Việc vệ sinh lọc gió điều hoà định kỳ là một công việc tưởng chừng đơn giản nhưng lại đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc duy trì hiệu suất hoạt động, bảo vệ sức khỏe người dùng và kéo dài tuổi thọ cho thiết bị. Lọc gió, hay còn gọi là lưới lọc bụi, là bộ phận đầu tiên tiếp nhận luồng không khí từ môi trường bên ngoài vào máy điều hoà. Theo thời gian, bụi bẩn, vi khuẩn và các tác nhân gây ô nhiễm khác sẽ bám đầy trên lưới lọc này, gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng nếu không được làm sạch thường xuyên.
Tại sao việc vệ sinh lọc gió điều hoà lại quan trọng?
Tầm quan trọng của việc vệ sinh lọc gió điều hoà không chỉ dừng lại ở việc giữ cho máy hoạt động êm ái mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng không khí bạn hít thở và chi phí tiền điện hàng tháng. Một tấm lọc gió sạch sẽ cho phép không khí lưu thông dễ dàng, giúp máy hoạt hoà hiệu quả hơn. Ngược lại, khi lưới lọc bị tắc nghẽn bởi bụi bẩn, máy nén và quạt gió phải làm việc vất vả hơn để đẩy hoặc hút không khí qua lớp màng bẩn đó.
Lợi ích đầu tiên và rõ ràng nhất khi bạn thực hiện vệ sinh lọc gió điều hoà định kỳ chính là cải thiện chất lượng không khí trong phòng. Lọc gió bẩn là môi trường lý tưởng cho vi khuẩn, nấm mốc và mạt bụi phát triển. Khi máy hoạt động, những tác nhân gây hại này sẽ được thổi ngược trở lại vào không gian sống của bạn, gây ra các vấn đề về hô hấp, dị ứng, hen suyễn, đặc biệt nguy hiểm cho trẻ em và người già. Việc làm sạch giúp loại bỏ đáng kể nguồn gây ô nhiễm này, mang lại không khí trong lành và an toàn hơn.
Thứ hai, vệ sinh lọc gió điều hoà giúp tăng hiệu suất làm lạnh và tiết kiệm năng lượng. Khi luồng không khí bị cản trở, máy điều hoà cần nhiều thời gian và năng lượng hơn để đạt được nhiệt độ mong muốn. Điều này không chỉ làm giảm khả năng làm mát của máy mà còn khiến hoá đơn tiền điện tăng lên đáng kể. Một bộ lọc sạch cho phép không khí đi qua tự do, máy hoạt động hiệu quả hơn, làm lạnh nhanh hơn và tiêu thụ ít điện năng hơn.
Ngoài ra, việc chăm sóc bộ lọc gió còn góp phần kéo dài tuổi thọ của máy điều hoà. Khi lọc gió bị bẩn nặng, máy nén và quạt gió phải chịu tải lớn hơn bình thường, dẫn đến quá nhiệt và hao mòn nhanh chóng. Tình trạng này kéo dài có thể gây hỏng hóc các bộ phận quan trọng, khiến bạn tốn kém chi phí sửa chữa hoặc thậm chí phải thay thế toàn bộ thiết bị. Vệ sinh định kỳ là một biện pháp phòng ngừa hiệu quả, giúp máy hoạt động ổn định và bền bỉ hơn theo thời gian. Như nhiều chuyên gia điện lạnh thường nhấn mạnh, việc bảo dưỡng phòng ngừa, bao gồm cả vệ sinh lọc gió điều hoà, luôn rẻ hơn và hiệu quả hơn so với sửa chữa khi đã xảy ra sự cố.
Một lợi ích khác không kém phần quan trọng là loại bỏ mùi hôi khó chịu. Lọc gió bẩn tích tụ bụi, ẩm mốc và vi khuẩn, là nguyên nhân chính gây ra mùi ẩm mốc hoặc mùi khó chịu khi máy điều hoà hoạt động. Việc làm sạch lưới lọc giúp loại bỏ nguồn gốc của mùi hôi này, mang lại không khí dễ chịu và sảng khoái hơn trong phòng. Duy trì việc vệ sinh lọc gió điều hoà là bước đầu tiên và đơn giản nhất để đảm bảo điều hoà nhà bạn không phát tán mùi khó chịu.
