Việc tự tay tạo ra những chiếc chậu xi măng để trồng cây không chỉ là một hoạt động sáng tạo thú vị mà còn giúp bạn sở hữu những vật dụng bền đẹp, độc đáo với chi phí thấp. Thay vì phụ thuộc vào các loại chậu nhựa giòn dễ vỡ, chậu sắt dễ gỉ hay chậu gỗ dễ mối mọt, chậu xi măng trồng cây nổi bật với độ bền vượt trội, khả năng chịu được các điều kiện thời tiết khắc nghiệt ngoài trời. Bài viết này sẽ hướng dẫn chi tiết bạn cách làm chậu xi măng trồng cây ngay tại nhà chỉ bằng những vật liệu sẵn có, không cần đến khuôn đúc chuyên dụng, mang đến những thành phẩm ưng ý để tô điểm cho không gian sống xanh của bạn.
Tại sao nên tự làm chậu xi măng trồng cây?
Có nhiều lý do khiến việc tự làm chậu xi măng trồng cây trở thành lựa chọn hấp dẫn. Đầu tiên là yếu tố kinh tế; bạn có thể tận dụng những vật liệu tái chế như chai nhựa, rổ cũ, hay thậm chí là vải vụn để biến chúng thành những chiếc chậu hoàn toàn mới. So với việc mua chậu làm sẵn, cách này giúp tiết kiệm đáng kể chi phí. Thứ hai là độ bền; như đã đề cập, chậu làm từ xi măng rất cứng cáp, chống chịu tốt với nắng, mưa, và va đập, đảm bảo thời gian sử dụng lâu dài cho cây trồng.
Ngoài ra, việc tự làm chậu còn mang lại khả năng sáng tạo không giới hạn. Bạn hoàn toàn có thể tùy chỉnh kích thước, hình dáng và thậm chí là kết cấu bề mặt của chậu theo ý thích. Mỗi chiếc chậu tự làm sẽ mang dấu ấn cá nhân độc đáo, không thể tìm thấy ở bất kỳ cửa hàng nào. Điều này đặc biệt ý nghĩa khi bạn muốn tạo ra một góc xanh cá tính cho ngôi nhà, ban công hay khu vườn nhỏ của mình. Tự làm chậu xi măng trồng cây là cách tuyệt vời để kết hợp giữa tính ứng dụng, nghệ thuật và sự bền vững.
Chuẩn bị nguyên vật liệu cần thiết
Để bắt đầu thực hiện cách làm chậu xi măng trồng cây tại nhà, bạn cần chuẩn bị đầy đủ các nguyên vật liệu cơ bản. Hầu hết chúng đều rất dễ tìm mua tại các cửa hàng vật liệu xây dựng hoặc thậm chí có sẵn trong gia đình.
Các vật liệu chính bao gồm: xi măng (có thể dùng xi măng Portland thông thường màu xám hoặc xi măng trắng tùy sở thích thẩm mỹ), cát (cát mịn sàng sạch để hỗn hợp vữa được nhuyễn), và nước sạch. Bên cạnh đó, bạn cần một số dụng cụ để trộn và tạo hình như bay, dao xây, hoặc đơn giản là một chiếc xẻng nhỏ và một thau/xô để trộn vữa.
Để chống dính cho khuôn và giúp việc tháo chậu dễ dàng sau khi xi măng khô, bạn cần chuẩn bị dầu ăn thừa hoặc nhớt thải. Một vật liệu quan trọng khác là khuôn – đây không phải là khuôn đúc chuyên dụng mà là những đồ vật có sẵn trong nhà như rổ nhựa, chai nhựa, thùng sơn cũ, chậu cũ, hoặc thậm chí là một mảnh vải. Cuối cùng, đừng quên chuẩn bị băng dính loại lớn (dùng cho phương pháp rổ nhựa) và giấy ráp để hoàn thiện bề mặt chậu sau khi khô. Việc chuẩn bị kỹ lưỡng giúp quá trình làm chậu diễn ra thuận lợi và đạt hiệu quả tốt nhất.
