Lan hồ điệp là loài hoa được yêu thích với vẻ đẹp sang trọng và tinh tế. Tuy nhiên, sau khi hoa tàn, nhiều người gặp khó khăn trong việc phục hồi và kích thích cây ra hoa trở lại. Bài viết này của hatgiongnongnghiep1.vn sẽ cung cấp cho bạn hướng dẫn chi tiết về cách trồng lan hồ điệp và chăm sóc chúng để cây khỏe mạnh, tiếp tục phát triển và cho hoa đẹp vào những mùa vụ sau.
Chuẩn bị chậu và giá thể trồng lan hồ điệp
Bước đầu tiên trong cách trồng lan hồ điệp sau khi hoa tàn là chuẩn bị môi trường mới cho cây. Bạn cần thay chậu và giá thể cũ để loại bỏ mầm bệnh và cung cấp dinh dưỡng mới. Chậu mới nên có kích thước lớn hơn chậu cũ khoảng 1-2 inch để bộ rễ có không gian phát triển. Trước khi sử dụng, chậu cần được vệ sinh và khử trùng kỹ lưỡng để loại bỏ vi khuẩn hoặc nấm mốc còn sót lại từ lần trồng trước. Sau khi chậu khô hoàn toàn, bạn có thể bắt đầu cho giá thể trồng lan đã xử lý vào.
Điều quan trọng nhất khi chọn giá thể cho lan hồ điệp là đảm bảo độ thoáng khí và khả năng thoát nước tốt. Lan hồ điệp ưa môi trường rễ thông thoáng, không bị úng nước. Các loại giá thể lý tưởng bao gồm vỏ cây thông, rêu dớn, than củi hoặc các hỗn hợp chuyên dụng cho lan. Tuyệt đối không được sử dụng đất mùn hoặc giá thể đa dụng cho cây cảnh thông thường, vì cấu trúc của chúng quá chặt, giữ nước lâu và kém thoáng khí, dẫn đến thối rễ và chết cây. Việc lựa chọn giá thể phù hợp là yếu tố then chốt quyết định sự sống còn và phát triển của cây lan.
.jpg)
Kỹ thuật trồng và chăm sóc lan hồ điệp
Để cây lan hồ điệp nhanh chóng phục hồi và tích lũy năng lượng cho lần ra hoa tiếp theo, việc xử lý ngồng hoa sau tết là cần thiết. Chủ động cắt bỏ ngồng hoa khi khoảng 60-70% số hoa trên thân đã tàn sẽ giúp cây tập trung dinh dưỡng vào thân và rễ thay vì tiếp tục nuôi hoa sắp tàn. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho cây sinh trưởng mạnh mẽ hơn. Bạn nên xác định thời điểm thích hợp để cắt ngồng hoa, thường là khi hoa bắt đầu có dấu hiệu tàn hoặc héo rũ.
Tiếp theo, cần kiểm tra và loại bỏ những phần không còn hữu ích hoặc bị bệnh trên cây. Những lá già, rễ bị thối, khô héo hoặc có dấu hiệu sâu bệnh cần được cắt bỏ hoàn toàn. Những phần này không chỉ vô dụng mà còn có thể hút dinh dưỡng của cây hoặc là nguồn lây lan mầm bệnh. Việc cắt bỏ sớm giúp cây tiết kiệm được lượng lớn dưỡng chất quý báu để tập trung nuôi dưỡng các bộ phận khỏe mạnh và kích thích sự phát triển của mầm mới.
Sau khi cắt tỉa rễ và lá, bộ rễ của cây thường bị giảm đi đáng kể, khiến cây trở nên lỏng lẻo và khó đứng vững trong chậu mới. Để giúp cây ổn định và tạo điều kiện tốt nhất cho rễ mới bám vào giá thể, bạn cần cố định cây. Sử dụng các vật liệu như xốp, que gỗ hoặc dây buộc chuyên dụng để giữ chặt gốc cây, ngăn cây bị lung lay. Cố định chắc chắn giúp rễ non không bị tổn thương khi mới nhú ra và tạo nền tảng vững chắc cho cây phát triển sau này.
Sau khi hoàn tất việc trồng lại, đặt cây ở nơi thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp và đặc biệt là tránh mưa hoàn toàn trong vài ngày đầu. Để cây khô ráo trong khoảng 2-3 ngày đầu tiên là rất quan trọng để các vết cắt trên rễ hoặc ngồng hoa kịp lành lại, tránh nhiễm trùng. Sau giai đoạn “nghỉ ngơi” này, bạn có thể tiến hành tưới đẫm chậu lần đầu tiên để cung cấp độ ẩm cho giá thể và kích thích rễ cây bắt đầu hoạt động.
