Cách trồng ớt cảnh tại nhà đang trở thành xu hướng được nhiều người yêu thích, không chỉ bởi vẻ ngoài rực rỡ, đa dạng màu sắc như cầu vồng mà còn mang lại những trái ớt cay ngon cho bữa ăn. Loại ớt này, thường được gọi là ớt 7 màu, ớt nhiều màu hay ớt cảnh bonsai, là lựa chọn tuyệt vời để tô điểm cho không gian sống, ban công hay khu vườn nhỏ của bạn. Bài viết này từ hatgiongnongnghiep1.vn sẽ hướng dẫn chi tiết từng bước để bạn có thể tự tay trồng và chăm sóc những cây ớt cảnh “thần thánh”, vừa để ngắm nhìn, vừa thưởng thức thành quả lao động của mình.
Đặc điểm nổi bật của ớt cảnh và lý do nên trồng
Ớt cảnh nhiều màu có tên khoa học là Capsicum ammuum Linn.var conoides Irish, có nguồn gốc từ Mexico và hiện phổ biến ở nhiều nơi trên thế giới, đặc biệt là Mỹ. Giống ớt này gây ấn tượng mạnh bởi sự thay đổi màu sắc kỳ diệu của quả ngay trên cùng một cây. Khi còn non, quả thường có màu xanh hoặc trắng, sau đó chuyển dần sang vàng, cam, đỏ, tím… tạo nên một bức tranh sống động. Có cây cho ra đúng 7 màu rõ rệt, nhưng nếu tính cả các tông màu đậm nhạt, số lượng màu sắc có thể lên đến hàng chục.
Cây ớt cảnh nhiều màu sai quả
Loài ớt này ưa thích môi trường có nhiều ánh sáng, ấm áp và độ ẩm vừa phải. Chúng không chịu được điều kiện quá lạnh hoặc quá khô hạn. Dù có tuổi thọ tiềm năng lên đến cả chục năm, để cây luôn khỏe mạnh và cho năng suất quả tốt nhất, người trồng thường luân canh hàng năm. Ớt cảnh du nhập vào Việt Nam khoảng 5 năm gần đây và nhanh chóng được ưa chuộng. Ban đầu, chúng chủ yếu được những người chơi cây kiểng nhập về vì màu sắc độc đáo và hình dáng bonsai đẹp mắt. Tuy nhiên, vị cay thơm đặc trưng của quả cũng khiến loại ớt này được sử dụng trong ẩm thực, mang lại trải nghiệm “vừa ngắm, vừa ăn” đầy thú vị. Cây ớt cảnh thường đạt chiều cao trung bình khoảng 50-60cm, phân nhiều nhánh, thân thẳng và lá mọc lệch. Hoa thường nở rộ từ tháng 5 đến tháng 7, sau đó kết trái thành từng chùm nhỏ trên đỉnh cành. Tỷ lệ phân bố các màu sắc trên quả có thể khác nhau tùy theo khí hậu; khu vực ôn đới thường có sự phân bổ màu đều hơn, trong khi vùng nhiệt đới có xu hướng quả chín chuyển sang màu tím hoặc đỏ nhiều hơn.
Chuẩn bị trước khi trồng ớt cảnh
Việc chuẩn bị kỹ lưỡng các yếu tố đầu vào là bước quan trọng đầu tiên để đảm bảo quá trình trồng và chăm sóc ớt cảnh sau này diễn ra thuận lợi, giúp cây sinh trưởng khỏe mạnh và cho nhiều quả đẹp.
