Trồng cây cảnh tại nhà không chỉ mang lại không gian xanh mát, tăng tính thẩm mỹ cho ngôi nhà mà còn giúp cải thiện chất lượng không khí, giảm căng thẳng và mang đến niềm vui chăm sóc. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết cách trồng một số loại cây cảnh sao cho chúng phát triển khỏe mạnh và xanh tốt. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn hướng dẫn chi tiết về cách trồng và chăm sóc các loại cây cảnh phổ biến, giúp bạn tự tin hơn trên hành trình làm vườn tại gia.
Những Yếu Tố Cơ Bản Khi Trồng Cây Cảnh
Để cây cảnh phát triển tốt, bạn cần hiểu rõ các yếu tố môi trường và nhu cầu cơ bản của cây. Mỗi loại cây có thể có yêu cầu hơi khác nhau, nhưng các nguyên tắc chung vẫn được áp dụng. Việc nắm vững những yếu tố này là nền tảng quan trọng trước khi đi sâu vào cách trồng từng loại cây cụ thể.
Đất trồng là yếu tố sống còn. Đất cần tơi xốp, giàu dinh dưỡng và thoát nước tốt để tránh tình trạng úng rễ. Bạn có thể tự trộn đất hoặc mua các loại đất trồng cây cảnh chuyên dụng. Thành phần đất phổ biến bao gồm xơ dừa, trấu hun, phân trùn quế, đá perlite hoặc vermiculite để tăng độ tơi xốp và giữ ẩm vừa phải.
Ánh sáng đóng vai trò thiết yếu trong quá trình quang hợp của cây. Tùy loại cây mà nhu cầu ánh sáng khác nhau: có cây ưa sáng hoàn toàn, có cây ưa sáng bán phần (nắng nhẹ buổi sáng hoặc chiều), và có cây chịu bóng tốt (chỉ cần ánh sáng khuế vực cửa sổ). Đặt cây ở vị trí phù hợp với nhu cầu ánh sáng của chúng là bước đầu tiên để cây phát triển khỏe mạnh. Thiếu sáng khiến cây còi cọc, lá nhợt nhạt; thừa sáng, đặc biệt là nắng gắt, có thể làm cháy lá.
Nước là cần thiết nhưng tưới quá nhiều hoặc quá ít đều gây hại. Nguyên tắc chung là tưới khi thấy lớp đất mặt khô khoảng 2-3cm. Lượng nước và tần suất tưới phụ thuộc vào loại cây, kích thước chậu, loại đất, điều kiện thời tiết và môi trường sống (trong nhà hay ngoài trời). Chậu cây cần có lỗ thoát nước tốt để nước dư thừa không bị đọng lại.
Độ ẩm không khí cũng ảnh hưởng đến sự phát triển của một số loại cây, đặc biệt là các loại có nguồn gốc từ vùng nhiệt đới. Bạn có thể tăng độ ẩm cho cây bằng cách đặt chậu cây gần nhau, sử dụng khay sỏi có nước bên dưới chậu hoặc phun sương nhẹ cho lá định kỳ. Tuy nhiên, cần tránh phun sương vào buổi tối hoặc khi trời quá ẩm dễ gây nấm bệnh.
Nhiệt độ phòng thông thường (khoảng 20-30°C) là phù hợp với hầu hết các loại cây cảnh nội thất phổ biến. Tránh đặt cây ở nơi có luồng gió điều hòa trực tiếp hoặc gần các nguồn nhiệt (lò sưởi, bếp). Sự thay đổi nhiệt độ đột ngột cũng không tốt cho cây.
Bón phân cung cấp dinh dưỡng bổ sung cho cây, giúp cây phát triển mạnh mẽ hơn, ra hoa, kết trái (nếu có). Bạn nên sử dụng phân bón chuyên dụng cho cây cảnh và bón theo liều lượng, tần suất khuyến cáo trên bao bì. Bón quá nhiều phân có thể làm cháy rễ cây. Thời điểm tốt nhất để bón phân thường là vào mùa sinh trưởng của cây (xuân, hè).
Phòng trừ sâu bệnh là công việc cần làm định kỳ. Thường xuyên kiểm tra lá, thân, gốc cây để phát hiện sớm các dấu hiệu của sâu bệnh. Có thể sử dụng các biện pháp tự nhiên như dung dịch xà phòng pha loãng hoặc các loại thuốc bảo vệ thực vật sinh học khi cần thiết. Vệ sinh lá cây cũng giúp loại bỏ bụi bẩn và kiểm tra sâu bệnh dễ dàng hơn.
