Cây nguyệt quế từ lâu đã được ưa chuộng trong cảnh quan bởi vẻ đẹp thanh thoát, hoa trắng tinh khôi cùng hương thơm dịu mát lan tỏa. Đối với những người yêu cây cảnh và muốn tự tay tô điểm cho không gian sống, việc nắm vững cách trồng cây nguyệt quế đúng kỹ thuật là vô cùng quan trọng. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn đọc tại hatgiongnongnghiep1.vn những kiến thức chuyên sâu, từ việc phân biệt các loại nguyệt quế, hiểu rõ đặc điểm, ý nghĩa, cho đến hướng dẫn chi tiết từng bước trồng và chăm sóc cây khỏe mạnh, ra hoa quanh năm.
Phân biệt Nguyệt Quới và Nguyệt Quế
Thường có sự nhầm lẫn giữa cây nguyệt quới và cây nguyệt quế, mặc dù chúng là hai loài thực vật hoàn toàn khác biệt. Nguyệt quới (Murraya paniculata), còn gọi là Nguyệt quất hay Cửu Ly Hương, thuộc họ Cam (Rutaceae). Đây là cây thân gỗ nhỏ, cao khoảng 2-4 mét, có thân nhẵn. Lá kép lông chim lẻ với màu xanh đậm đặc trưng. Hoa của nguyệt quới có màu trắng vàng, mùi thơm nồng. Quả hình bầu dục, chuyển từ xanh sang cam rồi đỏ khi chín. Ngược lại, nguyệt quế thực sự (Laurus nobilis), hay còn gọi là nguyệt quế Hy Lạp, thuộc họ Nguyệt quế (Lauraceae). Đây là loại cây thân gỗ hoặc thân bụi lớn hơn nhiều, có thể đạt chiều cao 10-18 mét. Lá của nguyệt quế có màu xanh đậm, mép lá có răng cưa mỏng. Hoa màu vàng lục hoặc vàng nhạt, có mùi thơm thoang thoảng. Quả màu đen, kích thước nhỏ khoảng 1cm. Sự khác biệt này không chỉ nằm ở hình thái mà còn cả về họ thực vật, công dụng (lá nguyệt quế Laurus nobilis thường dùng làm gia vị, còn nguyệt quới Murraya paniculata ít được dùng trong ẩm thực theo cách tương tự) và ý nghĩa phong thủy truyền thống.
Đặc điểm Nổi bật của Cây Nguyệt Quế
Cây nguyệt quế (Laurus nobilis) là loài cây thân gỗ hoặc thân bụi có tuổi thọ lâu năm. Lá cây là điểm đặc trưng dễ nhận biết, có màu xanh đậm, bóng, kết cấu dày, mọc so le trên cành và thường có các răng cưa rất mỏng ở mép lá. Hoa của nguyệt quế nhỏ, thường có màu vàng lục hoặc vàng nhạt, mọc thành cụm nhỏ ở nách lá hoặc đầu cành. Mặc dù không rực rỡ về màu sắc, hoa nguyệt quế lại nổi tiếng với hương thơm dịu nhẹ, thoang thoảng, đặc biệt vào buổi sáng sớm hoặc chiều tối, mang lại cảm giác thư thái và dễ chịu. Sau khi hoa tàn, cây có thể đậu quả nhỏ, hình cầu, đường kính khoảng 1cm, chuyển từ xanh sang đen khi chín. Thân cây thường có vỏ màu xám, khi già có thể sần sùi hoặc nứt nhẹ. Cây nguyệt quế có khả năng chịu hạn tương đối tốt và có thể sống ở nhiều điều kiện khí hậu khác nhau, tuy nhiên để cây phát triển khỏe mạnh và ra hoa đều đặn, cần có chế độ chăm sóc phù hợp.
Các Loại Cây Nguyệt Quế Phổ Biến
Tại Việt Nam, khi nói đến cây nguyệt quế, người ta thường nhắc đến Nguyệt quới (Murraya paniculata) với ba dạng phổ biến được trồng làm cảnh, đặc biệt là bonsai. Việc hiểu rõ các loại này giúp người trồng lựa chọn giống phù hợp với mục đích và điều kiện chăm sóc.
Nguyệt Quế Lá Lớn
Đây là dạng phổ biến có thân gỗ khá lớn, lá có kích thước tương đối to hơn so với các loại khác và mọc thưa hơn trên cành. Dạng lá lớn này có cấu trúc thân cành khỏe khoắn, thường được chọn để tạo dáng bonsai kích thước lớn hoặc trồng làm cây cảnh quan, cây bóng mát trong sân vườn. Cây nguyệt quế lá lớn có khả năng chịu hạn tốt, tuy nhiên rất kỵ ngập úng, do đó cần chú ý thoát nước tốt cho đất trồng và tránh đặt cây ở những vị trí dễ bị đọng nước.
