Cây sương sâm nổi tiếng với công dụng thanh nhiệt, giải độc, tốt cho sức khỏe. Tự trồng sương sâm tại nhà mang lại nguồn nguyên liệu sạch và tươi ngon. Bài viết này cung cấp hướng dẫn cách trồng cây sương sâm chi tiết, giúp bạn dễ dàng bắt đầu và chăm sóc loại cây leo quý này. Từ khâu chuẩn bị đơn giản đến thu hoạch, bạn sẽ có đủ kiến thức để khu vườn của mình thêm xanh tốt với sương sâm.
Chuẩn bị đất trồng sương sâm
Sương sâm ưa đất tơi xốp, giàu mùn và đặc biệt phải thoát nước tốt. Cây chịu hạn tốt nhưng rất sợ úng, úng nước dễ gây thối rễ. Nên chọn nơi đất cao ráo hoặc làm luống/ụ đất cao khoảng 20-30cm để đảm bảo thoát nước. Trộn thêm phân hữu cơ hoai mục (phân chuồng, mùn) vào đất trước khi trồng giúp tăng độ phì nhiêu và cải thiện cấu trúc đất. Cây cũng cần được che nắng nhẹ, khoảng 20-30% ánh sáng tự nhiên là lý tưởng.
Cách chọn giống và nhân giống sương sâm
Có hai phương pháp nhân giống chính: gieo hạt và giâm cành.
Trồng bằng hạt giống
Hạt sương sâm cần được ngâm ủ để kích thích nảy mầm. Ngâm hạt trong nước ấm khoảng 8-12 giờ (pha 4 sôi 6 lạnh), sau đó gói vào khăn ẩm ủ nơi ấm áp, giữ ẩm cho đến khi hạt nứt nanh (khoảng 7-10 ngày). Gieo hạt đã nứt nanh vào bầu đất hoặc luống đất đã chuẩn bị, lấp đất mỏng 0.5-1cm và tưới nhẹ.
Trồng bằng cành giâm
Chọn cành sương sâm bánh tẻ, khỏe mạnh, dài khoảng 15-20cm. Cắt vát gốc, loại bỏ bớt lá. Giâm cành xuống đất đã chuẩn bị với độ nghiêng 45 độ. Giữ đất ẩm đều 2 lần mỗi ngày. Cành sẽ bén rễ sau khoảng 2-3 tuần. Bạn có thể tìm mua hạt giống hoặc cây giống sương sâm chất lượng từ các cửa hàng vật tư nông nghiệp hoặc các trang web uy tín như hatgiongnongnghiep1.vn.
Chăm sóc cây sương sâm con
Chọn cây con khỏe mạnh, lá xanh mướt để cấy ra đất luống khi cây đạt 10-15cm. Cấy vào buổi chiều mát, lấp đất ngập 2/3 thân và tưới nhẹ. Giai đoạn cây con cần độ ẩm thường xuyên, tưới 2 lần/ngày nếu trời khô. Tránh để cây bị úng ngập, đặc biệt vào mùa mưa, vì cây con rất mẫn cảm với bệnh thối rễ.
Làm giàn và định hướng thân leo
Sương sâm là cây leo nên cần làm giàn ngay khi cây bắt đầu ra ngọn (khoảng 2-3 tuần sau cấy). Giàn có thể làm bằng tre, lưới hoặc dây thép, cao khoảng 1.5-2m, tương tự giàn dưa leo, khổ qua. Nhẹ nhàng quấn ngọn sương sâm vào giàn để định hướng ban đầu, giúp cây bám chắc và leo lên dễ dàng.
Dinh dưỡng và bón phân
Bón lót trước khi trồng bằng phân chuồng hoai mục (khoảng 1.5 tấn/1000m²) và phân lân (khoảng 35kg/1000m²). Đối với cây đang thu hoạch, bón thúc định kỳ bằng hỗn hợp phân chuồng hoai và NPK 16-16-8. Lượng khuyến nghị khoảng 5kg phân chuồng + 200g NPK cho mỗi gốc mỗi năm, chia làm 3-5 lần bón. Tập trung bón hữu cơ, hạn chế lạm dụng phân đạm để cây bền và lá chất lượng hơn.
Phòng ngừa sâu bệnh hại
Sương sâm ít sâu bệnh, nhưng nguy hiểm nhất là bệnh thối rễ do úng nước. Đảm bảo đất thoát nước tốt là biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất. Nếu trồng dày, lá phía dưới có thể bị vàng hoặc cháy do thiếu sáng và khí kém; bổ sung Fe-EDTA có thể giúp khắc phục tình trạng thiếu sắt này. Theo dõi vườn thường xuyên để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường.
Thời điểm và kỹ thuật thu hoạch
Có thể bắt đầu thu hoạch lá sương sâm sau 3-4 tháng khi cây đã leo mạnh. Hái lá khi lá xanh đậm sẽ cho chất lượng thạch tốt hơn. Tùy mục đích, có thể hái lá riêng hoặc cắt cả đoạn thân mang lá. Thu hoạch đều đặn giúp kích thích cây ra lá non mới. Lá sau khi hái cần làm sạch và vò với nước để lấy dịch làm thạch.
Với hướng dẫn cách trồng cây sương sâm này, bạn đã sẵn sàng để bắt đầu khu vườn của mình. Tự trồng sương sâm không chỉ đơn giản mà còn mang lại nguồn nguyên liệu sạch, an toàn và bổ dưỡng cho gia đình. Hãy áp dụng những kỹ thuật trên và tận hưởng thành quả là những ly thạch sương sâm mát lành do chính tay bạn làm ra. Chúc bạn thành công!