Việc làm đất trồng lúa đúng kỹ thuật là nền tảng quyết định năng suất và sự bền vững của cây lúa. Một nền đất khỏe không chỉ cung cấp đủ dinh dưỡng cho cây phát triển mà còn giúp chống chịu sâu bệnh tốt hơn, thích ứng với biến đổi khí hậu. Bài viết này sẽ đi sâu vào các phương pháp quản lý đất và dinh dưỡng hiệu quả, dựa trên những chia sẻ từ các chuyên gia tại hội thảo khoa học “Đất khỏe – Cây trồng khỏe”, giúp bà con nông dân tối ưu hóa quy trình canh tác lúa theo hướng hiện đại, đạt năng suất cao và bền vững.
Tầm quan trọng của đất khỏe đối với cây lúa
An Giang, một tỉnh nông nghiệp trọng điểm của Việt Nam, xem cây lúa là cây trồng chủ lực. Ngành nông nghiệp tỉnh đang định hướng phát triển theo mô hình “Nông nghiệp sinh thái – Nông thôn hiện đại – Nông dân văn minh”. Trong đó, nông nghiệp sinh thái tập trung vào các yếu tố hữu cơ và tuần hoàn, với mục tiêu quan trọng là giảm phát thải CO2. Theo ông Trương Kiến Thọ – Phó Giám đốc Sở NNPTNT tỉnh An Giang, việc giảm CO2 trong canh tác lúa có thể thực hiện thông qua nhiều quy trình kỹ thuật như giảm lượng giống hay giảm lượng nước. Tuy nhiên, nếu không có giải pháp hiệu quả cho việc sử dụng phân bón và quản lý đất, mục tiêu giảm phát thải sẽ gặp nhiều khó khăn.
Hiện nay, ngành nông nghiệp An Giang mong muốn tìm kiếm các giải pháp canh tác giúp đất khỏe, từ đó phát triển cây lúa an toàn, tăng khả năng kháng dịch bệnh và đạt năng suất cao. Điều này cho thấy sức khỏe của đất là yếu tố cốt lõi, ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển toàn diện của cây lúa cũng như hiệu quả kinh tế và môi trường của hoạt động canh tác.
Quang cảnh hội thảo khoa học về nông nghiệp tại An Giang
Quản lý dinh dưỡng trong đất trồng lúa: Thách thức và giải pháp
Một thách thức lớn trong canh tác lúa hiện nay là tình trạng nhiều nông dân lạm dụng phân bón hóa học. Việc bón phân quá liều không chỉ làm tăng chi phí đầu vào, giảm hiệu quả kinh tế mà còn gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của đất, làm suy giảm hệ vi sinh vật có lợi và tiềm ẩn nguy cơ ô nhiễm môi trường. Lượng phân bón dư thừa có thể bị bay hơi, rửa trôi, dẫn đến thất thoát lớn và không được cây trồng hấp thu tối ưu.
Để khắc phục thực trạng này, các chuyên gia khuyến cáo áp dụng những giải pháp tiên tiến trong quản lý dinh dưỡng đất. Một trong những hướng đi đúng đắn được đề cập là việc kết hợp sử dụng phân hóa học với phân hữu cơ. Đồng thời, việc ứng dụng công nghệ mới trong sản xuất phân bón được xem là chìa khóa để nâng cao hiệu quả sử dụng dinh dưỡng, giảm lượng bón và bảo vệ đất.
Ông Trương Kiến Thọ, Phó Giám đốc Sở NNPTNT An Giang, phát biểu tại hội thảo
Ứng dụng công nghệ mới trong làm đất và bón phân lúa
Việc cải thiện cách làm đất trồng lúa và bón phân đòi hỏi sự đổi mới trong công nghệ. Tại hội thảo, TS Nguyễn Thanh Phương – nguyên Phó Viện trưởng Viện Khoa học Kỹ thuật nông nghiệp Duyên hải Nam Trung Bộ, đã giới thiệu về việc ứng dụng công nghệ Nanozyme trong sản xuất phân bón. Công nghệ này mang đến những lợi ích đáng kể trong việc quản lý dinh dưỡng cho đất trồng lúa.
Công nghệ Nanozyme hoạt động như thế nào?