Nguyệt Quế Lá Nhỏ
Loại này có kích thước thân và lá nhỏ hơn nguyệt quế lá lớn. Cành nhánh thường mọc dày và đan xen hơn, tạo nên tán lá rậm rạp, đẹp mắt. Hoa của nguyệt quế lá nhỏ thường rất thơm và nở rộ, thu hút người chơi cây cảnh. Đặc biệt, nhờ cấu trúc thân cành và tán lá phù hợp, nguyệt quế lá nhỏ là lựa chọn yêu thích để tạo tác các dáng bonsai có kích thước vừa và nhỏ, mang lại vẻ đẹp thanh tao, cổ kính.
Nguyệt Quế Lá Nhỏ Thân Xoắn
Là một biến thể đặc biệt của nguyệt quế lá nhỏ, loại này có kích thước cây thường nhỏ hơn hẳn (chỉ khoảng 40cm khi trưởng thành trong chậu), nhưng điểm độc đáo và quý giá nằm ở phần thân cây. Thân cây nguyệt quế lá nhỏ thân xoắn có xu hướng phát triển theo dạng xoắn nghiêng tự nhiên, tạo nên hình dáng độc đáo, ấn tượng và mang tính nghệ thuật cao. Bộ rễ của loại này cũng thường phát triển mạnh mẽ, tạo nên dáng vẻ cổ thụ đẹp mắt. Chính vì sự độc đáo và vẻ đẹp tự nhiên này mà nguyệt quế lá nhỏ thân xoắn được xem là loại nguyệt quế cảnh quý hiếm và được săn lùng nhiều nhất.
Tác Dụng và Ý Nghĩa của Cây Nguyệt Quế
Cây nguyệt quế không chỉ là một loài cây cảnh thông thường mà còn mang lại nhiều giá trị và ý nghĩa đặc biệt trong đời sống và văn hóa.
Giá Trị Làm Cảnh
Với tán lá xanh tươi quanh năm, hoa trắng tinh khôi và hương thơm quyến rũ, cây nguyệt quế là lựa chọn hàng đầu để trang trí không gian sống. Cây có thể được trồng làm cây bóng mát nhỏ, cây viền hàng rào, hay điểm nhấn trong các khu tiểu cảnh sân vườn. Đặc biệt, với khả năng uốn nắn tạo dáng, nguyệt quế (đặc biệt là các dạng lá nhỏ và thân xoắn của Murraya paniculata) là nguyên liệu tuyệt vời cho nghệ thuật bonsai, tạo nên những tác phẩm độc đáo, mang giá trị thẩm mỹ cao.
Công Dụng Làm Gia Vị và Dược Liệu Truyền Thống
Đối với nguyệt quế (Laurus nobilis) thực sự, lá của nó là một loại gia vị phổ biến trong ẩm thực phương Tây, được gọi là lá bay (bay leaf). Lá nguyệt quế khô có hương thơm đặc trưng, hơi đắng và thường được thêm vào các món hầm, súp, nước sốt để tăng hương vị. Trong y học cổ truyền, lá và quả của cây nguyệt quế được ghi nhận có một số công dụng như hỗ trợ tiêu hóa, giảm đau, chống viêm và có thể được dùng để điều trị một số bệnh như tiêu chảy hoặc rối loạn kinh nguyệt. Tuy nhiên, việc sử dụng làm thuốc cần có sự hướng dẫn của chuyên gia y tế.
Biểu Tượng Chiến Thắng và Vinh Quang
Từ thời Hy Lạp và La Mã cổ đại, vòng nguyệt quế làm từ lá của cây nguyệt quế (Laurus nobilis) đã là biểu tượng cao quý của chiến thắng, danh vọng và thành tựu. Vòng nguyệt quế được trao cho các nhà thơ, vận động viên và những người chiến thắng trong các cuộc thi hoặc trận chiến, thể hiện sự công nhận và vinh danh. Ý nghĩa biểu tượng này đã ăn sâu vào văn hóa phương Tây và vẫn còn được sử dụng cho đến ngày nay trong nhiều lĩnh vực.
Ý Nghĩa Phong Thủy Tích Cực
Trong quan niệm phong thủy Á Đông, cây nguyệt quế (thường là Murraya paniculata) được xem là loài cây mang lại nhiều năng lượng tích cực. Trồng cây nguyệt quế trong nhà hoặc sân vườn được tin rằng có khả năng xua đuổi tà khí, hóa giải điềm xấu, mang lại bình an, may mắn, tài lộc và thịnh vượng cho gia chủ. Hương thơm của hoa nguyệt quế còn giúp thanh lọc không khí, tạo không gian thư thái, sảng khoái, giúp các thành viên trong gia đình cảm thấy thoải mái và gắn kết hơn. Nhiều người còn tin rằng trồng nguyệt quế trước nhà sẽ hỗ trợ con đường công danh, sự nghiệp, giúp con cháu đỗ đạt thành tài.
