Cải xoăn tím (kale) là loại rau lá xanh thuộc họ cải, nổi tiếng với hàm lượng dinh dưỡng vượt trội, đặc biệt là các vitamin A, C, K và chất chống oxy hóa mạnh mẽ. Với màu sắc tím bắt mắt và hương vị độc đáo, cải xoăn tím không chỉ là nguồn thực phẩm bổ dưỡng mà còn là điểm nhấn trang trí cho khu vườn hoặc ban công nhà bạn. Việc tự tay trồng cải xoăn tím tại nhà đang trở nên phổ biến, giúp bạn có nguồn rau sạch, tươi ngon và kiểm soát được quy trình chăm sóc. Nếu bạn đang tìm hiểu cách trồng cải xoăn tím thành công ngay tại không gian sống của mình, từ khâu chuẩn bị đến thu hoạch, bài viết này từ hatgiongnongnghiep1.vn sẽ cung cấp cho bạn những thông tin chi tiết và hữu ích nhất.
Chuẩn bị các yếu tố cần thiết trước khi trồng cải xoăn tím
Để có một vụ cải xoăn tím bội thu, công tác chuẩn bị ban đầu đóng vai trò vô cùng quan trọng. Việc lựa chọn giống phù hợp, chuẩn bị đất tơi xốp và đầy đủ dinh dưỡng, cùng với các dụng cụ cần thiết sẽ tạo tiền đề vững chắc cho sự phát triển của cây. Quá trình này không quá phức tạp nhưng đòi hỏi sự cẩn thận và tuân thủ một số nguyên tắc cơ bản.
Chọn giống cải xoăn tím phù hợp
Trên thị trường hiện nay có nhiều giống cải xoăn tím khác nhau, phổ biến nhất là các giống có lá xoăn tít, màu tím sẫm hoặc tím pha xanh. Khi chọn giống, bạn nên tìm mua hạt giống từ các nguồn uy tín, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng và đảm bảo chất lượng. Hạt giống tốt sẽ quyết định đến sức nảy mầm và khả năng kháng bệnh của cây sau này.
Bạn có thể mua hạt giống tại các cửa hàng vật tư nông nghiệp truyền thống hoặc các cửa hàng hạt giống online chuyên nghiệp. Hãy đọc kỹ thông tin trên bao bì hạt giống về thời gian sinh trưởng, đặc điểm của giống, và điều kiện khí hậu phù hợp. Việc chọn giống phù hợp với điều kiện thời tiết tại địa phương bạn sẽ giúp tăng khả năng thành công khi trồng.
Chuẩn bị đất trồng cải xoăn tím
Cải xoăn tím phát triển tốt nhất trên loại đất tơi xốp, giàu dinh dưỡng, thoát nước tốt và có độ pH từ 6.0 đến 7.5. Nếu đất nhà bạn là đất thịt nặng hoặc đất cát nghèo dinh dưỡng, bạn cần cải tạo đất trước khi trồng. Có thể trộn thêm phân hữu cơ hoai mục (phân bò, phân gà, phân trùn quế), trấu hun, xơ dừa, hoặc đá perlite vào đất để tăng độ tơi xốp và khả năng giữ ẩm, cung cấp dinh dưỡng cho cây.
Nếu trồng trong chậu hoặc thùng xốp, bạn có thể mua đất sạch đóng bao sẵn và trộn thêm phân hữu cơ. Tỷ lệ trộn phổ biến là 2 phần đất sạch với 1 phần phân hữu cơ. Đảm bảo chậu hoặc thùng trồng có lỗ thoát nước để tránh tình trạng úng nước gây thối rễ. Trước khi trồng, nên phơi đất dưới nắng vài ngày để diệt trừ mầm bệnh và cỏ dại tiềm ẩn.
Chuẩn bị dụng cụ và vật tư khác
Bên cạnh hạt giống và đất, bạn cần chuẩn bị một số dụng cụ và vật tư cần thiết khác. Bao gồm:
- Chậu, thùng xốp hoặc luống đất để trồng. Kích thước chậu nên đủ lớn (đường kính tối thiểu 20-25cm cho mỗi cây hoặc trồng khoảng cách 30-45cm trên luống) để cây có không gian phát triển rễ và lá.
