Cây đinh lăng, với tên khoa học Polyscias fruticosa, là một loài thực vật quen thuộc thuộc chi Đinh lăng, họ Cuồng Cuồng. Có nguồn gốc từ các quốc gia nhiệt đới ven Thái Bình Dương như Việt Nam, Indonesia hay Malaysia, đinh lăng từ lâu đã được ứng dụng rộng rãi trong đời sống và đặc biệt được coi trọng bởi những lợi ích về sức khỏe. Nhiều người mong muốn biết cách trồng cây đinh lăng tại nhà để tận dụng những giá trị này.
Cây đinh lăng thường phát triển thành bụi nhỏ, cao khoảng 1-2m với tán lá sum suê và tỏa ra mùi hương đặc trưng, dễ chịu. Lá cây dạng kép lông chim, dài 15-20cm, mọc so le, mép lá có răng cưa và mang sắc xanh lục pha vàng. Cây có khả năng ra hoa với những chùm hoa màu trắng xám hoặc xanh nhạt, sau đó kết quả hình dẹt màu trắng ngà.
Những công dụng đáng chú ý của cây đinh lăng
Được ví như “nhân sâm của người nghèo”, cây đinh lăng có cùng họ với nhân sâm và bộ phận củ của cây, đặc biệt là cây lâu năm, chứa nhiều giá trị dinh dưỡng và được xem là rất tốt cho sức khỏe. Lá đinh lăng còn được sử dụng trong y học cổ truyền để hỗ trợ điều trị một số bệnh về da liễu hoặc các vấn đề về xương khớp, mang lại hiệu quả nhất định cho người bệnh.
Cây đinh lăng có nhiều công dụng cho sức khỏe, đặc biệt là phần lá và củ
Không chỉ là dược liệu, lá đinh lăng còn là một loại rau ăn kèm hoặc gia vị tuyệt vời trong bữa ăn hàng ngày. Lá đinh lăng không chỉ ngon miệng mà còn góp phần tăng cường sức đề kháng. Bạn có thể dùng lá đinh lăng cho các món gỏi, ăn sống cùng nem chả, hoặc nấu canh cá để tăng thêm hương vị và dinh dưỡng. Đặc biệt, củ đinh lăng lâu năm ngâm rượu là bài thuốc dân gian được nhiều người sử dụng để bồi bổ cơ thể.
Ý nghĩa phong thủy của cây đinh lăng
Theo quan niệm phong thủy, cây đinh lăng được cho là có khả năng xua đuổi tà khí và ngăn chặn năng lượng tiêu cực xâm nhập vào không gian sống. Trồng cây đinh lăng trong vườn nhà không chỉ mang lại vẻ xanh mát mà còn được tin rằng sẽ giúp tích tụ vượng khí, thu hút tài lộc, đồng thời ngăn ngừa sự thất thoát về tài sản.
Cây đinh lăng trong chậu giúp tích tụ vượng khí theo quan niệm phong thủy
Bên cạnh đó, do mối liên hệ với nhân sâm, cây đinh lăng còn được xem là biểu tượng của sức sống mãnh liệt và năng lượng tích cực. Việc trồng và đặt cây đinh lăng ở những vị trí phù hợp trong nhà theo nguyên tắc phong thủy còn được tin là giúp cải thiện vận khí, mang lại cảm giác thư thái, dễ chịu và an lành cho gia chủ.
Cách trồng cây đinh lăng đúng kỹ thuật tại nhà
Nếu bạn đang tìm hiểu cách trồng cây đinh lăng tại nhà để vừa làm cây cảnh, vừa có lá hoặc củ sử dụng, quy trình sau đây sẽ giúp bạn thực hiện điều đó một cách hiệu quả.
Chọn lựa cây giống phù hợp
Việc lựa chọn giống ban đầu rất quan trọng, quyết định mục đích sử dụng chính của cây sau này. Hiện có hai loại đinh lăng phổ biến để trồng tại nhà:
Đinh lăng tẻ: Loại này khi trưởng thành có lá to, hệ rễ kém phát triển và củ nhỏ, vỏ mỏng. Đây là lựa chọn lý tưởng nếu bạn chủ yếu muốn thu hoạch lá để làm rau ăn hoặc dược liệu lá. Tuy nhiên, nếu mục tiêu là củ, giống tẻ sẽ không phù hợp.