Cách Trồng và Chăm Sóc Cây Lưỡi Hổ
Cây Lưỡi Hổ (Sansevieria) là loại cây cảnh được ưa chuộng bậc nhất nhờ vẻ ngoài hiện đại, khả năng thanh lọc không khí tuyệt vời và sự dễ tính trong chăm sóc. Nếu bạn đang tìm hiểu về cách trồng một số loại cây cảnh đơn giản cho người mới bắt đầu, Lưỡi Hổ chắc chắn là lựa chọn hàng đầu.
Đặc điểm của Lưỡi Hổ là lá dày, mọng nước, mọc thẳng đứng hoặc hơi cong, có các vân ngang màu trắng hoặc vàng tùy loại. Cây có thể sống tốt trong điều kiện thiếu sáng và không cần tưới nhiều nước, rất phù hợp để đặt trong nhà, văn phòng.
Yêu cầu môi trường đối với cây Lưỡi Hổ rất linh hoạt. Cây có thể chịu được ánh sáng yếu, nhưng phát triển tốt nhất dưới ánh sáng gián tiếp hoặc nắng nhẹ. Tránh ánh nắng gay gắt trực tiếp vào buổi trưa. Nhiệt độ lý tưởng cho cây là từ 20-30°C. Cây chịu hạn tốt và không ưa độ ẩm cao.
Về chuẩn bị đất và chậu, Lưỡi Hổ không kén đất nhưng đất cần thoát nước thật tốt. Bạn có thể sử dụng hỗn hợp đất thịt pha cát, hoặc trộn đất mùn với perlite, đá trân châu, hoặc trấu hun. Chậu trồng Lưỡi Hổ nên có lỗ thoát nước lớn. Kích thước chậu tùy thuộc vào kích thước bụi cây; nên chọn chậu vừa phải, không quá lớn so với gốc cây.
Cách trồng Lưỡi Hổ có thể từ cây con tách bụi hoặc từ lá cắt. Cách trồng từ cây con tách bụi là phổ biến và dễ thành công nhất. Nhẹ nhàng tách bụi Lưỡi Hổ mẹ, đảm bảo mỗi bụi con có rễ riêng. Trồng cây con vào chậu mới đã chuẩn bị sẵn đất. Tưới nước nhẹ sau khi trồng và đặt ở nơi có ánh sáng gián tiếp.
Nếu trồng bằng lá cắt, chọn lá bánh tẻ khỏe mạnh, cắt thành các đoạn dài khoảng 5-10cm. Để các đoạn lá khô vết cắt trong vài ngày để tránh thối. Sau đó cắm phần gốc của đoạn lá vào đất ẩm, tơi xốp. Có thể cắm thẳng hoặc đặt nằm ngang trên mặt đất. Giữ đất ẩm vừa phải và kiên nhẫn chờ cây ra rễ và mầm con, quá trình này có thể mất vài tuần đến vài tháng.
Chăm sóc Lưỡi Hổ hàng ngày rất đơn giản. Về tưới nước, đây là điểm quan trọng nhất cần lưu ý. Lưỡi Hổ chịu hạn tốt hơn chịu úng. Chỉ tưới khi đất trong chậu đã khô hoàn toàn, thường khoảng 1-2 tuần/lần tùy điều kiện môi trường. Sử dụng ngón tay kiểm tra độ ẩm đất trước khi tưới. Tưới đẫm nước cho chảy ra ngoài lỗ thoát nước rồi để ráo.
Bón phân cho Lưỡi Hổ không cần thường xuyên. Chỉ nên bón vào mùa xuân hoặc hè, khoảng 2-3 tháng/lần bằng phân bón pha loãng dành cho cây mọng nước hoặc cây lá xanh. Lau lá định kỳ bằng khăn ẩm để loại bỏ bụi bẩn, giúp lá quang hợp tốt hơn.