Hướng dẫn chi tiết 3 cách làm chậu xi măng trồng cây không cần khuôn chuyên dụng
Với sự sáng tạo và khéo léo một chút, bạn có thể dễ dàng tự làm những chiếc chậu xi măng trồng cây độc đáo mà không cần đầu tư vào khuôn đúc đắt tiền. Dưới đây là ba phương pháp phổ biến và đơn giản bạn có thể thử ngay tại nhà, sử dụng những vật dụng tái chế quen thuộc. Mỗi cách đều mang lại những kiểu dáng chậu khác nhau, phù hợp với nhiều loại cây cảnh nhỏ như sen đá, xương rồng, rau thơm, hoặc các loại hoa nhỏ.
Cách 1: Sử dụng rổ nhựa làm khuôn
Rổ nhựa là vật dụng quen thuộc trong mọi gia đình và là một khuôn tuyệt vời để tạo ra chiếc chậu xi măng trồng cây có hoa văn đan lưới độc đáo.
Đầu tiên, dùng băng dính loại lớn dán phủ một lớp bên ngoài chiếc rổ nhựa. Lớp băng dính này sẽ ngăn không cho vữa xi măng chảy ra ngoài qua các lỗ rổ trong quá trình tạo hình, đồng thời giúp định hình chậu tốt hơn. Tiếp theo, quét một lớp dầu ăn thừa hoặc nhớt thải lên toàn bộ mặt trong của rổ nhựa. Lớp dầu này là bí quyết chống dính hiệu quả, giúp bạn dễ dàng tháo chiếc chậu xi măng trồng cây ra khỏi khuôn sau khi khô mà không làm hỏng chậu hay rổ.
Trộn xi măng và cát theo tỉ lệ khoảng 1:2 (1 phần xi măng, 2 phần cát), sau đó từ từ thêm nước sạch và khuấy đều cho đến khi thu được hỗn hợp vữa hơi đặc, có độ sệt vừa phải, không quá loãng để giữ được hình dáng. Lấy một lượng nhỏ hỗn hợp vữa nhão hơn một chút để tráng qua một lớp mỏng vào lòng rổ nhựa trước, sau đó rắc thêm một ít xi măng khô lên bề mặt lớp vữa này. Lớp lót ban đầu này giúp tăng cường độ bám dính và tạo bề mặt mịn màng hơn cho lòng chậu. Đổ hỗn hợp vữa hơi đặc đã trộn vào trong rổ nhựa. Sử dụng bay hoặc dao xây để miết chặt vữa vào thành rổ, tạo độ dày đều cho thành chậu. Cần căn chỉnh để thành chậu xi măng trồng cây không quá dày, gây nặng và tốn vật liệu, cũng không quá mỏng, dễ vỡ. Trước khi vữa đông cứng hoàn toàn, dùng một que gỗ hoặc ống nhựa nhỏ khoan một lỗ thoát nước ở đáy chậu.
Để chậu ở nơi thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp và chờ khoảng 24 giờ để xi măng khô và cứng hoàn toàn. Mẹo nhỏ khi tháo khuôn là bạn có thể đổ nhẹ nước nóng quanh mặt ngoài rổ nhựa để lớp băng dính và vữa giãn nở một chút, giúp việc lấy chậu ra dễ dàng hơn rất nhiều. Sau khi tháo khuôn, sử dụng giấy ráp để chà nhẵn những chỗ vữa thừa, làm mịn miệng chậu và các cạnh. Nếu muốn, bạn có thể sơn màu cho chậu xi măng trồng cây để tăng tính thẩm mỹ.
Các bước làm chậu xi măng trồng cây từ rổ nhựa cũ
Cách 2: Làm chậu từ chai hoặc thùng nhựa cũ
Sử dụng hai chiếc chai hoặc thùng nhựa có kích thước khác nhau, lồng vào nhau là một cách làm chậu xi măng trồng cây đơn giản và hiệu quả, tạo ra chiếc chậu có thành phẳng, hiện đại. Bạn cần chuẩn bị một chai/thùng nhựa lớn làm khuôn ngoài và một chai/thùng nhựa nhỏ hơn có thể lồng vừa vào bên trong, với khoảng cách giữa hai vật chính là độ dày mong muốn của thành chậu.