- Bình tưới nước dạng phun sương cho giai đoạn cây con và bình/vòi tưới thông thường cho cây trưởng thành.
- Bay, xẻng nhỏ để làm đất, cấy cây.
- Găng tay làm vườn.
- Phân bón (phân hữu cơ, phân NPK hoặc phân bón lá chuyên dùng cho rau).
- Các vật liệu che chắn (lưới chống côn trùng, bạt) nếu cần thiết để bảo vệ cây khỏi sâu bệnh hoặc thời tiết khắc nghiệt.
- Thuốc bảo vệ thực vật sinh học hoặc các biện pháp phòng trừ sâu bệnh tự nhiên.
Việc chuẩn bị đầy đủ giúp quy trình trồng trọt diễn ra thuận lợi và hiệu quả hơn. Đảm bảo tất cả dụng cụ được vệ sinh sạch sẽ trước khi sử dụng.
Quá trình gieo hạt và chăm sóc cây con
Sau khi đã chuẩn bị đầy đủ các yếu tố cần thiết, bạn có thể bắt đầu quá trình gieo hạt. Giai đoạn cây con rất nhạy cảm, cần được chăm sóc đặc biệt để đảm bảo tỷ lệ nảy mầm cao và cây phát triển khỏe mạnh trước khi cấy ra đất chính.
Ngâm ủ hạt giống cải xoăn tím
Để hạt giống cải xoăn tím nảy mầm nhanh và đều hơn, bạn nên tiến hành ngâm ủ hạt trước khi gieo. Ngâm hạt trong nước ấm (khoảng 40-50 độ C, pha theo tỷ lệ 2 sôi : 3 lạnh) trong khoảng 2-4 giờ. Sau đó, vớt hạt ra, rửa sạch và gói hạt vào khăn ẩm hoặc giấy ăn ẩm.
Đặt gói hạt ở nơi ấm áp, tránh ánh nắng trực tiếp. Giữ cho khăn/giấy luôn ẩm. Sau khoảng 1-2 ngày, hạt sẽ bắt đầu nứt vỏ và nảy mầm. Khi hạt đã nhú mầm trắng nhỏ, bạn có thể mang đi gieo.
Gieo hạt vào bầu hoặc khay ươm
Cải xoăn tím thường được gieo hạt vào bầu ươm hoặc khay ươm trước khi cấy ra đất chính. Điều này giúp kiểm soát tốt hơn điều kiện môi trường cho cây con và chọn lọc được những cây khỏe mạnh nhất. Sử dụng bầu ươm hoặc khay có chứa giá thể ươm hạt (đất tribat, mụn dừa đã xử lý, hoặc hỗn hợp đất trộn tơi xốp).
Dùng ngón tay hoặc que nhỏ tạo các lỗ sâu khoảng 0.5-1cm trên bề mặt giá thể. Gieo 1-2 hạt vào mỗi lỗ. Sau đó, nhẹ nhàng lấp đất lại. Dùng bình phun sương tưới nhẹ cho đất ẩm đều. Đặt khay ươm ở nơi có ánh sáng nhẹ, tránh ánh nắng gắt trực tiếp và giữ ẩm cho giá thể. Nhiệt độ lý tưởng để hạt nảy mầm là khoảng 15-25 độ C.
Chăm sóc cây con cải xoăn tím
Trong giai đoạn cây con, việc chăm sóc cần hết sức nhẹ nhàng và tỉ mỉ. Cây con cần đủ ánh sáng để không bị vống (vươn dài, yếu ớt). Nếu thiếu sáng, bạn có thể đặt khay ươm dưới đèn quang hợp hoặc di chuyển ra nơi có nắng nhẹ vào buổi sáng sớm hoặc chiều mát.
Tưới nước cho cây con bằng bình phun sương vào buổi sáng sớm, đảm bảo giá thể luôn ẩm nhưng không bị đọng nước. Độ ẩm quá cao có thể gây bệnh nấm mốc. Khi cây con có 2-3 lá thật, bạn có thể tỉa bớt chỉ để lại một cây khỏe mạnh nhất trong mỗi bầu/ô.
Khoảng 3-4 tuần sau khi gieo hạt, khi cây con đạt chiều cao khoảng 10-15cm và có 4-6 lá thật, bộ rễ đã phát triển tương đối ổn định trong bầu, bạn có thể chuẩn bị cấy cây con ra chậu lớn hơn hoặc luống đất đã chuẩn bị.
