Trồng cà chua là một trong những hoạt động làm vườn được nhiều người yêu thích, mang lại những quả cà chua tươi ngon ngay tại nhà. Để có được vụ mùa bội thu và cây khỏe mạnh, việc áp dụng những kinh nghiệm và kỹ thuật chuẩn mực là vô cùng quan trọng. Bài viết này sẽ đi sâu vào cách trồng cây cà chua của hội nuôi trồng, những người đã tích lũy kinh nghiệm thực tế qua nhiều vụ mùa, mang đến cho bạn những hướng dẫn chi tiết từ A đến Z để biến khu vườn của bạn thành một vựa cà chua sai quả.
Hiểu về cây cà chua
Trước khi bắt tay vào trồng, việc hiểu rõ về đặc điểm sinh trưởng và phát triển của cây cà chua là nền tảng vững chắc. Cà chua (Solanum lycopersicum) là một loại cây thân thảo thuộc họ Cà (Solanaceae), có nguồn gốc từ khu vực Andes của Nam Mỹ. Ngày nay, nó được trồng phổ biến trên khắp thế giới với vô vàn giống khác nhau, phù hợp với nhiều điều kiện khí hậu và mục đích sử dụng.
Đặc điểm sinh trưởng và phát triển
Cà chua là cây ưa sáng, cần ít nhất 6-8 giờ nắng trực tiếp mỗi ngày để phát triển tốt và cho năng suất cao. Chúng phát triển mạnh ở nhiệt độ ban ngày từ 21-29°C và nhiệt độ ban đêm từ 18-21°C. Nhiệt độ quá cao hoặc quá thấp có thể ảnh hưởng đến quá trình thụ phấn và đậu quả. Độ ẩm đất cần được duy trì đều đặn, tránh khô hạn hoặc úng nước. Cây cà chua có vòng đời tương đối ngắn, từ khi gieo hạt đến khi thu hoạch thường mất khoảng 60-90 ngày tùy thuộc vào giống và điều kiện chăm sóc.
Cây cà chua có hai kiểu sinh trưởng chính: xác định (determinate) và không xác định (indeterminate). Giống xác định thường là cây lùn, bụi rậm, ra hoa và đậu quả tập trung trong một thời gian ngắn, phù hợp cho việc trồng chậu hoặc nơi có không gian hạn chế. Giống không xác định là cây leo hoặc bụi lớn, phát triển liên tục, ra hoa và đậu quả kéo dài suốt mùa vụ, cần làm giàn hoặc cột đỡ vững chắc. Nắm rõ kiểu hình sinh trưởng của giống cà chua bạn chọn sẽ giúp bạn lên kế hoạch chăm sóc và làm giàn phù hợp.
Chuẩn bị trước khi trồng
Bước chuẩn bị là yếu tố then chốt quyết định sự thành công của vụ trồng. Từ việc chọn đúng giống đến cải tạo đất, mỗi công đoạn đều cần được thực hiện tỉ mỉ. Kinh nghiệm từ những người làm vườn lâu năm trong “hội nuôi trồng” cho thấy, sự chuẩn bị kỹ lưỡng giúp cây cà chua khỏe mạnh ngay từ đầu, giảm thiểu rủi ro sâu bệnh sau này.
Chọn giống cà chua phù hợp
Lựa chọn giống cà chua phù hợp với khí hậu địa phương, không gian trồng và sở thích cá nhân là bước đầu tiên. Có rất nhiều giống cà chua khác nhau về hình dáng, màu sắc, kích thước, hương vị và thời gian sinh trưởng. Nếu bạn sống ở vùng có mùa hè ngắn, hãy chọn giống chín sớm. Nếu có không gian rộng, bạn có thể trồng các giống không xác định cho năng suất kéo dài. Các giống phổ biến tại Việt Nam bao gồm cà chua bi (cherry tomato), cà chua Beefsteak, cà chua Mắt Nai, cà chua F1, v.v. Mỗi giống có những đặc tính riêng về khả năng kháng bệnh và yêu cầu chăm sóc, nên tìm hiểu kỹ thông tin về giống trước khi mua hạt giống.