Phòng trừ sâu bệnh cho Lưỡi Hổ khá dễ dàng vì cây ít bị sâu bệnh tấn công. Vấn đề lớn nhất là thối rễ do tưới quá nhiều nước. Nếu phát hiện lá bị nhũn hoặc có mùi lạ ở gốc, có thể cây đã bị úng. Cần ngừng tưới nước ngay, đào cây ra kiểm tra rễ, cắt bỏ phần rễ bị thối và trồng lại vào đất khô ráo hơn. Các loại sâu như nhện đỏ, rệp sáp thỉnh thoảng có thể xuất hiện, sử dụng cồn pha loãng hoặc thuốc trừ sâu sinh học để xử lý.
Nhân giống Lưỡi Hổ có thể thực hiện bằng cách tách bụi hoặc giâm lá như đã nêu trong phần cách trồng. Tách bụi là phương pháp nhanh và dễ thành công hơn. Giâm lá đòi hỏi sự kiên nhẫn nhưng có thể tạo ra nhiều cây con từ một lá mẹ.
Lưu ý khi trồng Lưỡi Hổ là tránh đặt cây nơi quá tối hoặc quá ẩm ướt kéo dài. Dù chịu bóng tốt nhưng thiếu sáng hoàn toàn sẽ khiến lá cây yếu ớt và mất màu đặc trưng. Đảm bảo chậu cây có lỗ thoát nước tốt là điều kiện tiên quyết để cây không bị úng.
Cách Trồng và Chăm Sóc Cây Kim Tiền
Cây Kim Tiền (Zamioculcas zamiifolia), còn gọi là Kim Phát Tài, là một loại cây cảnh được yêu thích trong văn phòng và gia đình nhờ vẻ ngoài xanh mướt, tán lá sum sê, tượng trưng cho sự thịnh vượng và tài lộc. Cây cũng nằm trong danh sách những loại cây cảnh dễ trồng và chăm sóc.
Đặc điểm nhận dạng của Kim Tiền là thân rễ ngầm lớn, lá kép lông chim màu xanh bóng mượt, dày và mọng nước. Cây phát triển chậm đến trung bình và có khả năng chịu hạn, chịu bóng tốt.
Yêu cầu môi trường của cây Kim Tiền tương tự Lưỡi Hổ ở khả năng chịu bóng và không cần nhiều nước. Cây phát triển tốt nhất dưới ánh sáng gián tiếp. Tránh ánh nắng trực tiếp làm cháy lá. Cây ưa nhiệt độ ấm áp, khoảng 20-30°C và không chịu được lạnh. Cây không kén độ ẩm không khí nhưng tránh nơi quá ẩm thấp.
Về chuẩn bị đất và chậu, Kim Tiền cũng cần đất rất tơi xốp và thoát nước cực tốt. Hỗn hợp đất lý tưởng gồm đất sạch, xơ dừa, trấu hun, và một lượng đáng kể perlite hoặc đá bọt để tăng cường thoát nước. Chậu trồng bắt buộc phải có lỗ thoát nước. Kích thước chậu nên tương xứng với bụi cây, tránh dùng chậu quá lớn dễ tích nước.
Cách trồng cây Kim Tiền chủ yếu là từ thân rễ tách bụi hoặc từ lá cắt. Cách trồng từ thân rễ là nhanh và hiệu quả nhất. Đào bụi Kim Tiền mẹ lên, nhẹ nhàng tách các nhánh có thân rễ và rễ riêng. Trồng nhánh con vào chậu mới đã chuẩn bị đất. Lấp đất vừa đủ che kín thân rễ. Không tưới nước ngay sau khi trồng, đợi khoảng 1 tuần rồi mới tưới nhẹ.
Cách trồng từ lá cắt đòi hỏi sự kiên nhẫn rất cao. Chọn lá Kim Tiền khỏe mạnh, cắt sát gốc cuống lá hoặc dùng cả lá. Để lá khô vết cắt trong vài ngày. Cắm cuống lá vào đất ẩm hoặc ngâm cuống lá trong nước. Giữ ẩm và chờ lá ra củ (thân rễ ngầm) và rễ. Quá trình này có thể mất từ vài tháng đến một năm. Khi củ đã hình thành và có rễ, mới trồng vào chậu đất.
Chăm sóc cây Kim Tiền rất nhàn. Việc tưới nước là yếu tố quan trọng nhất cần kiểm soát. Kim Tiền có thân rễ mọng nước lưu trữ nước, nên cây chịu hạn rất tốt. Chỉ tưới khi đất đã khô hoàn toàn, có thể kiểm tra bằng cách cắm ngón tay sâu vào đất hoặc dùng que đo độ ẩm. Tần suất tưới có thể từ 2-4 tuần/lần, thậm chí lâu hơn vào mùa đông. Tưới đẫm một lần rồi để ráo.
