Cách trồng cây đỗ tại nhà không chỉ mang lại nguồn rau sạch an toàn cho gia đình mà còn là trải nghiệm làm vườn thú vị, phù hợp với cả những người mới bắt đầu. Cây đỗ (đậu) là loại cây dễ trồng, nhanh cho thu hoạch và có thể trồng được trên nhiều loại đất cũng như trong chậu, thùng xốp tại ban công hoặc sân thượng. Nắm vững các kỹ thuật cơ bản sẽ giúp bạn có được vụ đỗ sai quả ngay tại không gian sống của mình.
Chuẩn bị cho việc trồng cây đỗ
Để bắt đầu trồng cây đỗ, việc chuẩn bị kỹ lưỡng các yếu tố đầu vào là rất quan trọng, quyết định đến sự thành công của vụ mùa. Điều này bao gồm lựa chọn loại hạt giống phù hợp, chuẩn bị đất trồng lý tưởng và các dụng cụ cần thiết.
Lựa chọn hạt giống cây đỗ
Có nhiều loại cây đỗ phổ biến để trồng tại nhà như đậu cô ve, đậu đũa, đậu xanh, đậu đen… Mỗi loại có đặc điểm và thời gian sinh trưởng khác nhau. Đối với người trồng tại nhà, các giống đậu leo như đậu cô ve leo hay đậu đũa thường được ưa chuộng vì cho năng suất cao trên cùng một diện tích. Hãy chọn mua hạt giống từ các nguồn uy tín để đảm bảo chất lượng và tỷ lệ nảy mầm cao. Hạt giống tốt là tiền đề cho cây con khỏe mạnh sau này.
Chuẩn bị đất trồng và dụng cụ
Đất trồng cho cây đỗ cần đảm bảo tơi xốp, giàu dinh dưỡng, thoát nước tốt nhưng vẫn giữ được độ ẩm cần thiết. Hỗn hợp đất phù hợp có thể bao gồm đất thịt nhẹ trộn với các vật liệu hữu cơ như phân trùn quế, mùn cưa, xơ dừa hoặc trấu hun. Việc trộn thêm phân hữu cơ giúp cải tạo đất, cung cấp dinh dưỡng lâu dài và tạo môi trường thuận lợi cho rễ phát triển. Độ pH lý tưởng cho đất trồng đỗ thường nằm trong khoảng 6.0-7.0, hơi chua đến trung tính.
Đối với việc trồng trong chậu hoặc thùng xốp, hãy chọn loại có kích thước đủ lớn (đường kính tối thiểu 25-30cm) và quan trọng nhất là phải có lỗ thoát nước ở đáy để tránh tình trạng úng nước gây thối rễ. Làm sạch chậu trước khi sử dụng là một bước nên làm.
Hoa và lá cây trồng
Kỹ thuật gieo hạt cây đỗ
Sau khi đã chuẩn bị xong hạt giống, đất và chậu trồng, bạn có thể tiến hành gieo hạt. Kỹ thuật gieo hạt đúng cách sẽ giúp hạt nảy mầm nhanh và đồng đều.
Trước khi gieo, ngâm hạt giống trong nước ấm (khoảng 40-50°C) từ 2-4 giờ để hạt hút đủ ẩm, giúp đẩy nhanh quá trình nảy mầm. Sau khi ngâm, vớt hạt ra và ủ vào khăn ẩm hoặc giấy ăn ẩm trong khoảng 12-24 giờ cho hạt nứt nanh.
Gieo hạt trực tiếp vào đất đã chuẩn bị. Tùy thuộc vào kích thước chậu hoặc diện tích trồng, bạn có thể gieo 2-3 hạt vào mỗi lỗ hoặc mỗi điểm. Khoảng cách giữa các hạt hoặc các lỗ gieo nên từ 15-20cm đối với các giống leo để cây có không gian phát triển. Độ sâu gieo hạt khoảng 2-3cm. Sau khi gieo, lấp đất nhẹ và tưới ẩm.
Đặt chậu hoặc khu vực gieo hạt ở nơi có ánh sáng nhẹ và giữ ẩm đều đặn. Hạt giống cây đỗ thường sẽ nảy mầm sau 3-7 ngày tùy điều kiện thời tiết và chất lượng hạt. Khi cây con có 2-3 lá thật, chọn giữ lại cây khỏe nhất ở mỗi vị trí và tỉa bỏ cây yếu hơn.
Chăm sóc cây đỗ phát triển
Chăm sóc đúng cách trong suốt quá trình sinh trưởng là yếu tố then chốt để cây đỗ cho năng suất cao. Các công việc chăm sóc bao gồm tưới nước, bón phân, kiểm soát ánh sáng, nhiệt độ và làm giàn (đối với giống leo).
