng từ củ nhỏ (sets), dấu hiệu này có thể không rõ ràng bằng trồng từ hạt hoặc cây con. Thường sau khoảng 3-4 tháng trồng.
• Hành lá: Có thể thu hoạch tỉa lá non bất cứ lúc nào sau khi cây đủ lớn và có vài lá (khoảng 3-4 tuần sau khi gieo hạt hoặc trồng gốc). Hoặc nhổ cả cây khi đạt kích thước mong muốn. Nếu trồng từ gốc, có thể cắt phần lá cách gốc 2-3cm, cây sẽ tiếp tục mọc lá mới cho nhiều lần thu hoạch.

Cách thu hoạch và bảo quản hành

• Hành tây: Chọn ngày nắng ráo để thu hoạch. Nhẹ nhàng nhổ hoặc đào củ lên. Gạt bớt đất. Để nguyên cả thân lá, xếp hành tây thành lớp mỏng ở nơi khô ráo, thoáng khí, có mái che, tránh nắng trực tiếp và mưa để phơi khô (curing). Thời gian phơi khoảng 1-2 tuần hoặc đến khi vỏ ngoài khô, cổ hành se lại. Sau khi khô, cắt bỏ rễ và phần thân lá cách củ khoảng 2-3cm. Bảo quản hành tây đã khô ở nơi mát mẻ, khô ráo, thông gió tốt (khoảng 0-4 độ C, độ ẩm 60-70%). Có thể bảo quản trong túi lưới hoặc hộp thoáng khí.
• Hành lá: Khi thu hoạch tỉa, dùng dao hoặc kéo sắc cắt phần lá cách gốc 2-3cm. Khi nhổ cả cây, nhổ nhẹ nhàng để không làm đứt rễ cây xung quanh. Hành lá tươi nên dùng ngay. Để bảo quản ngắn ngày, rửa sạch, để ráo nước, cắt khúc và cho vào hộp kín trong ngăn mát tủ lạnh.

Những lưu ý quan trọng khi trồng tỏi và hành

• Luân canh cây trồng: Tuyệt đối không trồng tỏi, hành tây, hành lá hoặc các cây họ hành (như hẹ) liên tục trên cùng một mảnh đất qua các năm. Việc này giúp ngăn ngừa sự tích tụ của sâu bệnh hại đất đặc trưng của họ hành, đặc biệt là bệnh thối trắng. Nên luân canh với các loại cây thuộc họ khác như họ cà (cà chua, ớt), họ bầu bí (dưa chuột, bí đỏ), hoặc cây họ đậu.
• Quản lý cỏ dại hiệu quả: Cả tỏi và hành đều là cây thân thảo, tán lá không quá rộng nên dễ bị cỏ dại lấn át, đặc biệt là trong giai đoạn cây con. Việc làm sạch cỏ thường xuyên là rất quan trọng. Có thể sử dụng lớp phủ hữu cơ (như rơm rạ, trấu hun, vỏ trấu) sau khi cây đã lớn một chút để hạn chế cỏ mọc và giữ ẩm cho đất.
• Theo dõi sâu bệnh sát sao: Thường xuyên kiểm tra lá, thân và gốc cây để phát hiện sớm các dấu hiệu sâu bệnh. Hành và tỏi có thể bị tấn công bởi nhiều loại dịch hại khác nhau, và việc phát hiện sớm giúp phòng trừ hiệu quả hơn, tránh lây lan.
• Tưới nước đúng cách: Quan sát độ ẩm của đất thay vì tưới theo lịch trình cứng nhắc. Thời tiết, loại đất, và giai đoạn phát triển của cây đều ảnh hưởng đến nhu cầu nước. Đảm bảo đất đủ ẩm nhưng không bị úng nước là chìa khóa.
• Bón phân cân đối: Cung cấp đủ dinh dưỡng giúp cây khỏe mạnh, tăng sức đề kháng. Tuy nhiên, bón phân quá nhiều đạm vào giai đoạn cuối có thể làm giảm khả năng bảo quản của củ tỏi và hành tây. Sử dụng phân hữu cơ kết hợp với phân vô cơ một cách hợp lý.
• Trồng xen canh: Có thể trồng xen tỏi hoặc hành với một số loại cây khác có tác dụng xua đuổi côn trùng như cà rốt, xà lách, hoặc một số loại hoa cúc. Tỏi và hành cũng có thể giúp xua đuổi một số loại sâu hại cho cây trồng khác.
• Sử dụng nguyên liệu sạch: Bắt đầu với củ giống tỏi, hạt giống hành hoặc củ hành nhỏ (sets) có nguồn gốc rõ ràng, đã qua kiểm định sạch bệnh. Nguyên liệu ban đầu khỏe mạnh giúp cây có sức đề kháng tốt hơn ngay từ đầu.
• Làm đất kỹ: Đất tơi xốp giúp rễ tỏi và hành dễ dàng phát triển sâu và rộng, từ đó hút đủ dinh dưỡng và nước. Đối với hành tây, đất tơi xốp còn giúp củ dễ dàng phình to.
• Bảo quản đúng cách: Không để củ tỏi và hành tây tươi thu hoạch ở nơi ẩm ướt hoặc đóng gói kín ngay lập tức. Việc phơi khô (curing) là bắt buộc để loại bỏ độ ẩm dư thừa, se vết cắt và làm cứng vỏ, giúp chúng bảo quản được lâu hơn mà không bị mốc hay nảy mầm sớm.

Việc tự tay trồng tỏi và hành tại nhà mang lại nhiều niềm vui và nguồn thực phẩm sạch cho gia đình. Bằng cách áp dụng đúng các kỹ thuật chuẩn bị, trồng và chăm sóc, bạn hoàn toàn có thể thành công với việc cách trồng tỏi và hành đơn giản này.