Chi Tiết Ý Nghĩa Phong Thủy của Nguyệt Quế
Bên cạnh những giá trị về mặt thẩm mỹ và công dụng, cây nguyệt quế còn được đặc biệt coi trọng trong phong thủy, mang đến những nguồn năng lượng tốt lành cho không gian sống.
Vị Trí Trồng Phong Thủy Tốt
Cây nguyệt quế với tán lá sum suê, hoa thơm và ý nghĩa tốt đẹp thường được ưu tiên trồng ở những vị trí quan trọng trong nhà hoặc sân vườn. Phía trước nhà là vị trí phổ biến nhất được lựa chọn để trồng cây nguyệt quế. Việc này không chỉ tạo cảnh quan đẹp mắt, đón chào khách đến thăm mà còn được tin là giúp thu hút vượng khí, tài lộc vào nhà, đồng thời trấn giữ và xua đuổi những luồng khí tiêu cực từ bên ngoài. Hương thơm nồng nàn của hoa cũng góp phần làm sạch không khí và tinh thần cho gia chủ. Tuy nhiên, cần lưu ý tránh trồng cây đối diện trực tiếp với cửa chính, vì theo quan niệm phong thủy, điều này có thể cản trở dòng chảy của khí tốt vào nhà. Nên trồng cây ở vị trí hơi lệch sang một bên cửa hoặc trong sân vườn rộng rãi.
Nguyệt Quế Hợp Tuổi và Mệnh Nào?
Trong phong thủy, việc lựa chọn cây trồng phù hợp với tuổi và mệnh của gia chủ có thể tăng cường thêm sự may mắn và tài lộc. Cây nguyệt quế được xem là đặc biệt phù hợp với những người tuổi Thân. Người tuổi Thân trồng cây nguyệt quế được tin là sẽ gặp nhiều thuận lợi, suôn sẻ trên con đường công danh, sự nghiệp, dễ dàng vượt qua khó khăn và đạt được thành công, đặc biệt trong lĩnh vực kinh doanh. Đối với người làm ăn buôn bán, sở hữu một cây nguyệt quế được xem như một vật hỗ trợ đắc lực để “công thành danh toại”, thu hút khách hàng và phát tài phát lộc. Về mệnh, cây nguyệt quế thuộc hành Mộc. Dựa theo quy luật tương sinh trong Ngũ hành (Mộc sinh Hỏa), cây nguyệt quế rất thích hợp cho những người mang mệnh Mộc (tương hợp) và mệnh Hỏa (tương sinh). Trồng cây nguyệt quế sẽ giúp những người thuộc hai mệnh này củng cố vận khí, tăng cường năng lượng tích cực và thu hút nhiều điều tốt lành đến với cuộc sống.
Nơi Thường Gặp Cây Nguyệt Quế
Cây nguyệt quế là loài cây có nguồn gốc từ khu vực Địa Trung Hải đối với Laurus nobilis, trong khi Murraya paniculata phân bố rộng rãi ở châu Á và Australia. Trong tự nhiên ở Việt Nam, Nguyệt quới (Murraya paniculata) thường mọc ở các khu rừng thưa, ven bờ suối hoặc trong thung lũng từ miền Bắc vào Trung Bộ. Ngày nay, do vẻ đẹp và ý nghĩa phong thủy tốt lành, cây nguyệt quế được trồng rất phổ biến trong các khu dân cư, công viên và khuôn viên công cộng. Chúng xuất hiện như cây cảnh trang trí trước nhà, trong sân vườn, tại các khu tiểu cảnh non bộ hay dọc theo lối đi. Đặc biệt, những cây có dáng thế độc đáo, tuổi đời lâu năm còn được tạo tác thành bonsai giá trị, trưng bày trong nhà hoặc tại các triển lãm cây cảnh.
Vị trí trồng cây nguyệt quế phổ biến trong sân vườn
Cách Trồng Cây Nguyệt Quế Tại Nhà
Việc trồng cây nguyệt quế tại nhà không quá phức tạp nếu bạn nắm vững các kỹ thuật cơ bản. Từ khâu chuẩn bị đến khi hoàn thành, mỗi bước đều ảnh hưởng đến sự phát triển sau này của cây.
Chuẩn bị Trước Khi Trồng Cây Nguyệt Quế
Để trồng cây nguyệt quế thành công, khâu chuẩn bị là cực kỳ quan trọng, đặc biệt là việc lựa chọn và chuẩn bị đất trồng cùng với nguồn giống cây.