Việc mua hạt giống từ nguồn uy tín là cực kỳ quan trọng để đảm bảo chất lượng giống, tỷ lệ nảy mầm cao và cây con khỏe mạnh, không mang mầm bệnh. Các cửa hàng chuyên cung cấp hạt giống nông nghiệp chất lượng cao như hatgiongnongnghiep1.vn là địa chỉ tin cậy mà bạn có thể tham khảo để tìm mua các loại hạt giống cà chua phù hợp với nhu cầu của mình. Chọn giống kháng bệnh tốt sẽ giúp bạn giảm công sức phòng trừ sâu bệnh trong suốt quá trình trồng.
Chuẩn bị đất trồng lý tưởng
Đất là “ngôi nhà” của cây cà chua, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng hấp thụ dinh dưỡng và nước. Đất trồng cà chua lý tưởng cần tơi xốp, giàu dinh dưỡng, thoát nước tốt nhưng vẫn giữ được độ ẩm cần thiết. Đất thịt pha cát hoặc đất phù sa là lựa chọn tuyệt vời. Độ pH của đất nên nằm trong khoảng 6.0 đến 6.8, hơi chua là tốt nhất cho cà chua. Nếu đất của bạn quá chua hoặc quá kiềm, bạn có thể cải tạo bằng cách bổ sung vôi (tăng pH) hoặc lưu huỳnh/chất hữu cơ (giảm pH).
Trước khi trồng, hãy làm đất thật kỹ. Cày xới đất sâu khoảng 20-30 cm để đất tơi xốp, loại bỏ cỏ dại và sỏi đá. Bổ sung lượng lớn chất hữu cơ như phân chuồng hoai mục, phân xanh hoặc compost vào đất. Chất hữu cơ giúp cải thiện cấu trúc đất, tăng khả năng thoát nước và giữ ẩm, đồng thời cung cấp dinh dưỡng từ từ cho cây. Trộn đều chất hữu cơ vào đất và làm phẳng bề mặt. Nếu trồng trong chậu hoặc bồn, sử dụng hỗn hợp đất trồng chất lượng cao, đảm bảo có lỗ thoát nước ở đáy.
Chuẩn bị bầu ươm hạt
Đối với việc gieo hạt cà chua, việc ươm hạt trong bầu hoặc khay ươm trước khi cấy ra đất là phương pháp phổ biến và hiệu quả. Điều này giúp bảo vệ hạt và cây con khỏi điều kiện thời tiết khắc nghiệt ban đầu và sâu bệnh. Sử dụng khay ươm có nhiều ngăn nhỏ hoặc các bầu ươm riêng lẻ. Vật liệu ươm tốt nhất là hỗn hợp đất sạch và mụn dừa hoặc than bùn đã xử lý để đảm bảo thoát nước tốt và vô trùng, tránh nấm bệnh gây hại cho cây con.
Trước khi gieo, làm ẩm vật liệu ươm. Không nên để quá khô hoặc quá ướt. Đổ đầy vật liệu ươm vào khay/bầu, san phẳng bề mặt. Chuẩn bị đủ số lượng khay ươm tùy thuộc vào số lượng cây bạn muốn trồng. Việc chuẩn bị kỹ lưỡng bầu ươm sẽ tạo môi trường thuận lợi nhất cho hạt nảy mầm và cây con phát triển khỏe mạnh trước khi chuyển ra môi trường bên ngoài.
Kỹ thuật ươm hạt cà chua
Gieo hạt và chăm sóc cây con là giai đoạn quan trọng đầu tiên trong cách trồng cây cà chua của hội nuôi trồng. Sự cẩn thận trong giai đoạn này sẽ tạo ra những cây con cứng cáp, nền tảng cho một vụ mùa thành công.
Cách gieo hạt
Sau khi chuẩn bị bầu ươm, tiến hành gieo hạt. Gieo hạt với độ sâu khoảng 0.5 – 1 cm. Không nên gieo quá sâu vì hạt sẽ khó nảy mầm. Chỉ nên gieo 1-2 hạt mỗi ngăn/bầu để tránh cạnh tranh dinh dưỡng khi hạt nảy mầm. Sau khi đặt hạt vào, nhẹ nhàng lấp đất lại và tưới ẩm nhẹ nhàng bằng bình xịt hoặc vòi sen nhỏ để không làm xáo trộn hạt. Đặt khay ươm ở nơi ấm áp, có nhiệt độ ổn định, khoảng 21-27°C là lý tưởng cho hạt cà chua nảy mầm.