Tần suất vệ sinh lọc gió điều hoà hợp lý
Tần suất lý tưởng để vệ sinh lọc gió điều hoà phụ thuộc vào nhiều yếu tố như mức độ sử dụng máy, môi trường xung quanh (có nhiều bụi bẩn hay không), và số lượng người sống/làm việc trong không gian đó. Tuy nhiên, theo khuyến cáo chung từ các nhà sản xuất và chuyên gia, bạn nên kiểm tra và làm sạch lưới lọc gió ít nhất mỗi 2-4 tuần một lần, đặc biệt là trong những mùa sử dụng máy điều hoà nhiều như mùa hè nóng bức.
Đối với những gia đình có người bị dị ứng, hen suyễn, trẻ nhỏ hoặc người già, hoặc sống ở khu vực có nhiều bụi bẩn (gần đường lớn, công trình xây dựng), việc vệ sinh lọc gió điều hoà cần được thực hiện thường xuyên hơn, có thể là mỗi 1-2 tuần một lần để đảm bảo không khí luôn sạch nhất có thể. Ngược lại, nếu bạn chỉ sử dụng máy điều hoà không thường xuyên hoặc sống trong môi trường ít bụi, bạn có thể kéo dài thời gian vệ sinh hơn một chút, nhưng không nên quá 2 tháng.
Việc kiểm tra định kỳ cũng quan trọng không kém tần suất cố định. Bạn có thể tháo lưới lọc ra kiểm tra. Nếu thấy bụi bẩn bám thành mảng dày hoặc màu sắc chuyển sang xám đen rõ rệt, đó là dấu hiệu cho thấy đã đến lúc cần vệ sinh lọc gió điều hoà, bất kể lần cuối bạn làm sạch là khi nào. Dấu hiệu khác là máy làm lạnh kém đi hoặc có mùi hôi khi hoạt động. Đừng đợi đến khi máy có vấn đề mới vệ sinh, hãy chủ động kiểm tra và làm sạch thường xuyên.
Hướng dẫn chi tiết cách vệ sinh lọc gió điều hoà tại nhà
Việc vệ sinh lọc gió điều hoà tại nhà là một công việc khá đơn giản và không tốn nhiều thời gian, bạn hoàn toàn có thể tự thực hiện mà không cần gọi thợ. Dưới đây là các bước thực hiện chi tiết:
Chuẩn bị dụng cụ
Trước khi bắt tay vào làm, bạn cần chuẩn bị một số dụng cụ đơn giản sau:
- Thang (nếu dàn lạnh treo cao)
- Máy hút bụi (có thể có hoặc không)
- Bàn chải mềm hoặc cọ
- Xà phòng hoặc dung dịch tẩy rửa nhẹ (không dùng hóa chất mạnh)
- Nước sạch
- Khăn mềm, sạch
- Túi hoặc báo cũ để hứng bụi bẩn rơi ra
Ngắt nguồn điện
Đây là bước quan trọng nhất để đảm bảo an toàn tuyệt đối. Trước khi chạm vào bất kỳ bộ phận nào của máy điều hoà, bạn phải ngắt nguồn điện cung cấp cho máy, tốt nhất là tắt aptomat riêng của điều hoà. Tuyệt đối không chỉ dùng remote để tắt máy. Việc này giúp tránh nguy cơ bị điện giật trong quá trình tháo lắp và vệ sinh. An toàn luôn phải được đặt lên hàng đầu khi thực hiện bất kỳ công việc gì liên quan đến thiết bị điện.
Tháo mặt nạ và lọc gió
Đứng trên thang (nếu cần), nhẹ nhàng nâng hoặc kéo mặt nạ dàn lạnh theo hướng dẫn của nhà sản xuất (thường có lẫy hoặc khớp ở hai bên). Hầu hết các loại máy điều hoà dân dụng đều có thể mở mặt nạ một cách dễ dàng. Sau khi mặt nạ được mở ra hoặc nâng lên, bạn sẽ thấy các tấm lọc gió nằm phía trong. Các tấm lọc này thường được thiết kế để tháo lắp dễ dàng, chỉ cần dùng tay nhẹ nhàng kéo hoặc đẩy ra khỏi rãnh cố định. Lưu ý thao tác nhẹ nhàng để tránh làm gãy lẫy hoặc hỏng tấm lọc.