Cấy cây con ra đất trồng chính
Chọn thời điểm cấy cây vào buổi chiều mát hoặc khi trời râm mát để giảm sốc cho cây. Trước khi cấy, tưới nhẹ cho cây con trong bầu ươm để đất bám vào rễ, giúp rễ không bị đứt khi nhấc cây.
Đào hố trên luống hoặc trong chậu lớn với độ sâu và rộng vừa đủ bầu đất của cây con. Nhẹ nhàng đặt cây con vào hố, lấp đất xung quanh gốc cây và ấn nhẹ cho đất bám chặt vào rễ. Đảm bảo phần gốc cây ngang bằng với mặt đất xung quanh. Tránh trồng cây quá sâu hoặc quá nông.
Nếu trồng nhiều cây trên cùng một luống hoặc trong thùng xốp lớn, hãy chú ý đến khoảng cách trồng. Cải xoăn tím cần không gian để phát triển lá, vì vậy khoảng cách giữa các cây nên từ 30-45cm tùy thuộc vào giống. Sau khi cấy xong, tưới nước nhẹ nhàng để giữ ẩm cho đất và giúp cây nhanh chóng bén rễ.
Chăm sóc cải xoăn tím giai đoạn trưởng thành
Sau khi cấy ra đất trồng chính, cây cải xoăn tím bước vào giai đoạn phát triển mạnh mẽ. Đây là lúc cây cần được cung cấp đủ nước, dinh dưỡng và được bảo vệ khỏi sâu bệnh để cho năng suất cao và chất lượng tốt nhất.
Tưới nước cho cải xoăn tím
Cải xoăn tím là loại cây ưa ẩm nhưng không chịu được úng nước. Việc tưới nước cần đều đặn, đặc biệt trong thời kỳ cây đang phát triển lá và trong điều kiện thời tiết khô hạn. Tưới nước vào buổi sáng sớm hoặc chiều mát là tốt nhất. Tránh tưới vào buổi trưa nắng gắt hoặc buổi tối muộn vì có thể tạo điều kiện cho nấm bệnh phát triển.
Lượng nước tưới tùy thuộc vào điều kiện thời tiết và loại đất. Đất cát thoát nước nhanh cần tưới thường xuyên hơn đất thịt. Quan sát độ ẩm của đất bằng cách dùng ngón tay kiểm tra. Nếu đất dưới bề mặt khoảng 2-3cm cảm thấy khô, đó là lúc cần tưới nước. Tưới đủ ẩm đến khi nước ngấm xuống dưới tầng rễ. Tránh tưới thẳng vào lá cây buổi tối.
Bón phân cho cải xoăn tím
Cải xoăn tím là cây cần nhiều dinh dưỡng, đặc biệt là nitơ để phát triển bộ lá. Sau khi cấy khoảng 1-2 tuần, khi cây đã bén rễ và bắt đầu phát triển lá mới, bạn có thể bắt đầu bón phân.
Giai đoạn đầu, nên ưu tiên các loại phân hữu cơ như phân trùn quế, phân bò hoai mục, hoặc phân gà đã qua xử lý. Bón thúc định kỳ 2-3 tuần một lần bằng cách rắc quanh gốc cây (cách gốc khoảng 5-10cm) rồi lấp đất nhẹ và tưới nước. Liều lượng theo hướng dẫn trên bao bì hoặc khoảng 100-200g phân trùn quế/gốc mỗi lần bón.
Khi cây lớn hơn, có thể bổ sung thêm phân NPK cân đối (ví dụ 16-16-8 hoặc 13-13-13) hoặc phân bón lá chứa các nguyên tố trung vi lượng để cây phát triển toàn diện. Nếu sử dụng phân hóa học, hãy bón theo liều lượng khuyến cáo và tránh bón trực tiếp vào gốc hoặc lá cây có thể gây cháy. Bón vào buổi chiều mát hoặc sáng sớm. Luôn tưới nước sau khi bón phân hóa học.
Kiểm soát sâu bệnh trên cải xoăn tím
Cải xoăn tím có thể bị tấn công bởi một số loại sâu bệnh hại phổ biến trên rau họ cải. Các loại sâu hại thường gặp bao gồm sâu tơ, sâu xanh bướm trắng, rệp, bọ nhảy. Bệnh hại có thể là thối nhũn, sương mai, đốm lá.
