Cách trồng sầu riêng ghép đang trở thành lựa chọn hàng đầu của nhiều bà con nông dân tại Việt Nam, đặc biệt ở các vùng trọng điểm như Đông Nam Bộ, Tây Nguyên và Đồng bằng sông Cửu Long. Giống sầu riêng ghép thừa hưởng những ưu điểm vượt trội từ cây mẹ và gốc ghép khỏe mạnh, giúp cây sinh trưởng nhanh, kháng bệnh tốt và đặc biệt là cho trái sớm, năng suất ổn định với chất lượng cùi dày, thơm ngon đặc trưng. Việc áp dụng đúng kỹ thuật trồng và chăm sóc ngay từ ban đầu đóng vai trò then chốt quyết định sự thành công của vụ mùa. Bài viết này sẽ đi sâu vào từng bước trong quy trình cách trồng sầu riêng ghép chuẩn kỹ thuật, giúp bà con tối ưu hiệu quả canh tác.
Tầm quan trọng của kỹ thuật và cách trồng sầu riêng ghép
Năng suất và chất lượng của vườn sầu riêng ghép không chỉ phụ thuộc vào điều kiện tự nhiên như thổ nhưỡng hay khí hậu, mà còn chịu ảnh hưởng lớn bởi cách trồng sầu riêng ghép và kỹ thuật chăm sóc. Lựa chọn giống tốt mới chỉ là bước khởi đầu. Việc áp dụng đúng quy trình từ khâu chuẩn bị đất, đào hố, đặt cây, cho đến việc xác định khoảng cách trồng hợp lý đều cần được thực hiện cẩn thận và chính xác. Nếu bỏ qua bất kỳ công đoạn nào hoặc thực hiện sai kỹ thuật, cây sầu riêng ghép có thể gặp khó khăn trong việc hấp thụ dinh dưỡng, dễ bị sâu bệnh tấn công, dẫn đến sinh trưởng kém, năng suất thấp và chất lượng trái không đạt yêu cầu, gây thiệt hại kinh tế cho người trồng.
Chọn giống và chuẩn bị vật tư
Lựa chọn giống sầu riêng ghép phù hợp
Việc chọn giống là bước đầu tiên và quan trọng nhất trong cách trồng sầu riêng ghép. Hiện nay trên thị trường có nhiều giống sầu riêng ghép phổ biến và được ưa chuộng như Musang King, Ri6, Monthong, Dona, v.v. Mỗi giống có đặc điểm sinh trưởng, yêu cầu về điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng và thời gian cho trái khác nhau. Bà con cần tìm hiểu kỹ thông tin về từng giống, tham khảo ý kiến từ các nhà vườn có kinh nghiệm và các chuyên gia nông nghiệp để chọn được giống phù hợp nhất với điều kiện canh tác của gia đình và nhu cầu thị trường. Giống ghép phải có nguồn gốc rõ ràng, được kiểm định chất lượng, đảm bảo sạch bệnh và có các đặc tính di truyền tốt từ cây mẹ.
Chuẩn bị vật tư và dụng cụ cần thiết
Bên cạnh việc chuẩn bị cây giống sầu riêng ghép chất lượng, bà con cần chuẩn bị đầy đủ các vật tư và dụng cụ phục vụ cho quá trình trồng và chăm sóc. Điều này bao gồm phân bón (phân chuồng hoai mục, phân NPK, phân lân, v.v.), thuốc bảo vệ thực vật (thuốc trừ mối, sâu rễ), vật liệu cải tạo đất (tro trấu, vôi bột nếu cần), và các dụng cụ làm vườn cơ bản như cuốc, xẻng, bay, thùng tưới hoặc hệ thống tưới. Việc chuẩn bị chu đáo sẽ giúp quá trình trồng diễn ra thuận lợi và đảm bảo cây con được cung cấp đủ dinh dưỡng và sự bảo vệ ngay từ giai đoạn đầu.
Kỹ thuật chuẩn bị đất trồng sầu riêng ghép
Chuẩn bị đất là yếu tố sống còn trong cách trồng sầu riêng ghép hiệu quả. Đất trồng cần đáp ứng các tiêu chí khắt khe để cây có thể phát triển bộ rễ khỏe mạnh và hấp thụ tối đa dinh dưỡng.
Đào hố và cải tạo đất ban đầu
Kích thước hố tiêu chuẩn để trồng cây sầu riêng ghép con thường là 60x60x60cm. Tuy nhiên, nếu đất có chất lượng kém, bà con nên đào hố lớn hơn khoảng 10cm để có thêm không gian cho rễ phát triển ban đầu và dễ dàng cải tạo đất. Trước khi lấp hố, cần tiến hành bón lót một lượng phân chuồng đã ủ hoai mục, khoảng 25-30kg cho mỗi hố. Việc bón phân hữu cơ giúp tăng độ mùn, cải thiện cấu trúc đất và cung cấp dinh dưỡng cần thiết cho cây trong giai đoạn đầu.