Tưới nước và bón phân cho cây đỗ
Tưới nước đầy đủ và đều đặn là rất cần thiết, đặc biệt trong giai đoạn cây con và khi cây ra hoa, đậu quả. Tưới vào sáng sớm hoặc chiều mát để hạn chế bay hơi và giảm nguy cơ nấm bệnh. Tránh tưới vào buổi tối, đặc biệt là khi trời ẩm ướt. Luôn kiểm tra độ ẩm của đất trước khi tưới, tránh để đất quá khô hoặc quá ẩm gây ngập úng.
Cây đỗ không cần bón quá nhiều phân, đặc biệt là đạm. Giai đoạn cây con chưa cần bón phân. Khi cây bắt đầu ra hoa và đậu quả, bạn có thể bón bổ sung phân hữu cơ pha loãng hoặc phân NPK có hàm lượng lân và kali cao để kích thích cây ra hoa, đậu quả nhiều hơn và quả mẩy hơn. Tần suất bón phân khoảng 2-3 tuần/lần. Lượng bón cần tuân thủ hướng dẫn trên bao bì phân bón và quan sát phản ứng của cây để điều chỉnh phù hợp. Bón quá nhiều phân, nhất là phân đạm, có thể khiến cây chỉ phát triển lá mà ít ra hoa, hoặc gây cháy rễ.
Lá cây và cành non
Ánh sáng, nhiệt độ và làm giàn
Cây đỗ là cây ưa sáng, cần ít nhất 6-8 giờ nắng mỗi ngày để phát triển tốt và cho năng suất cao. Nếu trồng trong chậu, hãy đặt cây ở nơi có nhiều ánh sáng mặt trời. Nhiệt độ thích hợp cho cách trồng cây đỗ và sự phát triển của cây thường từ 20-30°C. Ở nhiệt độ quá cao hoặc quá thấp, cây có thể bị ảnh hưởng đến khả năng ra hoa và đậu quả.
Đối với các giống đỗ leo như đậu cô ve hay đậu đũa, làm giàn là bước không thể thiếu khi cây bắt đầu vươn ngọn (thường khi cây cao khoảng 20-30cm). Giàn leo có thể làm bằng tre, lưới hoặc dây thép. Làm giàn giúp cây leo bám, tận dụng không gian theo chiều dọc, giúp cành lá quang hợp tốt hơn và giảm thiểu sâu bệnh do thông thoáng.
Cây đỗ trồng trong chậu
Phòng trừ sâu bệnh cho cây đỗ
Mặc dù cây đỗ tương đối ít sâu bệnh, nhưng việc phòng ngừa vẫn rất quan trọng để bảo vệ cây trồng. Một số sâu bệnh phổ biến trên cây đỗ gồm rệp, nhện đỏ, sâu ăn lá và các bệnh nấm như thán thư, đốm lá.
Để phòng bệnh, hãy đảm bảo khu vực trồng luôn sạch sẽ, loại bỏ cỏ dại và lá vàng úa kịp thời. Tưới nước đúng cách, tránh làm ẩm lá vào buổi tối. Tăng cường sức đề kháng cho cây bằng việc chăm sóc tốt và bón phân cân đối.
Khi phát hiện sâu bệnh, nên ưu tiên sử dụng các biện pháp phòng trừ sinh học hoặc tự nhiên. Bạn có thể dùng dung dịch tự chế từ tỏi, ớt, gừng pha loãng để phun xịt. Tránh sử dụng thuốc hóa học, đặc biệt là trong giai đoạn cây ra hoa và đậu quả để đảm bảo an toàn cho sức khỏe và môi trường. Việc thường xuyên kiểm tra cây sẽ giúp phát hiện sớm sâu bệnh và có biện pháp xử lý kịp thời.
Chăm sóc cây đỗ ra hoa đậu quả
Thu hoạch và các lưu ý khác
Thời gian thu hoạch cây đỗ tùy thuộc vào từng loại giống, thường khoảng 45-60 ngày sau khi gieo. Thu hoạch khi quả còn non, vỏ bóng và hạt chưa bị già để đảm bảo độ ngọt và giòn. Hái đỗ thường xuyên sẽ kích thích cây ra hoa và đậu quả mới, kéo dài thời gian thu hoạch.
Việc áp dụng cách trồng cây đỗ đúng kỹ thuật từ khâu chuẩn bị đến chăm sóc và phòng trừ sâu bệnh sẽ giúp bạn có được những lứa đậu tươi ngon ngay tại nhà. Đây là một quá trình đòi hỏi sự kiên nhẫn và quan sát, nhưng thành quả chắc chắn sẽ rất xứng đáng. Hãy thử bắt đầu ngay hôm nay và tận hưởng niềm vui làm vườn với cây đỗ! Bạn có thể tìm thấy các loại hạt giống đậu chất lượng tại hatgiongnongnghiep1.vn.