Bón phân cho Kim Tiền không cần nhiều. Bón phân dạng lỏng pha loãng với nồng độ thấp hoặc phân tan chậm vào mùa xuân và hè, khoảng 2-3 tháng/lần. Lau lá định kỳ để cây sạch sẽ và bóng đẹp.
Kim Tiền rất ít khi bị sâu bệnh. Vấn đề thường gặp nhất là thối rễ do tưới thừa nước. Dấu hiệu là thân cây bị nhũn, vàng úa. Nếu bị thối rễ, cần đào cây lên, cắt bỏ phần rễ và thân rễ bị thối, để khô vết cắt rồi trồng lại vào đất mới khô ráo, tơi xốp hơn. Các loại sâu như rệp sáp có thể xuất hiện ở gốc, dùng bàn chải hoặc tăm bông nhúng cồn để loại bỏ.
Nhân giống Kim Tiền chủ yếu bằng cách tách bụi hoặc giâm lá/củ. Tách bụi là cách nhanh nhất để có cây mới. Giâm lá là cách để nhân giống hàng loạt nhưng mất rất nhiều thời gian và không phải lá nào cũng thành công.
Khi trồng Kim Tiền, cần lưu ý cây có chứa tinh thể canxi oxalat có thể gây kích ứng da nhẹ hoặc niêm mạc nếu tiếp xúc. Nên đeo găng tay khi xử lý cây số lượng lớn. Quan trọng nhất là không bao giờ được tưới quá nhiều nước, thà để cây hơi khô còn hơn bị úng.
Cách Trồng và Chăm Sóc Cây Trầu Bà
Cây Trầu Bà (Epipremnum aureum) là một loại cây leo hoặc rủ rất phổ biến trong nhà và văn phòng nhờ sức sống mãnh liệt, khả năng thích nghi cao và vẻ đẹp của những chiếc lá hình tim xanh mướt, có vân vàng hoặc trắng. Cây Trầu Bà là một trong những loại cây dễ trồng nhất và rất phù hợp với những người mới bắt đầu học cách trồng một số loại cây cảnh.
Đặc điểm của Trầu Bà là thân mềm, có rễ khí bám vào giá thể hoặc leo, rủ xuống. Lá hình trái tim, dày, bóng, màu xanh lục với các đốm hoặc vệt màu vàng/kem tùy loại (Trầu Bà Vàng, Trầu Bà Sữa, Trầu Bà Xanh…). Cây phát triển nhanh và có thể nhân giống dễ dàng.
Yêu cầu môi trường cho Trầu Bà khá linh hoạt. Cây ưa sáng gián tiếp, tránh ánh nắng trực tiếp làm cháy lá. Cây có thể sống tốt ở nơi thiếu sáng nhưng lá sẽ nhỏ và màu sắc nhợt nhạt hơn. Nhiệt độ lý tưởng khoảng 20-30°C. Trầu Bà thích độ ẩm trung bình đến cao.
Về chuẩn bị đất và chậu, Trầu Bà không kén đất nhưng đất cần tơi xốp, giữ ẩm tốt nhưng thoát nước nhanh. Hỗn hợp đất gồm đất sạch, xơ dừa, trấu hun, phân trùn quế là phù hợp. Chậu trồng Trầu Bà nên có lỗ thoát nước. Bạn có thể trồng trong chậu treo để cây rủ xuống, trồng trong chậu có cọc để cây leo lên, hoặc trồng thủy sinh.
Cách trồng cây Trầu Bà đơn giản nhất là từ cành giâm. Chọn cành Trầu Bà khỏe mạnh, có ít nhất 2-3 mắt lá và rễ khí. Cắt cành dưới mắt lá khoảng 1-2cm. Bạn có thể giâm cành trực tiếp vào đất ẩm hoặc ngâm trong nước cho ra rễ rồi mới trồng vào đất. Nếu giâm đất, cắm phần gốc cành vào đất, nén nhẹ và giữ đất ẩm. Nếu giâm nước, đặt cành vào bình nước, đảm bảo mắt lá và rễ khí ngập trong nước. Thay nước 2-3 ngày/lần. Khi rễ ra dài khoảng 2-3cm, có thể trồng vào chậu đất.
