Sau những ngày Tết Nguyên Đán rộn ràng, cây mai vàng hay nhất chi mai đã hoàn thành sứ mệnh khoe sắc, mang lộc vào nhà. Để cây mai tiếp tục phát triển khỏe mạnh và sẵn sàng cho mùa hoa năm sau, việc chăm sóc và trồng lại đúng kỹ thuật là vô cùng quan trọng. Bài viết này từ hatgiongnongnghiep1.vn sẽ hướng dẫn chi tiết cách trồng mai tết và chăm sóc cây sau Tết, giúp bạn giữ gìn và phát triển cây mai yêu quý của mình.
Chuẩn bị đất trồng mai tết
Yếu tố tiên quyết để cây mai phát triển tốt sau khi được trồng lại chính là chất lượng đất trồng. Đất cần đảm bảo độ tơi xốp và thông thoáng tối đa. Điều này đặc biệt quan trọng bởi bộ rễ của cây mai tết, đặc biệt là nhất chi mai, thường khá nhỏ và nhạy cảm. Khi đất bị nén chặt, rễ dễ bị “tù túng”, thiếu không khí và nước, dẫn đến cây kém phát triển, thậm chí bị thối rễ.
Bạn có thể sử dụng đất ruộng đã được phơi khô kỹ lưỡng, sau đó đập nhỏ. Lựa chọn những hạt đất có kích thước khoảng 3 – 5mm là lý tưởng, vì kích thước này giúp tạo ra các khoảng trống cần thiết cho đất thông thoáng và thoát nước tốt. Để tăng cường dinh dưỡng, cung cấp nguồn thức ăn hữu cơ cho cây, bạn nên trộn thêm phân chuồng đã ủ hoai mục hoàn toàn vào đất đã chuẩn bị. Tỷ lệ trộn hợp lý sẽ giúp cây có đủ dưỡng chất ban đầu để phục hồi và sinh trưởng.
Cây mai tết sau khi hoa tàn trong chậu
Kỹ thuật trồng lại mai tết
Sau Tết là thời điểm thích hợp để tiến hành trồng lại hoặc thay chậu cho cây mai. Đối với những cây mai tết được trưng bày trong nhà trong suốt dịp Tết, trước khi trồng lại, bạn cần mang cây ra ngoài trời để cây dần thích nghi với điều kiện môi trường tự nhiên. Thời gian thích nghi khoảng từ 5 đến 7 ngày là đủ. Tuy nhiên, hãy đặt cây ở nơi có mái che hoặc bóng mát, tránh ánh nắng mặt trời chiếu trực tiếp gay gắt trong giai đoạn này để cây không bị sốc nhiệt hoặc cháy lá non.
Để bắt đầu quá trình trồng lại, nhẹ nhàng nhấc cây ra khỏi chậu cũ. Cẩn thận rũ bớt phần đất cũ bám quanh bộ rễ. Lúc này, bạn nên kiểm tra kỹ lưỡng toàn bộ hệ thống rễ của cây mai tết. Cắt bỏ tất cả những phần rễ bị dập, gãy, mục nát hoặc có dấu hiệu bệnh. Việc loại bỏ rễ hỏng giúp ngăn ngừa sự lây lan của nấm bệnh và kích thích cây ra rễ mới khỏe mạnh hơn.
Kiểm tra bộ rễ cây mai tết khi thay đất
Nếu bạn trồng cây mai tết ngoài vườn, hãy chọn vị trí đất cao ráo để tránh tình trạng ngập úng, điều tối kỵ đối với rễ mai. Nơi trồng cần có đủ nắng và ánh sáng, không quá râm mát nhưng cũng không bị nắng chiếu trực tiếp cả ngày. Đào một hố có kích thước phù hợp với bầu rễ, đặt cây vào giữa hố và lấp đầy bằng phần đất đã chuẩn bị kỹ lưỡng (đất trộn phân chuồng hoai). Sau khi lấp đất, vun nhẹ quanh gốc cây để tạo luống, giúp cây đứng vững và thoát nước tốt hơn.