-1.jpg)
Chế độ dinh dưỡng và bón phân cho lan hồ điệp
Việc cung cấp dinh dưỡng đầy đủ là yếu tố không thể thiếu để cây lan hồ điệp phục hồi và chuẩn bị cho chu kỳ ra hoa tiếp theo. Khi cây bước vào giai đoạn sinh trưởng (thường vào mùa hè hoặc sau khi đã phục hồi), bạn cần sử dụng phân bón chuyên dụng cho lan. Nguyên tắc quan trọng nhất là pha phân thật loãng so với hướng dẫn trên bao bì. Bón phân với nồng độ quá cao có thể gây “sốc” cho cây, làm cháy rễ hoặc ngộ độc, dẫn đến cây suy yếu hoặc chết. Nên bắt đầu với nồng độ thấp hơn khuyến nghị và tăng dần nếu cây phản ứng tốt.
Ban đầu, để kích thích cây ra rễ và phục hồi nhanh chóng, bạn có thể pha loãng các loại phân bón lá hoặc thuốc kích thích tăng trưởng như B1, Atonic, H/K với tỷ lệ cực thấp (ví dụ: 1/2 thìa cà phê với 20 lít nước). Phun sương dung dịch này lên lá và rễ cây hàng ngày vào buổi sáng sớm hoặc chiều mát. Khoảng 10-15 ngày sau khi trồng lại, cây có thể bắt đầu nhú rễ mới. Khi thấy rễ non đã đâm sâu vào giá thể, bạn có thể nhẹ nhàng thêm một lớp giá thể nhỏ hơn vào chậu để giúp cây đứng vững hơn và lấp đầy khoảng trống.
Sau khoảng 1-2 tháng, khi cây đã phục hồi hoàn toàn và bắt đầu phát triển lá mới, bạn có thể chuyển sang chế độ bón phân chăm sóc định kỳ như bình thường. Sử dụng phân NPK cân bằng (ví dụ: 20-20-20) hoặc các loại phân chuyên cho lan, pha loãng theo đúng liều lượng và tần suất khuyến nghị cho giai đoạn sinh trưởng.
Nguyên tắc tưới nước cho lan hồ điệp
Lan hồ điệp là loại cây không có cấu trúc dự trữ nước mạnh mẽ như các loại lan khác, do đó chúng chịu hạn rất kém. Việc tưới nước đúng cách là cực kỳ quan trọng trong cách trồng lan hồ điệp thành công. Nếu cây không được tưới đủ nước, lá sẽ héo, nhăn nheo và cây có thể chết. Tuy nhiên, tưới quá nhiều nước hoặc để nước đọng lại trong chậu cũng nguy hiểm không kém, vì nó sẽ gây thối rễ.
Khi tưới nước, bạn nên tưới đẫm lên toàn bộ rễ, giá thể, thân và lá cây. Lặp lại quá trình tưới 3-4 lần trong khoảng 10-15 phút để đảm bảo giá thể ngấm đủ nước. Sau khi tưới xong, điều bắt buộc là phải để nước thừa thoát hết ra ngoài qua các lỗ thoát nước dưới đáy chậu. Tuyệt đối không để nước đọng lại ở phần gốc hoặc nách lá quá lâu, đặc biệt là vào ban đêm, vì đây là môi trường thuận lợi cho nấm bệnh phát triển và gây thối thân.
Tần suất tưới nước cho lan hồ điệp phụ thuộc vào nhiều yếu tố như loại giá thể, kích thước chậu, điều kiện khí hậu (nhiệt độ, độ ẩm, gió) và giai đoạn phát triển của cây. Thông thường, vào mùa khô nóng, bạn có thể cần tưới 1-2 lần mỗi tuần. Vào mùa đông hoặc khi trời mưa, có thể giảm tần suất tưới nước. Dấu hiệu nhận biết khi cần tưới là khi giá thể đã khô ráo (kiểm tra bằng cách cắm ngón tay vào sâu vài cm) và bộ rễ chuyển từ màu xanh sang màu trắng bạc. Nước mưa là nguồn nước lý tưởng để tưới lan hồ điệp. Vào những ngày hè khô nóng, kết hợp phun sương xung quanh khu vực trồng lan cũng giúp tăng độ ẩm không khí, tạo điều kiện thuận lợi cho cây.
Ánh sáng lý tưởng cho lan hồ điệp trong môi trường trồng tại nhà
Nhân giống lan hồ điệp bằng phương pháp keiki
Ngoài cách trồng lan hồ điệp từ cây con, việc nhân giống từ cây mẹ thông qua phương pháp keiki cũng rất phổ biến và hiệu quả. Keiki là những cây con phát triển từ các mắt ngủ trên ngồng hoa cũ của cây mẹ. Phương pháp này cho phép bạn tạo ra những cây lan mới mang đặc tính giống hệt cây mẹ.
Các bước cơ bản để nhân giống keiki: Chọn ngồng hoa khỏe mạnh đã tàn hoặc cắt ngồng hoa như hướng dẫn ở trên. Tính từ gốc cây lên, để lại khoảng 3-4 mắt ngủ trên ngồng hoa. Cắt bỏ phần ngọn ngồng hoa phía trên các mắt ngủ đã chọn. Sử dụng thuốc sát khuẩn như Daconil bôi vào vết cắt để ngăn ngừa nấm bệnh. Sau đó, xác định các mắt ngủ và nhẹ nhàng bóc bỏ lớp vỏ lụa bên ngoài mắt ngủ (nếu có).