Vệ sinh tấm lọc gió
Sau khi đã tháo các tấm lọc ra, bạn có thể mang chúng đến nơi thoáng đãng để làm sạch. Có hai phương pháp chính để vệ sinh lọc gió điều hoà:
- Hút bụi: Nếu tấm lọc chỉ bám bụi khô và chưa quá bẩn, bạn có thể dùng máy hút bụi với đầu chải mềm để hút sạch bụi bẩn bám trên bề mặt. Hút từ cả hai mặt của tấm lọc để đảm bảo loại bỏ hết bụi.
- Rửa với nước: Đây là cách phổ biến và hiệu quả nhất để loại bỏ bụi bẩn, dầu mỡ bám dính và vi khuẩn. Đặt tấm lọc dưới vòi nước chảy nhẹ. Sử dụng bàn chải mềm hoặc cọ cùng với một ít xà phòng hoặc dung dịch tẩy rửa nhẹ để cọ rửa nhẹ nhàng cả hai mặt của tấm lọc. Tránh dùng lực mạnh hoặc vật sắc nhọn có thể làm rách lưới lọc. Xả lại bằng nước sạch cho đến khi hết bọt xà phòng và bụi bẩn.
Khi rửa, hãy đảm bảo nước chảy qua tất cả các ô lưới, loại bỏ hoàn toàn bụi bẩn tích tụ. Không sử dụng nước nóng hoặc các hóa chất tẩy rửa mạnh vì chúng có thể làm hỏng chất liệu của tấm lọc, đặc biệt là các loại lọc có tính năng đặc biệt như lọc kháng khuẩn, lọc khử mùi. Sử dụng nước lạnh hoặc hơi ấm và xà phòng loãng là đủ.
Làm khô tấm lọc
Đây là bước cực kỳ quan trọng trong quy trình vệ sinh lọc gió điều hoà và thường bị nhiều người bỏ qua hoặc làm không đúng cách. Sau khi rửa sạch, bạn cần phải làm khô tấm lọc hoàn toàn trước khi lắp trở lại máy. Bụi bẩn ẩm là môi trường lý tưởng cho nấm mốc và vi khuẩn phát triển nhanh chóng. Bạn có thể phơi tấm lọc ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp chiếu vào (nắng gắt có thể làm giòn hoặc cong vênh tấm lọc).
Để đẩy nhanh quá trình làm khô, bạn có thể dùng khăn mềm thấm bớt nước hoặc dùng quạt để thổi khô. Tuyệt đối không sử dụng máy sấy tóc ở nhiệt độ cao để làm khô tấm lọc. Chỉ lắp tấm lọc trở lại máy khi chúng đã khô ráo hoàn toàn, sờ vào không còn cảm giác ẩm ướt. Việc làm khô đúng cách đảm bảo hiệu quả lọc sạch và ngăn chặn sự phát triển của nấm mốc bên trong dàn lạnh.
Vệ sinh khu vực xung quanh lọc gió
Trong lúc chờ tấm lọc khô, bạn có thể dùng khăn ẩm mềm để lau sạch bụi bẩn ở khu vực bên trong dàn lạnh mà bạn nhìn thấy được, đặc biệt là ở các rãnh lắp lọc gió và cánh quạt đảo gió. Tránh làm ướt các bộ phận điện tử bên trong.
Lắp lọc gió trở lại
Khi các tấm lọc đã khô hoàn toàn, nhẹ nhàng lắp chúng trở lại đúng vị trí ban đầu trong dàn lạnh. Đảm bảo các tấm lọc nằm khít vào các rãnh cố định và mặt nạ dàn lạnh được đóng lại chắc chắn.
Bật lại nguồn điện và kiểm tra
Sau khi đã lắp hoàn tất, bật lại nguồn điện cho máy điều hoà và khởi động máy. Nghe xem máy có hoạt động êm ái hay không, có tiếng động lạ nào không. Kiểm tra khả năng làm lạnh hoặc sưởi ấm (tùy chế độ) và luồng không khí thổi ra. Nếu mọi thứ hoạt động bình thường, quá trình vệ sinh lọc gió điều hoà đã hoàn tất.
Những sai lầm thường gặp khi vệ sinh lọc gió điều hoà
Mặc dù việc vệ sinh lọc gió điều hoà khá đơn giản, nhưng đôi khi người dùng vẫn mắc phải một số sai lầm có thể ảnh hưởng đến hiệu quả hoặc gây hại cho máy:
- Không ngắt nguồn điện: Đây là sai lầm nguy hiểm nhất, tiềm ẩn nguy cơ điện giật chết người. Luôn luôn ngắt aptomat trước khi thực hiện.