Lựa Chọn Đất Trồng Phù Hợp
Đất trồng đóng vai trò quyết định đối với sự sinh trưởng và phát triển của cây nguyệt quế. Loại đất lý tưởng cho nguyệt quế cần đảm bảo các yếu tố như độ tơi xốp cao, khả năng thoát nước tốt để tránh ngập úng gây thối rễ, giàu dinh dưỡng và có độ pH ổn định trong khoảng 5-7. Bạn có thể tự chuẩn bị hỗn hợp đất trồng bằng cách trộn đất phù sa giàu dinh dưỡng với các vật liệu hữu cơ giúp tăng độ tơi xốp và thoát nước như trấu hun, mụn dừa và phân hữu cơ (phân trùn quế, phân gà hữu cơ, phân bò ủ vi sinh) theo tỉ lệ gợi ý là 2 phần đất phù sa : 1 phần trấu hun : 1 phần mụn dừa : 1 phần phân hữu cơ. Hỗn hợp này cung cấp đầy đủ dưỡng chất cần thiết và tạo môi trường thoáng khí cho rễ cây phát triển. Để tiết kiệm thời gian và công sức, bạn cũng có thể sử dụng các loại đất trồng chuyên dụng cho hoa kiểng có bán sẵn trên thị trường tại các cửa hàng vật tư nông nghiệp hoặc trên website hatgiongnongnghiep1.vn. Quan trọng nhất là đảm bảo đất trồng sạch mầm bệnh và không chứa các tác nhân gây hại cho cây.
Chọn Giống Cây Nguyệt Quế
Bạn có thể bắt đầu trồng cây nguyệt quế từ nhiều nguồn giống khác nhau như hạt, cây con, hom giống (cành giâm) hoặc cành chiết/ghép. Việc lựa chọn giống cần dựa trên tình trạng sức khỏe của cây hoặc hạt. Đối với hạt giống, nên chọn những hạt có kích thước lớn, mẩy, vỏ căng bóng và không có dấu hiệu sâu bệnh hay nứt vỡ. Mua hạt giống tại các cửa hàng uy tín sẽ đảm bảo chất lượng nảy mầm tốt hơn. Nếu trồng bằng cây con, hãy chọn những cây có lá xanh tốt, thân mập mạp, không có lá vàng, lá héo hay dấu hiệu côn trùng gây hại. Bầu đất của cây con nên còn nguyên vẹn, rễ không bị dập nát và cây đang trong giai đoạn sinh trưởng mạnh mẽ.
Các Phương Pháp Nhân Giống Cây Nguyệt Quế
Cây nguyệt quế có thể được nhân giống bằng nhiều phương pháp khác nhau, mỗi phương pháp có ưu điểm riêng:
- Nhân giống bằng hạt: Phương pháp này đơn giản nhưng cây con sẽ lâu lớn và có thể không giữ được trọn vẹn đặc tính của cây mẹ, đặc biệt với các giống lai tạo. Chọn hạt chắc mẩy, ngâm vào nước ấm khoảng 60 độ C (pha 2 sôi : 3 lạnh) trong khoảng 6-8 giờ để kích thích nảy mầm. Sau đó gieo hạt vào khay hoặc chậu ươm chứa giá thể tơi xốp, thoáng khí. Đặt ở nơi có ánh sáng nhẹ và giữ ẩm đều.
- Nhân giống bằng hom (giâm cành): Đây là phương pháp phổ biến cho năng suất cao. Chọn những cành bánh tẻ khỏe mạnh, không quá non hoặc quá già, đang hướng lên (hướng thiên). Cắt cành giâm dài khoảng 15-20cm, loại bỏ bớt lá ở gốc, chỉ giữ lại vài lá ngọn để giảm thoát hơi nước. Gọt lại vết cắt ở gốc cành cho ngọt và ngâm vào dung dịch kích rễ (ví dụ: IBA, NAA dạng lỏng hoặc bột pha loãng theo hướng dẫn) trong 2-3 giờ. Sau đó giâm cành vào giá thể ươm (cát sạch, mụn dừa ẩm, hỗn hợp peat moss) sâu khoảng 5-7cm. Giữ ẩm và đặt ở nơi mát mẻ, tránh ánh nắng trực tiếp.
- Chiết cành: Phương pháp này giúp tạo cây con có đặc tính giống hệt cây mẹ và nhanh cho hoa hơn so với giâm hạt. Chọn một cành khỏe, dáng đẹp trên cây mẹ. Dùng dao sắc khoanh vỏ tạo hai vòng cách nhau 1.5-2 lần đường kính cành (khoảng 10-15cm tùy kích thước cành). Bóc lớp vỏ giữa hai vòng khoanh và dùng dao cạo sạch lớp nhựa (libe) bám trên lõi gỗ. Để vết cắt khô khoảng 2 giờ. Bôi dung dịch kích rễ dạng sệt hoặc bột ẩm lên vết cắt phía trên. Dùng bầu đất trộn rêu hoặc mụn dừa ẩm bọc kín vùng khoanh vỏ và dùng nilon hoặc vải bạt quấn chặt hai đầu. Giữ ẩm cho bầu chiết. Rễ sẽ hình thành sau vài tuần đến vài tháng tùy điều kiện. Khi rễ mọc nhiều xuyên ra bầu, cắt cành và trồng ra đất mới.