Quy trình thực hiện như sau: Đầu tiên, quét một lớp dầu ăn thừa hoặc nhớt thải lên mặt trong của khuôn ngoài (chai/thùng lớn) và mặt ngoài của khuôn trong (chai/thùng nhỏ). Lớp chống dính này cực kỳ quan trọng để đảm bảo bạn có thể tháo khuôn dễ dàng sau khi xi măng khô.
Trộn hỗn hợp xi măng và cát theo tỉ lệ 1:2 với nước sạch. Lượng nước cần được căn chỉnh sao cho hỗn hợp vữa có độ loãng vừa đủ để có thể rót hoặc xúc đổ vào khuôn một cách dễ dàng, nhưng cũng không quá lỏng. Đổ hỗn hợp vữa xi măng đã trộn vào khuôn ngoài (chai/thùng lớn). Sau đó, cẩn thận đặt khuôn trong (chai/thùng nhỏ) vào giữa. Ấn nhẹ khuôn trong xuống để vữa xi măng tràn đều lên xung quanh, tạo thành thành chậu. Chú ý căn chỉnh để khoảng cách giữa hai khuôn được đều, đảm bảo độ dày thành chậu xi măng trồng cây đồng nhất. Để khuôn trong không bị nổi lên, bạn có thể đặt vào bên trong nó một vật nặng như sỏi đá.
Trước khi vữa đông cứng, tạo một lỗ thoát nước ở đáy chậu bằng cách dùng que gỗ hoặc ống nhựa. Để chậu khô tự nhiên ở nơi thoáng mát trong khoảng 24 giờ. Khi xi măng đã cứng, tiến hành tháo khuôn. Việc tháo khuôn nhựa thường đơn giản hơn khuôn rổ, bạn có thể nhẹ nhàng bóp hoặc cắt bỏ lớp nhựa nếu cần (đối với chai nhựa mỏng).
Hướng dẫn làm chậu xi măng trồng cây bằng chai nhựa tái chế
Sau khi tháo khuôn, sử dụng giấy ráp để làm mịn các cạnh và bề mặt chậu nếu cần. Bạn cũng có thể tiến hành sơn màu hoặc trang trí theo ý thích để hoàn thiện chiếc chậu xi măng trồng cây của mình.
Cách 3: Sáng tạo chậu xi măng bằng vải
Tận dụng những mảnh vải cũ như khăn tắm, áo thun, hoặc bất kỳ loại vải thấm nước nào cũng có thể tạo ra những chiếc chậu xi măng trồng cây có hình dáng độc đáo, mềm mại và đầy tính nghệ thuật. Đây là phương pháp đơn giản nhưng đòi hỏi sự khéo léo để tạo nếp và định hình.
Đầu tiên, chuẩn bị một miếng vải có kích thước phù hợp với chiếc chậu bạn muốn làm (ví dụ: miếng vải vuông cạnh khoảng 30-50 cm cho chậu nhỏ). Tạo một lỗ tròn nhỏ ở giữa miếng vải để sau này làm lỗ thoát nước cho chậu. Trộn hồ xi măng (chỉ gồm xi măng và nước sạch, không cần cát) với lượng nước vừa đủ để thu được hỗn hợp loãng, có độ sệt như kem.
Nhúng toàn bộ miếng vải vào chậu hồ xi măng đã trộn, đảm bảo toàn bộ bề mặt vải được bám đều và ngấm đầy hồ. Lấy tấm vải đã nhúng hồ ra và cẩn thận đặt lên một khuôn đã chuẩn bị sẵn. Khuôn này có thể là một chiếc xô hoặc chậu úp ngược, một vật thể có hình dáng mong muốn cho chiếc chậu cuối cùng. Dàn tấm vải lên khuôn, tùy chỉnh các nếp gấp và hình dáng theo ý muốn để tạo nên vẻ ngoài độc đáo cho chậu xi măng trồng cây.
