Cây bằng lăng tím là loài cây cảnh được ưa chuộng bởi vẻ đẹp lãng mạn của những chùm hoa màu tím rực rỡ, tô điểm cho không gian sân vườn hay cảnh quan đô thị. Nắm vững cách trồng bằng lăng tím và kỹ thuật chăm sóc cơ bản sẽ giúp bạn sở hữu những cây bằng lăng phát triển khỏe mạnh và nở hoa đúng vụ. Bài viết này từ hatgiongnongnghiep1.vn sẽ hướng dẫn chi tiết từ khâu chuẩn bị đến khi cây ra hoa, mang lại những thông tin hữu ích cho người yêu cây.
Hình ảnh cây bằng lăng tím với chùm hoa lớn màu tím rực rỡ
Đặc điểm và phân loại cây bằng lăng tím
Cây bằng lăng tím thuộc họ Bằng lăng, là loại cây thân gỗ sống lâu năm. Thân cây thẳng và tương đối nhẵn, có thể đạt chiều cao lớn. Tán lá rậm rạp, hình oval hoặc elip, màu xanh tươi và thường rụng lá vào mùa khô. Điểm nổi bật nhất là hoa bằng lăng, mọc thành từng chùm lớn ở ngọn cành. Mỗi bông hoa có 6 cánh mỏng manh tựa xác pháo, mang sắc tím đặc trưng từ nhạt đến đậm tùy loại. Quả bằng lăng hình cầu, chuyển từ xanh tím sang nâu gỗ khi chín và hóa cứng. Cây thường ra hoa rộ vào mùa hè, khoảng tháng 5 đến tháng 8 hàng năm.
Chi tiết hoa bằng lăng tím nở rộ trên cành
Có nhiều loại bằng lăng tím khác nhau được trồng phổ biến ở Việt Nam, trong đó nổi bật có:
- Bằng lăng nước: Loại phổ biến nhất, thân gỗ lớn, thường trồng lấy bóng mát ở công viên, trường học, đường phố.
- Bằng lăng lá nhỏ: Cây thân gỗ nhỏ hơn, tán dày, hoa tím đậm, thích hợp trồng làm cảnh trong vườn nhà hoặc tạo dáng bonsai.
- Bằng lăng thái: Còn gọi là bằng lăng tím Thái Lan, cây có dáng đẹp, hoa tím tươi và nở sai hơn, lá nhỏ hơn bằng lăng nước.
Công dụng đa dạng của cây bằng lăng tím
Không chỉ mang vẻ đẹp mỹ quan, cây bằng lăng tím còn có nhiều công dụng khác trong đời sống:
- Trang trí cảnh quan: Đây là công dụng phổ biến nhất. Với sắc hoa tím quyến rũ và tán lá xanh mát, bằng lăng được trồng làm cây bóng mát trên đường phố, trong công viên, trường học, khu dân cư, sân vườn biệt thự… Cây cũng có thể trồng trong chậu lớn hoặc uốn tỉa thành bonsai nghệ thuật.
- Thanh lọc không khí: Cây xanh nói chung và bằng lăng tím nói riêng có khả năng hấp thụ bụi bẩn, khí độc trong không khí, góp phần cải thiện chất lượng môi trường sống, tạo không gian xanh mát và trong lành hơn.
- Giá trị y học: Một số nghiên cứu cho thấy lá bằng lăng có chứa hoạt chất có thể hỗ trợ kiểm soát đường huyết. Trong y học cổ truyền, lá bằng lăng thái phơi khô được dùng để pha trà, hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường và các vấn đề về dạ dày. (Lưu ý: Việc sử dụng cho mục đích y học cần tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia y tế).
Cây bằng lăng tím được trồng làm cây cảnh trang trí sân vườn
Ý nghĩa biểu tượng của hoa bằng lăng tím
Hoa bằng lăng tím thường nở rộ vào những tháng hè, gắn liền với mùa chia tay của tuổi học trò. Vì thế, loài hoa này trở thành biểu tượng của những kỷ niệm đẹp đẽ, trong sáng dưới mái trường, của tình bạn thân thiết, gắn bó và cả những rung động đầu đời ngây thơ. Sắc tím lãng mạn của bằng lăng cũng gợi lên sự thủy chung, son sắt trong tình yêu.
Hoa bằng lăng tím biểu tượng cho kỷ niệm học trò
Nơi phù hợp để trồng cây bằng lăng tím
Cây bằng lăng tím có khả năng thích nghi tốt với nhiều điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng, đặc biệt là ở các vùng nhiệt đới. Với tán lá rộng và khả năng chịu nắng tốt, cây là lựa chọn lý tưởng để trồng ở những nơi cần tạo bóng mát và cảnh quan xanh:
- Công trình công cộng: Công viên, trường học, bệnh viện, khu đô thị, dọc các tuyến đường phố.
- Khu công nghiệp, nhà máy: Tạo mảng xanh, cải thiện chất lượng không khí.