- Ghép cành: Phương pháp này thường áp dụng để cải thiện đặc tính cây hoặc nhân giống các giống quý hiếm. Chọn gốc ghép là cây nguyệt quế khỏe mạnh, sinh trưởng tốt. Chọn cành ghép từ giống cần nhân, có mắt ghép khỏe. Có nhiều kỹ thuật ghép khác nhau (ghép nêm, ghép mắt, ghép áp…). Sau khi ghép, cố định vết ghép bằng dây quấn chuyên dụng và bọc kín bằng nilon để giữ ẩm và bảo vệ mắt ghép.
Các Bước Trồng Cây Nguyệt Quế
Sau khi đã chuẩn bị đất và giống cây, bạn có thể bắt đầu tiến hành trồng cây nguyệt quế vào vị trí mong muốn.
- Trồng Từ Hạt: Nếu gieo hạt trong chậu, sau khi hạt nảy mầm và cây con có 2-3 cặp lá thật đủ khỏe, bạn có thể cấy cây con ra chậu lớn hơn hoặc luống đất đã chuẩn bị. Nhấc cây nhẹ nhàng cả bầu đất (nếu có) hoặc rễ tơ để tránh làm tổn thương rễ. Đặt cây vào hố hoặc chậu mới, lấp đất nhẹ nhàng quanh gốc, nén chặt vừa phải.
- Trồng Từ Cây Con: Đây là cách phổ biến và đơn giản nhất để có ngay cây có dáng. Đào hố hoặc chuẩn bị chậu trồng có kích thước lớn hơn bầu rễ của cây. Đặt một lớp đất đã trộn vào đáy hố/chậu. Nhẹ nhàng đặt cây con vào giữa, đảm bảo rễ cây được duỗi thẳng tự nhiên. Lấp đầy đất xung quanh gốc cây, nén chặt vừa phải để cây đứng vững. Tạo hình mâm xôi (vành đất cao quanh gốc) để khi tưới nước tập trung vào vùng rễ. Tưới đẫm nước ngay sau khi trồng để đất kết dính vào rễ và loại bỏ túi khí.
Kỹ thuật trồng cây nguyệt quế từ cây con
Kỹ Thuật Chăm Sóc Cây Nguyệt Quế Hiệu Quả
Chăm sóc đúng cách sau khi trồng là yếu tố then chốt để cây nguyệt quế sinh trưởng khỏe mạnh, tán lá xanh mướt và ra hoa đều đặn, mang lại vẻ đẹp và hương thơm cho không gian.
Chế Độ Tưới Nước
Cây nguyệt quế là loài ưa ẩm nhưng lại không chịu được ngập úng. Do đó, việc tưới nước cần đảm bảo đất luôn đủ độ ẩm nhưng phải thoát nước tốt. Thời điểm tưới nước tốt nhất là vào sáng sớm và chiều muộn, khi nhiệt độ môi trường mát mẻ. Tần suất tưới phụ thuộc vào điều kiện thời tiết, loại đất và kích thước cây. Vào mùa khô nóng, có thể cần tưới 2 lần mỗi ngày. Mùa mưa hoặc khi thời tiết mát mẻ, giảm tần suất tưới. Luôn kiểm tra độ ẩm của đất trước khi tưới bằng cách dùng ngón tay cắm sâu vào đất khoảng 3-5cm. Nếu đất khô, cần tưới. Nếu đất còn ẩm, tạm hoãn tưới. Tránh tưới quá nhiều nước làm đất bị úng, gây thối rễ, một trong những nguyên nhân phổ biến khiến cây nguyệt quế bị vàng lá và kém phát triển.
Điều Kiện Nhiệt Độ Lý Tưởng
Là cây có nguồn gốc từ vùng nhiệt đới và cận nhiệt, cây nguyệt quế phát triển mạnh mẽ nhất ở nhiệt độ dao động từ 23°C đến 29°C. Ngoài khoảng nhiệt độ này, tốc độ sinh trưởng của cây có thể bị ảnh hưởng. Nếu nhiệt độ vượt quá 39°C hoặc giảm xuống dưới 13°C, cây có thể ngừng sinh trưởng, lá bị khô héo hoặc rụng lá. Vào mùa hè nắng nóng, cần che chắn bớt ánh nắng trực tiếp giữa trưa hoặc tăng cường độ ẩm cho cây và môi trường xung quanh. Vào mùa đông rét đậm, đặc biệt ở các tỉnh phía Bắc, cần có biện pháp bảo vệ cây khỏi sương muối và gió lạnh, có thể di chuyển cây vào nơi kín gió hoặc dùng lưới/vải che phủ.
