Mùa đông đến mang theo không khí se lạnh, khiến nhiều người tìm đến giải pháp sưởi ấm cho không gian sống và làm việc. Nếu điều hòa của bạn là loại hai chiều, chế độ HEAT (sưởi ấm) chính là công cụ hữu ích để duy trì sự ấm áp. Tuy nhiên, để sử dụng chế độ này hiệu quả, an toàn và tiết kiệm điện, việc bật chế độ điều hoà đúng cách là vô cùng quan trọng. Bài viết này sẽ hướng dẫn chi tiết cách kích hoạt và sử dụng chế độ sưởi ấm trên điều hòa, giúp bạn tận hưởng không gian thoải mái trong những ngày lạnh mà vẫn tối ưu năng lượng.
Chế Độ HEAT (Sưởi Ấm) của Điều Hoà: Cơ Chế Hoạt Động
Chế độ HEAT của điều hoà là chức năng sưởi ấm, chỉ có ở các dòng máy hai chiều. Thay vì tạo ra khí lạnh để giảm nhiệt độ phòng như chế độ Cool, chế độ này sẽ đảo ngược quy trình để tạo ra luồng khí nóng. Biểu tượng nhận biết trên điều khiển thường là hình mặt trời hoặc chữ HEAT. Khi được kích hoạt, máy điều hòa hai chiều sẽ hoạt động như một máy bơm nhiệt ngược, mang hơi ấm từ bên ngoài vào trong phòng.
Cơ chế hoạt động của chế độ HEAT dựa trên nguyên lý bơm nhiệt. Dàn lạnh (lắp trong nhà) lúc này đóng vai trò là dàn nóng, và dàn nóng (lắp ngoài trời) đóng vai trò là dàn lạnh. Chất làm lạnh sẽ hấp thụ nhiệt từ không khí bên ngoài (ngay cả khi trời lạnh vẫn có một lượng nhiệt nhất định), sau đó nén lại để tăng nhiệt độ và đẩy vào trong phòng thông qua dàn lạnh, làm ấm không gian. Ưu điểm lớn của cơ chế này so với các loại máy sưởi dùng điện trở nhiệt là khả năng tiết kiệm điện năng đáng kể.
Tuy nhiên, hiệu suất của chế độ HEAT phụ thuộc nhiều vào nhiệt độ môi trường bên ngoài. Máy hoạt động hiệu quả nhất khi nhiệt độ ngoài trời khoảng 7°C trở lên. Nếu nhiệt độ quá thấp, lượng nhiệt trong không khí không đủ để máy hấp thụ, dẫn đến hiệu suất sưởi ấm giảm. Máy cũng có thể phải thực hiện chu trình xả băng thường xuyên hơn để loại bỏ lớp băng tích tụ trên dàn nóng (lúc này là dàn lạnh), làm gián đoạn quá trình sưởi. Do đó, chế độ này phù hợp nhất cho những ngày lạnh vừa phải, điển hình là mùa đông ở miền Bắc Việt Nam hoặc các khu vực cao nguyên có nhiệt độ không xuống quá sâu.
Điều khiển điều hòa Sumikura hiển thị biểu tượng mặt trời cho chế độ sưởi HEAT
Nhận Biết Điều Hoà Có Chế Độ Sưởi Ấm (HEAT)
Cách đơn giản và trực quan nhất để biết điều hòa của bạn có hỗ trợ chế độ sưởi ấm hay không là kiểm tra remote (điều khiển từ xa). Hãy tìm nút MODE và nhấn liên tục để chuyển đổi giữa các chế độ. Nếu trên màn hình điều khiển xuất hiện biểu tượng mặt trời hoặc chữ HEAT, điều đó xác nhận thiết bị của bạn là dòng hai chiều và có chức năng sưởi. Đây là dấu hiệu đáng tin cậy nhất.
Nếu vẫn chưa chắc chắn hoặc remote không hiển thị rõ ràng, bạn có thể tham khảo sách hướng dẫn sử dụng đi kèm máy hoặc kiểm tra tem nhãn thông số kỹ thuật trên dàn lạnh trong nhà. Các thông tin như “2 chiều“, “cooling/heating” hoặc mã model có ký hiệu H ở cuối (ví dụ: APS/APO-H12) thường cho biết đó là máy hai chiều. Ngoài ra, bạn có thể tra cứu trực tiếp mã model trên website chính thức của nhà sản xuất hoặc liên hệ nơi bán hàng để được tư vấn.