Chăm sóc Trầu Bà khá dễ dàng. Tưới nước khi thấy lớp đất mặt khô khoảng 2-3cm. Tần suất tưới tùy thuộc vào nhiệt độ và độ ẩm môi trường, thường 2-3 lần/tuần vào mùa khô nóng và ít hơn vào mùa lạnh. Nếu trồng thủy sinh, chỉ cần đảm bảo rễ ngập trong nước và thay nước định kỳ hàng tuần.
Bón phân cho Trầu Bà vào mùa sinh trưởng (xuân, hè) khoảng 1 tháng/lần bằng phân bón lá hoặc phân NPK pha loãng. Cắt tỉa những cành già, lá úa hoặc quá dài để giữ dáng cây và kích thích cây đẻ nhánh mới. Lau lá định kỳ để cây sạch đẹp và phòng ngừa sâu bệnh.
Trầu Bà ít bị sâu bệnh nếu được chăm sóc đúng cách. Vấn đề thường gặp là vàng lá do tưới quá nhiều nước (thừa nước) hoặc quá ít nước (thiếu nước), thiếu sáng hoặc thiếu dinh dưỡng. Cần xác định nguyên nhân để điều chỉnh. Rệp sáp hoặc nhện đỏ có thể xuất hiện, dùng khăn lau sạch hoặc xịt dung dịch xà phòng pha loãng.
Nhân giống Trầu Bà cực kỳ dễ bằng phương pháp giâm cành như đã mô tả ở phần cách trồng. Chỉ cần một đoạn cành nhỏ có mắt lá là cây có thể ra rễ và phát triển thành cây mới.
Khi trồng Trầu Bà, lưu ý cây có thể gây kích ứng nhẹ nếu nhựa cây dính vào da nhạy cảm. Nếu trồng thủy sinh, nên sử dụng bình trong suốt để theo dõi mực nước và sự phát triển của rễ. Nếu trồng trong chậu đất, đảm bảo chậu có lỗ thoát nước tốt.
Cách Trồng và Chăm Sóc Sen Đá & Xương Rồng
Sen Đá (Succulents) và Xương Rồng (Cactus) là nhóm cây mọng nước được yêu thích bởi hình dáng đa dạng, màu sắc phong phú và khả năng chịu hạn cực tốt, rất phù hợp với những người bận rộn hoặc hay quên tưới cây. Chúng là lựa chọn thú vị khi tìm hiểu về cách trồng một số loại cây cảnh có đặc điểm khác biệt.
Đặc điểm chung của Sen Đá và Xương Rồng là khả năng trữ nước trong thân, lá hoặc rễ, giúp chúng tồn tại trong môi trường khô hạn. Hình dáng rất đa dạng, từ những bông hoa đá nhỏ xinh đến những cây Xương Rồng gai góc đồ sộ.
Yêu cầu môi trường của Sen Đá và Xương Rồng là ánh sáng mạnh và khô ráo. Hầu hết các loại đều cần ít nhất 4-6 tiếng ánh nắng mặt trời mỗi ngày để lên màu đẹp và giữ dáng nhỏ gọn. Nếu thiếu sáng, cây sẽ bị vống (elongate), thân dài ra và yếu ớt. Nhiệt độ lý tưởng khoảng 20-35°C. Cây chịu được biên độ nhiệt lớn giữa ngày và đêm. Quan trọng nhất là môi trường phải khô ráo, không ẩm thấp kéo dài.
Chuẩn bị đất và chậu là yếu tố sống còn đối với Sen Đá và Xương Rồng. Đất trồng bắt buộc phải cực kỳ tơi xốp và thoát nước nhanh. Hỗn hợp đất lý tưởng bao gồm đất trồng (rất ít), cát, đá perlite, đá bọt, hoặc sỏi nhỏ. Tỷ lệ vật liệu vô cơ thoát nước (cát, đá) phải chiếm phần lớn (khoảng 50-70%). Chậu trồng phải có lỗ thoát nước rất lớn. Chậu đất nung (terracotta) là lựa chọn tốt vì giúp thoát hơi nước qua thành chậu.