Yêu Cầu Về Ánh Sáng
Cây nguyệt quế ưa sáng nhưng không chịu được ánh nắng gay gắt trực tiếp, đặc biệt là ánh nắng mặt trời vào buổi trưa hè. Ánh nắng trực tiếp cường độ cao có thể làm cháy lá cây. Vị trí lý tưởng để trồng cây nguyệt quế là nơi có ánh sáng tán xạ (dưới bóng cây khác, cạnh tường) hoặc nơi chỉ nhận được ánh sáng mặt trời nhẹ vào buổi sáng sớm và chiều muộn. Nếu trồng trong chậu, bạn có thể đặt cây ở ban công hướng Đông hoặc Tây. Tuy nhiên, cây vẫn cần một lượng ánh sáng nhất định để quang hợp và ra hoa. Thiếu sáng trầm trọng sẽ khiến cây còi cọc, lá nhạt màu, cành vươn dài và ít hoặc không ra hoa. Đảm bảo cân bằng lượng ánh sáng cho cây là rất quan trọng.
Bón Phân và Cung Cấp Dinh Dưỡng
Bón phân định kỳ là cách hiệu quả để bổ sung dinh dưỡng cho cây nguyệt quế, giúp cây sinh trưởng tốt và ra hoa nhiều. Chu kỳ bón phân gợi ý là khoảng 2 tháng một lần. Bạn có thể luân phiên sử dụng các loại phân bón khác nhau để cung cấp đa dạng dưỡng chất. Phân hữu cơ như phân vi sinh, phân trùn quế, phân gà hữu cơ, phân bò ủ vi sinh là lựa chọn tuyệt vời giúp cải tạo đất, tăng cường hệ vi sinh vật có lợi và cung cấp dinh dưỡng bền vững. Bên cạnh đó, bạn cũng có thể sử dụng phân NPK với tỉ lệ cân đối như NPK 20:20:15 để thúc đẩy cả sinh trưởng thân lá và ra hoa. Khi bón phân, tuyệt đối không rắc trực tiếp vào gốc cây vì có thể gây cháy rễ. Hãy rắc phân cách gốc cây khoảng 10-15cm, sau đó tưới nước nhẹ để phân tan và ngấm dần vào đất cho rễ hút. Lượng phân bón tùy thuộc vào kích thước và giai đoạn sinh trưởng của cây. Bạn có thể tìm mua các loại phân bón chất lượng cho cây cảnh tại hatgiongnongnghiep1.vn.
Cắt Tỉa và Tạo Dáng
Cắt tỉa không chỉ đơn thuần là làm đẹp cho cây nguyệt quế mà còn là kỹ thuật quan trọng để kích thích cây đâm chồi mới, tạo tán lá dày dặn và ra hoa đồng loạt. Đối với cây trồng cảnh quan thông thường, bạn nên cắt tỉa định kỳ khoảng 1 tháng/lần vào mùa khô và có thể giãn cách hơn (khoảng 2 tháng/lần) vào mùa mưa. Loại bỏ các cành khô héo, cành yếu, cành bị sâu bệnh, cành mọc vượt hoặc cành đan xen vào nhau để tạo sự thông thoáng cho tán cây và tập trung dinh dưỡng nuôi các cành khỏe mạnh. Đối với cây nguyệt quế trồng bonsai, việc cắt tỉa cần tỉ mỉ và thường xuyên hơn, có thể cắt tỉa hàng tuần để duy trì dáng thế mong muốn, loại bỏ mầm non không cần thiết và định hình lại các chi cành. Luôn sử dụng kéo, kìm cắt cành sắc bén và sạch để tạo vết cắt ngọt, hạn chế tổn thương và nhiễm bệnh cho cây. Với các vết cắt lớn, nên bôi keo liền sẹo chuyên dụng.
Thời Điểm và Cách Thay Chậu
Trồng cây nguyệt quế trong chậu sau một thời gian (thường 6 tháng đến 1 năm) đất trong chậu sẽ bị chai cứng, nghèo dinh dưỡng và rễ cây đã phát triển đầy chậu, ảnh hưởng đến sự sinh trưởng của cây. Dấu hiệu cho thấy cây cần thay chậu bao gồm cây chậm phát triển rõ rệt, ít ra hoa hoặc hoa nhỏ, lá nhỏ hơn bình thường và có nhiều lá bị ngả vàng dù đã chăm sóc đầy đủ.
- Bước 1: Chuẩn bị: Chuẩn bị chậu mới có kích thước lớn hơn chậu cũ (khoảng 5-10cm đường kính) và đất trồng mới theo công thức đã nêu ở trên.
- Bước 2: Cắt tỉa: Trước khi nhấc cây ra khỏi chậu cũ, tiến hành cắt tỉa bớt khoảng 1/3 lượng lá và các cành không cần thiết trên cây để giảm thoát hơi nước và giúp cây hồi phục nhanh hơn sau khi chuyển chỗ. Với các vết cắt lớn, bôi keo liền sẹo.
- Bước 3: Nhấc cây: Dùng dao hoặc xẻng nhỏ xén nhẹ nhàng phần đất sát thành chậu xung quanh bầu cây để bầu đất tách ra khỏi chậu. Nghiêng chậu và từ từ nhấc cây ra ngoài, cố gắng giữ bầu đất nguyên vẹn.
