Khi sở hữu một chiếc máy lạnh, việc lắp đặt ban đầu thường được thực hiện bởi kỹ thuật viên chuyên nghiệp. Tuy nhiên, đôi khi bạn có thể cần di chuyển hoặc lắp đặt lại thiết bị tại một vị trí khác. Hiểu rõ cách đấu dây điện máy lạnh cùng quy trình lắp đặt tổng thể không chỉ giúp bạn chủ động hơn mà còn đảm bảo an toàn và hiệu quả hoạt động cho thiết bị. Bài viết này sẽ cung cấp một hướng dẫn chi tiết về các bước thực hiện, từ chuẩn bị vật tư đến việc đấu nối điện và ống đồng, giúp bạn nắm vững quy trình cơ bản.
Việc tự lắp đặt đòi hỏi sự cẩn thận và hiểu biết nhất định về kỹ thuật điện lạnh. Nắm rõ từng bước giúp bạn tránh những sai sót phổ biến có thể ảnh hưởng đến hiệu suất làm lạnh, tuổi thọ máy, thậm chí gây nguy hiểm về điện. Nội dung dưới đây sẽ tập trung làm rõ các khía cạnh quan trọng của quá trình này.
Chuẩn bị trước khi đấu dây và lắp máy lạnh
Trước khi bắt tay vào công việc đấu nối dây điện và lắp đặt máy lạnh, việc chuẩn bị kỹ lưỡng là cực kỳ quan trọng. Giai đoạn này bao gồm việc lựa chọn vị trí lý tưởng cho cả dàn nóng và dàn lạnh, chuẩn bị đầy đủ vật tư, và quan trọng nhất là đảm bảo an toàn tuyệt đối về điện.
Chọn vị trí lắp đặt dàn nóng và dàn lạnh
Vị trí lắp đặt ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu suất làm lạnh, khả năng tiết kiệm điện và tuổi thọ của máy.
- Dàn lạnh: Nên lắp đặt ở vị trí luồng gió có thể phân phối đều khắp phòng, tránh những nơi bị ánh nắng mặt trời chiếu trực tiếp hoặc gần các nguồn nhiệt khác. Tránh lắp đặt ngay phía trên cửa ra vào hoặc cửa sổ nơi sự chênh lệch nhiệt độ có thể gây ngưng tụ hơi nước quá mức, dẫn đến hiện tượng chảy nước. Độ cao lý tưởng giúp việc vệ sinh và bảo trì dễ dàng hơn.
- Dàn nóng: Là nơi giải nhiệt, cần được lắp đặt ở nơi thông thoáng, tránh ánh nắng trực tiếp gay gắt và không bị vật cản che chắn luồng không khí. Tránh đặt dàn nóng ngay giữa bức tường lớn vì có thể gây rung động và tiếng ồn. Vị trí lắp đặt cần đảm bảo chắc chắn để chịu được trọng lượng của máy. Đặc biệt, nên ưu tiên lắp dàn lạnh cao hơn dàn nóng để dầu bôi trơn trong hệ thống dễ dàng hồi về máy nén (lốc máy), giúp máy hoạt động bền bỉ hơn.
Vật tư và dụng cụ cần thiết
Để thực hiện việc lắp đặt và đấu dây điện máy lạnh, bạn cần chuẩn bị các vật tư và dụng cụ chuyên dụng:
- Ống đồng dẫn gas: Kích thước phù hợp với công suất máy lạnh.
- Ống ruột gà hoặc ống nhựa PVC: Dùng làm ống thoát nước ngưng từ dàn lạnh.
- Dây điện: Tiết diện phù hợp với công suất máy, đảm bảo chịu tải an toàn. Thường bao gồm dây cấp nguồn chính và dây tín hiệu/điều khiển giữa hai dàn.
- CB (Circuit Breaker – Aptomat): Thiết bị ngắt điện an toàn cho máy lạnh.
- Băng quấn cách nhiệt: Để quấn bọc các đường ống đồng, dây điện và ống thoát nước lại với nhau, tăng tính thẩm mỹ và bảo vệ.
- Thanh giá đỡ chữ L hoặc bệ đặt: Dùng để cố định dàn nóng ngoài trời.
- Vít nở, tắc kê, ống gen luồn dây điện.
- Bộ dụng cụ cơ bản: Khoan, búa, tua vít, kìm, dao cắt ống đồng, dụng cụ loe ống đồng, cờ lê, thước thủy cân bằng, máy hút chân không (rất quan trọng nhưng thường bị bỏ qua bởi người không chuyên), đồng hồ đo điện.
Các vật tư cần thiết để lắp đặt máy lạnh
Tùy điều kiện cụ thể và loại máy lạnh mà có thể cần thêm các vật tư chuyên dụng khác.