Đối với những cây mai tết được trồng lại trong chậu, chọn một chiếc chậu mới có kích thước lớn hơn chậu cũ, đủ không gian cho bộ rễ phát triển trong tương lai. Đặt cây vào chậu, lấp đất đã chuẩn bị sao cho phần rễ được che phủ hoàn toàn. Sau khi trồng hoặc thay chậu xong, hãy tưới đẫm nước cho cây lần đầu tiên. Đây là bước quan trọng giúp đất ẩm đều, tạo độ bám cho rễ và giảm sốc cho cây. Tiếp tục giữ cây tránh ánh nắng trực tiếp trong khoảng 1 tuần đầu để cây hồi phục.
Chăm sóc mai tết hiệu quả
Sau khi trồng lại, việc chăm sóc cây mai tết cần được duy trì đều đặn và đúng kỹ thuật để cây phát triển mạnh mẽ, chuẩn bị cho mùa hoa năm sau. Nước là yếu tố cực kỳ quan trọng. Cây mai tết, đặc biệt là nhất chi mai, rất ưa nước nhưng lại cực kỳ nhạy cảm với tình trạng ngập úng. Do đó, trong quá trình chăm sóc, bạn phải kiểm soát lượng nước tưới sao cho đất không bao giờ bị ẩm ướt quá mức và kéo dài.
Việc để đất quá khô cũng gây ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển của cây. Rễ cây sẽ bị khô héo, cây suy yếu. Cách tốt nhất là kiểm tra độ ẩm của đất thường xuyên bằng cách dùng ngón tay hoặc que gỗ cắm sâu vào đất khoảng 2-3 cm. Nếu cảm thấy đất khô ráo, đó là lúc cần tưới nước. Nên tưới nước khoảng 2-3 lần mỗi tuần, tùy thuộc vào điều kiện thời tiết và loại đất. Lượng nước mỗi lần tưới không cần quá nhiều, chỉ đủ làm ẩm đều lớp đất mặt và thấm xuống bộ rễ là được.
Tưới nước cẩn thận cho cây mai tết trồng trong chậu
Bón phân hợp lý
Bên cạnh nước, việc bổ sung dinh dưỡng cho cây mai tết cũng rất cần thiết. Nguồn dinh dưỡng tốt nhất cho loại cây này là phân bón hữu cơ. Tránh sử dụng các loại phân bón hóa học tổng hợp, đặc biệt là vào mùa hè, vì chúng có thể gây ra hiện tượng chảy nhựa ở thân cây, làm suy yếu cây và tạo điều kiện cho bệnh tật phát triển. Bạn có thể sử dụng phân chuồng đã ủ hoai như đã chuẩn bị ở bước trồng, hoặc các loại phân hữu cơ khác như phân trùn quế, phân cá, hoặc các loại nước tưới hữu cơ không lên men. Một số phương pháp truyền thống cũng sử dụng nước pha loãng nước giải (tỷ lệ 1:20) tưới cho cây mỗi tuần một lần, hoặc đậu tương giã nhuyễn vùi vào gốc để bổ sung đạm và các khoáng chất khác. Lưu ý chỉ tưới phân khi trời mát, tránh tưới vào lúc nắng gắt.
Kỹ thuật tỉa cành và tuốt lá
Để cây mai tết có dáng đẹp và ra hoa đúng dịp vào năm sau, kỹ thuật cắt tỉa cành và tuốt lá đóng vai trò then chốt. Thời điểm thích hợp để tỉa cành tạo dáng ban đầu thường là vào tháng 2 âm lịch, ngay sau khi hoa tàn. Quan sát màu sắc của lá: khi lá chuyển sang màu xanh đậm và cứng cáp hơn là dấu hiệu cây đã sẵn sàng cho việc tỉa cành. Tùy vào dáng cây mong muốn, bạn có thể tỉa theo nhiều kiểu khác nhau. Một cách phổ biến là tỉa theo dáng cây thông, cành phía trên ngắn hơn cành phía dưới. Thường bạn sẽ cắt bỏ khoảng 1/3 chiều dài của các cành sau khi hoa tàn.