Đinh lăng nếp: Ngược lại, giống đinh lăng nếp có lá nhỏ hơn nhưng hệ rễ phát triển rất mạnh, cho củ có kích thước lớn và lớp vỏ dày dặn hơn. Nếu bạn muốn trồng để thu hoạch củ làm dược liệu ngâm rượu hoặc sử dụng lâu dài, giống đinh lăng nếp là lựa chọn tối ưu.
Cả hai giống này đều có thể trồng quanh năm ở điều kiện khí hậu Việt Nam. Tuy nhiên, để đạt tỷ lệ sống cao nhất và cây phát triển nhanh, thời điểm thích hợp nhất để trồng là từ tháng 2 đến tháng 4 dương lịch. Đây là lúc thời tiết ấm áp trở lại sau mùa đông, tạo điều kiện thuận lợi cho cây non bén rễ và phát triển.
Chọn giống đinh lăng nếp cho củ lớn hơn
Bạn có thể tìm mua cây giống đinh lăng non tại các cửa hàng hạt giống, cây cảnh hoặc các cơ sở nông nghiệp uy tín. hatgiongnongnghiep1.vn là một nguồn cung cấp đáng tin cậy các loại hạt giống và cây trồng cho bà con nông dân và người làm vườn tại gia.
Chuẩn bị đất và chậu trồng
Cây đinh lăng là loài cây khá dễ tính về đất trồng, có thể thích nghi với nhiều loại đất khác nhau. Tuy nhiên, để cây sinh trưởng tốt nhất, đất cần đảm bảo độ dinh dưỡng, không bị khô cằn và có cấu trúc tơi xốp, khả năng thoát nước tốt để tránh tình trạng ngập úng gây thối rễ. Độ pH lý tưởng cho đất trồng đinh lăng là từ 6 đến 7. Bạn có thể cải thiện độ phì nhiêu và tơi xốp của đất bằng cách trộn thêm phân chuồng hoai mục hoặc phân vi sinh trước khi trồng.
Việc chọn chậu trồng cây đinh lăng tại nhà cũng cần lưu ý. Chậu nên có kích thước tương đối phù hợp với kích thước ban đầu của cây non và đủ không gian cho cây phát triển trong thời gian dài, đặc biệt là khi trồng lấy củ. Điều quan trọng nhất là chậu phải có đủ lỗ thoát nước ở đáy để đảm bảo nước không bị đọng lại sau khi tưới.
Chi tiết cách trồng đinh lăng trong chậu
Đối với cách trồng cây đinh lăng bằng cây non mua sẵn, quy trình khá đơn giản. Cây non thường được bán kèm theo bầu đất nhỏ bọc trong túi nilon để giữ ẩm. Trước khi đặt cây vào chậu đã chuẩn bị, bạn cần nhẹ nhàng rạch bỏ lớp túi nilon này.
Tiếp theo, tạo một khoảng trống vừa đủ ở giữa chậu đất. Nhẹ nhàng đặt bầu đất của cây non vào vị trí trung tâm, cẩn thận để không làm vỡ bầu đất hoặc đứt rễ cây non. Sau khi đặt cây vào, lấp đất xung quanh bầu cây cho kín và dùng tay ấn nhẹ bề mặt đất để cố định cây. Ngay sau khi trồng xong, hãy tưới nước nhẹ nhàng để cung cấp độ ẩm cần thiết cho đất và giúp cây non hồi sức, bén rễ nhanh hơn.
Chăm sóc cây đinh lăng sau trồng
Cây đinh lăng có khả năng thích nghi tốt với các điều kiện môi trường, nên việc chăm sóc sau trồng không quá phức tạp. Tuy nhiên, cung cấp điều kiện tối ưu sẽ giúp cây phát triển khỏe mạnh và cho năng suất cao.