Nhiều thương hiệu điều hòa phổ biến trên thị trường hiện nay đều có các dòng sản phẩm hai chiều tích hợp chế độ HEAT. Việc lựa chọn dòng máy phù hợp với nhu cầu sử dụng và diện tích phòng là bước đầu tiên để có thể bật chế độ điều hoà đúng cách và khai thác tối đa tiện ích của nó trong mùa lạnh. Bạn có thể tìm hiểu các dòng điều hòa hai chiều chất lượng cao tại asanzovietnam.net.
Biểu tượng HEAT trên màn hình điều khiển điều hòa hai chiều
Hướng Dẫn Bật Chế Độ Điều Hoà Sưởi Ấm Đúng Cách
Kích hoạt chế độ HEAT trên điều hòa hai chiều khá đơn giản, tương tự như việc sử dụng các chế độ làm mát. Quy trình có thể hơi khác nhau tùy thuộc vào việc máy đang ở trạng thái tắt hay đã hoạt động.
Bật từ trạng thái tắt
Nếu điều hòa đang tắt hoàn toàn, bạn thực hiện theo các bước sau để khởi động và chọn chế độ sưởi ấm: Đầu tiên, nhấn nút ON/OFF để bật nguồn cho máy. Tiếp theo, nhấn nút MODE liên tục cho đến khi màn hình remote hiển thị biểu tượng mặt trời hoặc chữ HEAT. Sau khi chọn đúng chế độ, sử dụng nút TEMP (thường có mũi tên lên/xuống) để điều chỉnh nhiệt độ mong muốn cho phòng. Khoảng nhiệt độ lý tưởng được khuyến nghị là từ 24–28°C để đảm bảo sự thoải mái và hiệu quả. Cuối cùng, bạn có thể nhấn nút SWING để điều chỉnh hướng cánh gió thổi xuống dưới sàn, giúp hơi ấm lan tỏa đều khắp phòng (sẽ được giải thích chi tiết hơn ở phần sau). Lưu ý rằng khi vừa chuyển sang chế độ HEAT, máy có thể mất khoảng 3–5 phút để làm nóng dàn lạnh trước khi quạt gió bắt đầu thổi khí ấm ra ngoài. Đây là thời gian chuẩn bị cần thiết để hệ thống hoạt động hiệu quả.
Chuyển từ chế độ khác khi máy đang chạy
Trong trường hợp điều hòa đang hoạt động ở chế độ làm mát (Cool) hoặc tự động (Auto), bạn có thể chuyển trực tiếp sang chế độ sưởi mà không cần tắt máy và bật lại. Chỉ cần nhấn nút MODE trên remote lặp đi lặp lại cho đến khi biểu tượng HEAT hoặc mặt trời xuất hiện trên màn hình điều khiển. Sau đó, dùng nút TEMP để thiết lập nhiệt độ sưởi ấm phù hợp với nhu cầu. Bạn cũng có thể điều chỉnh tốc độ quạt (nút FAN) hoặc hướng gió (nút SWING) nếu cần thiết để tối ưu hiệu quả sưởi ấm. Việc chuyển đổi giữa các chế độ khi máy đang chạy giúp tiết kiệm thời gian chờ đợi và duy trì sự ổn định của không khí trong phòng.
Tóm tắt các bước nhanh
Để tiện theo dõi, đây là tóm tắt nhanh 4 bước cơ bản để bật chế độ điều hoà đúng cách ở chức năng sưởi ấm: Bước 1: Nhấn nút ON/OFF trên remote để khởi động điều hòa. Bước 2: Nhấn nút MODE nhiều lần cho đến khi biểu tượng HEAT (mặt trời) hiển thị trên màn hình. Bước 3: Sử dụng nút TEMP để cài đặt nhiệt độ sưởi ấm (khuyến nghị 24–28°C). Bước 4: Nhấn nút SWING để điều chỉnh hướng gió thổi xuống sàn nhằm phân tán hơi ấm tốt hơn. Việc tuân thủ các bước này sẽ giúp bạn nhanh chóng tận hưởng không gian ấm áp.
Người dùng thao tác điều khiển điều hòa để bật chế độ sưởi ấm
Những Lưu Ý Quan Trọng Khi Sử Dụng Chế Độ Sưởi HEAT
Để sử dụng chế độ HEAT của điều hòa hiệu quả, an toàn cho sức khỏe và tiết kiệm năng lượng, có một số lưu ý quan trọng mà người dùng cần nắm vững. Việc áp dụng đúng các mẹo này sẽ giúp bạn tận hưởng không gian ấm áp một cách tối ưu.
