Hành lá là loại gia vị không thể thiếu trong căn bếp của mỗi gia đình Việt, góp phần tạo nên hương vị đặc trưng cho nhiều món ăn. Việc tự trồng hành lá tại nhà không chỉ giúp bạn có nguồn hành sạch, an toàn mà còn mang lại trải nghiệm làm vườn thú vị. Trong các phương pháp trồng phổ biến như trồng bằng củ, bằng gốc hay bằng thân, cách trồng hành lá bằng hạt được nhiều người lựa chọn vì tiềm năng thu hoạch lớn và khả năng nhân giống lâu dài. Bài viết này sẽ hướng dẫn chi tiết từ A đến Z để bạn có thể tự tay gieo trồng thành công những khóm hành lá xanh tốt ngay tại nhà.
Chuẩn bị trước khi trồng hành lá bằng hạt
Để áp dụng cách trồng hành lá bằng hạt đạt hiệu quả cao, việc chuẩn bị kỹ lưỡng các yếu tố đầu vào là vô cùng quan trọng. Nền tảng vững chắc sẽ quyết định đến tỷ lệ nảy mầm và sức khỏe của cây hành sau này.
Chọn hạt giống hành lá chất lượng
Chất lượng hạt giống là yếu tố tiên quyết ảnh hưởng đến thành công của việc trồng hành lá. Để đảm bảo tỷ lệ nảy mầm cao và cây phát triển khỏe mạnh, bạn nên tìm mua hạt giống tại các cửa hàng vật tư nông nghiệp uy tín hoặc từ các nhà cung cấp hạt giống chuyên nghiệp. Hạt giống tốt thường có màu sắc đồng đều, kích thước chuẩn và không có dấu hiệu sâu bệnh hay hư hỏng. Việc đầu tư vào hạt giống chất lượng ngay từ đầu sẽ giúp bạn tiết kiệm thời gian và công sức chăm sóc sau này. Bạn có thể tham khảo các loại hạt giống phù hợp với điều kiện khí hậu tại địa phương mình. Tìm hiểu thêm về các loại hạt giống chất lượng có thể hữu ích cho khu vườn của bạn tại hatgiongnongnghiep1.vn.
Xử lý đất trồng phù hợp
Đất trồng lý tưởng cho cây hành lá cần đảm bảo độ tơi xốp, giàu mùn và khả năng thoát nước tốt nhưng vẫn giữ được độ ẩm cần thiết. Bạn có thể sử dụng hỗn hợp đất thịt nhẹ pha cát hoặc đất phù sa đã được xử lý. Trước khi gieo hạt, đất cần được làm sạch cỏ dại và mầm bệnh. Đối với diện tích lớn, việc lên luống giúp dễ dàng quản lý và chăm sóc. Đất sau khi cuốc nên được phơi nắng khoảng 3-5 ngày để diệt bớt mầm bệnh và sâu hại. Sau đó, cuốc lại và làm nhỏ đất, loại bỏ các cục đất to để tạo môi trường thuận lợi cho rễ hành phát triển. Nếu trồng trong chậu hoặc thùng xốp, hãy đảm bảo đáy chậu có lỗ thoát nước tốt.
Kỹ thuật ươm giống hành lá từ hạt
Sau khi đã chuẩn bị đầy đủ, bước tiếp theo là ươm hạt giống. Đây là giai đoạn quan trọng quyết định số lượng cây con bạn sẽ có. Việc ươm đúng kỹ thuật giúp hạt nảy mầm nhanh và đồng đều.
Hướng dẫn gieo hạt hành lá
Hạt hành lá cần được xử lý trước khi gieo để tăng tỷ lệ nảy mầm. Đầu tiên, loại bỏ những hạt lép, hạt sâu hoặc bị hỏng. Ngâm hạt giống trong nước ấm (khoảng 40-50 độ C) trong khoảng 2-6 tiếng. Việc ngâm nước ấm giúp phá vỡ trạng thái ngủ nghỉ của hạt và kích thích phôi mầm phát triển. Sau khi ngâm, vớt hạt ra và ủ trong khăn vải ẩm hoặc bầu đất tơi xốp. Đặt bầu ủ ở nơi thoáng mát, tránh ánh sáng trực tiếp. Thường xuyên kiểm tra và giữ ẩm cho khăn/bầu ủ. Khi thấy hạt bắt đầu nứt vỏ và lộ ra chấm trắng nhỏ (mầm), đó là dấu hiệu hạt đã sẵn sàng để gieo.
Hình ảnh quá trình nảy mầm của hạt hành lá sau khi gieo trồng
Chăm sóc hạt sau gieo nảy mầm
Sau khi ươm, hạt giống hành lá sẽ nảy mầm ở các thời điểm khác nhau, thường trong khoảng 2 tuần. Khi hạt đã nứt vỏ và bắt đầu mọc mầm nhỏ, hãy nhẹ nhàng gieo chúng vào khay ươm hoặc luống đất đã chuẩn bị. Gieo hạt cách nhau khoảng 1-2 cm và phủ một lớp đất mỏng khoảng 0.5 cm. Tưới nhẹ giữ ẩm. Đặt khay/luống ở nơi có ánh sáng nhẹ. Đối với những hạt chưa nảy mầm, tiếp tục giữ ẩm và theo dõi. Khi cây con đạt chiều cao khoảng 5-10 cm và có 2-3 lá thật là có thể chuẩn bị cấy ra vị trí trồng cố định.
