Trồng cây vú sữa trong chậu ngày càng trở nên phổ biến, đặc biệt với những người yêu thích làm vườn nhưng không có diện tích đất rộng. Cây vú sữa không chỉ mang lại những trái cây thơm ngon, giàu dinh dưỡng mà còn có thể trở thành một cây cảnh ấn tượng với tán lá xanh tốt. Tuy nhiên, để trồng vú sữa tại nhà trong môi trường hạn chế của chậu và cây cho năng suất cao, sai quả, đòi hỏi người trồng phải nắm vững kỹ thuật và dành sự chăm sóc đúng mực. Bài viết này sẽ đi sâu vào chi tiết các bước cần thiết để bạn có thể tự tay trồng và thu hoạch cây vú sữa ngay tại ban công hay sân thượng nhà mình.
Điều kiện lý tưởng cho cây vú sữa trồng trong chậu
Cây vú sữa có nguồn gốc từ vùng nhiệt đới, ưa khí hậu ấm áp. Nhiệt độ thích hợp nhất để cây sinh trưởng và phát triển tốt là từ 22-34 độ C. Điều quan trọng khi trồng cây vú sữa trong chậu là đảm bảo cây nhận đủ ánh sáng mặt trời, ít nhất 6-8 giờ mỗi ngày. Cây vú sữa đặc biệt nhạy cảm với gió mạnh do bộ rễ thường ăn nông trong chậu và tán lá dày dễ bị tổn thương hoặc đổ cây. Do đó, nên đặt chậu ở vị trí khuất gió hoặc có biện pháp che chắn khi cần thiết. Cây vú sữa ra hoa đậu quả tốt trong điều kiện có sự phân biệt rõ rệt giữa mùa mưa và mùa nắng, giúp cây phân hóa mầm hoa.
Lựa chọn và chuẩn bị đất trồng trong chậu
Đất trồng là yếu tố then chốt quyết định sự thành công khi trồng cây vú sữa trong chậu. Cây vú sữa thích hợp với đất giàu dinh dưỡng, tơi xốp, có khả năng thoát nước cực tốt nhưng vẫn giữ được độ ẩm cần thiết. Đất thịt nhẹ hoặc đất phù sa ven sông là lựa chọn tốt. Tuyệt đối tránh đất sét nặng hoặc đất bị nhiễm phèn, nhiễm mặn. Để chuẩn bị hỗn hợp đất tối ưu cho chậu trồng cây vú sữa, bạn có thể trộn đất thịt nhẹ với các loại phân hữu cơ đã hoai mục như phân bò, phân gà, phân trùn quế. Bổ sung thêm các vật liệu tạo độ tơi xốp và giữ ẩm như xơ dừa, vỏ trấu hun, than bùn, mùn hữu cơ theo tỷ lệ phù hợp (ví dụ: 50% đất, 30% phân hữu cơ, 20% vật liệu tơi xốp). Trước khi trồng, nên xử lý đất bằng vôi bột để khử chua và tiêu diệt mầm bệnh, sau đó phơi ải đất khoảng 7-10 ngày. Việc chuẩn bị kỹ lưỡng hỗn hợp đất giúp bộ rễ của cây vú sữa trồng trong chậu phát triển khỏe mạnh, hấp thụ dinh dưỡng hiệu quả hơn.
Chọn chậu trồng phù hợp và kỹ thuật trồng cây
Khi trồng cây vú sữa trong chậu, kích thước chậu đóng vai trò rất quan trọng. Do cây vú sữa có tốc độ sinh trưởng nhanh và có thể đạt kích thước lớn ngay cả khi trồng trong chậu, bạn cần chọn chậu có đường kính và chiều sâu tối thiểu 50-60cm hoặc lớn hơn nếu có không gian. Chậu lớn cung cấp đủ không gian cho rễ phát triển và giúp cây ổn định hơn. Điều quan trọng không kém là chậu phải có đủ lỗ thoát nước ở đáy để tránh tình trạng úng ngập, gây thối rễ.
Cây vú sữa sai quả trồng trong chậu
Cây vú sữa thường được nhân giống bằng phương pháp chiết cành hoặc ghép cành để đảm bảo cây con mang đặc tính tốt của cây mẹ và nhanh ra quả hơn so với trồng từ hạt. Khi bầu cây giống đã đủ lớn, chuẩn bị hố trồng trong chậu sao cho vừa với bầu cây, sâu khoảng 20-25cm. Nhẹ nhàng xé bỏ lớp bao nilon bên ngoài bầu đất, đặt bầu cây vào giữa hố. Lấp đất xung quanh gốc và dùng tay nén chặt nhẹ nhàng để bầu đất tiếp xúc tốt với hỗn hợp đất trong chậu. Sử dụng 3 cọc nhỏ cắm xung quanh và buộc cố định thân cây con với cọc để giúp cây đứng vững, đặc biệt quan trọng đối với cây vú sữa non trong chậu. Sau khi trồng, tưới nước thật đẫm để cấp ẩm cho đất và bầu rễ. Trong khoảng 2 tuần đầu tiên, cần tưới giữ ẩm thường xuyên để cây bén rễ và hồi phục sau khi chuyển chậu. Đồng thời, che nắng cho cây non trong những ngày nắng gắt để tránh cháy lá.
Chăm sóc cây vú sữa trong chậu để sai quả
Chăm sóc định kỳ là yếu tố quyết định đến năng suất và tuổi thọ của cây vú sữa trồng trong chậu.