Về nước tưới: Cung cấp đủ độ ẩm là yếu tố quan trọng. Nên tưới nước thường xuyên, đặc biệt là vào mùa khô hoặc khi thời tiết nắng nóng kéo dài. Tuy nhiên, cần tránh tưới quá nhiều gây ngập úng. Lượng nước tưới cần điều chỉnh linh hoạt tùy thuộc vào điều kiện thời tiết và độ ẩm của đất. Vào những ngày trời mưa hoặc độ ẩm không khí cao, bạn có thể giảm hoặc ngưng tưới.
Tưới nước đều đặn nhưng tránh ngập úng cho cây đinh lăng
Ánh sáng: Đinh lăng là cây ưa sáng, cần đủ ánh sáng để thực hiện quá trình quang hợp. Đặt chậu cây ở nơi có nhiều ánh sáng mặt trời trực tiếp hoặc gián tiếp. Nếu trồng trong nhà, nên đặt gần cửa sổ kính hoặc những vị trí có nhiều ánh sáng. Tuy nhiên, vào những đợt nắng gắt kỷ lục, có thể cân nhắc che bớt nắng để tránh cháy lá, đồng thời tăng cường tưới nước để duy trì độ ẩm cho cây.
Cắt tỉa: Việc cắt tỉa định kỳ giúp loại bỏ những cành lá khô héo, sâu bệnh hoặc những cành mọc quá rậm rạp, giúp cây tập trung dinh dưỡng nuôi các cành khỏe mạnh và phần rễ/củ. Nên tiến hành cắt tỉa khoảng 4-6 tháng/lần. Điều này không chỉ giúp cây thông thoáng, phòng ngừa sâu bệnh mà còn tạo hình dáng đẹp cho cây cảnh.
Bón phân: Bổ sung dinh dưỡng cho cây giúp cây phát triển mạnh mẽ hơn. Bạn có thể bón phân hữu cơ như phân chuồng hoai mục, phân vi sinh khoảng 1-2 tháng/lần. Hoặc sử dụng phân NPK theo hướng dẫn để cung cấp đầy đủ các nguyên tố đa, trung, vi lượng cần thiết cho cây.
Thu hoạch lá đinh lăng
Nếu mục đích trồng chủ yếu là lấy lá, bạn có thể bắt đầu thu hoạch lá đinh lăng khi cây đạt từ 1 đến 2 năm tuổi. Ở giai đoạn này, lá cây đã có chất lượng tốt nhất để sử dụng làm rau ăn hoặc dược liệu. Khi thu hoạch, nên chọn hái những lá bánh tẻ (không quá già, không quá non) và chừa lại một phần lá để cây tiếp tục quang hợp và phát triển. Hái lá vào buổi sáng sớm khi lá còn tươi sẽ giữ được nhiều dưỡng chất nhất.
Thu hoạch lá đinh lăng làm rau hoặc dược liệu
Thu hoạch củ đinh lăng
Khác với lá, phần củ đinh lăng cần thời gian phát triển lâu hơn để tích lũy dưỡng chất và đạt kích thước tối ưu. Thông thường, bạn nên đợi ít nhất 3 năm kể từ khi trồng mới có thể thu hoạch củ. Tuy nhiên, giá trị dược liệu và kích thước củ sẽ tăng đáng kể nếu bạn để cây trồng lâu năm hơn, lý tưởng nhất là từ 5 đến 7 năm.
Khi thu hoạch củ, cần đào bới cẩn thận để không làm đứt gãy rễ chính và củ. Sau khi lấy củ lên, loại bỏ đất cát, rửa sạch. Củ đinh lăng tươi có thể sử dụng ngay, hoặc thái lát, phơi khô để bảo quản lâu dài. Củ khô thường được dùng để sắc nước uống hoặc phổ biến nhất là ngâm rượu làm rượu thuốc, có tác dụng bồi bổ cơ thể.
Trồng và chăm sóc cây đinh lăng tại nhà là một công việc không quá khó khăn, mang lại nhiều lợi ích cả về sức khỏe lẫn phong thủy. Bằng cách nắm vững cách trồng cây đinh lăng và áp dụng các kỹ thuật chăm sóc đơn giản, bạn hoàn toàn có thể sở hữu một cây đinh lăng xanh tốt ngay trong khu vườn hoặc trên ban công nhà mình. Cây đinh lăng không chỉ tô điểm cho không gian sống mà còn là nguồn dược liệu và thực phẩm quý giá.