Cấy ghép và chăm sóc cây hành lá con
Giai đoạn cấy ghép và chăm sóc ban đầu rất quan trọng để cây con thích nghi với môi trường mới và phát triển mạnh mẽ, quyết định đến năng suất sau này.
Kỹ thuật cấy cây hành lá ra vườn
Chọn những cây hành lá con khỏe mạnh, thân cứng cáp và có màu xanh tươi để cấy. Nếu cây còn nhỏ, có thể cấy theo khóm 2-3 cây vào một hốc để tạo bụi sau này, giúp cây phát triển mạnh mẽ và cho thu hoạch nhiều hơn. Khoảng cách giữa các hốc trồng tùy thuộc vào mật độ bạn mong muốn và mùa vụ. Thông thường, nên trồng cây cách cây khoảng 10-15 cm và hàng cách hàng 15-20 cm. Vào mùa mưa, nên trồng thưa hơn một chút để tránh tình trạng cây bị bí và dễ nhiễm bệnh. Tạo hốc nhỏ trên luống đất, đặt cây con vào, nhẹ nhàng vùi đất lại quanh gốc và ấn nhẹ. Tưới nước ngay sau khi cấy để rễ nhanh chóng bám đất.
Kỹ thuật tách và cấy cây hành lá con sau khi ươm từ hạt
Chăm sóc định kỳ cho hành lá
Chăm sóc hành lá sau khi cấy cần được thực hiện đều đặn để cây phát triển tốt.
- Tưới nước: Cây hành lá ưa ẩm nên cần tưới nước hàng ngày, đặc biệt vào mùa khô nóng. Tuyệt đối tránh tưới nước vào lúc trời nắng gắt để cây không bị sốc nhiệt và dễ héo. Thời điểm tốt nhất để tưới là sáng sớm hoặc chiều mát. Đảm bảo đất luôn ẩm nhưng không bị ngập úng.
- Làm cỏ: Cỏ dại cạnh tranh dinh dưỡng với cây hành, cần thường xuyên nhổ bỏ cỏ dại bằng tay để tránh làm tổn thương rễ hành.
- Bón phân: Khi cây được khoảng 2 tuần tuổi sau cấy, có thể bắt đầu bón thúc bằng phân đạm pha loãng hoặc các loại phân hữu cơ để cung cấp dinh dưỡng cho cây phát triển thân lá. Bón nhắc lại sau mỗi đợt thu hoạch. Ngừng bón phân ít nhất 10 ngày trước khi thu hoạch.
- Phòng trừ sâu bệnh: Hành lá có thể bị một số sâu bệnh hại như sâu xanh, rệp, bệnh thối gốc. Thường xuyên kiểm tra cây để phát hiện sớm sâu bệnh và có biện pháp xử lý kịp thời. Có thể sử dụng các biện pháp phòng trừ sinh học hoặc thuốc bảo vệ thực vật có nguồn gốc hữu cơ nếu cần thiết, tuân thủ đúng hướng dẫn sử dụng.
- Cắt tỉa: Tỉa bỏ những lá già, úa vàng giúp cây thông thoáng và tập trung dinh dưỡng nuôi các lá non.
Thu hoạch hành lá đúng cách
Sau khoảng 45-50 ngày từ khi gieo hạt, cây hành lá đã đạt độ trưởng thành và sẵn sàng cho thu hoạch. Bạn có thể thu hoạch theo nhu cầu sử dụng.
Đối với nhu cầu sử dụng ít và liên tục, bạn có thể cắt tỉa lá phía trên, để lại phần gốc dài khoảng 5-7 cm. Cây sẽ tiếp tục ra lá mới cho những lần thu hoạch tiếp theo.
Nếu muốn thu hoạch toàn bộ, hãy nhổ cả gốc rễ những cây đã lớn và khỏe mạnh. Đối với trồng thương phẩm, năng suất có thể đạt từ 900-1200kg hành lá tươi mỗi sào.
Thu hoạch hành lá khi đạt độ tuổi trưởng thành
Những lưu ý quan trọng khi trồng hành lá bằng hạt
Thực hiện theo hướng dẫn cách trồng hành lá bằng hạt đòi hỏi sự chú ý đến vài điểm mấu chốt để đảm bảo cây phát triển tối ưu:
- Chọn vị trí trồng có đủ ánh nắng mặt trời. Hành lá cần ánh sáng để quang hợp và phát triển lá xanh tốt.
- Đảm bảo đất luôn ẩm nhưng tránh tình trạng úng nước, đặc biệt là khi cây còn nhỏ.
- Thường xuyên kiểm tra vườn để phát hiện sớm sâu bệnh hại và có biện pháp xử lý kịp thời.
- Khi cây con đạt khoảng 2 tuần tuổi sau cấy, nếu trồng quá dày, nên tỉa bớt để các cây còn lại có đủ không gian và dinh dưỡng để phát triển.
Áp dụng cách trồng hành lá bằng hạt không quá khó khăn. Với một chút kiên nhẫn và tuân thủ đúng các kỹ thuật đã nêu, bạn hoàn toàn có thể tự tạo ra nguồn hành lá sạch, tươi ngon, phục vụ cho bữa ăn của gia đình mình quanh năm.