Cây quất từ lâu đã trở thành biểu tượng của sự may mắn, sum vầy trong văn hóa Việt Nam, đặc biệt là dịp Tết. Tự tay trồng và chăm sóc một chậu quất sai trĩu quả ngay tại nhà mang lại niềm vui đặc biệt. Bài viết này sẽ hướng dẫn chi tiết cách trồng quất trong chậu hiệu quả, giúp bạn có được cây quất ưng ý để trang trí hoặc thu hoạch, biến ước mơ vườn quất nhỏ xinh thành hiện thực.
Chuẩn bị cho việc trồng quất trong chậu
Để bắt đầu hành trình trồng quất trong chậu, việc chuẩn bị kỹ lưỡng là bước đệm quan trọng. Điều này bao gồm việc lựa chọn giống cây, loại chậu phù hợp và đất trồng đạt tiêu chuẩn, đảm bảo cây có nền tảng vững chắc để phát triển.
Chọn giống cây quất phù hợp
Bạn có thể bắt đầu trồng quất từ hạt, nhưng cách này sẽ tốn nhiều thời gian để cây trưởng thành và cho quả. Phương án tối ưu hơn là mua cây quất con hoặc cây đã được ươm sẵn tại các vườn ươm hoặc cửa hàng cây cảnh uy tín. Việc chọn cây con khỏe mạnh, không sâu bệnh ngay từ đầu sẽ giúp quá trình chăm sóc sau này dễ dàng hơn rất nhiều.
Chọn chậu trồng quất
Loại chậu có ảnh hưởng lớn đến sự phát triển của rễ và khả năng thoát nước. Chậu trồng quất thường được làm bằng sành hoặc sứ, bởi những vật liệu này không chỉ có tính thẩm mỹ cao mà còn hỗ trợ việc thoát hơi nước tốt hơn so với chậu nhựa. Kích thước chậu cần có độ rộng vừa phải, lớn hơn khoảng 25% so với bầu rễ hiện tại của cây. Điều này cho phép rễ có không gian phát triển mà không bị bí bách. Nên ưu tiên chọn chậu đất nung vì khả năng thoát hơi nước vượt trội, giúp tránh tình trạng ngập úng rễ cây, một trong những nguyên nhân chính gây chết cây quất trồng chậu.
Cây quất cảnh trong chậu đất nung đang phát triển tốt.
Định kỳ khoảng 2 năm một lần, bạn nên thay chậu lớn hơn để phù hợp với kích thước cây đang phát triển. Thời điểm tốt nhất để tiến hành thay chậu là vào mùa đông, khi cây đang ở giai đoạn nghỉ ngơi tương đối, giúp cây dễ dàng thích nghi với môi trường mới.
Chuẩn bị đất trồng tiêu chuẩn
Chất lượng đất là yếu tố quyết định đến dinh dưỡng và độ thông thoáng cho rễ. Cây quất có thể sinh trưởng trên nhiều loại đất, nhưng phát triển tốt nhất là đất thịt tơi xốp, giàu mùn và có khả năng thoát nước tốt. Độ pH lý tưởng cho cây quất là từ 5-6. Trước khi trồng, bạn cần trộn đất với các loại phân bón lót để cung cấp dinh dưỡng ban đầu cho cây. Hỗn hợp bón lót có thể bao gồm 1-2kg phân vi sinh hoặc 3-5kg phân chuồng hoai mục cho mỗi hố trồng hoặc chậu.
Kỹ thuật trồng và chăm sóc quất trong chậu
Sau khi đã chuẩn bị đầy đủ vật liệu, việc áp dụng đúng kỹ thuật trồng và chăm sóc sẽ quyết định sức sống và khả năng ra quả của cây quất.
Trồng cây vào chậu
Đặt một lớp sỏi hoặc vật liệu thoát nước dưới đáy chậu trước khi cho đất vào. Nhẹ nhàng đặt cây quất vào giữa chậu, đảm bảo bầu rễ nằm ở vị trí trung tâm. Lấp đất xung quanh bầu rễ, nén nhẹ để cố định cây nhưng không quá chặt. Tưới nước kỹ ngay sau khi trồng để đất kết dính với rễ và loại bỏ bọt khí. Đảm bảo nước thoát ra ngoài đáy chậu.
Chế độ tưới nước hợp lý
Tưới nước là một khâu quan trọng, đòi hỏi sự cân bằng. Khi cây quất mới trồng, cần chú ý lượng nước tưới để tránh ngập úng gây thối rễ. Nếu đất quá khô, nồng độ muối trong đất có thể tăng cao, gây hại cho hệ rễ nhạy cảm của cây. Do đó, cần duy trì độ ẩm hợp lý cho đất trồng. Tùy thuộc vào thời tiết và kích thước chậu, tần suất tưới có thể khác nhau, nhưng nguyên tắc chung là chỉ tưới khi lớp đất mặt bắt đầu khô và tưới đủ ẩm đều khắp bầu đất. Tránh tưới vào buổi trưa nắng gắt.
