Cách trồng cải cầu vồng tại nhà không hề phức tạp như bạn nghĩ. Với màu sắc rực rỡ và giá trị dinh dưỡng vượt trội, cải cầu vồng (Beta vulgaris subsp. cicla) là lựa chọn tuyệt vời để làm đẹp khu vườn và bổ sung vào bữa ăn gia đình. Loại rau này không chỉ dễ trồng mà còn có thể cho thu hoạch kéo dài. Bài viết này từ hatgiongnongnghiep1.vn sẽ hướng dẫn chi tiết cho bạn từ A đến Z để có những luống cải cầu vồng tươi tốt ngay tại tổ ấm của mình.
Tìm hiểu về cải cầu vồng
Cải cầu vồng, hay còn gọi là Chard hoặc Swiss Chard trong tiếng Anh, có nguồn gốc từ các đảo Canary và vùng Địa Trung Hải. Điểm đặc trưng nổi bật nhất của loại cải này chính là phần bẹ lá với bảng màu đa dạng, từ trắng, vàng, cam, hồng cho đến đỏ tươi, tạo nên vẻ ngoài vô cùng bắt mắt.
Không chỉ đẹp, cải cầu vồng còn là một nguồn dinh dưỡng dồi dào. Cây chứa ít calo nhưng lại giàu các loại vitamin thiết yếu như Vitamin A, Vitamin C và Vitamin K. Đặc biệt, cải cầu vồng cung cấp một lượng lớn các chất chống oxy hóa mạnh mẽ như carotenoid, betalain và polyphenol. Những hợp chất này đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ cơ thể khỏi tác động của các gốc tự do gây hại, giúp ngăn ngừa nhiều loại bệnh tật và giảm viêm nhiễm. Nhờ vậy, cải cầu vồng được xem là một siêu thực phẩm mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe.
Đặc điểm sinh trưởng của cải cầu vồng
Cải cầu vồng là loại cây ưa nhiệt độ ôn hòa, sinh trưởng tốt nhất trong khoảng nhiệt độ dao động từ 18°C đến 30°C. Cây cần lượng ánh sáng vừa phải để phát triển khỏe mạnh, có thể chịu được cả ánh nắng đầy đủ hoặc bóng râm nhẹ.
Trong điều kiện chăm sóc tối ưu và tùy thuộc vào từng giống cụ thể, cải cầu vồng có vòng đời khá dài. Cây có khả năng sinh trưởng và cho thu hoạch liên tục trong thời gian lên đến 2 năm. Điều này làm cho cải cầu vồng trở thành một lựa chọn kinh tế và bền vững cho khu vườn rau tại nhà của bạn, giúp bạn có nguồn cung rau sạch đều đặn.
Thời vụ trồng cải cầu vồng
Giống như nhiều loại rau thuộc họ cải khác, cải cầu vồng có thể thích nghi và được trồng vào nhiều thời điểm trong năm ở các vùng khí hậu khác nhau. Tuy nhiên, để đạt được năng suất và chất lượng cây tốt nhất, thời điểm lý tưởng nhất để bắt đầu gieo trồng cải cầu vồng thường là từ tháng 6 đến tháng 10. Đây là giai đoạn có điều kiện nhiệt độ và ánh sáng phù hợp với đặc tính sinh trưởng của cây, giúp hạt dễ nảy mầm và cây con phát triển mạnh mẽ trước khi đối mặt với những điều kiện khắc nghiệt hơn.
Những cây cải cầu vồng đa sắc màu trồng trong chậu tại nhà
Chuẩn bị trước khi trồng
Để quá trình trồng cải cầu vồng diễn ra thuận lợi và đạt hiệu quả cao, việc chuẩn bị kỹ lưỡng các yếu tố cần thiết là vô cùng quan trọng.
Vị trí trồng
Bạn có thể linh hoạt lựa chọn vị trí trồng cải cầu vồng dựa trên không gian sẵn có. Cây có thể trồng trực tiếp dưới đất trong sân vườn hoặc trồng trong các thùng chứa, chậu lớn đặt trên ban công hay sân thượng. Yêu cầu quan trọng nhất của vị trí trồng là phải đảm bảo cây nhận được lượng ánh sáng phù hợp (nắng vừa phải, tránh nắng gắt cả ngày) và đặc biệt là đất hoặc giá thể trồng phải có khả năng thoát nước tốt. Nước đọng sẽ khiến rễ cây bị úng và chết.
Hạt giống cải cầu vồng
Hạt giống cải cầu vồng có vỏ khá cứng, do đó tỷ lệ nảy mầm tự nhiên có thể không cao nếu không được xử lý trước. Để tăng tỷ lệ nảy mầm và giúp hạt nhanh chóng bật mầm, bạn nên tiến hành ngâm ủ hạt giống.