Một trong những lưu ý đầu tiên là luôn đóng kín cửa ra vào và cửa sổ khi sử dụng chế độ sưởi. Điều này tưởng chừng đơn giản nhưng lại cực kỳ quan trọng. Việc đóng kín giúp ngăn chặn hơi ấm thoát ra ngoài và không khí lạnh từ bên ngoài tràn vào, từ đó giúp phòng nhanh đạt được nhiệt độ cài đặt, duy trì nhiệt độ ổn định và giảm đáng kể lượng điện năng tiêu thụ do máy không phải hoạt động liên tục để bù nhiệt.
Việc cài đặt nhiệt độ sưởi ấm phù hợp cũng là yếu tố then chốt để bật chế độ điều hoà đúng cách. Tránh cài nhiệt độ quá cao, vượt ngưỡng 28°C hay thậm chí 30°C. Chênh lệch nhiệt độ lý tưởng giữa trong nhà và ngoài trời chỉ nên dao động khoảng 5–7°C. Việc cài nhiệt độ quá cao không chỉ gây lãng phí điện năng (máy sẽ phải làm việc vất vả hơn) mà còn tiềm ẩn nguy cơ gây sốc nhiệt khi bạn di chuyển ra ngoài trời lạnh đột ngột. Hơn nữa, nhiệt độ quá cao kết hợp với không khí khô (sẽ đề cập bên dưới) dễ dẫn đến các vấn đề về sức khỏe như khô da, nứt nẻ môi, khô mũi, và tăng nguy cơ viêm họng, đặc biệt ảnh hưởng xấu đến người già và trẻ nhỏ có sức đề kháng yếu.
Chế độ HEAT của điều hòa làm nóng không khí bằng cách hút ẩm, khiến không khí trong phòng trở nên khô nhanh chóng. Độ ẩm thấp dưới 40% có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe khó chịu. Để đối phó với tình trạng này, việc bổ sung độ ẩm cho không khí là cần thiết. Độ ẩm lý tưởng trong phòng nên được duy trì trong khoảng 50–60% để bảo vệ da và hệ hô hấp. Bạn có thể sử dụng máy tạo độ ẩm chuyên dụng, máy khuếch tán tinh dầu có chức năng tạo ẩm, hoặc đơn giản hơn là đặt một chậu nước nhỏ trong phòng hoặc treo khăn ẩm ở nơi thoáng khí để hơi nước bốc hơi tự nhiên.
Việc bật điều hòa ở chế độ sưởi liên tục 24/24 giờ cũng là một sai lầm cần tránh. Giống như bất kỳ thiết bị điện tử nào, máy điều hòa cần có thời gian nghỉ ngơi. Việc hoạt động không ngừng nghỉ, đặc biệt là vào ban đêm khi nhiệt độ ngoài trời xuống thấp hơn, có thể gây quá tải cho máy nén và các bộ phận khác, làm giảm tuổi thọ của thiết bị. Thay vào đó, bạn chỉ nên bật máy trong khoảng 2–3 giờ mỗi lần, hoặc sử dụng các chức năng hẹn giờ tắt. Nếu muốn duy trì sự ấm áp, có thể chuyển sang chế độ quạt gió tuần hoàn để lưu thông không khí đã ấm mà không cần máy nén phải làm việc liên tục.
Máy tạo ẩm giúp tăng độ ẩm trong phòng khi sử dụng chế độ sưởi điều hòa
Điều Chỉnh Hướng Gió Khi Sưởi Ấm Bằng Điều Hoà
Việc điều chỉnh hướng gió là một yếu tố quan trọng để tối ưu hiệu quả khi bật chế độ điều hoà đúng cách ở chức năng sưởi ấm. Nguyên lý vật lý cơ bản là khí nóng nhẹ hơn khí lạnh và có xu hướng bốc lên cao. Do đó, nếu để cánh gió thổi ngang hoặc hướng lên trần, hơi ấm sẽ tích tụ phía trên, làm phần dưới phòng chậm ấm hơn và gây lãng phí năng lượng.
Mẹo điều chỉnh hướng gió hiệu quả khi dùng chế độ HEAT là nên chỉnh cánh gió hướng xuống sàn nhà, đặc biệt là khi mới bắt đầu bật máy. Bằng cách này, luồng khí ấm sẽ được đẩy xuống dưới, sau đó từ từ lan tỏa và làm ấm đều khắp không gian phòng từ dưới lên trên. Điều này giúp cảm nhận sự ấm áp nhanh hơn và hiệu quả sưởi đồng đều hơn.