Khoảng đầu tháng 7 âm lịch, bạn nên tiến hành tỉa bớt những lá già trên cây. Việc này giúp cây tập trung dinh dưỡng nuôi cành và nụ mới. Tuy nhiên, cần tránh cắt tỉa cây vào giữa tháng 7 âm lịch, nhất là ở các vùng miền Bắc, bởi đây là thời điểm dễ có sương muối. Sương muối có thể gây hại cho lá non mới nhú sau khi tỉa, khiến lá bị quăn và cây suy yếu. Cắt tỉa quá sớm (trước tháng 2) cũng không tốt, vì cây sẽ nhanh ra hoa và cành chóng bị già cỗi.
Để hoa mai tết nở rộ đúng vào dịp Tết Nguyên Đán, việc tuốt lá là bước không thể thiếu. Thời điểm vàng để tuốt lá cho cây mai tết, đặc biệt là nhất chi mai, là khoảng thời gian từ cuối tháng 10 âm lịch đến trước Tết khoảng 50 – 60 ngày. Tuy nhiên, thời điểm tuốt lá còn phụ thuộc vào điều kiện thời tiết. Nếu thời tiết ấm áp, có gió nồm thổi sớm, cây có xu hướng bật chồi nhanh. Trong trường hợp này, bạn nên lùi thời điểm tuốt lá muộn hơn một chút để tránh cây ra hoa quá sớm. Việc tuốt lá giúp cây dồn sức nuôi nụ hoa, đảm bảo hoa nở rộ và đồng đều vào đúng dịp Tết.
Thực hiện tỉa cành tạo dáng cho cây mai tết
Phòng ngừa sâu bệnh cho mai tết
Cây mai tết, đặc biệt là nhất chi mai, nhìn chung khá ít bị sâu bệnh tấn công. Tuy nhiên, một vấn đề phổ biến thường gặp là hiện tượng thân cây bị chảy nhựa. Tình trạng này thường xảy ra khi cây bị thừa nước, ngập úng kéo dài hoặc do ảnh hưởng của sương muối trong thời gian nhất định mà không được che chắn bảo vệ.
Khi thân cây mai tết bị chảy nhựa nhiều, cây sẽ suy yếu, tạo điều kiện thuận lợi cho nấm bệnh và các loại vi khuẩn có hại khác tấn công, gây nguy hiểm cho cây. Do đó, ngay khi phát hiện thân cây có dấu hiệu chảy nhựa, bạn cần xem xét lại ngay lượng nước tưới cho cây trong thời gian gần đây. Điều chỉnh tần suất và lượng nước tưới cho phù hợp với nhu cầu thực tế của cây và điều kiện thời tiết là biện pháp khắc phục và phòng ngừa hiệu quả nhất.
Bên cạnh việc điều chỉnh nước, bạn có thể sử dụng các chế phẩm phòng trừ nấm bệnh để hỗ trợ cây phục hồi. Hợp chất vôi kết hợp với lưu huỳnh pha loãng có thể được dùng để phun hoặc quét lên thân cây bị chảy nhựa. Các loại thuốc diệt nấm chuyên dụng như Ridomil (sử dụng theo hướng dẫn trên bao bì) cũng là lựa chọn hiệu quả để loại bỏ nấm bệnh. Thực hiện các biện pháp này vài lần, kết hợp với chăm sóc đúng cách, sẽ giúp cây mai tết nhanh chóng hồi phục và phát triển khỏe mạnh.
Quan sát thân cây mai tết để phát hiện dấu hiệu bệnh
Áp dụng cách trồng mai tết và chăm sóc đúng kỹ thuật sau Tết không chỉ giúp cây mai tết của bạn phục hồi nhanh chóng mà còn tạo tiền đề vững chắc cho một mùa hoa rực rỡ vào năm sau. Từ việc chuẩn bị đất tơi xốp, trồng lại đúng phương pháp, tưới nước và bón phân hợp lý, đến việc cắt tỉa cành và tuốt lá đúng thời điểm, mỗi bước đều góp phần quan trọng vào sự phát triển của cây. Bằng sự tỉ mỉ và kiên nhẫn, bạn hoàn toàn có thể tự tay chăm sóc để cây mai tết luôn khỏe mạnh và tiếp tục mang đến vẻ đẹp truyền thống cho không gian sống của gia đình. Hãy tham khảo thêm thông tin và vật tư trồng trọt tại hatgiongnongnghiep1.vn để việc làm vườn của bạn trở nên dễ dàng và hiệu quả hơn.