Đảm bảo an toàn điện tuyệt đối
An toàn điện là yếu tố hàng đầu khi thực hiện bất kỳ công việc nào liên quan đến điện, đặc biệt là khi đấu dây điện máy lạnh. Luôn đảm bảo nguồn điện tổng đã được ngắt hoàn toàn trước khi thực hiện đấu nối hoặc tháo lắp dây. Sử dụng bút thử điện hoặc đồng hồ đo điện để kiểm tra lại chắc chắn không còn điện. Mặc đồ bảo hộ phù hợp (găng tay cách điện nếu cần) và làm việc trong điều kiện khô ráo. Sai sót trong đấu nối điện có thể gây chập cháy, hỏng hóc thiết bị hoặc nguy hiểm đến tính mạng.
Hướng dẫn chi tiết cách đấu dây điện máy lạnh (dàn lạnh)
Việc đấu nối dây điện giữa dàn lạnh và nguồn điện, cũng như giữa dàn lạnh và dàn nóng, là một bước quan trọng trong quá trình lắp đặt. Trên dàn lạnh, bạn sẽ tìm thấy một hộp điện chứa các điểm đấu nối.
Xác định các cực đấu nối trên dàn lạnh
Thông thường, các máy lạnh dân dụng sẽ có các cực đấu nối cơ bản sau trên cả dàn lạnh và dàn nóng:
- L (Line): Cực dây nóng (dây lửa) của nguồn điện.
- N (Neutral): Cực dây nguội (dây mát) của nguồn điện.
- S (Signal) hoặc số (1, 2, 3…): Cực dây tín hiệu/điều khiển, dùng để truyền tín hiệu giữa dàn lạnh và dàn nóng (ví dụ: tín hiệu bật/tắt máy nén, điều chỉnh tốc độ quạt dàn nóng…). Số lượng dây tín hiệu có thể khác nhau tùy hãng và đời máy.
- E (Earth) hoặc ký hiệu đất: Cực đấu dây tiếp đất, đảm bảo an toàn điện.
Vị trí và ký hiệu các cực này thường được in rõ trên sơ đồ đấu nối dán ở nắp hộp điện hoặc trong sách hướng dẫn đi kèm máy. Hãy đọc kỹ sơ đồ này.
Mở hộp điện trên dàn lạnh máy lạnh
Thực hiện đấu nối dây điện vào dàn lạnh
Sau khi đã xác định các cực, tiến hành đấu nối dây điện:
- Mở nắp hộp điện trên dàn lạnh.
- Luồn dây điện nguồn (nếu dây nguồn cấp trực tiếp cho dàn lạnh) và dây điện kết nối với dàn nóng qua các lỗ chờ trên hộp điện.
- Tước vỏ đầu dây điện một đoạn vừa đủ (khoảng 1-1.5 cm) để có thể đưa vào các terminal đấu nối.
- Sử dụng tua vít siết chặt các đầu dây vào đúng cực tương ứng trên terminal theo sơ đồ. Đảm bảo dây L đấu vào cực L, dây N vào cực N, dây S (hoặc các dây số) vào cực S (hoặc các cực số tương ứng trên dàn nóng), và dây tiếp đất vào cực E.
- Kiểm tra lại bằng cách kéo nhẹ từng sợi dây đã đấu xem đã chặt chưa. Việc đấu nối lỏng lẻo có thể gây ra tia lửa điện, làm hỏng terminal hoặc dẫn đến các sự cố khác.
Đấu nối dây điện bên trong dàn lạnh máy lạnh
Sau khi đấu nối xong, đóng chặt nắp hộp điện của dàn lạnh.
Hướng dẫn chi tiết cách đấu dây điện máy lạnh (dàn nóng)
Tương tự như dàn lạnh, dàn nóng cũng có một hộp điện chứa các terminal để đấu nối dây nguồn (nếu nguồn cấp cho dàn nóng) và dây kết nối với dàn lạnh.
Xác định các cực đấu nối trên dàn nóng
Trên dàn nóng, các cực đấu nối cũng sẽ được ký hiệu tương ứng với dàn lạnh: L, N, S (hoặc các số), E. Sơ đồ đấu nối cũng thường được dán ở vị trí dễ thấy trên vỏ máy hoặc bên trong hộp điện. Nguyên tắc là các dây cùng ký hiệu từ dàn lạnh phải được đấu nối vào các cực cùng ký hiệu trên dàn nóng.
Đấu nối điện cho dàn nóng máy lạnh
Ví dụ, nếu dây từ cực S trên dàn lạnh có màu xanh, thì dây màu xanh đó phải được đấu vào cực S trên dàn nóng. Dây màu sắc giữa hai dàn đóng vai trò quan trọng trong việc đấu nối đúng.