Keiki (cây con) đang phát triển trên ngồng hoa cũ của lan hồ điệp
Để kích thích mắt ngủ phát triển thành keiki, bạn có thể sử dụng các loại thuốc kích thích ra rễ hoặc keiki paste chuyên dụng. Nhỏ thuốc kích thích như Antonic hoặc B1 Thái đã pha loãng lên mắt ngủ đã xử lý vỏ lụa. Một số người còn sử dụng keiki paste bôi trực tiếp. Có thể quấn một lớp rêu ẩm hoặc vải mềm quanh mắt ngủ để duy trì độ ẩm, nhưng cần kiểm tra định kỳ.
Từ khi áp dụng thuốc kích thích, sau vài tuần đến vài tháng, mắt ngủ sẽ sưng lên và nhú ra rễ non hoặc chồi lá. Khi thấy rễ non và chồi lá bắt đầu phát triển rõ ràng, bạn có thể tháo lớp quấn (nếu có) và tiếp tục phun sương hoặc nhỏ thuốc kích thích pha loãng lên keiki để thúc đẩy tăng trưởng.
Thời điểm lý tưởng để tách keiki ra khỏi cây mẹ là khi cây con đã đủ lớn, có ít nhất 2-3 lá trưởng thành và một bộ rễ khỏe mạnh (thường mất khoảng 6 tháng đến 1 năm tùy điều kiện chăm sóc). Sử dụng kéo sắc đã khử trùng để cắt ngồng hoa, tách keiki ra cùng một đoạn ngồng nhỏ. Chuẩn bị chậu nhỏ và giá thể chuyên dụng cho lan con. Làm ẩm giá thể và nhẹ nhàng trồng keiki vào chậu mới. Chăm sóc cây con bằng cách phun sương giữ ẩm hàng ngày cho đến khi cây ổn định và bắt đầu phát triển mạnh.
Các giống lan hồ điệp với màu sắc hoa đa dạng
Những lưu ý quan trọng khi trồng lan hồ điệp
Để đảm bảo sự thành công trong cách trồng lan hồ điệp, bạn cần lưu ý một số điểm quan trọng sau đây. Lan hồ điệp rất dễ bị nhiễm nấm và các bệnh thối nhũn, đặc biệt là trong điều kiện độ ẩm cao hoặc tưới nước không đúng cách. Việc phòng bệnh định kỳ bằng cách phun thuốc chống nấm chuyên dụng theo hướng dẫn là cần thiết để bảo vệ cây.
Như đã đề cập, lan hồ điệp không có khả năng dự trữ nước tốt và giá thể thường rất thoáng khí, dễ khô. Do đó, việc duy trì độ ẩm phù hợp cho bộ rễ là rất quan trọng. Thường xuyên kiểm tra độ ẩm giá thể và tưới nước kịp thời khi cần thiết, đồng thời bổ sung phân bón lá hoặc phân bón gốc pha loãng theo chu kỳ để cây nhận đủ dinh dưỡng cho sự phát triển.
Điều kiện thời tiết cũng ảnh hưởng lớn đến việc chăm sóc lan hồ điệp. Vào mùa hè nắng nóng và khô hạn, cây cần được bổ sung nước thường xuyên hơn, kết hợp phun sương để tăng độ ẩm không khí xung quanh. Ngược lại, vào mùa mưa hoặc độ ẩm cao, cần đặc biệt chú ý đến khả năng thoát nước của chậu và giá thể để tránh tình trạng ngập úng gây thối rễ và thân. Có thể giảm tần suất tưới hoặc chỉ tưới khi giá thể đã khô hoàn toàn.
Về ánh sáng, lan hồ điệp là loại lan ưa sáng nhưng không chịu được ánh nắng trực tiếp gắt. Cây cần ánh sáng khuếch tán hoặc ánh sáng nhẹ. Treo cây ở vị trí có lưới che, dưới bóng cây lớn, hoặc đặt ở cửa sổ hướng Đông/Tây là những lựa chọn phù hợp. Ánh sáng quá mạnh sẽ làm cháy lá, trong khi ánh sáng quá yếu sẽ khiến cây không ra hoa. Quan sát màu lá là cách tốt để điều chỉnh ánh sáng: lá xanh đậm quá có thể do thiếu sáng, lá ngả vàng hoặc có đốm cháy là do thừa sáng. Lá xanh mướt là dấu hiệu cây nhận đủ ánh sáng.
Thực hiện đúng cách trồng lan hồ điệp và tuân thủ các nguyên tắc chăm sóc cơ bản sẽ giúp bạn phục hồi những chậu lan sau tết và thưởng thức vẻ đẹp của chúng trong những mùa hoa tiếp theo. Sự kiên nhẫn và quan sát là chìa khóa để cây lan hồ điệp của bạn luôn khỏe mạnh và sai hoa.