- Bước 4: Xử lý rễ và bầu đất: Dùng dao hoặc kéo sắc tỉa bớt khoảng 1/4 đến 1/3 lượng rễ già, rễ bị thối hoặc mọc quá dài, cuộn tròn dưới đáy bầu. Điều này kích thích cây ra rễ non mới. Cạo nhẹ lớp đất cũ bám xung quanh bầu gốc để loại bỏ phần đất đã chai cứng và nghèo dinh dưỡng.
- Bước 5: Trồng vào chậu mới: Đặt một lớp đất mới vào đáy chậu. Đặt bầu cây đã xử lý vào giữa chậu, đảm bảo mặt bầu đất cũ thấp hơn miệng chậu khoảng 3-5cm. Lấp đầy đất mới xung quanh bầu cây, dùng tay ấn nhẹ cho đất chặt vừa phải. Tưới đẫm nước sau khi trồng.
Sau khi thay chậu, đặt cây nguyệt quế ở nơi có bóng mát hoàn toàn trong khoảng 7-10 ngày đầu để cây hồi phục, tránh ánh nắng trực tiếp và gió mạnh. Hạn chế bón phân trong giai đoạn này, đợi khi cây bắt đầu có dấu hiệu đâm chồi non mới thì mới bón phân trở lại với liều lượng giảm.
Tưới nước cho cây nguyệt quế đúng cách
Phòng Trừ Sâu Bệnh Thường Gặp
Cây nguyệt quế nhìn chung là loài cây có sức đề kháng tốt và ít bị sâu bệnh. Tuy nhiên, trong điều kiện chăm sóc không phù hợp hoặc môi trường bất lợi, cây vẫn có thể gặp một số vấn đề.
- Bệnh vàng lá do rầy: Rầy chống cánh là loại côn trùng phổ biến gây hại cho cây nguyệt quế. Chúng chích hút nhựa cây, làm lá bị vàng úa, xoăn lại và cây suy yếu. Biện pháp phòng trừ hiệu quả là thường xuyên quan sát cây để phát hiện sớm. Cắt bỏ và tiêu hủy ngay các cành, lá bị nhiễm rầy nặng. Khuyến khích sử dụng các biện pháp sinh học như thả các loại thiên địch của rầy như ong ký sinh, bọ rùa vào vườn. Nếu mật độ rầy cao gây hại nghiêm trọng, có thể sử dụng các loại thuốc bảo vệ thực vật có hoạt chất phù hợp như Confidor hoặc Admire 050EC theo hướng dẫn của nhà sản xuất.
- Bệnh loét: Bệnh này do vi khuẩn Xanthomonas campestris gây ra, biểu hiện là các vết loét màu nâu sẫm trên thân, cành, lá, làm cây suy yếu và có thể chết. Khi phát hiện cây bị bệnh loét, cần nhanh chóng cắt bỏ và tiêu hủy các bộ phận bị bệnh để ngăn chặn lây lan. Sau đó, phun các loại thuốc phòng trừ vi khuẩn như Copperzinc hoặc Kasuran BTN theo liều lượng khuyến cáo. Vệ sinh vườn tược sạch sẽ, tránh tạo vết thương hở cho cây cũng giúp phòng bệnh.
- Bệnh thối gốc chảy nhựa: Bệnh này thường xảy ra khi đất quá ẩm hoặc có nấm bệnh trong đất. Biểu hiện là vỏ cây ở phần gốc bị thối nhũn, chảy ra dịch màu nâu đỏ như nhựa. Để xử lý, dùng dao sắc cạo sạch phần vỏ và gỗ bị thối cho đến khi thấy phần gỗ khỏe mạnh. Sau đó, dùng dung dịch thuốc tím 1% hoặc các loại thuốc trừ nấm gốc Đồng bôi trực tiếp lên vết thương để khử trùng và diệt nấm. Đảm bảo đất trồng tơi xốp, thoát nước tốt, tránh tưới nước quá nhiều vào gốc cây là biện pháp phòng bệnh hiệu quả.