Cách trồng Sen Đá và Xương Rồng thường từ cây con tách bụi, lá giâm hoặc gieo hạt. Cách dễ nhất là tách cây con. Nhẹ nhàng tách cây con mọc ra từ cây mẹ. Để cây con khô vết cắt trong vài ngày. Trồng cây con vào chậu đất đã chuẩn bị. Không tưới nước ngay, đợi khoảng 1 tuần hoặc đến khi cây có dấu hiệu bén rễ mới tưới nhẹ.
Giâm lá đối với Sen Đá là phổ biến. Chọn lá khỏe mạnh, tách nhẹ nhàng khỏi thân. Để lá khô vết cắt vài ngày. Đặt lá lên mặt đất ẩm, tơi xốp. Giữ đất hơi ẩm và kiên nhẫn chờ lá ra rễ và mầm con. Khi mầm con lớn, có thể tách trồng riêng. Giâm cành áp dụng cho cả Sen Đá và Xương Rồng thân. Cắt cành, để khô vết cắt vài ngày đến vài tuần (tùy loại và kích thước cành). Cắm cành vào đất khô và đợi ra rễ rồi mới tưới nước.
Chăm sóc Sen Đá và Xương Rồng tập trung vào việc kiểm soát nước. Đây là điểm khác biệt lớn so với các loại cây cảnh khác. Chỉ tưới nước khi đất đã khô hoàn toàn, thậm chí đợi thêm vài ngày sau khi khô. Tần suất tưới có thể từ 1-4 tuần/lần tùy mùa, loại cây, kích thước chậu và môi trường. Tưới đẫm một lần rồi để ráo nước hoàn toàn. Tuyệt đối tránh tưới lắt nhắt hàng ngày.
Bón phân cho Sen Đá và Xương Rồng rất ít. Chỉ bón vào mùa sinh trưởng (xuân, hè), 1-2 tháng/lần bằng phân bón dạng lỏng pha loãng với nồng độ rất thấp (chỉ bằng 1/4 đến 1/2 nồng độ khuyến cáo).
Sâu bệnh thường gặp ở Sen Đá và Xương Rồng chủ yếu là rệp sáp (thường ở gốc hoặc kẽ lá) và nấm mốc (do độ ẩm cao). Kiểm tra cây thường xuyên. Dùng tăm bông nhúng cồn để loại bỏ rệp sáp. Cắt bỏ phần cây bị nấm và phun thuốc diệt nấm chuyên dụng. Vấn đề nghiêm trọng nhất là thối rễ, thân do úng nước. Cần kiểm soát chặt chẽ việc tưới nước và đảm bảo đất thoát nước tốt.
Nhân giống Sen Đá và Xương Rồng rất đa dạng: tách cây con, giâm lá, giâm cành, hoặc gieo hạt. Các phương pháp giâm lá/cành và tách con là dễ làm và hiệu quả nhất đối với người chơi cây cảnh tại nhà.
Khi trồng Sen Đá và Xương Rồng, lưu ý rằng chúng rất dễ bị úng nước. Không bao giờ đặt đĩa hứng nước dưới đáy chậu mà không đổ đi ngay sau khi tưới. Đảm bảo cây nhận đủ ánh sáng để giữ form dáng đẹp và màu sắc rực rỡ.
Cách Trồng và Chăm Sóc Cây Lan Ý
Cây Lan Ý (Spathiphyllum), còn gọi là Huệ Hòa Bình, là loại cây cảnh phổ biến nhờ vẻ đẹp thanh thoát với lá xanh bóng và bông hoa trắng hình trái tim độc đáo. Cây có khả năng thanh lọc không khí tốt và là một trong số ít cây có hoa có thể sống tốt trong nhà.
Đặc điểm của Lan Ý là lá màu xanh đậm, bóng, hình bầu dục nhọn ở đầu, mọc thành bụi từ gốc. Hoa màu trắng hoặc trắng xanh, hình mo cau bao bọc lấy trụ hoa. Cây không có thân gỗ, chủ yếu là lá và cuống hoa mọc từ gốc.
Yêu cầu môi trường của Lan Ý là ánh sáng gián tiếp hoặc bóng râm bán phần. Cây không chịu được ánh nắng trực tiếp, sẽ làm cháy lá. Nếu cây không ra hoa, có thể do thiếu sáng. Nhiệt độ lý tưởng khoảng 18-25°C. Lan Ý ưa độ ẩm không khí cao và đất ẩm đều.