Phòng trừ sâu bệnh là biện pháp hiệu quả và an toàn hơn là chữa trị. Một số biện pháp phòng ngừa bao gồm:
- Luân canh cây trồng: Không trồng cải xoăn tím liên tục trên cùng một diện tích đất.
- Vệ sinh vườn: Loại bỏ lá già, cỏ dại xung quanh gốc cây.
- Sử dụng lưới chắn côn trùng: Bao phủ luống hoặc chậu trồng bằng lưới để ngăn sâu bướm, bọ nhảy.
- Trồng xen canh với các loại cây có tác dụng xua đuổi côn trùng như bạc hà, húng quế, cúc vạn thọ.
- Kiểm tra cây thường xuyên để phát hiện sâu bệnh sớm và xử lý kịp thời.
Khi phát hiện sâu bệnh, bạn có thể sử dụng các biện pháp sinh học hoặc tự nhiên trước khi dùng thuốc hóa học. Có thể phun dung dịch tỏi, ớt, gừng pha loãng; dung dịch nước rửa chén pha loãng; hoặc sử dụng các loại thuốc trừ sâu sinh học có nguồn gốc vi sinh vật. Nếu tình trạng sâu bệnh nặng, cần sử dụng thuốc hóa học đặc trị nhưng tuân thủ nghiêm ngặt nguyên tắc “4 đúng” (đúng thuốc, đúng lúc, đúng nồng độ, đúng cách) và đảm bảo thời gian cách ly an toàn trước khi thu hoạch.
Làm cỏ và vun gốc
Làm cỏ định kỳ giúp loại bỏ sự cạnh tranh dinh dưỡng và không gian sống của cải xoăn tím. Cỏ dại cũng có thể là nơi trú ngụ của sâu bệnh. Nên làm cỏ bằng tay hoặc dụng cụ nhỏ, tránh làm tổn thương rễ cây.
Khi cây cải xoăn tím lớn, phần gốc có thể bị yếu. Vun thêm đất quanh gốc giúp cây đứng vững hơn, đồng thời tạo điều kiện cho rễ phụ phát triển, tăng khả năng hấp thụ dinh dưỡng và nước. Vun gốc kết hợp với bón phân thúc sẽ rất hiệu quả.
Các yếu tố môi trường ảnh hưởng đến sự phát triển của cải xoăn tím
Bên cạnh việc chăm sóc trực tiếp, các yếu tố môi trường như ánh sáng, nhiệt độ, độ ẩm cũng có tác động lớn đến sự sinh trưởng và màu sắc lá của cải xoăn tím. Hiểu rõ và điều chỉnh các yếu tố này giúp cây phát triển tối ưu.
Ánh sáng
Cải xoăn tím là loại cây ưa nắng. Cây cần ít nhất 6 giờ nắng trực tiếp mỗi ngày để phát triển khỏe mạnh, lá lên màu tím đẹp và tổng hợp dinh dưỡng tốt nhất. Nếu trồng ở nơi thiếu sáng, cây dễ bị vống, lá nhỏ, nhạt màu và sức đề kháng kém.
Nếu không đủ ánh sáng tự nhiên, bạn có thể cân nhắc bổ sung ánh sáng nhân tạo bằng đèn quang hợp chuyên dụng, đặc biệt khi trồng trong nhà hoặc vào mùa đông ít nắng.
Nhiệt độ và độ ẩm
Cải xoăn tím là cây chịu lạnh tốt, thậm chí nhiệt độ thấp còn giúp lá cây có màu tím đậm hơn và vị ngọt hơn. Nhiệt độ lý tưởng cho cây phát triển là từ 15-25 độ C. Cây có thể chịu được nhiệt độ xuống tới -10 độ C (tùy giống) nhưng không chịu được nóng. Nhiệt độ cao (trên 30 độ C) có thể làm cây chậm phát triển, lá bị khô, dễ bị sâu bệnh tấn công.
Độ ẩm không khí trung bình là phù hợp. Độ ẩm quá cao, đặc biệt khi kết hợp với nhiệt độ ấm, có thể là môi trường lý tưởng cho nấm bệnh phát triển. Đảm bảo thông thoáng cho khu vực trồng, tránh trồng quá dày.