Xử lý đất trước khi trồng
Để phòng ngừa sâu bệnh hại tấn công bộ rễ non, đặc biệt là mối và sâu rễ, cần bổ sung thêm các loại thuốc phòng trừ như basutin hoặc carboweil vào hố. Liều lượng khuyến cáo khoảng 10-20 gram cho mỗi hố. Đồng thời, cần bổ sung một lượng phân vô cơ cân đối các nguyên tố đa lượng như lân (P) khoảng 0,3-0,5kg và hỗn hợp đạm (N), lân (P), kali (K) theo tỷ lệ 20:20:10 khoảng 0,2kg. Tất cả các loại phân và thuốc này cần được trộn đều với lớp đất mặt đã đào lên, sau đó lấp xuống hố. Sau khi lấp hố, cần tưới ẩm và đợi khoảng 15-30 ngày trước khi tiến hành trồng cây con. Thời gian chờ này giúp phân bón có thời gian phân hủy và hòa tan vào đất, tránh gây sốc cho rễ cây non.
Lưu ý đặc biệt cho vùng đất thấp/đồng bằng
Ở các vùng đất thấp, dễ bị ngập úng như Đồng bằng sông Cửu Long, việc áp dụng cách trồng sầu riêng ghép trên mô là vô cùng cần thiết. Mô trồng cần được đắp cao và có rãnh thoát nước sâu để hạn chế tối đa tình trạng úng nước, gây thối rễ. Kích thước mô tiêu chuẩn nên rộng khoảng 5-7m tại chân mô, thu nhỏ dần lên đỉnh và cao khoảng 2-3m. Các rãnh thoát nước xung quanh mô cần sâu từ 1-2m tùy thuộc vào mực nước ngầm. Trước khi đắp mô và trồng, bà con cũng nên bổ sung một lượng lớn phân chuồng hoai mục, tro trấu và vật liệu hữu cơ khác vào đất để tăng cường độ mùn và độ tơi xốp.
Chuẩn bị hố và đất trồng cho cây sầu riêng ghép
Việc chuẩn bị đất kỹ lưỡng trước khi trồng sẽ tạo nền tảng vững chắc cho cây sầu riêng ghép phát triển mạnh mẽ, là yếu tố quan trọng quyết định đến năng suất và tuổi thọ của vườn cây sau này.
Hướng dẫn trồng cây sầu riêng ghép đúng kỹ thuật
Sau khi đã chuẩn bị đất xong, bước tiếp theo trong cách trồng sầu riêng ghép là tiến hành đặt cây con vào hố theo đúng kỹ thuật.
Thời điểm trồng tốt nhất
Thời điểm lý tưởng nhất để trồng sầu riêng ghép là vào đầu mùa mưa, thường rơi vào khoảng tháng 4 đến tháng 6 dương lịch hàng năm tại Việt Nam. Trồng vào thời điểm này, cây con sẽ được cung cấp độ ẩm tự nhiên đầy đủ từ nước mưa, giúp rễ nhanh chóng bén đất và phục hồi sau khi trồng. Mặc dù trồng vào mùa khô có thể giúp giảm nguy cơ một số sâu bệnh hại phát triển, nhưng bà con sẽ phải tốn nhiều công sức và chi phí hơn cho việc tưới nước thường xuyên để đảm bảo cây không bị thiếu nước và héo.
Quy trình đặt cây con vào hố
Khi trồng, bà con nhẹ nhàng xé bỏ túi bầu hoặc vỏ đựng cây giống, tránh làm tổn thương bộ rễ. Đặt bầu cây vào giữa hố đã chuẩn bị sao cho mặt bầu ngang bằng hoặc thấp hơn một chút so với mặt đất tự nhiên. Lấp đất xung quanh bầu cây, nén nhẹ để đất tiếp xúc tốt với rễ, loại bỏ các túi khí. Tránh nén quá chặt vì có thể làm rễ khó phát triển. Sau khi trồng xong, cần tưới đẫm nước ngay lập tức để cố định cây và cung cấp độ ẩm ban đầu cho rễ.
Khoảng cách trồng cây sầu riêng ghép chuẩn
Khoảng cách trồng là một yếu tố cực kỳ quan trọng trong cách trồng sầu riêng ghép ảnh hưởng trực tiếp đến sự thông thoáng của vườn, khả năng hấp thụ ánh sáng, dinh dưỡng và quản lý dịch hại.
Mật độ trồng thuần
Đối với vườn chỉ trồng duy nhất sầu riêng ghép, khoảng cách trồng tiêu chuẩn được khuyến cáo là 8x8m hoặc 8x10m. Mật độ này tương đương với việc trồng khoảng 125 – 150 cây trên mỗi hecta. Mật độ này giúp cây có đủ không gian để tán lá phát triển, nhận đủ ánh sáng mặt trời và đảm bảo sự lưu thông không khí trong vườn, hạn chế nấm bệnh.