Về chuẩn bị đất và chậu, Lan Ý cần đất giàu mùn, tơi xốp, giữ ẩm tốt nhưng vẫn phải thoát nước. Hỗn hợp đất gồm đất sạch, xơ dừa, trấu hun, phân trùn quế là phù hợp. Chậu trồng cần có lỗ thoát nước. Kích thước chậu nên đủ rộng cho bụi cây phát triển nhưng không quá lớn.
Cách trồng cây Lan Ý chủ yếu là từ tách bụi. Chọn cây mẹ khỏe mạnh, đào lên và nhẹ nhàng tách các bụi con có rễ riêng. Trồng bụi con vào chậu mới với đất đã chuẩn bị. Nén nhẹ đất xung quanh gốc. Tưới nước nhẹ sau khi trồng.
Chăm sóc Lan Ý đòi hỏi giữ ẩm đều đặn. Tưới nước khi thấy lớp đất mặt bắt đầu khô. Lan Ý là loại cây “biết nói”, khi thiếu nước lá cây sẽ rũ xuống trông thấy rõ, lúc này tưới nước cây sẽ nhanh chóng phục hồi. Tuy nhiên, không nên để cây bị khô héo quá lâu và cũng tránh tưới quá nhiều làm úng rễ. Sử dụng nước sạch, tốt nhất là nước đã qua xử lý clo hoặc nước mưa. Lan Ý ưa độ ẩm cao, nên thường xuyên phun sương lên lá hoặc đặt chậu cây trên khay sỏi có nước.
Bón phân cho Lan Ý định kỳ trong mùa sinh trưởng (xuân, hè) để cây ra hoa đều. Sử dụng phân bón dạng lỏng pha loãng dành cho cây ra hoa, bón khoảng 2-4 tuần/lần. Lau lá định kỳ để giữ lá sạch và bóng đẹp. Cắt bỏ cuống hoa đã tàn sát gốc để kích thích cây ra hoa mới.
Lan Ý có thể gặp một số vấn đề về sâu bệnh như rệp sáp, nhện đỏ hoặc bệnh nấm lá. Rệp sáp và nhện đỏ có thể xử lý bằng cách lau sạch bằng khăn ẩm hoặc phun dung dịch xà phòng pha loãng. Bệnh nấm lá thường do độ ẩm quá cao hoặc tưới nước lên lá vào buổi tối, cần điều chỉnh môi trường và sử dụng thuốc diệt nấm nếu cần. Lá Lan Ý bị vàng hoặc nâu đầu lá thường do không khí quá khô hoặc nước tưới có nhiều clo/flo.
Nhân giống Lan Ý chủ yếu bằng phương pháp tách bụi khi thay chậu hoặc khi cây đã quá lớn. Đây là cách đơn giản và hiệu quả để nhân thêm cây mới.
Khi trồng Lan Ý, cần lưu ý rằng cây rất nhạy cảm với nước máy có nhiều clo. Để nước máy ngoài trời khoảng 24 giờ trước khi tưới để clo bay hơi bớt. Đảm bảo độ ẩm không khí đủ cao, đặc biệt vào mùa khô hoặc khi sử dụng điều hòa.
Cách Trồng và Chăm Sóc Cây Ngũ Gia Bì
Cây Ngũ Gia Bì (Schefflera arboricola), còn gọi là cây Chân Chim, là loại cây cảnh lá kép xòe như bàn tay, có vẻ ngoài khỏe khoắn, thường được trồng làm cây nội thất hoặc cây văn phòng. Cây có ý nghĩa phong thủy tốt và cũng nằm trong nhóm những cây dễ chăm sóc. Nếu bạn đang tìm hiểu về cách trồng một số loại cây cảnh dạng bụi hoặc cây thân gỗ nhỏ, Ngũ Gia Bì là một ví dụ đáng cân nhắc.
Đặc điểm của Ngũ Gia Bì là thân gỗ, lá kép chân vịt gồm 5-7 (đôi khi nhiều hơn) lá chét hình bầu dục, mọc thành chùm ở cuối cành. Lá có màu xanh bóng hoặc có viền/đốm vàng (Ngũ Gia Bì Cẩm Thạch). Cây có thể phát triển thành bụi hoặc thân gỗ lùn.