Thực hiện đấu nối dây điện vào dàn nóng
Quy trình đấu nối dây điện vào dàn nóng cũng tương tự như dàn lạnh:
- Mở nắp hộp điện trên dàn nóng.
- Luồn dây điện từ nguồn (nếu nguồn cấp tại dàn nóng) và dây điện kết nối với dàn lạnh qua lỗ chờ.
- Tước vỏ đầu dây và đấu nối vào đúng các terminal L, N, S (hoặc các số tương ứng), E theo sơ đồ. Lưu ý đặc biệt: Phải đảm bảo các dây tín hiệu (S hoặc dây số) được đấu nối chính xác và đồng nhất giữa hai dàn. Đấu sai dây tín hiệu là lỗi phổ biến nhất khi tự lắp đặt và có thể khiến máy không chạy, báo lỗi hoặc chạy sai chức năng.
- Siết chặt các đầu dây vào terminal và kiểm tra độ chắc chắn.
Sau khi hoàn tất đấu nối, đóng chặt nắp hộp điện để bảo vệ các mối nối khỏi môi trường bên ngoài.
Lắp đặt ống đồng và ống thoát nước
Bên cạnh việc đấu dây điện máy lạnh, việc lắp đặt hệ thống ống đồng và ống thoát nước cũng đòi hỏi kỹ thuật chính xác để đảm bảo hiệu quả hoạt động và tránh sự cố.
Lắp đặt ống đồng giữa dàn lạnh và dàn nóng
Ống đồng là nơi môi chất làm lạnh (gas) lưu thông giữa hai dàn. Có hai ống đồng: một ống nhỏ dẫn gas lỏng và một ống lớn dẫn gas thể khí.
- Uốn cong ống đồng sao cho phù hợp với đường đi từ dàn lạnh ra lỗ tường và đến vị trí dàn nóng. Cần uốn nhẹ nhàng, tránh làm ống bị gập, móp vì sẽ cản trở lưu thông gas.
- Kết nối đầu ống đồng tại dàn lạnh. Đầu ống đồng cần được loe bằng dụng cụ chuyên dụng để tạo miệng côn vừa khít với đầu nối trên dàn lạnh. Sử dụng cờ lê siết chặt mối nối, nhưng không quá mạnh để tránh làm nứt ống hoặc hỏng đầu nối.
- Luồn ống đồng, dây điện và ống thoát nước qua lỗ tường đã chuẩn bị.
- Kết nối đầu ống đồng còn lại với dàn nóng, cũng sử dụng dụng cụ loe ống và siết chặt bằng cờ lê.
Dùng cờ lê siết chặt ống đồng đấu nối máy lạnh
Việc loe ống đồng và siết chặt mối nối đúng kỹ thuật là cực kỳ quan trọng để tránh rò rỉ gas, gây thất thoát môi chất làm lạnh và ảnh hưởng nghiêm trọng đến hiệu suất làm lạnh.
Quấn cách nhiệt và ống thoát nước
Sau khi đấu nối ống đồng và dây điện giữa hai dàn, cần quấn chúng lại với nhau:
- Sử dụng băng quấn cách nhiệt chuyên dụng (loại cho ống gas máy lạnh) để bọc kín toàn bộ đường ống đồng (cả ống đi và ống về), dây điện và ống thoát nước thành một bó duy nhất.
- Quấn từ dàn lạnh ra ngoài, đảm bảo các mối nối ống đồng cũng được bọc kín để tránh ngưng tụ hơi nước.
- Riêng ống thoát nước, cần đảm bảo có độ dốc hợp lý từ dàn lạnh ra ngoài trời để nước ngưng có thể thoát ra dễ dàng, tránh bị ứ đọng hoặc chảy ngược vào phòng. Đầu ống thoát nước nên hướng xuống và không nối trực tiếp vào hệ thống thoát nước thải chung để tránh mùi hôi hoặc vi khuẩn xâm nhập.
Quấn cách nhiệt cho đường ống đồng máy lạnh
Việc quấn cách nhiệt không chỉ giúp bảo vệ ống đồng và dây điện mà còn ngăn ngừa tình trạng thất thoát nhiệt lạnh, đảm bảo hiệu quả làm mát và tránh hiện tượng chảy nước do đọng sương trên ống đồng không được cách nhiệt.
Lắp đặt cố định dàn nóng và dàn lạnh
Sau khi hoàn tất đấu nối dây điện và ống đồng, bước tiếp theo là cố định hai dàn vào vị trí đã chọn.
Lắp đặt dàn lạnh lên giá đỡ
Nếu đã lắp giá đỡ dàn lạnh trước đó, bạn chỉ cần đưa dàn lạnh lên và cài vào đúng khớp trên giá đỡ.
