Cây quất cảnh là biểu tượng quen thuộc của ngày Tết cổ truyền Việt Nam, không chỉ mang đến vẻ đẹp rực rỡ mà còn gửi gắm ước mong về sự sung túc, tài lộc cho gia chủ. Tuy nhiên, nhiều người thường loại bỏ cây quất sau khi chơi Tết xong vì cho rằng cây sẽ khó phát triển tốt và ra quả đẹp cho mùa sau. Thực tế, việc cách trồng quất quả to và đều đẹp ngay tại nhà hoàn toàn nằm trong khả năng của bạn nếu áp dụng đúng kỹ thuật chăm sóc từ giai đoạn phục hồi sau Tết. Nắm vững các bước và bí quyết chuyên sâu, bạn sẽ có thể tái sử dụng cây quất cũ, tiết kiệm chi phí và tự tay tạo ra những mùa quả trĩu trịt, chất lượng cao để trang trí nhà cửa cho những dịp Tết sau này.
Phục hồi và Trồng Lại Quất Cảnh Sau Tết: Nền Tảng Cho Quả To
Sau khi hoàn thành sứ mệnh trang trí trong dịp Tết, cây quất thường bị suy yếu do thay đổi môi trường sống, thiếu dinh dưỡng và bộ rễ bị bó chặt trong chậu. Giai đoạn phục hồi sau Tết là cực kỳ quan trọng để cây lấy lại sức sống và chuẩn bị cho chu kỳ phát triển mới. Hãy để cây ở nơi thoáng mát khoảng 10 ngày sau Tết. Trong thời gian này, việc sử dụng các sản phẩm kích rễ như A-H502, Orgamin hoặc dung dịch tăng trưởng vườn sinh thái pha loãng theo tỷ lệ khuyến cáo và tưới đều lên cả lá lẫn gốc sẽ giúp cây nhanh chóng phát động bộ rễ mới, tăng khả năng hấp thụ dinh dưỡng sau khi trồng lại. Việc kích thích ra rễ mới khỏe mạnh ngay từ đầu là yếu tố then chốt để cây có đủ sức nuôi dưỡng những lứa quả to về sau.
Sau khoảng 10 ngày xử lý kích rễ, khi nhận thấy bộ rễ cây quất đã bắt đầu hình thành rễ mới (thường là các đầu rễ trắng nhỏ), bạn tiến hành vặt bỏ khoảng 1/2 đến 2/3 số lá già trên cây. Việc này giúp giảm bớt sự thoát hơi nước qua lá, tập trung năng lượng cho việc phục hồi rễ và đâm chồi nảy lộc mới. Chọn loại đất phù hợp để trồng lại là bước tiếp theo. Đất thịt nhẹ hoặc đất thịt trung bình là lý tưởng nhất bởi chúng có độ liên kết tốt, giúp bầu đất không bị vỡ khi cần đánh cây vào chậu cho những lần sử dụng sau. Tiến hành trồng cây vào đất hoặc chậu lớn hơn, tưới nước giữ ẩm như chăm sóc các loại cây cảnh thông thường khác. Giai đoạn này đòi hỏi sự tỉ mỉ để đảm bảo cây bén rễ và phát triển ổn định, tạo tiền đề cho một vụ quả quất to và sai.
Cây quất cảnh sau Tết cần chăm sóc để phục hồi
Chăm Sóc Định Kỳ: Bí Quyết Nuôi Dưỡng Quả Quất To Tròn
Để cây quất cảnh sau Tết phát triển mạnh mẽ và đặc biệt là cho ra những lứa quả to tròn và mọng nước, chế độ chăm sóc định kỳ đóng vai trò quyết định. Khoảng 5-7 ngày sau khi trồng lại, bạn cần xới nhẹ lớp đất mặt quanh gốc để giúp đất tơi xốp, tăng cường sự lưu thông khí và nước, tạo điều kiện cho rễ hô hấp và hấp thụ dinh dưỡng tốt hơn. Lưu ý, chỉ xới đất cách gốc cây khoảng 30cm trở ra để tránh làm tổn thương bộ rễ non đang phát triển. Sau khi xới đất, tiến hành bón lót bằng phân chuồng hoai mục kết hợp với một lượng nhỏ phân NPK (khoảng 0,5 kg cho mỗi gốc lớn) hoặc sử dụng phân nước giàu dinh dưỡng. Việc bón phân đúng lúc này cung cấp nguồn năng lượng cần thiết cho cây phát triển cành lá mới khỏe mạnh, đồng thời tăng sức đề kháng, giảm thiểu sâu bệnh.