Ánh sáng không quá cần thiết trong giai đoạn hạt nảy mầm, nhưng sau khi cây con nhú lên khỏi mặt đất, ánh sáng là yếu tố sống còn. Nếu không đủ ánh sáng tự nhiên (ví dụ như đặt khay ươm trong nhà), cây con sẽ bị vống, thân mềm yếu. Lúc này, cần bổ sung ánh sáng bằng đèn trồng cây chuyên dụng, chiếu đèn khoảng 12-16 giờ mỗi ngày.
Chăm sóc hạt ươm
Trong suốt quá trình hạt nảy mầm và cây con phát triển, việc duy trì độ ẩm và nhiệt độ phù hợp là rất quan trọng. Giữ ẩm vật liệu ươm bằng cách tưới nhẹ nhàng khi bề mặt bắt đầu khô. Tránh tưới quá nhiều làm đất bị sũng nước, điều này có thể gây bệnh “chết rũ” (damping off) do nấm, khiến cây con bị thối gốc và chết nhanh chóng. Nếu cần, bạn có thể phủ một lớp màng nhựa trong lên khay ươm để giữ ẩm, nhưng hãy loại bỏ nó ngay khi hạt bắt đầu nảy mầm để tránh ẩm độ quá cao.
Khi cây con có 2-3 lá thật (không tính hai lá mầm ban đầu), chúng đã sẵn sàng cho bước tiếp theo là “tôi luyện” trước khi cấy ra đất. Việc tôi luyện là quá trình cho cây con làm quen dần với điều kiện môi trường bên ngoài khắc nghiệt hơn (ánh sáng mạnh hơn, gió, nhiệt độ biến đổi). Bắt đầu bằng cách đưa khay cây con ra ngoài trời khoảng vài giờ mỗi ngày ở nơi có bóng râm và gió nhẹ, sau đó tăng dần thời gian và mức độ tiếp xúc với ánh sáng mặt trời và gió. Quá trình này nên kéo dài khoảng 7-10 ngày. Cây con đã được tôi luyện sẽ cứng cáp, khỏe mạnh và ít bị sốc khi cấy.
Khi nào cây con sẵn sàng cấy
Cây con cà chua thường sẵn sàng để cấy ra đất khi chúng đạt chiều cao khoảng 15-20 cm, có thân dày dặn, cứng cáp và đã có ít nhất 4-6 lá thật. Gốc cây con nên có màu xanh đậm, không bị vàng lá hay có dấu hiệu sâu bệnh. Rễ cây con cần phát triển tốt, có thể nhìn thấy rễ trắng quấn quanh bầu đất khi nhấc nhẹ cây ra khỏi bầu ươm. Đảm bảo rằng cây con đã trải qua quá trình tôi luyện thành công trước khi cấy.
Thời điểm cấy ra đất cũng cần chú ý đến thời tiết. Nên cấy khi trời râm mát hoặc vào buổi chiều muộn để cây con ít bị héo. Đảm bảo không còn nguy cơ sương giá. Việc cấy cây con vào thời điểm thích hợp và cây con đạt chuẩn sẽ giúp chúng nhanh chóng bén rễ và phát triển trong môi trường mới.
Kỹ thuật trồng cây cà chua ra đất
Sau khi cây con đã sẵn sàng và đất đã được chuẩn bị, tiến hành cấy cây ra vườn. Đây là giai đoạn chuyển tiếp quan trọng, đòi hỏi sự khéo léo để cây không bị tổn thương.
Thời điểm và cách cấy cây
Chọn ngày trời râm mát, không có nắng gắt hoặc có thể cấy vào buổi chiều tối. Đào hố trồng sâu và rộng hơn bầu đất của cây con một chút. Kinh nghiệm từ “hội nuôi trồng” là nên trồng cây cà chua hơi sâu so với mức trồng ban đầu trong bầu ươm. Bạn có thể vùi lấp một phần thân dưới của cây. Điều này khuyến khích cây ra thêm rễ mới dọc theo phần thân bị vùi, giúp cây bám đất chắc hơn và hút dinh dưỡng hiệu quả hơn.
Nhẹ nhàng lấy cây con ra khỏi bầu ươm, tránh làm đứt rễ hoặc vỡ bầu đất. Đặt cây vào giữa hố, lấp đất xung quanh gốc và nén nhẹ để đất bám vào rễ. Đảm bảo gốc cây thẳng đứng. Nếu bạn đang trồng các giống không xác định hoặc giống cần giàn, hãy cắm cọc hoặc chuẩn bị giàn ngay lúc này để tránh làm tổn thương rễ sau khi cây lớn. Khoảng cách trồng giữa các cây tùy thuộc vào giống, nhưng thông thường là khoảng 50-70 cm giữa các cây và 70-100 cm giữa các hàng để đảm bảo không gian cho cây phát triển và thông thoáng, giảm nguy cơ bệnh tật.