Hạt giống
Để có được những cây ớt cảnh đẹp và khỏe mạnh, việc lựa chọn hạt giống chất lượng là vô cùng quan trọng. Bạn nên tìm mua hạt giống ớt cảnh từ các cửa hàng uy tín hoặc trên các website chuyên về hạt giống nông nghiệp. Hạt giống được chọn lọc kỹ lưỡng sẽ giảm thiểu nguy cơ mầm bệnh, đảm bảo tỷ lệ nảy mầm cao và cây con phát triển tốt. Một trong những nguồn cung cấp hạt giống đáng tin cậy mà bạn có thể tham khảo là hatgiongnongnghiep1.vn. Thông thường, giá hạt giống ớt cảnh nhiều màu dao động trong khoảng 35.000 – 40.000 đồng cho một gói.
Hạt giống ớt cảnh chất lượng cho vụ mùa bội thu
Nơi trồng
Ớt cảnh có thể được trồng linh hoạt ở nhiều không gian khác nhau tùy thuộc vào điều kiện và sở thích của bạn. Các loại chậu kiểng với nhiều kích cỡ và hình dáng đa dạng là lựa chọn phổ biến nhất, giúp bạn dễ dàng di chuyển cây để đón nắng hoặc trang trí. Thùng gỗ cũ, hộp xốp đã qua sử dụng được đục lỗ thoát nước tốt cũng là những vật liệu tái chế hiệu quả. Nếu có diện tích sân vườn, bạn hoàn toàn có thể trồng ớt cảnh trực tiếp trên đất để cây có không gian phát triển tối đa. Điều quan trọng là nơi trồng phải đảm bảo đủ diện tích cho cây phát triển và thuận tiện cho việc chăm sóc hàng ngày.
Đất trồng
Đất là nền tảng cho sự phát triển của cây, do đó cần lựa chọn và chuẩn bị đất trồng thật kỹ lưỡng. Loại đất lý tưởng để trồng ớt cảnh là đất tơi xốp, giàu chất hữu cơ và có khả năng thoát nước tốt. Đất pha cát hoặc đất thịt nhẹ trộn thêm phân hữu cơ hoai mục (như phân trùn quế, phân bò ủ hoai) và các vật liệu tạo độ tơi xốp như trấu hun, xơ dừa là lựa chọn tuyệt vời. Khả năng thoát nước tốt là yếu tố then chốt để tránh tình trạng ngập úng gây thối rễ, đặc biệt quan trọng khi trồng trong chậu. Bạn có thể kiểm tra độ thoát nước bằng cách tưới nước vào đất, nếu nước rút nhanh chóng là đạt yêu cầu.
Ánh sáng
Ớt cảnh là cây ưa sáng mạnh. Để cây quang hợp tốt, ra hoa và đậu nhiều quả, bạn cần đặt chậu cây hoặc trồng ớt ở vị trí có thể nhận được ánh nắng mặt trời đầy đủ ít nhất 6-8 tiếng mỗi ngày. Vị trí lý tưởng có thể là ban công hướng Nam, sân thượng, hoặc góc vườn nhiều nắng. Thiếu ánh sáng sẽ khiến cây còi cọc, vóng cao, lá nhạt màu và ra rất ít hoặc không ra quả. Ngược lại, nếu nắng quá gắt và kéo dài trong ngày hè, đặc biệt ở khu vực nhiệt đới, bạn có thể cân nhắc che chắn nhẹ vào buổi trưa để tránh cây bị cháy lá hoặc sốc nhiệt.
Phân bón
Trước khi gieo hạt hoặc trồng cây con, việc bón lót cho đất là cần thiết để cung cấp dinh dưỡng ban đầu cho cây. Bạn có thể trộn một lượng vừa đủ vôi bột (để khử chua và diệt mầm bệnh trong đất) và phân NPK tổng hợp hoặc phân hữu cơ vào đất trồng. Lượng bón cần tuân theo hướng dẫn trên bao bì phân bón hoặc theo kinh nghiệm trồng trọt. Bón lót giúp đất màu mỡ hơn, tạo điều kiện thuận lợi cho bộ rễ cây phát triển ngay từ khi mới trồng. Sau khi cây đã lớn, việc bón phân định kỳ trong giai đoạn sinh trưởng và ra quả sẽ giúp cây duy trì sức khỏe và năng suất.