Sau khi nhiệt độ trong phòng đã đạt đến mức cài đặt và cảm thấy đủ ấm, bạn có thể chuyển hướng gió sang vị trí ngang hoặc sử dụng chức năng Auto Swing (đảo gió tự động) theo chiều lên – xuống. Chế độ Auto Swing giúp không khí ấm lưu thông khắp phòng, duy trì nhiệt độ ổn định và tránh cảm giác quá nóng ở một khu vực cụ thể. Đối với những căn phòng có trần cao hoặc nhiều khe hở, việc sử dụng thêm một chiếc quạt đảo gió nhỏ đặt dưới sàn có thể hỗ trợ đáng kể cho việc luân chuyển khí nóng, giúp hơi ấm phân tán tốt hơn đến mọi ngóc ngách.
Tránh Những Sai Lầm Phổ Biến Khi Dùng Chế Độ HEAT
Mặc dù việc bật chế độ điều hoà đúng cách không quá phức tạp, người dùng vẫn dễ mắc phải một số sai lầm phổ biến khi sử dụng chức năng sưởi ấm, ảnh hưởng đến hiệu quả, sức khỏe và tuổi thọ thiết bị. Nhận diện và tránh những sai lầm này là điều cần thiết.
Sai lầm đầu tiên và khá phổ biến là cài đặt nhiệt độ sưởi quá cao. Tâm lý muốn phòng ấm nhanh khiến nhiều người đẩy nhiệt độ lên mức tối đa (30–32°C). Tuy nhiên, điều này không chỉ tốn điện mà còn gây ra sự chênh lệch nhiệt độ quá lớn so với bên ngoài, dễ dẫn đến sốc nhiệt khi ra vào phòng, gây hại cho hệ hô hấp và làm khô da nghiêm trọng. Giữ nhiệt độ ở mức vừa phải (24–28°C) và duy trì chênh lệch với môi trường ngoài khoảng 5–7°C là cách dùng thông minh và an toàn.
Một sai lầm khác là để điều hòa chạy chế độ HEAT liên tục không nghỉ. Quan niệm “cứ bật cho ấm” mà không cho máy có thời gian tạm dừng khiến các bộ phận như máy nén phải hoạt động hết công suất trong thời gian dài, đặc biệt vào ban đêm lạnh sâu. Điều này làm tăng nguy cơ quá tải, giảm hiệu suất và rút ngắn tuổi thọ của máy. Việc thiết lập hẹn giờ tắt hoặc cho máy nghỉ khoảng 30 phút sau mỗi 2-3 giờ hoạt động là giải pháp hiệu quả.
Việc bỏ qua việc cấp ẩm cho không khí khi sử dụng chế độ sưởi cũng là một sai lầm nghiêm trọng. Chế độ HEAT làm giảm độ ẩm tự nhiên trong phòng, gây khô da, khó chịu ở mũi và họng. Môi trường khô là điều kiện thuận lợi cho virus phát triển và tấn công hệ hô hấp. Việc chủ động tăng cường độ ẩm bằng các phương pháp đơn giản hoặc sử dụng máy tạo ẩm sẽ giúp duy trì môi trường thoải mái và lành mạnh, giảm nguy cơ mắc các bệnh về đường hô hấp.
Chế Độ Sưởi HEAT Có Tốn Điện Không? Mẹo Tiết Kiệm
Câu hỏi đặt ra là liệu chế độ HEAT của điều hòa có tốn điện không? Về cơ bản, chế độ sưởi ấm thường tiêu thụ điện năng nhiều hơn một chút so với chế độ làm mát, thường dao động cao hơn khoảng 10–20% tùy thuộc vào điều kiện nhiệt độ môi trường và nhiệt độ cài đặt. Điều này là do quy trình bơm nhiệt ngược để lấy nhiệt từ môi trường lạnh đòi hỏi máy nén phải làm việc với áp lực cao hơn so với khi chỉ cần giải nhiệt ra môi trường nóng. Ví dụ, một máy 12000 BTU có thể tiêu thụ khoảng 0.9 kWh ở chế độ làm mát (24-25°C) nhưng có thể lên tới 1.2 kWh ở chế độ sưởi (30°C). Tuy nhiên, các dòng máy Inverter hai chiều hiện nay có khả năng tiết kiệm điện tốt hơn đáng kể (lên tới 30–40%) nhờ công nghệ biến tần điều chỉnh công suất linh hoạt theo nhu cầu.