Cách thực hiện như sau: Pha nước ấm theo tỷ lệ 2 phần nước sôi và 3 phần nước lạnh. Ngâm hạt giống trong dung dịch nước ấm này khoảng 6 đến 8 tiếng. Sau khi ngâm, vớt hạt ra và ủ trong một chiếc khăn ẩm. Giữ cho khăn luôn ẩm bằng cách phun sương nước đều đặn khoảng 2 ngày. Quá trình ủ này sẽ giúp lớp vỏ hạt mềm ra và thúc đẩy quá trình nứt nanh, sẵn sàng cho việc gieo trồng.
Đất trồng
Cải cầu vồng phát triển tốt nhất trong loại đất tơi xốp, giàu mùn và có khả năng thoát nước tốt. Một công thức phối trộn giá thể hiệu quả mà bạn có thể tham khảo là kết hợp đất thịt, phân chuồng hoai mục, xơ dừa và tro trấu theo tỷ lệ bằng nhau 1:1:1:1. Hỗn hợp này cung cấp đầy đủ dinh dưỡng, độ thông thoáng và khả năng giữ ẩm vừa phải cho cây.
Trước khi gieo hạt, hỗn hợp giá thể này cần được xử lý để loại bỏ mầm bệnh tiềm ẩn và hạt giống cỏ dại có thể cạnh tranh dinh dưỡng với cây con. Các phương pháp xử lý có thể bao gồm phơi khô dưới nắng gắt hoặc trộn vôi. Nếu bạn chưa có kinh nghiệm tự phối trộn và xử lý, việc sử dụng các loại đất sạch đã được xử lý và phối trộn sẵn theo công thức chuẩn cho rau củ là một giải pháp an toàn, tiện lợi và đảm bảo chất lượng. Bạn có thể tìm hiểu thêm về các loại đất trồng và vật tư nông nghiệp chất lượng tại hatgiongnongnghiep1.vn.
Chậu trồng
Khi trồng cải cầu vồng trong chậu hoặc thùng chứa, bạn có thể tận dụng các vật liệu có sẵn như thùng xốp hoặc chậu nhựa đã qua sử dụng. Tuy nhiên, do cải cầu vồng có kích thước cây khá lớn và bộ rễ phát triển mạnh hơn so với nhiều loại rau cải khác, bạn cần chọn chậu có đường kính hoặc kích thước tối thiểu khoảng 25cm. Điều này nhằm cung cấp đủ không gian cho rễ và cây phát triển. Đồng thời, đảm bảo chậu có nhiều lỗ thoát nước dưới đáy để tránh tình trạng ngập úng, gây hại cho rễ cây.
Tiến hành gieo trồng cải cầu vồng
Sau khi hạt giống đã nứt nanh như mong đợi, bạn có thể bắt đầu gieo hạt. Sử dụng các khay ươm chuyên dụng với nhiều lỗ nhỏ là phương pháp hiệu quả giúp quản lý cây con ban đầu. Gieo mỗi hạt vào một lỗ riêng biệt trong khay ươm.
Sau khi đặt hạt vào lỗ, phủ nhẹ một lớp giá thể mỏng lên trên, chỉ đủ để che hạt. Dùng bình tưới phun sương để tưới nước thật nhẹ nhàng, đảm bảo giá thể đủ ẩm nhưng không bị xáo trộn. Đặt khay ươm ở nơi mát mẻ, tránh ánh nắng trực tiếp và duy trì độ ẩm bằng cách tưới nước 2 lần mỗi ngày, vào buổi sáng sớm và chiều mát.
Khoảng 30 ngày sau khi gieo, cây con sẽ phát triển được 3 đến 4 lá thật. Đây là thời điểm lý tưởng để chuyển cây con ra trồng chính thức vào chậu hoặc luống đã chuẩn bị. Nếu trồng theo hàng trong vườn hoặc thùng dài, hãy đảm bảo khoảng cách giữa các cây tối thiểu là 20 x 20 cm. Khoảng cách này cung cấp đủ không gian cho cây phát triển tán lá và bộ rễ, giúp cây đẻ nhánh và sinh trưởng khỏe mạnh.
Chăm sóc cải cầu vồng sau trồng
Việc chăm sóc đúng cách sau khi trồng sẽ quyết định sự phát triển và năng suất của cây cải cầu vồng.