Kỹ thuật gieo trồng và chăm sóc ớt cảnh hiệu quả
Sau khi đã chuẩn bị đầy đủ hạt giống, đất và nơi trồng, chúng ta sẽ bắt tay vào các bước gieo hạt và chăm sóc để cây ớt cảnh phát triển xanh tốt và cho quả rực rỡ.
Gieo hạt
Trước tiên, bạn cần làm cho đất thật tơi xốp, sau đó cho đất vào khay gieo hạt hoặc các chậu nhỏ có lỗ thoát nước ở đáy. Để tăng tỷ lệ nảy mầm và giúp hạt mọc nhanh hơn, bạn có thể xử lý hạt giống bằng cách ngâm vào nước ấm khoảng 50 độ C (pha 2 phần nước sôi với 3 phần nước lạnh) trong khoảng vài tiếng. Sau khi ngâm, vớt hạt ra và hong khô nhẹ dưới ánh mặt trời hoặc nơi thoáng mát trước khi gieo. Gieo hạt vào đất với độ sâu khoảng 0.5 – 1cm, phủ một lớp đất mỏng lên trên và tưới ẩm nhẹ nhàng. Đặt khay gieo ở nơi ấm áp, có ánh sáng để thúc đẩy quá trình nảy mầm.
Ánh sáng và độ ẩm
Ánh nắng mặt trời là yếu tố cực kỳ quan trọng cho sự nảy mầm và phát triển ban đầu của hạt giống ớt cảnh. Sau khi hạt nảy mầm thành cây con, nhu cầu ánh sáng càng tăng cao. Vào những ngày thời tiết âm u, thiếu nắng, bạn có thể sử dụng đèn quang hợp hoặc đèn huỳnh quang để bổ sung ánh sáng cho cây. Việc tưới nước cần được thực hiện đều đặn, giữ cho đất luôn ẩm nhưng không bị đọng nước. Vào mùa mưa, cần đặc biệt chú ý đảm bảo hệ thống thoát nước hoạt động tốt để tránh cây bị úng rễ. Ngược lại, vào mùa nắng nóng, bạn cần tưới nước đầy đủ hơn, có thể tưới 2 lần/ngày vào sáng sớm và chiều mát. Tăng cường độ ẩm cho đất bằng cách phủ rơm rạ mục, lá cây khô hoặc vật liệu giữ ẩm tương tự xung quanh gốc cây. Lớp phủ này còn giúp hạn chế cỏ dại phát triển và giữ cho nhiệt độ đất ổn định hơn. Bên cạnh đó, bạn cần thường xuyên nhổ bỏ cỏ dại cạnh gốc cây để tránh cạnh tranh dinh dưỡng, xới đất nhẹ nhàng quanh gốc để đất thông thoáng và kết hợp vun gốc khi cần thiết. Bón phân bổ sung dinh dưỡng cho cây trung bình mỗi tháng một lần bằng các loại phân phù hợp theo từng giai đoạn sinh trưởng.
Tưới nước và chăm sóc cây ớt cảnh đúng cách
Tỉa nhánh
Khi cây con đạt chiều cao khoảng 10-15cm và có vài cặp lá thật, bạn nên chọn ra những cây khỏe mạnh nhất để cấy sang chậu lớn hơn hoặc trồng trực tiếp ra đất vườn với khoảng cách phù hợp. Quá trình này giúp cây có đủ không gian để bộ rễ phát triển. Khi cây ớt tiếp tục lớn và đạt chiều cao khoảng 20cm, đây là thời điểm thích hợp để tiến hành tỉa nhánh hoặc bấm ngọn. Bạn nên tỉa bỏ tất cả các cành, lá phụ mọc ở phần gốc hoặc dưới điểm phân cành đầu tiên (thường là hình chữ Y). Việc này giúp phần gốc cây thông thoáng, hạn chế sâu bệnh, đồng thời kích thích cây tập trung dinh dưỡng nuôi thân chính và các cành bên, giúp cây phân tán rộng hơn và ra nhiều hoa, đậu nhiều quả hơn. Nên thực hiện việc tỉa cành vào lúc trời nắng ráo để vết cắt nhanh khô, tránh nhiễm khuẩn.