Để sử dụng chế độ HEAT hiệu quả và tiết kiệm điện, bạn có thể áp dụng một số mẹo sau: Thứ nhất, không cài đặt nhiệt độ sưởi quá cao; chỉ cần giữ nhiệt độ phòng chênh lệch khoảng 5–7°C so với nhiệt độ ngoài trời là đủ ấm và thoải mái, lý tưởng là khoảng 20–22°C nếu trời quá lạnh. Thứ hai, luôn đảm bảo phòng kín cửa để tránh thất thoát nhiệt, tối ưu hiệu quả sưởi ấm và giảm tải cho máy. Thứ ba, trong những ngày nhiệt độ xuống quá thấp (dưới 7°C), nơi chế độ HEAT hoạt động kém hiệu quả, bạn có thể cân nhắc kết hợp sử dụng với các thiết bị sưởi phụ trợ khác như máy sưởi dầu, quạt sưởi nhỏ để hỗ trợ làm ấm nhanh hơn, sau đó duy trì bằng điều hòa ở nhiệt độ thấp hơn. Thứ tư, tránh việc bật/tắt điều hòa liên tục vì mỗi lần khởi động lại đều tiêu tốn một lượng điện lớn. Thứ năm, bật chế độ sưởi trước khi sử dụng phòng khoảng 15–20 phút để không khí có đủ thời gian ấm lên, tránh cảm giác lạnh ban đầu.
Bảng tham khảo công suất điều hòa phù hợp với diện tích phòng để sưởi ấm hiệu quả
Chọn Công Suất Điều Hoà Phù Hợp Để Sưởi Ấm Hiệu Quả
Việc lựa chọn công suất điều hòa phù hợp với diện tích và đặc điểm của căn phòng đóng vai trò cực kỳ quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả sưởi ấm, tốc độ làm ấm và lượng điện năng tiêu thụ. Một chiếc điều hòa có công suất quá nhỏ so với diện tích cần sưởi sẽ phải hoạt động liên tục ở công suất cao nhất để cố gắng đạt được nhiệt độ cài đặt. Điều này không chỉ khiến phòng ấm lên rất chậm, không đạt được mức nhiệt mong muốn mà còn gây lãng phí điện năng nghiêm trọng và làm giảm nhanh tuổi thọ của thiết bị do hoạt động quá tải.
Ngược lại, chọn máy có công suất quá lớn so với nhu cầu cũng không tối ưu, gây lãng phí chi phí đầu tư ban đầu và có thể dẫn đến việc máy bật/tắt chu trình làm nóng quá nhanh (ngắn cycle), cũng không hiệu quả về năng lượng và độ bền. Dưới đây là bảng tham khảo phổ biến về mối quan hệ giữa diện tích phòng và công suất điều hòa (đơn vị BTU – British Thermal Unit) phù hợp: Đối với phòng có diện tích từ 8–15 mét vuông, công suất 9000 BTU (tương đương 1 HP) thường là đủ. Những phòng có diện tích từ 15–20 mét vuông nên chọn máy 12000 BTU (1.5 HP). Phòng lớn hơn, từ 20–30 mét vuông, sẽ cần đến công suất 18000 BTU (2 HP). Và đối với phòng có diện tích từ 30–40 mét vuông, công suất 24000 BTU (2.5 HP) là lựa chọn phù hợp hơn. Ngoài diện tích, các yếu tố như hướng nắng, vật liệu xây dựng, số lượng cửa sổ và số người trong phòng cũng có thể ảnh hưởng đến việc lựa chọn công suất tối ưu. Vị trí lắp đặt dàn lạnh cũng quan trọng, nên đặt máy ở vị trí cao vừa phải và gần trung tâm phòng để khí nóng lan tỏa đều nhất.
Tóm lại, việc bật chế độ điều hoà đúng cách khi sử dụng chức năng sưởi ấm (HEAT) không chỉ đảm bảo không gian phòng luôn ấm áp, thoải mái mà còn góp phần bảo vệ sức khỏe gia đình, tiết kiệm năng lượng và tăng tuổi thọ cho thiết bị. Bằng cách nắm vững cách nhận biết, thao tác chính xác và tuân thủ các lưu ý về nhiệt độ, độ ẩm cùng hướng gió, bạn có thể tận hưởng trọn vẹn lợi ích mà điều hòa hai chiều mang lại trong những ngày giá rét. Đừng ngần ngại áp dụng những hướng dẫn này để có trải nghiệm tốt nhất!