- Cẩn thận đưa dàn lạnh lên, luồn bó ống đồng, dây điện và ống thoát nước qua lỗ trên tường.
- Canh chỉnh cho dàn lạnh nằm cân bằng trên giá đỡ bằng thước thủy.
- Đảm bảo dàn lạnh được cài chắc chắn vào các ngàm trên giá đỡ.
Lắp dàn lạnh máy lạnh lên giá đỡ trên tường
Độ cao lắp đặt dàn lạnh nên vừa tầm để thuận tiện cho việc sử dụng remote, vệ sinh lưới lọc và bảo trì định kỳ.
Lắp đặt dàn nóng và giá đỡ
Dàn nóng thường được lắp đặt trên giá đỡ chữ L cố định vào tường hoặc đặt trên bệ bê tông dưới đất.
- Nếu lắp giá đỡ chữ L trên tường, cần đo đạc vị trí chính xác, sử dụng mũi khoan phù hợp với loại tường (bê tông, gạch…) và tắc kê chịu lực để cố định giá đỡ thật chắc chắn. Khoảng cách giữa hai thanh giá đỡ cần phù hợp với kích thước chân đế của dàn nóng.
- Đặt dàn nóng lên giá đỡ hoặc bệ đặt, canh chỉnh cho cân bằng bằng thước thủy.
- Sử dụng bu lông và đai ốc để cố định chân đế dàn nóng vào giá đỡ hoặc bệ đặt, đảm bảo dàn nóng không bị rung lắc hoặc xê dịch trong quá trình hoạt động.
Khoan và bắt vít cố định giá đỡ dàn nóng máy lạnh
Việc cố định dàn nóng chắc chắn là quan trọng để giảm thiểu tiếng ồn và rung động, đồng thời đảm bảo an toàn cho thiết bị và người xung quanh, đặc biệt là khi lắp đặt trên cao.
Kiểm tra và vận hành thử
Sau khi đã hoàn tất việc đấu nối dây điện máy lạnh, lắp đặt ống đồng và cố định hai dàn, bước cuối cùng là kiểm tra lại toàn bộ hệ thống và cho máy chạy thử.
Một bước kỹ thuật chuyên nghiệp không thể bỏ qua là hút chân không đường ống. Sử dụng máy hút chân không chuyên dụng để loại bỏ hết không khí và hơi ẩm trong hệ thống ống đồng trước khi xả gas từ dàn nóng vào. Việc này giúp môi chất lạnh hoạt động hiệu quả nhất, ngăn ngừa hiện tượng tắc ẩm gây hỏng máy nén và kéo dài tuổi thọ thiết bị. Đây là điểm khác biệt lớn giữa việc tự lắp đặt và thuê thợ chuyên nghiệp.
Kiểm tra van gas dàn nóng máy lạnh bằng khóa lục giác
Sau khi hút chân không (hoặc nếu bỏ qua bước này), mở van gas trên dàn nóng để môi chất lạnh lưu thông trong hệ thống. Sử dụng nước xà phòng bôi lên các mối nối ống đồng đã siết chặt để kiểm tra xem có bọt khí nổi lên không, nếu có tức là mối nối bị hở và cần siết chặt lại.
Cuối cùng, cấp nguồn điện cho máy lạnh bằng cách bật CB. Sử dụng remote để bật máy và cài đặt các chế độ hoạt động cơ bản như làm lạnh, quạt. Quan sát:
- Dàn lạnh có hoạt động (quạt quay, cánh vẫy)?
- Có luồng khí lạnh thổi ra từ dàn lạnh không?
- Dàn nóng có hoạt động (quạt quay, máy nén chạy)?
- Có tiếng ồn bất thường từ hai dàn không?
- Ống thoát nước có chảy nước ngưng không?
Vận hành thử máy lạnh sau khi lắp đặt hoàn tất
Nếu máy hoạt động ổn định, không có tiếng ồn lạ, luồng khí lạnh đủ mạnh và không có dấu hiệu rò rỉ gas hoặc nước, quá trình lắp đặt và đấu dây điện máy lạnh đã thành công.
Việc tự thực hiện các bước lắp đặt và đấu dây điện máy lạnh có thể tiết kiệm chi phí, tuy nhiên đòi hỏi sự cẩn trọng, kiến thức kỹ thuật và dụng cụ chuyên dụng. Nếu không tự tin hoặc thiếu kinh nghiệm, việc nhờ đến sự hỗ trợ của các kỹ thuật viên chuyên nghiệp là lựa chọn an toàn và hiệu quả nhất, đảm bảo máy lạnh hoạt động đúng công suất, bền bỉ và an toàn. Để tìm hiểu thêm về các thiết bị, vật tư điện lạnh chất lượng hoặc tham khảo dịch vụ lắp đặt, bạn có thể ghé thăm asanzovietnam.net.