Tưới nước sau khi trồng
Ngay sau khi cấy cây, cần tưới nước nhẹ nhàng nhưng đủ ẩm cho đất để bầu đất mới liên kết với đất vườn, giúp rễ nhanh chóng bén rễ. Tránh tưới sũng nước. Việc tưới nước đều đặn trong vài ngày đầu sau khi cấy là rất quan trọng để cây vượt qua giai đoạn “sốc” khi chuyển chỗ. Giữ cho đất luôn ẩm nhưng không ngập úng.
Chăm sóc cây cà chua trong quá trình sinh trưởng
Đây là giai đoạn dài nhất và đòi hỏi sự quan sát tỉ mỉ cùng kỹ thuật chăm sóc đúng đắn. Áp dụng cách trồng cây cà chua của hội nuôi trồng trong giai đoạn này sẽ giúp cây phát huy hết tiềm năng, cho ra nhiều quả chất lượng.
Tưới nước
Tưới nước là một trong những yếu tố quan trọng nhất trong việc trồng cà chua. Cây cà chua cần độ ẩm đều đặn để phát triển tốt, ra hoa và đậu quả. Việc thiếu nước hoặc tưới không đều có thể gây ra các vấn đề như nứt quả, thối đít quả (Blossom-End Rot – BER) do thiếu canxi. Nguyên tắc tưới nước cho cà chua là “sâu và ít lần”. Thay vì tưới lướt qua mỗi ngày, hãy tưới thật đẫm nước để nước thấm sâu xuống tầng rễ.
Kiểm tra độ ẩm của đất trước khi tưới bằng cách dùng ngón tay hoặc que cắm xuống đất khoảng 5-7 cm. Nếu đất khô, đó là lúc cần tưới. Thời điểm tưới tốt nhất là vào buổi sáng sớm để lá cây có thời gian khô ráo trước khi đêm xuống, giảm nguy cơ bệnh nấm. Lượng nước tưới phụ thuộc vào kích thước cây, loại đất và điều kiện thời tiết. Cây lớn hơn và trong thời tiết nóng khô sẽ cần nhiều nước hơn. Tránh tưới trực tiếp lên lá và quả, chỉ tưới vào gốc cây.
Bón phân
Cà chua là cây cần nhiều dinh dưỡng, đặc biệt là trong giai đoạn ra hoa và đậu quả. Việc bón phân đúng loại và đúng thời điểm sẽ giúp cây phát triển khỏe mạnh và cho năng suất cao. Cây cà chua cần các nguyên tố đa lượng như Đạm (N) cho sự phát triển của lá và thân, Lân (P) cho sự phát triển của rễ và hoa, và Kali (K) cho sự phát triển của quả và sức đề kháng. Ngoài ra, các nguyên tố trung lượng và vi lượng như Canxi, Magiê, Boron cũng rất quan trọng.
Lịch bón phân có thể thay đổi tùy thuộc vào loại phân và độ phì nhiêu của đất ban đầu. Tuy nhiên, một lịch trình chung là:
- Sau khi cấy cây khoảng 2 tuần: Bón thúc lần 1 bằng phân có tỷ lệ Đạm cao hơn để giúp cây bén rễ và phát triển thân lá.
- Trước khi ra hoa: Bón thúc lần 2 bằng phân cân đối N-P-K hoặc có tỷ lệ Lân, Kali cao hơn một chút để hỗ trợ ra hoa.
- Giai đoạn ra hoa rộ và bắt đầu đậu quả: Đây là giai đoạn cây cần nhiều dinh dưỡng nhất. Bón thúc lần 3 bằng phân có tỷ lệ Kali và Canxi cao để hỗ trợ đậu quả, phát triển kích thước quả và phòng ngừa thối đít quả.
- Các đợt sau tùy thuộc vào tình hình phát triển của cây và loại phân sử dụng. Có thể bón bổ sung phân hữu cơ hoặc phân hóa học tan chậm quanh gốc.