Ngoài đợt bón lót ban đầu, việc duy trì chế độ dinh dưỡng đều đặn là yếu tố quan trọng để cây có đủ sức nuôi dưỡng quả quất to và sai. Cứ sau mỗi 15-20 ngày, bạn nên bón bổ sung phân cho cây. Một công thức hiệu quả là sử dụng phân vi lượng (như PTS9) kết hợp với dung dịch tăng trưởng (ví dụ như vườn sinh thái). Pha phân vi lượng và dung dịch tăng trưởng với nồng độ phù hợp: 5ml/15 lít nước cho cây có nhiều lá non và 5ml/10 lít nước cho cây có nhiều lá già. Việc bổ sung vi lượng giúp lá cây xanh mướt, dày dặn, quang hợp hiệu quả hơn, trực tiếp hỗ trợ quá trình tạo và nuôi quả to. Chế độ dinh dưỡng cân bằng và liên tục này sẽ đảm bảo cây có đủ nguồn lực để phát triển toàn diện từ cành, lá đến hoa và quả, cho ra những quả quất không chỉ đẹp mắt mà còn đạt kích thước tối ưu. Để có nguồn vật tư nông nghiệp chất lượng phục vụ quá trình chăm sóc, bạn có thể tham khảo tại hatgiongnongnghiep1.vn.
Bón phân và xới đất quanh gốc quất để nuôi dưỡng quả to
Kỹ Thuật Tỉa Cành, Tạo Tán: Tập Trung Năng Lượng Cho Quả
Khi cây quất đã phục hồi và phát triển mạnh mẽ với bộ cành lá sum suê, đây là thời điểm thích hợp để tiến hành kỹ thuật tỉa cành và tạo tán. Việc tỉa cành không chỉ nhằm tạo dáng bonsai đẹp mắt cho cây mà còn có mục đích quan trọng là điều chỉnh sự phân bố năng lượng của cây, tập trung dinh dưỡng vào việc ra hoa và kết quả, góp phần tạo nên những quả quất to và chất lượng. Sử dụng dao hoặc kéo sắc chuyên dụng để cắt tỉa, đảm bảo vết cắt ngọt và nhanh lành, tránh nhiễm bệnh. Thực hiện việc này vào những ngày nắng ráo để vết cắt nhanh khô.
Việc tỉa cành cần được duy trì định kỳ, khoảng 7-10 ngày một lần, để loại bỏ những cành yếu, cành tăm, cành mọc chồng chéo hoặc những phần tán quá rậm rạp. Bằng cách loại bỏ bớt cành lá không cần thiết, cây sẽ không phải phân tán năng lượng cho những bộ phận này mà dồn lực nuôi dưỡng những cành khỏe mạnh chuẩn bị cho ra hoa và quả. Đồng thời, tỉa tán giúp không khí lưu thông tốt hơn và ánh sáng dễ dàng chiếu vào bên trong tán cây, tạo môi trường thuận lợi cho hoa đậu quả và quả phát triển đều, nhận đủ ánh sáng để quang hợp, từ đó đạt được kích thước quả quất to như mong muốn.
Đánh Bầu và Vào Chậu: Chuẩn Bị Không Gian Phát Triển Cho Quả To
Thời điểm lý tưởng để đánh cây quất cảnh vào chậu, chuẩn bị cho vụ quả Tết tiếp theo, thường là vào khoảng tháng 5 Dương lịch. Đây là lúc thời tiết ấm áp, cây đang trong giai đoạn sinh trưởng mạnh, giúp cây nhanh chóng phục hồi sau khi bị dịch chuyển. Trước khi đánh cây, hãy tưới ẩm đất để bầu đất mềm và dễ thao tác hơn. Sau đó, sử dụng đầm gỗ hoặc đầm sắt cắm xung quanh gốc cây với khoảng cách khoảng 20-30cm. Việc này giúp nén chặt và liên kết khối đất quanh bầu rễ, giữ cho bầu đất không bị vỡ trong quá trình đào và di chuyển cây.