Để chậu khô trong khoảng 3-4 giờ cho xi măng se lại và đủ cứng để giữ dáng nhưng chưa khô hoàn toàn. Lúc này, bạn có thể quét thêm một lớp hồ xi măng nữa lên bề mặt chậu vải để tăng cường độ cứng và độ bền. Chờ thêm khoảng 24 giờ cho chậu xi măng trồng cây khô hoàn toàn và cứng cáp. Cẩn thận tháo khuôn ra khỏi chậu. Nếu cần, bạn có thể trộn thêm một ít hồ xi măng đặc hơn và quét vào mặt trong của chậu để tăng độ dày và khả năng chịu lực cho thành chậu.
Sáng tạo chậu xi măng trồng cây độc đáo bằng vải nhúng xi măng
Cuối cùng, dùng giấy ráp để xử lý các cạnh hoặc chỗ vữa thừa trên bề mặt chậu. Bạn có thể giữ nguyên màu xi măng tự nhiên hoặc sơn màu theo sở thích để trang trí. Với cách làm chậu xi măng trồng cây bằng vải này, bạn sẽ có được những chiếc chậu nghệ thuật độc đáo, không đụng hàng.
Hoàn thiện và trang trí chậu xi măng
Sau khi chiếc chậu xi măng trồng cây đã khô cứng hoàn toàn và được tháo khuôn, bước tiếp theo là hoàn thiện bề mặt và trang trí để tăng tính thẩm mỹ. Công đoạn này giúp chiếc chậu của bạn trở nên chuyên nghiệp và đẹp mắt hơn.
Sử dụng giấy ráp có độ nhám khác nhau (từ thô đến mịn) để chà nhám toàn bộ bề mặt bên ngoài và bên trong lòng chậu, đặc biệt là phần miệng chậu và đáy chậu. Việc này giúp loại bỏ các gờ cạnh sắc, những chỗ vữa thừa không mong muốn và làm mịn bề mặt chậu, tạo cảm giác dễ chịu khi chạm vào và nâng cao vẻ đẹp tổng thể. Đừng quên xử lý kỹ phần miệng chậu để nó trông gọn gàng và sắc nét hơn.
Nếu chiếc chậu tự làm chưa có lỗ thoát nước ở đáy hoặc lỗ quá nhỏ, bạn cần tạo thêm hoặc mở rộng lỗ. Lỗ thoát nước là cực kỳ quan trọng để tránh tình trạng úng nước gây hại cho rễ cây. Đối với chậu xi măng trồng cây đã khô hoàn toàn, bạn có thể sử dụng mũi khoan bê tông phù hợp để khoan lỗ ở đáy chậu. Đeo kính bảo hộ và khẩu trang khi khoan để đảm bảo an toàn.
Sau khi bề mặt đã nhẵn mịn, bạn có thể giữ nguyên màu xám hoặc trắng tự nhiên của xi măng để tạo phong cách tối giản, công nghiệp. Hoặc, bạn có thể sơn màu để trang trí cho chậu. Nên sử dụng các loại sơn chuyên dụng cho bề mặt bê tông/xi măng hoặc sơn acrylic ngoại thất có khả năng chống thấm và bền màu dưới tác động của thời tiết. Hãy thỏa sức sáng tạo với các màu sắc, họa tiết hoặc kỹ thuật sơn khác nhau để tạo nên những chiếc chậu mang đậm dấu ấn cá nhân, phù hợp với phong cách trang trí của bạn.
Lưu ý khi làm và sử dụng chậu xi măng
Trong quá trình thực hiện cách làm chậu xi măng trồng cây và khi sử dụng chậu thành phẩm, có một vài lưu ý quan trọng giúp bạn đạt được kết quả tốt nhất và đảm bảo an toàn.