- Sân vườn gia đình: Làm cây bóng mát, cây điểm nhấn hoặc trồng trong chậu lớn.
Cây bằng lăng tím trồng phổ biến tại công trình, trường học
Bằng lăng tím trồng dọc vỉa hè đô thị
Cảnh quan sân vườn điểm xuyết hoa bằng lăng tím
Hướng dẫn chi tiết cách trồng bằng lăng tím
Việc cách trồng bằng lăng tím không quá phức tạp, nhưng đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng để cây có thể bén rễ và phát triển tốt. Dưới đây là các bước thực hiện:
Lựa chọn địa điểm và thời điểm trồng
Chọn vị trí trồng cây bằng lăng tím cần đảm bảo đủ ánh sáng mặt trời, thoát nước tốt và có không gian để cây phát triển tán lá rộng. Cây bằng lăng ưa sáng và chịu hạn tương đối tốt khi đã lớn.
Thời điểm lý tưởng nhất để trồng cây bằng lăng tím là vào đầu mùa mưa (khoảng tháng 5 – 6). Lượng mưa tự nhiên trong giai đoạn này sẽ hỗ trợ cây bén rễ nhanh chóng. Nên hoàn thành việc trồng trước tháng 9 để cây có đủ thời gian ổn định trước khi bước vào mùa khô.
Chuẩn bị đất trồng phù hợp
Bằng lăng tím không kén đất, nhưng thích hợp nhất là đất tơi xốp, giàu dinh dưỡng và đặc biệt là có khả năng thoát nước tốt. Nếu đất trồng là đất thịt nặng hoặc đất sét, bạn cần cải tạo bằng cách trộn thêm tro trấu, xơ dừa, phân hữu cơ hoai mục hoặc cát để tăng độ tơi xốp và khả năng thoát nước. Kiểm tra độ pH của đất, nếu đất quá chua (pH thấp), có thể bổ sung vôi bột để cân bằng.
Các bước trồng cây bằng lăng tím con
- Đào hố trồng: Kích thước hố trồng cần lớn hơn bầu rễ của cây giống, thường gấp đôi đường kính bầu. Độ sâu hố khoảng 50-60 cm tùy kích thước cây con.
- Chuẩn bị hố: Lót dưới đáy hố một lớp vật liệu thoát nước như sỏi, đá nhỏ hoặc gạch vụn. Sau đó, cho một lớp hỗn hợp đất đã cải tạo trộn với phân hữu cơ xuống đáy hố.
- Đặt cây: Nhẹ nhàng đặt cây con vào giữa hố, đảm bảo bầu rễ thẳng đứng. Cẩn thận gỡ bỏ túi bầu hoặc vỏ bọc bầu rễ nếu có. Tránh làm vỡ bầu đất quá nhiều.
- Lấp đất: Dùng hỗn hợp đất đã chuẩn bị để lấp đầy hố. Nén nhẹ đất xung quanh gốc cây để loại bỏ túi khí, nhưng không nén quá chặt. Mặt đất sau khi trồng nên ngang hoặc hơi cao hơn so với mặt đất xung quanh để tránh úng nước.
- Tưới nước: Tưới đẫm nước ngay sau khi trồng để đất ôm chặt rễ và cung cấp đủ ẩm cho cây.
- Cắm cọc (tùy chọn): Đối với cây con cao hoặc ở nơi có gió mạnh, nên cắm cọc cố định thân cây để tránh bị đổ hoặc lung lay làm đứt rễ mới.
Cây bằng lăng tím non cần được tưới đủ nước khi mới trồng
Kỹ thuật chăm sóc cây bằng lăng tím hiệu quả
Sau khi trồng, chế độ chăm sóc đóng vai trò quan trọng giúp cây bằng lăng tím sinh trưởng mạnh mẽ và cho hoa đẹp. Bằng lăng tương đối dễ chăm sóc khi đã lớn, nhưng cần chú ý hơn trong 2-3 năm đầu.
Tưới nước đúng cách
Cây bằng lăng tím ưa ẩm nhưng sợ úng. Giai đoạn cây con mới trồng cần được tưới nước đều đặn, giữ cho đất ẩm vừa phải. Trung bình tưới 1-2 lần/ngày tùy điều kiện thời tiết. Khi cây đã lớn và bộ rễ phát triển, khả năng chịu hạn tốt hơn, chỉ cần tưới khi thấy đất khô, đặc biệt vào mùa khô nóng. Tránh tưới quá nhiều gây ngập úng thối rễ.
Bón phân cho cây
Bón phân cung cấp dinh dưỡng giúp cây bằng lăng tím phát triển cành lá sum suê và ra hoa nhiều hơn.
- Giai đoạn cây con (1-3 năm đầu): Bón phân hữu cơ hoai mục (phân chuồng, phân xanh…) kết hợp với phân NPK theo tỷ lệ phù hợp. Bón định kỳ 2-3 tháng/lần. Tăng dần lượng phân theo sự phát triển của cây.