Nên bón phân cách gốc cây một khoảng để tránh làm “cháy” rễ. Tưới nước sau khi bón phân để phân tan và thấm xuống đất. Sử dụng phân hữu cơ như phân chuồng hoai mục, phân trùn quế hoặc phân hữu cơ vi sinh không chỉ cung cấp dinh dưỡng mà còn cải thiện cấu trúc đất về lâu dài.
Làm giàn, tỉa cành, bấm ngọn
Hầu hết các giống cà chua, đặc biệt là giống không xác định, đều cần được làm giàn hoặc cột đỡ để nâng đỡ cây, giúp cây đứng vững, quả không chạm đất (giảm sâu bệnh) và tạo không gian thông thoáng. Có nhiều phương pháp làm giàn khác nhau như dùng cọc tre/gỗ, lồng thép (tomato cage), hoặc hệ thống giàn dây. Bắt đầu làm giàn khi cây còn nhỏ để tránh làm tổn thương rễ sau này. Buộc thân cây vào giàn một cách nhẹ nhàng, không quá chặt.
Tỉa cành, đặc biệt là tỉa chồi nách (sucker), là một kỹ thuật quan trọng trong cách trồng cây cà chua của hội nuôi trồng đối với các giống không xác định. Chồi nách là những chồi nhỏ mọc ra từ kẽ lá và thân chính. Nếu không tỉa, chúng sẽ phát triển thành cành mới, làm cây rậm rạp, cạnh tranh dinh dưỡng và làm giảm kích thước quả. Tỉa chồi nách giúp tập trung năng lượng của cây vào thân chính và phát triển quả. Tỉa khi chồi còn nhỏ, dùng tay bấm hoặc dùng kéo sạch cắt sát gốc. Tuy nhiên, với các giống xác định, không nên tỉa chồi nách quá nhiều vì chúng sẽ ra hoa và đậu quả tập trung trên những chồi này.
Bấm ngọn (topping) là kỹ thuật cắt bỏ phần ngọn của cây cà chua (thường áp dụng cho giống không xác định) vào cuối mùa vụ hoặc khi cây đã đạt chiều cao mong muốn. Việc bấm ngọn giúp cây tập trung năng lượng còn lại vào việc làm chín các quả hiện có thay vì tiếp tục phát triển thân lá và ra hoa mới, điều này rất hữu ích ở những vùng có mùa đông đến sớm.
Quản lý sâu bệnh hại
Sâu bệnh là thách thức lớn nhất khi trồng cà chua. Việc áp dụng các biện pháp phòng ngừa và xử lý kịp thời là chìa khóa để bảo vệ cây. Các loại sâu phổ biến tấn công cà chua bao gồm rệp, bọ phấn trắng, sâu xanh, sâu đục thân, nhện đỏ. Các bệnh phổ biến bao gồm bệnh đốm lá, mốc sương, héo xanh vi khuẩn, héo rũ Fusarium/Verticillium, thối đít quả, nứt quả.
Phòng ngừa luôn tốt hơn chữa trị. Một số biện pháp phòng ngừa hiệu quả từ kinh nghiệm của “hội nuôi trồng”:
- Luân canh cây trồng: Tránh trồng cà chua hoặc các cây cùng họ (khoai tây, ớt, cà tím) trên cùng một mảnh đất trong vài năm liên tiếp để cắt đứt vòng đời của mầm bệnh trong đất.
- Chọn giống kháng bệnh: Ưu tiên các giống cà chua có khả năng kháng một số loại bệnh phổ biến tại địa phương.
- Vệ sinh vườn: Thường xuyên dọn sạch lá vàng, quả bị bệnh rơi rụng dưới gốc để loại bỏ nguồn bệnh.
- Tưới nước đúng cách: Tưới vào gốc, tránh làm ướt lá để hạn chế bệnh nấm.
- Đảm bảo thông thoáng: Trồng cây với khoảng cách phù hợp, tỉa bỏ bớt lá già, cành rậm rạp để không khí lưu thông tốt.
- Kiểm tra cây thường xuyên: Sớm phát hiện các dấu hiệu sâu bệnh để có biện pháp xử lý kịp thời.
Khi phát hiện sâu bệnh, tùy mức độ mà áp dụng biện pháp xử lý phù hợp. Đối với sâu hại, có thể bắt bằng tay nếu số lượng ít, hoặc sử dụng các loại thuốc trừ sâu sinh học/thảo mộc (như dịch tỏi ớt, dung dịch xà phòng loãng) hoặc thuốc hóa học theo hướng dẫn của nhà sản xuất nếu cần thiết. Đối với bệnh, cần xác định đúng loại bệnh để sử dụng thuốc bảo vệ thực vật chuyên dụng (nếu có) hoặc loại bỏ ngay cây/bộ phận bị bệnh nặng để tránh lây lan.