- Làm khô không kỹ: Lắp tấm lọc còn ẩm ướt trở lại máy sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho nấm mốc và vi khuẩn phát triển nhanh chóng, gây mùi hôi và ảnh hưởng sức khỏe.
- Sử dụng hóa chất tẩy rửa mạnh: Các chất tẩy rửa có tính ăn mòn cao hoặc mùi nồng có thể làm hỏng chất liệu lọc, làm giảm hiệu quả lọc bụi, hoặc để lại mùi khó chịu trong phòng khi máy hoạt động.
- Cọ rửa quá mạnh: Chà xát quá mạnh hoặc sử dụng bàn chải cứng có thể làm rách hoặc biến dạng tấm lọc, khiến nó không còn lắp khít vào máy hoặc giảm hiệu quả lọc.
- Không vệ sinh khu vực xung quanh: Bụi bẩn không chỉ bám trên lọc gió mà còn có thể bám ở mặt nạ, cánh quạt đảo gió. Vệ sinh các bộ phận này cũng giúp cải thiện chất lượng không khí.
Việc tránh những sai lầm này sẽ giúp bạn thực hiện vệ sinh lọc gió điều hoà một cách an toàn và hiệu quả nhất, đảm bảo máy hoạt động tốt và không khí trong nhà luôn trong lành.
Khi nào cần gọi dịch vụ vệ sinh điều hoà chuyên nghiệp?
Mặc dù vệ sinh lọc gió điều hoà là công việc bạn có thể tự làm, nhưng tấm lọc chỉ là một phần nhỏ của hệ thống điều hoà. Dàn lạnh bên trong (bao gồm cánh quạt lồng sóc, dàn trao đổi nhiệt – coils) và dàn nóng bên ngoài cũng tích tụ rất nhiều bụi bẩn, nấm mốc và vi khuẩn mà bạn không thể tự làm sạch triệt để bằng cách thông thường.
Bạn nên cân nhắc gọi dịch vụ vệ sinh điều hoà chuyên nghiệp ít nhất mỗi 6-12 tháng một lần (tùy mức độ sử dụng và môi trường) trong các trường hợp sau:
- Máy có dấu hiệu làm lạnh/sưởi ấm kém rõ rệt mặc dù đã vệ sinh lọc gió.
- Máy phát ra tiếng ồn lạ hoặc mùi hôi khó chịu kéo dài.
- Nước bị rò rỉ từ dàn lạnh.
- Bạn muốn vệ sinh toàn bộ hệ thống (dàn lạnh, dàn nóng, đường ống thoát nước) một cách chuyên sâu.
- Máy đã lâu ngày chưa được vệ sinh tổng thể.
Các đơn vị cung cấp dịch vụ vệ sinh điều hoà chuyên nghiệp sẽ có đầy đủ dụng cụ chuyên dụng, hóa chất tẩy rửa an toàn và kiến thức kỹ thuật để làm sạch sâu tất cả các bộ phận của máy, bao gồm cả những vị trí khó tiếp cận. Họ cũng có thể kiểm tra tình trạng chung của máy và phát hiện sớm các vấn đề tiềm ẩn. Việc kết hợp giữa tự vệ sinh lọc gió điều hoà định kỳ tại nhà và gọi thợ chuyên nghiệp vệ sinh tổng thể hàng năm là cách tốt nhất để đảm bảo máy điều hoà của bạn luôn hoạt động hiệu quả, bền bỉ và mang lại không khí trong lành cho gia đình. Bạn có thể tìm hiểu thêm về các dịch vụ liên quan tại asanzovietnam.net, nơi cung cấp các giải pháp về thiết bị điện lạnh.
Việc vệ sinh lọc gió điều hoà là một phần không thể thiếu trong quy trình bảo dưỡng máy điều hoà tại nhà. Bằng cách thực hiện công việc này một cách định kỳ và đúng cách, bạn không chỉ giúp máy hoạt động hiệu quả hơn, tiết kiệm năng lượng, mà còn bảo vệ sức khỏe của chính mình và những người thân yêu khỏi các tác nhân gây hại trong không khí. Đây là một khoản đầu tư nhỏ về thời gian và công sức mang lại lợi ích lớn lao về cả hiệu suất máy lẫn chất lượng cuộc sống. Đừng trì hoãn việc vệ sinh lọc gió điều hoà thêm nữa, hãy bắt tay vào thực hiện ngay hôm nay để tận hưởng không khí trong lành và mát mẻ.