Chất dinh dưỡng trong đất
Như đã đề cập, cải xoăn tím cần đất giàu dinh dưỡng. Thiếu các nguyên tố đa lượng (N, P, K) hoặc trung vi lượng (Canxi, Magiê, Lưu huỳnh, Sắt, Kẽm…) đều có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của cây.
- Thiếu Nitơ: Lá vàng úa, đặc biệt là lá già phía dưới.
- Thiếu Phốt pho: Lá có màu tím hoặc đỏ tía ở mặt dưới, cây còi cọc.
- Thiếu Kali: Mép lá già bị cháy khô hoặc vàng.
- Thiếu Canxi: Lá non bị biến dạng, mép lá quăn queo.
Quan sát màu sắc và hình dạng lá cây giúp bạn nhận biết cây đang thiếu chất gì để bổ sung kịp thời bằng phân bón phù hợp.
Thu hoạch cải xoăn tím
Cải xoăn tím có thể thu hoạch sau khoảng 60-80 ngày kể từ khi gieo hạt (tùy giống và điều kiện chăm sóc). Cây có thể thu hoạch một lần hoặc thu hoạch nhiều lần (cuốn chiếu).
Thời điểm thu hoạch
Bạn có thể bắt đầu thu hoạch lá khi cây đạt chiều cao khoảng 25-30cm và có đủ lá trưởng thành. Lá cải xoăn tím ngon nhất khi còn non hoặc vừa đủ độ trưởng thành, lá còn mềm và chưa quá già. Lá quá già có thể bị dai và có vị hơi đắng. Màu tím của lá cũng là một chỉ báo.
Cách thu hoạch cải xoăn tím
Để thu hoạch nhiều lần, bạn nên hái các lá bên dưới gốc trước, chừa lại ngọn và các lá non phía trên để cây tiếp tục phát triển và cho ra lứa lá mới. Dùng dao hoặc kéo sắc cắt sát thân cây, tránh làm rách hoặc gãy thân chính. Hái lá vào buổi sáng sớm sau khi sương tan hoặc chiều mát để lá được tươi lâu hơn.
Nếu muốn thu hoạch cả cây cùng lúc, bạn chỉ cần cắt ngang gốc cây sát mặt đất. Tuy nhiên, phương pháp thu hoạch cuốn chiếu sẽ giúp bạn có nguồn rau tươi liên tục trong một thời gian dài.
Bảo quản sau thu hoạch
Lá cải xoăn tím sau khi thu hoạch nên được rửa sạch nhẹ nhàng (tránh làm dập lá), để ráo nước hoàn toàn, sau đó cho vào túi zip hoặc hộp kín và bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh. Lá cải xoăn tím có thể giữ độ tươi ngon trong khoảng 5-7 ngày khi bảo quản đúng cách. Trước khi chế biến, chỉ cần lấy lượng lá cần dùng ra rửa lại.
Lợi ích của cải xoăn tím đối với sức khỏe
Việc bỏ công sức trồng và chăm sóc cải xoăn tím mang lại nguồn rau sạch an toàn, đồng thời cung cấp vô vàn lợi ích cho sức khỏe nhờ hàm lượng dinh dưỡng cao.
Cải xoăn tím chứa rất nhiều vitamin và khoáng chất thiết yếu như vitamin C (cao hơn cam), vitamin A (dưới dạng beta-carotene), vitamin K (đặc biệt quan trọng cho đông máu và sức khỏe xương), Canxi, Kali, Magiê và Sắt.
Nó cũng là nguồn cung cấp chất chống oxy hóa mạnh mẽ như anthocyanins (chất tạo màu tím), quercetin và kaempferol, giúp chống lại gốc tự do, giảm viêm và có thể hỗ trợ phòng ngừa một số bệnh mãn tính. Chất xơ dồi dào trong cải xoăn tím hỗ trợ hệ tiêu hóa khỏe mạnh.
Một số vấn đề thường gặp khi trồng cải xoăn tím và cách khắc phục
Trong quá trình trồng cải xoăn tím, người trồng có thể gặp phải một số vấn đề phổ biến liên quan đến sinh trưởng hoặc sâu bệnh. Nhận biết sớm và xử lý đúng cách sẽ giúp cứu cây và đảm bảo năng suất.