Kiểm soát cỏ dại
Cỏ dại cạnh tranh nước, dinh dưỡng và ánh sáng với cây cà chua, đồng thời có thể là nơi trú ngụ của sâu bệnh. Việc kiểm soát cỏ dại quanh gốc cà chua là rất cần thiết. Có thể nhổ cỏ bằng tay thường xuyên hoặc sử dụng lớp phủ hữu cơ (mulch) như rơm rạ, vỏ trấu, lá cây khô quanh gốc. Lớp phủ hữu cơ không chỉ ngăn ngừa cỏ dại mà còn giúp giữ ẩm cho đất, điều hòa nhiệt độ đất và bổ sung chất hữu cơ khi phân hủy.
Thu hoạch cà chua
Sau bao công chăm sóc, đây là lúc bạn được tận hưởng thành quả. Thu hoạch cà chua đúng thời điểm sẽ đảm bảo hương vị và chất lượng tốt nhất.
Khi nào cà chua chín
Cà chua thường chín sau khoảng 60-90 ngày kể từ khi gieo hạt (tùy giống). Dấu hiệu nhận biết cà chua chín là màu sắc chuyển hoàn toàn sang màu đặc trưng của giống (đỏ, vàng, cam, tím…) và quả có độ cứng vừa phải, hơi mềm khi ấn nhẹ. Đôi khi, một số giống có thể chín ngay cả khi còn màu xanh nhạt trên vai quả. Nếu bạn muốn cà chua chín tiếp sau khi hái, có thể hái khi quả đã có màu hồng hoặc cam và để ở nhiệt độ phòng.
Cách thu hoạch
Thu hoạch cà chua nên được thực hiện vào buổi sáng sớm sau khi sương tan hoặc vào buổi chiều mát mẻ. Dùng kéo hoặc dao sạch để cắt cuống quả, giữ lại một phần cuống gắn liền với quả. Điều này giúp quả tươi lâu hơn sau khi hái. Tránh kéo giật quả vì có thể làm hỏng cành hoặc thân cây. Hái những quả đã chín hoàn toàn để cây tập trung dinh dưỡng nuôi các quả còn lại.
Bảo quản sau thu hoạch
Cà chua vừa hái có thể bảo quản ở nhiệt độ phòng trong khoảng vài ngày. Tránh để cà chua đã chín vào tủ lạnh vì nhiệt độ thấp sẽ làm mất đi hương vị và kết cấu của quả. Nếu bạn có quá nhiều cà chua, có thể chế biến thành sốt, tương cà, hoặc sấy khô để bảo quản được lâu hơn.
Các vấn đề thường gặp và cách khắc phục
Trồng cà chua không phải lúc nào cũng suôn sẻ. Dưới đây là một số vấn đề phổ biến mà những người làm vườn, bao gồm cả “hội nuôi trồng”, thường gặp phải và cách xử lý.
1. Thối đít quả (Blossom-End Rot – BER): Triệu chứng là một vết đen, lõm xuất hiện ở đáy quả (phần đối diện với cuống). Nguyên nhân chính là thiếu canxi trong quả, thường do cây không thể hấp thụ đủ canxi từ đất do tưới nước không đều, đất quá khô hoặc quá ẩm, hoặc đất thiếu canxi ngay từ đầu.
- Cách khắc phục: Đảm bảo tưới nước đều đặn và duy trì độ ẩm ổn định cho đất. Kiểm tra độ pH của đất (canxi khó hấp thụ ở pH thấp). Bổ sung canxi cho đất trước khi trồng nếu cần. Có thể phun dung dịch canxi trực tiếp lên lá và quả non để cây hấp thụ nhanh hơn.
2. Nứt quả: Xảy ra khi cây hấp thụ nước quá nhanh sau một thời gian bị khô hạn, làm quả phình ra nhanh chóng và bị nứt.
- Cách khắc phục: Duy trì tưới nước đều đặn, tránh để đất bị khô rồi tưới sũng. Giữ độ ẩm đất ổn định.