Tiếp theo, dùng cuốc hoặc thuổng moi dần đất xung quanh gốc với khoảng cách rộng hơn, khoảng 60-100cm tùy theo kích thước cây. Sau đó, đào một rãnh sâu khoảng 40cm và rộng 20cm xung quanh bầu đất đã được nén. Cẩn thận tỉa bớt đất theo kích thước bầu đã định. Trong quá trình này, bạn có thể gặp những rễ lớn. Đừng ngần ngại cắt bỏ chúng vì những rễ quá to khó có thể quấn quanh bầu đất và rễ tơ mới sẽ mọc ra tốt hơn. Giữ lại những rễ nhỏ, dài và mềm, nhẹ nhàng quấn tròn quanh bầu đất và cố định bằng dây nilon. Việc tạo bầu đất gọn gàng, chắc chắn và kích thích rễ tơ phát triển là rất quan trọng, đảm bảo cây có hệ rễ khỏe để cung cấp đủ nước và dinh dưỡng cho việc hình thành và phát triển quả to sau này. Cuối cùng, nhấc bầu cây đặt vào chậu mới đã chuẩn bị sẵn đất tơi xốp, thêm đất cho kín bầu và tưới đẫm nước.
Quấn bầu đất khi đánh cây quất vào chậu
Kích Thích Ra Hoa, Đậu Quả: Đảm Bảo Năng Suất và Kích Thước Quả
Sau khi cây đã bén rễ và phát triển ổn định trong chậu mới, bước tiếp theo là kích thích cây ra hoa và đậu quả đúng thời điểm mong muốn cho vụ Tết. Có hai phương pháp phổ biến tùy thuộc vào mục tiêu của bạn:
Nếu bạn muốn cây chỉ có quả chín vàng vào dịp Tết Nguyên đán: Sau khi đánh bầu và trồng vào chậu, đặt cây ở nơi râm mát, tránh ánh nắng trực tiếp và mưa to trong khoảng 10-20 ngày. Giai đoạn này gọi là “xiết nước” hoặc làm khô bầu, khiến cây bị “stress”. Khi thấy khoảng 80-90% lá trên cây héo và rụng hết, bạn đem cây ra trồng lại ở vị trí đủ sáng và chăm sóc bình thường. Tình trạng stress này sẽ kích thích cây ra hoa đồng loạt vào khoảng tháng 7-8 Âm lịch (tức tháng 8-9 Dương lịch), cho quả chín rộ vào đúng dịp Tết (tháng 1-2 Dương lịch). Việc ra hoa đồng loạt giúp cây tập trung dinh dưỡng nuôi một lứa quả, tạo điều kiện cho quả to và đều.
Nếu bạn muốn cây có sự đa dạng quả chín, quả vừa, quả xanh, lộc non và hoa cùng lúc: Sau khi đánh bầu, chỉ để cây ở nơi râm mát khoảng 7-10 ngày cho đến khi khoảng một nửa số lá héo và rụng. Sau đó, đem cây ra trồng lại và chăm sóc bình thường. Khoảng tháng 6-8 Dương lịch, cây sẽ bắt đầu ra lứa quả đầu tiên và lứa hoa thứ hai. Lúc này, để kiểm soát và điều chỉnh sự phát triển, bạn cần vặt bỏ đi khoảng một nửa số quả đã đậu (chọn lọc những quả xấu, mọc chen chúc), vặt bỏ một nửa số lá “bánh tẻ” (lá đã trưởng thành nhưng chưa già), và cắt bỏ bớt ngọn non. Song song với việc tỉa bỏ, cần tăng cường bón phân kali, phân đạm kết hợp với dung dịch tăng trưởng vườn sinh thái. Việc tỉa bỏ và bón thúc này giúp cây dồn sức nuôi những quả còn lại phát triển to hơn, đồng thời kích thích cây tiếp tục phân hóa mầm hoa và ra lộc mới, đảm bảo cây có đủ các yếu tố quả, hoa, lộc vào cuối năm như ý muốn.
Món gà luộc trên đĩa hình hoa trang trí đẹp mắt
Việc chăm sóc quất cảnh sau Tết để có được quả to và đẹp như ý không quá khó khăn nếu bạn áp dụng đúng các kỹ thuật từ phục hồi cây sau Tết, trồng lại, bón phân đầy đủ, tỉa cành tạo tán cho đến việc chủ động kích thích ra hoa đậu quả đúng thời điểm. Bằng sự kiên trì và áp dụng những bí quyết này, bạn hoàn toàn có thể sở hữu một cây quất sum suê quả to trĩu trịt, không chỉ tô điểm cho không gian sống mà còn mang lại niềm vui và ý nghĩa cho những mùa Tết tiếp theo.