Công nghệ Nanozyme hoạt động như một loại enzyme đặc biệt, có khả năng “đánh thức” các vi sinh vật trong đất đang ở trạng thái bất hoạt, kích thích chúng hoạt động trở lại. Đối với phân bón NPK thông thường, sau khi bón chỉ khoảng 7-10 ngày là lượng phân dễ bị thất thoát do quá trình bốc hơi và rửa trôi. Khi phân bón được ứng dụng công nghệ Nanozyme, lượng dinh dưỡng được giữ lại trong đất lâu hơn, kéo dài hiệu quả từ 15 đến 20 ngày. Điều này giúp cây lúa có thể hấp thu dinh dưỡng một cách tối ưu và liên tục hơn.
Tiến sĩ Nguyễn Thanh Phương trình bày giải pháp quản lý dinh dưỡng đất trồng lúa
Lợi ích thực tiễn từ phân bón công nghệ Nanozyme
Kết quả các mô hình thử nghiệm sử dụng phân bón NPK thế hệ mới công nghệ Nanozyme (Eco-Nanomix) trên cây lúa vụ đông xuân 2022-2023 tại vùng Duyên hải Nam Trung bộ và ĐBSCL đã chứng minh hiệu quả vượt trội. Cụ thể, tại Bình Định, mô hình cho thấy giảm 20% lượng phân bón sử dụng và giảm được 1 lần bón. Kết quả là năng suất lúa vẫn tăng 7,2% so với ruộng đối chứng. Tương tự, tại Kiên Giang, lượng phân bón giảm 22% (chỉ còn bón 2 lần/vụ), năng suất tăng 6,6%.
Những mô hình này cho thấy việc giảm đáng kể lượng bón (20-22%) và số lần bón (từ 4-5 lần xuống còn 2-3 lần) là hoàn toàn khả thi mà không làm giảm năng suất. Hơn nữa, việc sử dụng phân bón hiệu quả còn góp phần giảm 1-2 lần phun thuốc bảo vệ thực vật. Điều này không chỉ giảm chi phí đầu tư cho bà con nông dân mà còn trực tiếp cải thiện sức khỏe của đất, giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường, góp phần giảm phát thải khí nhà kính và tăng hiệu quả kinh tế rõ rệt (lãi ròng tăng 20,1% tại Bình Định và 26,2% tại Kiên Giang so với ruộng đối chứng).
Hướng tới canh tác lúa bền vững: Giảm lượng bón, tăng hiệu quả
Việc áp dụng các giải pháp công nghệ như Eco-Nanomix trong sản xuất phân bón là một bước tiến quan trọng trong việc thay đổi cách làm đất trồng lúa truyền thống. Công ty Cổ phần Sản xuất và Kinh doanh Phân bón Bình Điền II – Thương hiệu 2 Phong đã đưa ra thị trường những sản phẩm phân bón thế hệ mới, chuyên dụng cho cây lúa như “Lúa xanh” và “Chắc hạt”, ứng dụng công nghệ này. Ông Lê Quốc Phong – Phó Chủ tịch Hiệp hội Phân bón Việt Nam, Chủ tịch HĐQT, Tổng Giám đốc công ty cho biết, quá trình thay đổi thói quen canh tác cần thời gian để bà con thích nghi.
Hiện tại, công ty đang khuyến cáo bà con bón phân 2 lần/vụ, và trong tương lai gần sẽ hướng tới chỉ bón 1 lần/vụ. Mục tiêu cuối cùng là giúp bà con nông dân giảm tối đa lượng phân bón, số lần bón, từ đó giảm chi phí đầu tư. Đồng thời, hướng đến phát triển một nền nông nghiệp xanh, bền vững, giảm phát thải khí CO2, và quan trọng nhất là giúp đất trồng lúa ngày càng khỏe mạnh, tạo nền tảng vững chắc cho cây lúa phát triển, cho năng suất cao và ổn định.
Ông Lê Quốc Phong chia sẻ về sản phẩm phân bón công nghệ cao cho cây lúa
Tóm lại, việc áp dụng các cách làm đất trồng lúa tiên tiến, đặc biệt là quản lý dinh dưỡng đất một cách khoa học và hiệu quả thông qua các công nghệ mới như Nanozyme, không chỉ giúp bà con nông dân giảm đáng kể chi phí đầu tư và công sức, mà còn góp phần cải thiện sức khỏe của đất, tăng cường khả năng chống chịu của cây lúa trước biến đổi khí hậu, và hướng tới một nền nông nghiệp bền vững, thân thiện với môi trường. Khám phá thêm các giải pháp và sản phẩm nông nghiệp tiên tiến giúp tối ưu hóa hiệu quả canh tác lúa của bạn tại hatgiongnongnghiep1.vn.