3. Rụng hoa: Cây ra hoa nhưng không đậu quả, hoặc hoa bị rụng đi. Nguyên nhân có thể do nhiệt độ quá cao (trên 30°C) hoặc quá thấp (dưới 10°C), độ ẩm không khí quá cao hoặc quá thấp, thiếu dinh dưỡng (đặc biệt là Boron hoặc Lân), hoặc thụ phấn kém (thiếu gió hoặc côn trùng thụ phấn).
- Cách khắc phục: Trồng giống phù hợp với khí hậu địa phương. Tưới nước đúng cách để điều chỉnh độ ẩm. Bổ sung dinh dưỡng nếu đất thiếu. Nếu trồng trong nhà kính hoặc nơi kín gió, có thể dùng tay rung nhẹ cành hoa vào buổi sáng để hỗ trợ thụ phấn.
4. Cây bị vống (etiolation): Cây con có thân dài, mảnh khảnh, lá nhạt màu. Nguyên nhân là thiếu ánh sáng trong giai đoạn ươm hạt.
- Cách khắc phục: Cung cấp đủ ánh sáng cho cây con (ánh sáng mặt trời trực tiếp hoặc đèn trồng cây). Tôi luyện cây con trước khi cấy.
5. Sâu bệnh tấn công nặng: Mặc dù đã phòng ngừa, sâu bệnh vẫn có thể bùng phát.
- Cách khắc phục: Xác định chính xác loại sâu hoặc bệnh. Áp dụng biện pháp xử lý phù hợp và kịp thời (bắt sâu, cắt bỏ phần bệnh, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật sinh học hoặc hóa học theo hướng dẫn). Nếu cây bị bệnh nặng và không thể cứu chữa, hãy nhổ bỏ và tiêu hủy để tránh lây lan.
Kinh nghiệm từ “Hội Nuôi Trồng”
Những người làm vườn lâu năm có rất nhiều mẹo và kinh nghiệm thực tế quý báu tích lũy được. Áp dụng những kinh nghiệm này vào cách trồng cây cà chua của hội nuôi trồng có thể giúp bạn nâng cao năng suất và chất lượng quả.
Một trong những kinh nghiệm quan trọng là việc quan sát cây hàng ngày. Cây cà chua sẽ “nói” cho bạn biết chúng đang cần gì thông qua màu sắc lá, hình dáng cây, tình trạng ra hoa đậu quả. Lá hơi cuộn lại có thể là dấu hiệu thiếu nước, lá vàng có thể là thiếu dinh dưỡng hoặc bị bệnh, đốm lá báo hiệu bệnh nấm. Việc phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường giúp bạn can thiệp kịp thời.
Sử dụng lớp phủ hữu cơ (mulch) quanh gốc cây không chỉ giúp kiểm soát cỏ dại và giữ ẩm đất mà còn làm giảm sự bắn nước từ đất lên lá khi tưới hoặc khi trời mưa, từ đó hạn chế sự lây lan của nấm bệnh trong đất lên cây.
Trồng kèm một số loại cây có khả năng xua đuổi côn trùng gây hại như húng quế, cúc vạn thọ, hương thảo quanh vườn cà chua cũng là một biện pháp phòng trừ sâu bệnh tự nhiên hiệu quả được nhiều người áp dụng.
Khi cây đang trong giai đoạn ra hoa rộ và đậu quả, cần cung cấp đủ nước và dinh dưỡng, đặc biệt là Canxi, để tránh thối đít quả và cho quả to, chắc.
Việc tỉa bỏ những lá già ở phía gốc cây khi cây đã lớn giúp tạo độ thông thoáng, giảm nguy cơ bệnh nấm lây lan từ đất lên.
Đừng ngần ngại thử nghiệm các giống cà chua khác nhau để tìm ra giống phù hợp nhất với điều kiện khí hậu, đất đai của bạn và sở thích của gia đình.
Cuối cùng, kiên nhẫn và yêu thương cây trồng là yếu tố quan trọng nhất. Chăm sóc cây cà chua đòi hỏi sự tỉ mỉ và thời gian, nhưng thành quả là những trái cà chua sạch, tươi ngon ngay tại vườn nhà hoàn toàn xứng đáng.
Hy vọng với những hướng dẫn chi tiết về cách trồng cây cà chua của hội nuôi trồng này, bạn sẽ có thêm kiến thức và kinh nghiệm để tự tin bắt đầu hoặc cải thiện vườn cà chua của mình. Chúc bạn thành công và có những vụ mùa bội thu!