Tưới nước
Cải cầu vồng là loại cây ưa ẩm, do đó việc duy trì độ ẩm phù hợp cho đất hoặc giá thể là rất quan trọng. Bạn cần giữ cho độ ẩm trong chậu hoặc luống luôn ở mức khoảng 70 – 80%. Lịch tưới nước lý tưởng là 2 lần mỗi ngày vào buổi sáng sớm và chiều mát. Tuy nhiên, hãy linh hoạt điều chỉnh lượng và tần suất tưới dựa trên điều kiện thời tiết thực tế. Vào những ngày trời mưa hoặc âm u, độ ẩm không khí cao, bạn có thể giảm bớt hoặc bỏ qua lần tưới trong ngày để tránh gây úng cho cây.
Bón phân
Để cây cải cầu vồng phát triển xanh tốt và cho năng suất cao, việc cung cấp dinh dưỡng đầy đủ là cần thiết. Trong giai đoạn cây con đến khi bắt đầu thu hoạch, bạn nên tiến hành bón thúc từ 2 đến 3 lần bằng phân trùn quế và đạm cá. Các thời điểm bón thúc khuyến nghị là khoảng 15 ngày, 30 ngày và 45 ngày sau khi trồng cây con.
Đặc biệt, cải cầu vồng có thời gian thu hoạch kéo dài, do đó việc bón phân định kỳ trong suốt giai đoạn thu hoạch là rất quan trọng để cây có đủ sức nuôi lá và tiếp tục cho năng suất. Bạn nên bón bổ sung phân trùn quế, đạm cá kết hợp với dịch chuối định kỳ khoảng 15 – 20 ngày/lần. Phân trùn quế cung cấp dinh dưỡng hữu cơ dễ hấp thụ, đạm cá giàu đạm thúc đẩy lá xanh tốt, còn dịch chuối bổ sung kali giúp cây cứng cáp và bẹ lá phát triển. Cung cấp đủ dinh dưỡng sẽ giúp cây khỏe mạnh, chống chịu tốt hơn và kéo dài thời gian cho thu hoạch.
Phòng trừ sâu bệnh
Một ưu điểm của cải cầu vồng so với nhiều loại rau cải khác là cây ít bị tấn công bởi sâu bệnh. Tuy nhiên, loại gây hại phổ biến nhất mà bạn có thể gặp phải là ốc sên, chúng rất thích ăn lá non của cải cầu vồng.
Cách phòng trừ ốc sên khá đơn giản và hiệu quả bằng bẫy tự nhiên. Vào buổi chiều tối, bạn chỉ cần đặt vài miếng vỏ trái cây như vỏ dưa hấu, vỏ cam hoặc vỏ bưởi vào trong chậu hoặc khu vực trồng cải. Ốc sên sẽ bị thu hút bởi mùi hương và tập trung lại để ăn những miếng vỏ này. Đến buổi tối muộn hoặc sáng sớm hôm sau, bạn chỉ việc kiểm tra và thu gom những miếng vỏ cùng với ốc sên đang bám vào để xử lý. Thực hiện biện pháp này liên tục trong khoảng 3 ngày, lượng ốc sên trong vườn sẽ giảm đi đáng kể. Duy trì đặt bẫy định kỳ để kiểm soát triệt để loài gây hại này và bảo vệ luống cải cầu vồng của bạn.
Thu hoạch cải cầu vồng
Cải cầu vồng thường cho thu hoạch đợt đầu tiên sau khoảng 45 đến 50 ngày kể từ khi trồng cây con. Một điểm đặc biệt của loại rau này là khả năng cho thu hoạch liên tục trong thời gian dài. Thay vì nhổ bỏ cả cây như một số loại rau khác, bạn sẽ áp dụng phương pháp thu hoạch tỉa lá.
Sử dụng kéo hoặc dao sắc để cắt những lá cải trưởng thành ở phía ngoài gốc cây. Chọn những lá có kích thước đủ lớn, thường to hơn lòng bàn tay. Khi cắt, hãy thao tác nhẹ nhàng và cắt sát gốc để không làm tổn thương phần thân và các lá non phía trong. Việc cắt tỉa này kích thích cây tiếp tục đâm chồi và phát triển các lá mới ở trung tâm, đảm bảo nguồn cung cải cầu vồng tươi ngon kéo dài trong nhiều tháng. Sau khi thu hoạch, cải cầu vồng nên được chế biến ngay để giữ trọn độ tươi ngon và giá trị dinh dưỡng.
Trồng cải cầu vồng tại nhà là một trải nghiệm làm vườn thú vị và mang lại nguồn rau sạch, dinh dưỡng cao cho gia đình. Bằng việc chuẩn bị kỹ lưỡng và áp dụng các bước chăm sóc đơn giản, bạn hoàn toàn có thể thành công với loại rau đầy màu sắc này. Chúc bạn có những luống cải cầu vồng tươi tốt và đẹp mắt trong khu vườn của mình.