- Giai đoạn cây trưởng thành: Bón phân NPK cân đối vào đầu mùa mưa và cuối mùa khô. Gần thời kỳ ra hoa (khoảng 1-2 tháng trước khi hoa nở), có thể bổ sung thêm phân có hàm lượng Kali cao để kích thích cây ra hoa mạnh và màu sắc đẹp hơn.
Khi bón phân, đào rãnh nhỏ xung quanh gốc cây theo hình chiếu tán lá (cách gốc khoảng 30-50cm tùy cây lớn hay nhỏ), rắc phân vào rãnh và lấp đất lại. Sau khi bón phân cần tưới nước nhẹ để phân tan dần và thấm sâu vào đất.
Phòng trừ sâu bệnh hại
Cây bằng lăng tím tương đối ít sâu bệnh, nhưng cây non có thể bị tấn công bởi nấm hoặc sâu ăn lá.
- Bệnh nấm: Thường biểu hiện bằng các đốm lá, khô cành. Cần cắt bỏ các cành bị bệnh và phun thuốc diệt nấm phù hợp theo hướng dẫn.
- Sâu ăn lá: Sâu bướm hoặc các loại sâu khác có thể ăn lá non. Có thể bắt bằng tay hoặc phun thuốc trừ sâu sinh học hoặc hóa học như Bassa 50ND, Methyl parathion 0.1% theo liều lượng khuyến cáo khi mật độ sâu cao.
- Bệnh thối rễ: Thường do đất bị úng nước kéo dài. Đảm bảo thoát nước tốt là biện pháp phòng ngừa chính. Nếu cây bị bệnh nhẹ, có thể dùng thuốc Benlate phun lên mặt luống hoặc đất quanh gốc. Trường hợp nặng cần cải tạo đất hoặc xem xét trồng lại.
Quan sát cây thường xuyên để phát hiện sớm dấu hiệu sâu bệnh và có biện pháp xử lý kịp thời. Vệ sinh khu vực xung quanh gốc cây, làm sạch cỏ dại cũng giúp hạn chế mầm mống sâu bệnh.
Cắt tỉa cành
Cắt tỉa là kỹ thuật quan trọng trong cách trồng bằng lăng tím để tạo dáng cho cây, loại bỏ cành khô, cành yếu, cành sâu bệnh và kích thích cây ra hoa tập trung hơn.
- Cắt tỉa tạo dáng: Thực hiện khi cây còn non hoặc sau mùa hoa. Loại bỏ các cành mọc chen chúc, cành tăm, tạo bộ khung tán cân đối.
- Cắt tỉa duy trì: Hàng năm sau khi hoa tàn (khoảng cuối mùa hè hoặc đầu mùa thu), cắt bỏ các cành đã ra hoa. Việc này giúp cây tập trung dinh dưỡng nuôi cành mới, chuẩn bị cho đợt hoa tiếp theo. Loại bỏ các cành khô, cành sâu bệnh bất cứ lúc nào phát hiện.
Khi cắt tỉa, sử dụng dụng cụ sắc bén và sạch để vết cắt nhanh lành, tránh nhiễm bệnh.
Cây bằng lăng cũng được nhiều người làm thành cây bonsai.
Cây bằng lăng tím giá bao nhiêu?
Giá cây bằng lăng tím khá đa dạng, phụ thuộc vào nhiều yếu tố như kích thước cây (chiều cao, đường kính gốc), tuổi đời, dáng cây (thẳng, uốn, bonsai), loại bằng lăng (nước, lá nhỏ, thái) và nguồn cung cấp (vườn ươm, cửa hàng cây cảnh…). Cây con nhỏ có giá vài chục nghìn đồng, trong khi cây trưởng thành có đường kính gốc lớn hoặc cây bonsai lâu năm có thể lên tới vài triệu, thậm chí hàng chục triệu đồng.
Các loại cây giống bằng lăng tím chất lượng
Để biết giá chính xác tại thời điểm hiện tại và lựa chọn được cây giống phù hợp với nhu cầu và ngân sách, bạn nên liên hệ trực tiếp với các vườn ươm hoặc cửa hàng cây cảnh uy tín.
Trồng và chăm sóc cây bằng lăng tím mang lại không chỉ vẻ đẹp lãng mạn cho không gian sống mà còn nhiều lợi ích khác. Nắm vững cách trồng bằng lăng tím từ khâu chọn giống, chuẩn bị đất, kỹ thuật trồng đến chế độ chăm sóc, bón phân, tưới nước và phòng trừ sâu bệnh sẽ giúp cây của bạn phát triển khỏe mạnh và nở hoa rộ mỗi mùa hè. Hy vọng những chia sẻ trên đây từ hatgiongnongnghiep1.vn đã cung cấp cho bạn những thông tin cần thiết để tự tay trồng và chăm sóc loài cây tuyệt đẹp này.