Cây chậm phát triển hoặc còi cọc
- Nguyên nhân: Thiếu dinh dưỡng, đất bị nén chặt hoặc thoát nước kém, thiếu ánh sáng, nhiệt độ quá nóng hoặc quá lạnh, sâu bệnh tấn công rễ.
- Khắc phục: Kiểm tra đất, bổ sung phân hữu cơ hoặc phân NPK, cải tạo đất bằng cách xới nhẹ, đảm bảo cây nhận đủ ánh sáng (ít nhất 6 giờ nắng/ngày), kiểm tra và xử lý sâu bệnh ở gốc/rễ.
Lá cải xoăn tím bị vàng
- Nguyên nhân: Thiếu Nitơ là nguyên nhân phổ biến nhất (lá già phía dưới vàng trước), đất quá khô hoặc quá ẩm (úng nước), pH đất không phù hợp cản trở hấp thu dinh dưỡng, bệnh hại (thối rễ, nấm).
- Khắc phục: Bổ sung phân bón lá hoặc phân gốc giàu Nitơ, điều chỉnh chế độ tưới nước cho phù hợp, kiểm tra và điều chỉnh pH đất nếu cần, xử lý bệnh thối rễ bằng cách cải thiện thoát nước hoặc dùng thuốc trừ nấm.
Lá bị thủng lỗ, biến dạng hoặc có vết ăn
- Nguyên nhân: Do côn trùng gây hại như sâu tơ, sâu xanh, bọ nhảy, rệp.
- Khắc phục: Thường xuyên kiểm tra mặt dưới lá, bắt sâu non bằng tay. Sử dụng các biện pháp phòng trừ sinh học như phun dung dịch tỏi ớt, dung dịch xà phòng pha loãng, hoặc dùng thuốc trừ sâu sinh học. Nếu cần dùng thuốc hóa học, tuân thủ hướng dẫn an toàn.
Cây bị nấm bệnh (đốm lá, sương mai)
- Nguyên nhân: Độ ẩm cao, thông thoáng kém, tưới nước vào buổi tối, mầm bệnh có sẵn trong đất hoặc tàn dư thực vật.
- Khắc phục: Tăng cường thông thoáng cho khu vực trồng, tránh tưới nước lên lá vào buổi tối, loại bỏ các lá bị bệnh, phun thuốc trừ nấm sinh học hoặc hóa học (khi cần thiết). Luân canh cây trồng.
Lá nhạt màu hoặc không lên màu tím đẹp
- Nguyên nhân: Thiếu ánh sáng mặt trời (ánh nắng giúp lá lên màu anthocyanins), nhiệt độ quá nóng (cải xoăn tím lên màu đẹp hơn ở nhiệt độ mát), thiếu Phốt pho.
- Khắc phục: Đặt cây ở nơi có nhiều nắng nhất có thể. Nếu trồng trong nhà, bổ sung đèn quang hợp. Nhiệt độ cao khó khắc phục hoàn toàn nhưng đảm bảo đủ ẩm và tránh sốc nhiệt cho cây. Bổ sung phân bón giàu Phốt pho.
Trồng cải xoăn tím đòi hỏi sự quan sát và điều chỉnh linh hoạt theo điều kiện môi trường và tình trạng của cây. Việc học hỏi từ kinh nghiệm và tham khảo các nguồn thông tin đáng tin cậy sẽ giúp bạn xử lý tốt các vấn đề phát sinh.
Kết luận
Trồng cải xoăn tím tại nhà là một hoạt động ý nghĩa, mang lại nguồn rau sạch, bổ dưỡng và một không gian xanh mát cho gia đình bạn. Với những hướng dẫn chi tiết về cách trồng cải xoăn tím từ khâu chuẩn bị, gieo hạt, chăm sóc đến thu hoạch, hy vọng bạn đã có đủ kiến thức và sự tự tin để bắt đầu. Bằng sự kiên nhẫn và chăm sóc đúng cách, bạn chắc chắn sẽ thành công với vườn cải xoăn tím của mình, tận hưởng những lá rau tươi ngon, giàu dinh dưỡng do chính tay mình vun trồng. Chúc bạn thành công và có những trải nghiệm làm vườn tuyệt vời!