Yêu cầu môi trường của Ngũ Gia Bì là ánh sáng gián tiếp hoặc nắng nhẹ buổi sáng. Cây chịu bóng tốt nhưng nếu quá thiếu sáng, lá sẽ nhợt nhạt và các đốt thân vống dài ra. Tránh ánh nắng trực tiếp gay gắt. Nhiệt độ lý tưởng khoảng 20-30°C. Cây ưa độ ẩm không khí trung bình.
Về chuẩn bị đất và chậu, Ngũ Gia Bì cần đất tơi xốp, giàu dinh dưỡng và thoát nước tốt. Hỗn hợp đất gồm đất thịt nhẹ, mùn cưa, xơ dừa, phân trùn quế là phù hợp. Chậu trồng cần có lỗ thoát nước. Kích thước chậu tùy thuộc vào kích thước cây, nên chọn chậu đủ lớn để cây có không gian phát triển bộ rễ.
Cách trồng cây Ngũ Gia Bì có thể từ hạt, giâm cành hoặc chiết cành. Giâm cành là phương pháp phổ biến và dễ thực hiện tại nhà. Chọn cành bánh tẻ khỏe mạnh, cắt thành đoạn dài khoảng 10-15cm, có vài mắt lá. Loại bỏ bớt lá ở gốc cành. Cắm cành vào đất ẩm, tơi xốp hoặc giá thể giâm cành. Giữ ẩm đều và đặt ở nơi râm mát, tránh ánh nắng trực tiếp. Sau vài tuần đến vài tháng, cành sẽ ra rễ và nảy mầm mới. Khi cành đã ra rễ ổn định, có thể trồng vào chậu lớn hơn. Chiết cành cũng là phương pháp hiệu quả để nhân giống cây lớn.
Chăm sóc Ngũ Gia Bì bao gồm tưới nước và bón phân định kỳ. Tưới nước khi thấy lớp đất mặt khô khoảng 2-3cm. Tần suất tưới khoảng 2-3 lần/tuần vào mùa nóng và 1 lần/tuần vào mùa lạnh. Luôn kiểm tra độ ẩm đất trước khi tưới để tránh tưới quá nhiều gây úng rễ.
Bón phân cho Ngũ Gia Bì vào mùa sinh trưởng (xuân, hè) khoảng 1 tháng/lần bằng phân bón lá hoặc phân NPK pha loãng. Cắt tỉa cành lá định kỳ để tạo dáng cho cây, loại bỏ cành già yếu hoặc lá úa. Lau lá để cây sạch bụi bẩn.
Ngũ Gia Bì tương đối ít sâu bệnh nhưng có thể gặp rệp sáp, nhện đỏ hoặc sâu ăn lá. Thường xuyên kiểm tra cây để phát hiện sớm. Sử dụng khăn lau hoặc xịt dung dịch xà phòng pha loãng để trị rệp sáp, nhện đỏ. Bệnh nấm lá có thể xảy ra nếu môi trường quá ẩm hoặc kém thông thoáng, cần xử lý bằng thuốc diệt nấm và cải thiện điều kiện môi trường.
Nhân giống Ngũ Gia Bì có thể bằng giâm cành, chiết cành hoặc gieo hạt. Giâm cành và chiết cành là hai phương pháp hiệu quả nhất đối với người trồng tại nhà.
Khi trồng Ngũ Gia Bì, lưu ý cây có thể phát triển khá lớn nếu có đủ không gian và dinh dưỡng. Cắt tỉa thường xuyên giúp giữ cây có kích thước phù hợp với không gian nội thất và tạo form dáng đẹp. Đảm bảo cây nhận đủ ánh sáng gián tiếp để lá giữ được màu sắc tươi tắn.
Trồng và chăm sóc cây cảnh không quá phức tạp nếu bạn hiểu rõ nhu cầu của từng loại cây. Ánh sáng, nước, đất, nhiệt độ, độ ẩm và dinh dưỡng là những yếu tố cơ bản cần được quan tâm. Bằng việc tìm hiểu kỹ cách trồng một số loại cây cảnh phổ biến như Lưỡi Hổ, Kim Tiền, Trầu Bà, Sen Đá, Xương Rồng, Lan Ý hay Ngũ Gia Bì, bạn hoàn toàn có thể tạo nên những góc xanh tươi, tràn đầy sức sống trong không gian sống và làm việc của mình. Hy vọng những hướng dẫn chi tiết trên từ hatgiongnongnghiep1.vn sẽ giúp bạn thành công với khu vườn cây cảnh tại gia.