Bón phân định kỳ cho quất
Bón phân đều đặn giúp cây quất có đủ dinh dưỡng để phát triển cành lá, ra hoa và đậu quả. Nên bón phân cho cây khoảng 1 tháng một lần trong giai đoạn cây sinh trưởng mạnh. Việc bón phân đầy đủ và đúng liều lượng sẽ thúc đẩy cây cho ra quả to mọng, màu sắc đẹp mắt hơn. Ngoài lớp phân bón lót ban đầu, khi cây bắt đầu ra hoa, bà con nên bón bổ sung phân kali bột đỏ để tăng cường khả năng đậu quả. Sau khi quả đã hình thành, chuyển sang sử dụng phân NPK tổng hợp hoặc các loại phân chuyên dùng cho cây ăn quả để nuôi trái lớn nhanh và đạt chất lượng. Bạn có thể tìm mua các loại phân bón phù hợp tại hatgiongnongnghiep1.vn để đảm bảo nguồn cung cấp đáng tin cậy.
Chậu quất sai trĩu quả chín vàng mọng đón Tết.
Cắt tỉa và tạo tán cho cây quất
Việc cắt tỉa và tạo tán không chỉ giúp cây có hình dáng đẹp, phù hợp để trang trí mà còn thúc đẩy cây ra nhiều cành mới, tăng khả năng đậu quả và hạn chế sâu bệnh. Hàng năm, nên sửa tán cây khoảng 3-4 lần để đảm bảo tán phát triển đều, thông thoáng và theo hình dạng mong muốn (thường là hình chóp nón). Chú ý loại bỏ các cành khô héo, cành tăm, cành sâu bệnh hoặc các cành mọc chồng chéo, che khuất ánh sáng. Sau khi cắt tỉa, cần thường xuyên kiểm tra và xử lý thuốc bảo vệ thực vật để phòng trừ sâu bệnh, đặc biệt là sâu vẽ bùa hại lá non.
Xử lý đặc biệt để quất ra trái đúng dịp Tết
Quất có khả năng ra trái quanh năm, do đó, để có chậu quất sai quả chín vàng đúng vào dịp Tết Nguyên đán đòi hỏi phải áp dụng kỹ thuật điều chỉnh thời vụ ra trái.
Đến khoảng tháng 6-7 âm lịch, bắt đầu theo dõi chặt chẽ vườn quất. Đối với những cây phát triển quá mạnh hoặc đã có trái non, cần áp dụng kỹ thuật “đảo quất”. Kỹ thuật này bao gồm việc đào bứng cây lên khỏi chậu hoặc đất (đối với cây trồng dưới đất tạm thời), phơi nắng nhẹ trong khoảng 10 ngày. Mục đích của việc này là tạo ra một sự “sốc” nhẹ cho cây, kích thích cây chuyển từ giai đoạn sinh trưởng sang sinh sản. Sau đó, tiến hành tỉa bỏ bớt các cành lá không cần thiết, cành yếu để tập trung dinh dưỡng, rồi trồng lại cây vào chậu mới (đối với cây đã bứng) hoặc giữ nguyên chậu và giảm tưới nước tối đa (đối với cây trồng cố định trong chậu).
Đến giữa hoặc cuối tháng 8 âm lịch là thời điểm chuẩn bị cho cây ra hoa và kết trái để chín đúng Tết. Giai đoạn này cực kỳ quan trọng, cần cung cấp cho quất đầy đủ dinh dưỡng thông qua việc bón phân và tưới nước đều đặn. Cây sẽ nhanh chóng xanh tốt trở lại, ra hoa đồng loạt và đảm bảo trái sẽ chín vàng óng vào đúng những ngày Tết.
Trong quá trình cây ra hoa và hình thành quả non, hiện tượng rụng hoa, rụng quả là khá phổ biến nếu cây thiếu dinh dưỡng hoặc gặp điều kiện bất lợi. Vì vậy, khi cây ra hoa, cần để mật độ hoa vừa phải, tỉa bớt những chùm hoa quá dày để cây tập trung dinh dưỡng nuôi hoa còn lại. Sau khi hoa tàn và quả non bắt đầu hình thành, có thể phun dung dịch dinh dưỡng như nước giải pha loãng (0.3-0.4%) hoặc phân bón lá tổng hợp (0.3%) để cung cấp vi lượng cần thiết, giúp bảo vệ quả non và hạn chế rụng.
Phòng trừ sâu bệnh hại trên cây quất
Cây quất trồng chậu cũng có thể bị tấn công bởi nhiều loại sâu bệnh như rệp sáp, nhện đỏ, sâu vẽ bùa, bệnh vàng lá, thối rễ… Việc phòng trừ sâu bệnh cần được thực hiện thường xuyên và kịp thời. Nên kiểm tra lá, thân, cành và quả định kỳ để phát hiện sớm các dấu hiệu sâu bệnh. Sử dụng các biện pháp phòng trừ tổng hợp bao gồm cắt tỉa các cành bị bệnh, vệ sinh xung quanh gốc cây, và sử dụng thuốc bảo vệ thực vật sinh học hoặc hóa học theo hướng dẫn khi cần thiết.
Nắm vững cách trồng quất trong chậu đòi hỏi sự kiên nhẫn và áp dụng đúng kỹ thuật. Tuy ban đầu có thể gặp chút thử thách, nhưng thành quả là một chậu quất rực rỡ, sai quả sẽ mang lại niềm vui và ý nghĩa đặc biệt cho không gian sống của bạn, đặc biệt là vào dịp Tết đến xuân về. Hy vọng bài viết này đã cung cấp những thông tin hữu ích, giúp bạn tự tin hơn trên hành trình tạo ra chậu quất cảnh độc đáo của riêng mình.