Kiểm tra và phòng trừ sâu bệnh trên cây nguyệt quế
Bí Quyết Kích Thích Cây Nguyệt Quế Ra Hoa
Cây nguyệt quế nổi tiếng với những đợt hoa thơm ngát, và để cây ra hoa đều đặn, bạn cần áp dụng một số kỹ thuật chăm sóc đặc biệt ngoài chế độ thông thường. Đầu tiên và quan trọng nhất, đảm bảo cây nhận đủ ánh sáng (sáng tán xạ hoặc nắng sáng/chiều muộn), được tưới nước đều đặn và bón phân đủ dinh dưỡng là nền tảng cơ bản để cây có đủ sức ra hoa. Khi cây đã khỏe mạnh, việc cắt tỉa đóng vai trò quan trọng trong việc kích thích ra hoa. Tỉa bỏ những cành già cỗi, lá khô, cành vượt hoặc cành mọc chen chúc không chỉ giúp cây thông thoáng mà còn chuyển năng lượng tích lũy sang việc hình thành nụ hoa. Sử dụng phân bón có hàm lượng phốt pho (P) và kali (K) cao hơn so với nitơ (N) trong giai đoạn trước khi muốn cây ra hoa sẽ thúc đẩy quá trình phân hóa mầm hoa. Điều chỉnh nhiệt độ môi trường ở mức lý tưởng (khoảng 18-24 độ C) và giảm lượng nước tưới vào mùa đông (đối với những vùng có mùa đông lạnh rõ rệt) cũng có thể là yếu tố kích thích cây bước vào chu kỳ ra hoa. Thông thường, sau khi áp dụng các biện pháp kích thích ra hoa (như cắt nước, bón phân P/K cao), cây nguyệt quế sẽ bắt đầu hình thành nụ và nở hoa sau khoảng 45-50 ngày, tùy thuộc vào giống và điều kiện thời tiết cụ thể.
Kích thích cây nguyệt quế ra hoa bằng cách tỉa cành và bón phân
Các Câu Hỏi Thường Gặp Về Cây Nguyệt Quế
Trong quá trình tìm hiểu và trồng cây nguyệt quế, người yêu cây cảnh thường có một số thắc mắc chung. Dưới đây là giải đáp cho những câu hỏi phổ biến nhất.
Cây nguyệt quế giá bao nhiêu?
Giá của cây nguyệt quế rất đa dạng, phụ thuộc vào nhiều yếu tố như kích thước, tuổi đời, dáng thế (đặc biệt là bonsai), và nguồn gốc cung cấp. Cây con nhỏ, mới giâm cành hoặc gieo hạt thường có giá khá mềm, dao động khoảng 30.000-50.000 VNĐ mỗi cây. Đối với cây trưởng thành hơn, có kích thước lớn hoặc đã được tạo dáng cơ bản, giá có thể từ 150.000 VNĐ đến 500.000 VNĐ. Những cây nguyệt quế cổ thụ, có dáng bonsai độc đáo, tuổi đời lâu năm và được chăm sóc kỹ lưỡng có thể có giá rất cao, lên tới vài triệu hoặc thậm chí chục triệu đồng tùy vào độ quý hiếm và giá trị thẩm mỹ. Khi mua cây nguyệt quế, bạn nên tìm đến các vườn ươm hoặc cửa hàng cây cảnh uy tín để được tư vấn và đảm bảo mua được cây khỏe mạnh, đúng giống.
Cây nguyệt quế bao lâu thì ra hoa?
Thời gian cây nguyệt quế bắt đầu ra hoa phụ thuộc vào phương pháp nhân giống và điều kiện chăm sóc. Nếu trồng từ hạt, cây cần thời gian lâu hơn để trưởng thành, thường mất khoảng 2-3 năm hoặc hơn mới bắt đầu ra hoa. Nếu trồng từ cây con khỏe mạnh hoặc cành chiết/ghép, cây có thể ra hoa sớm hơn, sau khoảng 1-2 năm trồng và chăm sóc tốt. Để cây ra hoa đều đặn và nhiều, đặc biệt là ra hoa quanh năm ở những vùng khí hậu thuận lợi, cần áp dụng các kỹ thuật chăm sóc tổng hợp như bón phân thúc hoa, cắt tỉa cành hợp lý và điều chỉnh chế độ nước, ánh sáng phù hợp như đã hướng dẫn trong phần chăm sóc. Sau khi áp dụng các biện pháp kích thích, quá trình từ khi hình thành nụ đến khi hoa nở thường mất khoảng 45-50 ngày.
Có bao nhiêu loại cây nguyệt quế phổ biến ở Việt Nam?
Tại Việt Nam, khi nói về cây nguyệt quế cảnh, ba loại phổ biến nhất được trồng rộng rãi là: Nguyệt quế lá lớn, Nguyệt quế lá nhỏ, và Nguyệt quế lá nhỏ thân xoắn. Mỗi loại có những đặc điểm riêng về kích thước lá, dáng thân và mức độ phổ biến trong giới chơi cây cảnh, tuy nhiên chúng đều được ưa chuộng bởi vẻ đẹp và hương thơm đặc trưng.
Cây nguyệt quế trưởng thành có thể cao và thân nhẵn
Hy vọng với những thông tin chi tiết về cách trồng cây nguyệt quế và kỹ thuật chăm sóc được chia sẻ, bạn đọc tại hatgiongnongnghiep1.vn đã có thêm kiến thức và tự tin để trồng thành công loài cây cảnh ý nghĩa này, mang vẻ đẹp và hương thơm đến cho không gian sống của mình. Việc chăm sóc cây đòi hỏi sự kiên nhẫn và tỉ mỉ, nhưng thành quả là một cây nguyệt quế xanh tốt, nở hoa rộ sẽ là niềm vui lớn cho người trồng.