Ớt cảnh làm đẹp không gian nhà bạn
Phòng trừ sâu bệnh
Cây ớt cảnh có thời gian sinh trưởng tương đối dài nên rất dễ bị tấn công bởi sâu hại và các loại bệnh phổ biến. Việc quan sát cây thường xuyên là cách tốt nhất để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường. Một số vấn đề thường gặp bao gồm sâu ăn lá làm thủng lá, rệp sáp gây hại thân và lá non, nhện đỏ làm vàng lá, hoặc các bệnh do nấm/vi khuẩn gây ra triệu chứng héo xanh, thối quả, khô cành. Khi phát hiện cây có biểu hiện sâu bệnh, bạn cần hành động kịp thời. Đầu tiên, hãy loại bỏ các phần cây bị bệnh nặng để tránh lây lan. Đối với sâu hại nhẹ, có thể bắt bằng tay hoặc dùng vòi nước xịt mạnh. Đối với sâu bệnh nặng hơn, bạn có thể tham khảo ý kiến của các chuyên gia tại cửa hàng vật tư nông nghiệp để lựa chọn loại thuốc bảo vệ thực vật phù hợp (ưu tiên các loại thuốc sinh học hoặc hữu cơ nếu có thể). Việc phòng bệnh chủ động thông qua chăm sóc tốt (đủ nắng, nước, dinh dưỡng, thông thoáng) luôn hiệu quả hơn việc xử lý khi cây đã bệnh nặng.
Thu hoạch ớt cảnh: Thời điểm và Kỹ thuật
Đối với giống ớt cảnh nhiều màu phổ biến hiện nay, thường có xuất xứ từ Nga, cây có thể cho thu hoạch sau khi trồng khoảng 50-70 ngày (tính từ lúc gieo hạt). Đây là giai đoạn quả đã phát triển đầy đủ kích thước và bắt đầu chuyển màu. Thời điểm thu hoạch lý tưởng là khi trái ớt bắt đầu ngả màu theo ý muốn của bạn, ví dụ khi chúng chuyển sang màu vàng, cam, đỏ hoặc tím rực rỡ. Việc thu hoạch quả đúng lúc không chỉ giúp bạn thưởng thức vị cay đặc trưng mà còn kích thích cây tiếp tục ra hoa và đậu quả mới.
Khi thu hoạch, bạn nên sử dụng kéo hoặc dao sắc để ngắt cả cuống trái, hạn chế việc dùng tay giật mạnh có thể làm gãy nhánh hoặc tổn thương cây. Cắt nhẹ nhàng từng quả chín sẽ giúp bảo vệ sức khỏe của cây mẹ, đảm bảo cây tiếp tục cho ra lứa quả tiếp theo. Ớt cảnh có khả năng ra quả liên tục trong một thời gian dài nếu được chăm sóc tốt, cho phép bạn có thể thu hoạch nhiều đợt trong năm.
Trồng ớt cảnh là một trải nghiệm làm vườn thú vị, mang lại cả niềm vui ngắm nhìn sắc màu và sự hài lòng khi được thưởng thức những trái ớt do chính tay mình vun trồng. Với những hướng dẫn chi tiết về cách trồng ớt cảnh từ khâu chuẩn bị đến chăm sóc và thu hoạch, hy vọng bạn sẽ thành công tạo nên những chậu ớt cảnh rực rỡ, làm bừng sáng không gian sống và thêm hương vị cho bữa ăn gia đình. Bắt đầu hành trình trồng ớt cảnh của bạn ngay hôm nay và khám phá thế giới màu sắc tuyệt vời này!