Tưới nước và bón phân
Sau giai đoạn bén rễ, tần suất tưới nước cho cây vú sữa trồng trong chậu có thể giảm xuống còn 3-5 ngày/lần tùy thuộc vào thời tiết và độ ẩm của đất. Vào mùa khô hoặc những ngày nắng nóng, cần kiểm tra độ ẩm đất thường xuyên hơn để tưới kịp thời. Nên tưới vào sáng sớm hoặc chiều mát.
Về bón phân, khoảng 20 ngày sau khi trồng, bạn có thể bắt đầu bón lót nhẹ bằng các loại phân hữu cơ đã hoai mục như phân bò, phân dê, hoặc phân trùn quế xung quanh gốc (tránh bón sát gốc). Định kỳ hàng tháng hoặc 1.5 tháng, bón bổ sung luân phiên các loại phân hữu cơ và vô cơ cân đối N-P-K. Khi cây chuẩn bị ra hoa và đậu quả, tăng cường phân bón có hàm lượng Phốt pho (P) và Kali (K) cao để kích thích ra hoa và nuôi quả. Liều lượng bón cần tuân thủ hướng dẫn trên bao bì phân bón hoặc điều chỉnh tùy theo tình trạng sinh trưởng của cây trong chậu.
Cắt tỉa cành và tạo tán
Cắt tỉa cành là kỹ thuật cực kỳ quan trọng đối với cây vú sữa trồng trong chậu để kiểm soát chiều cao, tạo tán thông thoáng và kích thích cây ra nhiều cành mang quả. Hàng năm, sau khi thu hoạch hoặc vào cuối mùa nghỉ (trước khi cây bước vào đợt phát triển mới), tiến hành tỉa bỏ những cành tăm, cành vượt, cành mọc xiên vào trong tán, cành khô héo hoặc bị sâu bệnh. Tỉa cành giúp ánh sáng xuyên vào tán cây, giảm sâu bệnh và tập trung dinh dưỡng nuôi cành khỏe mạnh. Đối với cây trồng chậu, việc định hình tán cây gọn gàng theo 4 hướng giúp cây cân đối, dễ chăm sóc và mang tính thẩm mỹ cao. Việc cắt tỉa cũng giúp hạn chế chiều cao quá khổ của cây vú sữa, phù hợp với không gian ban công, sân thượng.
Quản lý bộ rễ và giữ ẩm gốc
Bộ rễ của cây vú sữa thường ăn nông, đặc biệt là khi trồng trong chậu. Nhiệt độ môi trường cao vào mùa nắng có thể làm nóng chậu và ảnh hưởng xấu đến bộ rễ. Để giữ ẩm và điều hòa nhiệt độ cho đất trong chậu, bạn nên phủ một lớp vật liệu hữu cơ dày khoảng 5-7cm trên bề mặt đất, cách gốc cây một khoảng nhỏ để tránh nấm bệnh. Rơm rạ khô, vỏ trấu, hoặc mạt cưa là những lựa chọn tốt để phủ gốc. Việc phủ gốc còn giúp hạn chế cỏ dại phát triển và giữ cho đất tơi xốp hơn.
Kiểm soát cỏ dại và bồi đất
Tuy trồng trong chậu nhưng cỏ dại vẫn có thể phát triển. Thường xuyên làm cỏ giúp hạn chế cạnh tranh dinh dưỡng với cây vú sữa.
Định kỳ hàng năm, đặc biệt là sau một vài năm cây đã lớn và hút cạn dinh dưỡng, bạn nên bồi thêm hỗn hợp đất mới giàu dinh dưỡng vào chậu. Có thể sử dụng hỗn hợp tương tự như khi trồng ban đầu hoặc trộn thêm phân hữu cơ đã hoai mục. Việc bồi đất giúp bổ sung dinh dưỡng, cải thiện cấu trúc đất và tạo không gian cho rễ phát triển.
Thu hoạch quả vú sữa
Cây vú sữa trồng bằng phương pháp chiết hoặc ghép thường cho quả sau khoảng 2-3 năm trồng (thông tin 200 ngày trong bài gốc có thể là sai hoặc chỉ áp dụng cho một số giống đặc biệt hoặc điều kiện lý tưởng). Khi quả chuyển màu hồng nhạt hoặc tím (tùy giống), vỏ căng bóng và cuống hơi mềm là lúc quả đã chín và có thể thu hoạch. Khi thu hoạch, cần nhẹ nhàng dùng kéo cắt cuống hoặc dùng tay vặn nhẹ quả, tránh làm trầy xước vỏ quả. Vết trầy xước là cửa ngõ cho nấm bệnh xâm nhập, làm giảm chất lượng và thời gian bảo quản quả. Sau khi hái, không nên đặt quả trực tiếp xuống đất.
Tổng kết lại, cách trồng cây vú sữa trong chậu đòi hỏi sự tỉ mỉ và hiểu biết nhất định về điều kiện sống, nhu cầu dinh dưỡng và kỹ thuật chăm sóc của cây. Bằng việc lựa chọn loại đất, chậu phù hợp, áp dụng đúng kỹ thuật trồng, tưới nước, bón phân, cắt tỉa và bảo vệ bộ rễ, bạn hoàn toàn có thể biến không gian nhỏ hẹp của mình thành một vườn cây ăn quả mini trĩu trịt quả. Việc trồng vú sữa trong chậu không chỉ mang lại nguồn trái cây sạch cho gia đình mà còn là một thú vui làm cảnh đầy ý nghĩa. Để tìm mua cây giống cây vú sữa khỏe mạnh và các vật tư nông nghiệp cần thiết, bạn có thể tham khảo thông tin tại hatgiongnongnghiep1.vn.