Khi trộn xi măng, nên làm ở nơi thoáng khí hoặc đeo khẩu trang để tránh hít phải bụi xi măng. Sử dụng găng tay để bảo vệ da tay khỏi tác động của xi măng. Giữ gìn vệ sinh khu vực làm việc. Thời gian khô của xi măng phụ thuộc vào nhiều yếu tố như tỉ lệ trộn, độ ẩm không khí và nhiệt độ môi trường. Thông thường, chậu cần ít nhất 24 giờ để đủ cứng để tháo khuôn, nhưng để đạt độ bền tối ưu, nên để chậu khô và cứng hoàn toàn trong vài ngày, thậm chí một tuần trước khi sử dụng. Quá trình này còn được gọi là dưỡng hộ bê tông, giúp xi măng phát triển cường độ tối đa. Bạn có thể giữ ẩm cho chậu trong vài ngày đầu bằng cách phun sương nhẹ để chậu không bị nứt do khô quá nhanh.
Chậu xi măng trồng cây tự làm thường có trọng lượng khá nặng, đặc biệt là với kích thước lớn. Hãy cân nhắc vị trí đặt chậu trước khi đổ vữa và nhờ người khác trợ giúp khi di chuyển nếu cần. Đảm bảo vị trí đặt chậu đủ vững chắc để chịu được trọng lượng của chậu khi đã đổ đất và trồng cây.
Đối với việc trồng cây trong chậu xi măng, cần lưu ý rằng xi măng có tính kiềm. Đối với một số loại cây nhạy cảm với độ pH của đất, bạn có thể cần xử lý chậu trước khi trồng bằng cách ngâm chậu trong nước khoảng một tuần, thay nước vài lần để rửa trôi bớt tính kiềm. Hoặc đơn giản là trồng những loại cây phù hợp với môi trường đất trung tính hoặc hơi kiềm, ví dụ như nhiều loại xương rồng và sen đá.
Trồng cây gì trong chậu xi măng tự làm?
Sau khi hoàn thành chiếc chậu xi măng trồng cây độc đáo của mình, chắc hẳn bạn sẽ nóng lòng muốn tìm những loại cây phù hợp để trồng vào. Nhờ đặc tính bền chắc và khả năng giữ ẩm tốt (mặc dù cần lỗ thoát nước đầy đủ), chậu xi măng là lựa chọn lý tưởng cho nhiều loại cây, đặc biệt là những loại có kích thước nhỏ đến trung bình.
Các loại cây mọng nước như sen đá và xương rồng rất thích hợp trồng trong chậu xi măng. Chúng không cần nhiều nước, bộ rễ nhỏ và đa dạng về hình dáng, màu sắc, tạo nên sự kết hợp tuyệt vời với vẻ ngoài mộc mạc hoặc hiện đại của chậu xi măng. Các loại rau thơm như bạc hà, húng quế, tía tô hay các loại hoa nhỏ như mười giờ, tóc tiên cũng là lựa chọn tuyệt vời. Chúng phát triển tốt trong chậu có kích thước vừa phải và mang lại sắc xanh, hương thơm tươi mới cho không gian.
Đối với những người yêu thích cây cảnh mini hoặc bonsai dáng nhỏ, chậu xi măng trồng cây tự làm có thể là nơi trú ngụ lý tưởng. Bạn có thể tùy chỉnh kích thước và độ sâu của chậu để phù hợp với từng loại cây cụ thể.
Nếu bạn đang tìm kiếm hạt giống hoặc cây con phù hợp để trồng vào chiếc chậu xi măng trồng cây vừa hoàn thành, bạn có thể tìm thấy rất nhiều lựa chọn đa dạng tại hatgiongnongnghiep1.vn. Việc lựa chọn đúng loại cây không chỉ giúp cây phát triển khỏe mạnh mà còn làm tăng thêm vẻ đẹp cho chiếc chậu thủ công của bạn.
Tóm lại, việc tự tay làm chậu xi măng trồng cây không chỉ mang lại những sản phẩm bền đẹp, độc đáo với chi phí thấp mà còn là một trải nghiệm sáng tạo thú vị. Bằng những vật liệu và dụng cụ đơn giản có sẵn tại nhà, bạn hoàn toàn có thể tạo ra những chiếc chậu phù hợp với sở thích và không gian của mình. Hãy thử áp dụng các cách làm chậu xi măng trồng cây đã hướng dẫn để bắt đầu hành trình làm đẹp không gian sống bằng cây xanh ngay hôm nay.