Mật độ trồng xen canh
Nếu bà con áp dụng mô hình trồng xen canh sầu riêng ghép với các loại cây khác như ca cao, điều, hoặc cà phê, khoảng cách trồng cần được điều chỉnh rộng hơn. Khoảng cách được khuyến cáo là 9x9m hoặc 9x12m, tương đương với mật độ trồng khoảng 70 – 100 cây trên mỗi hecta. Việc tăng khoảng cách trồng xen canh giúp giảm sự cạnh tranh về ánh sáng và dinh dưỡng giữa sầu riêng và cây trồng xen.
Ảnh hưởng của mật độ không phù hợp
Mật độ trồng quá dày sẽ khiến cây cạnh tranh ánh sáng và dinh dưỡng gay gắt, dẫn đến cây vống cao, cành lá èo uột, khó ra hoa đậu quả. Vườn cây rậm rạp cũng tạo điều kiện thuận lợi cho sâu bệnh phát triển do thiếu thông thoáng. Ngược lại, nếu trồng quá thưa, bà con sẽ lãng phí diện tích đất và giảm năng suất tổng thể trên mỗi hecta. Mật độ vườn trồng thuần thích hợp nhất dao động từ 120-160 cây/ha, tùy thuộc vào loại giống và điều kiện cụ thể của từng vườn.
Bảo vệ cây non sau khi trồng
Sau khi trồng, cây sầu riêng ghép con còn rất yếu ớt. Bà con cần che chắn cho cây khỏi ánh nắng trực tiếp gay gắt bằng lưới hoặc vật liệu phù hợp, đặc biệt trong những ngày nắng nóng hoặc khi trồng vào mùa khô. Đồng thời, có thể cắm cọc và buộc cố định cây vào cọc để tránh gió lay gốc, làm đứt rễ non. Việc giữ ẩm cho đất xung quanh gốc cây cũng rất quan trọng, nhưng cần tránh để đất bị úng nước.
Kỹ thuật chăm sóc ban đầu cho sầu riêng ghép
Chăm sóc cây sầu riêng ghép non đúng kỹ thuật là yếu tố quan trọng giúp cây phát triển khỏe mạnh, tạo tiền đề cho năng suất cao sau này.
Tưới nước đúng cách và hệ thống tưới
Cây sầu riêng ghép yêu cầu lượng nước tưới đều đặn nhưng vừa phải. Đặc biệt đối với các vườn trồng trên địa hình đồi dốc hoặc có diện tích lớn, việc áp dụng hệ thống tưới tự động là giải pháp hiệu quả và tiết kiệm. Hệ thống tưới phun mưa dưới gốc là lựa chọn phổ biến, giúp cung cấp độ ẩm trực tiếp cho bộ rễ. Mỗi gốc cây non có thể bố trí 1-2 béc tưới, khi cây lớn hơn có thể tăng lên 2-3 béc mỗi gốc để đảm bảo đủ nước cho bộ rễ phát triển rộng. Việc sử dụng béc tưới bù áp chất lượng cao là cần thiết, đặc biệt trên địa hình dốc, để đảm bảo lượng nước tưới đồng đều giữa các cây. Chọn đường ống có đường kính đủ lớn cũng là lưu ý quan trọng để có thể mở rộng hệ thống khi cây trưởng thành. hatgiongnongnghiep1.vn cung cấp các giải pháp tưới tiêu phù hợp cho cây trồng, bao gồm cả sầu riêng.
Hệ thống tưới phun mưa tự động cho cây sầu riêng ghép con
Bón phân cho cây non
Trong giai đoạn cây sầu riêng ghép non, mục tiêu chính là giúp cây phát triển bộ rễ và tán lá khỏe mạnh. Ngoài lượng phân bón lót đã được bổ sung khi trồng, bà con cần định kỳ bón bổ sung phân NPK với tỷ lệ cân đối (ví dụ 20:20:15 hoặc tương tự) cùng với phân hữu cơ hoai mục. Liều lượng và tần suất bón phân cần tuân thủ khuyến cáo của các chuyên gia nông nghiệp hoặc nhà cung cấp phân bón, dựa trên tuổi cây và tình trạng sinh trưởng thực tế. Việc bón phân cân đối giúp cây có đủ dinh dưỡng để phát triển cành lá, thân cây, tạo tiền đề cho việc ra hoa kết trái sau này.
Phòng trừ sâu bệnh hại ban đầu
Cây sầu riêng ghép non dễ bị tấn công bởi một số loại sâu bệnh hại như rệp sáp, rầy xanh, sâu ăn lá, hay các bệnh về rễ do nấm. Việc thăm vườn thường xuyên để phát hiện sớm các dấu hiệu của sâu bệnh là rất quan trọng. Khi phát hiện sâu bệnh, cần áp dụng các biện pháp phòng trừ kịp thời và phù hợp. Ưu tiên sử dụng các loại thuốc bảo vệ thực vật sinh học hoặc các biện pháp canh tác hữu cơ để hạn chế ảnh hưởng đến môi trường và sức khỏe con người. Nếu sử dụng thuốc hóa học, cần tuân thủ nghiêm ngặt nguyên tắc “4 đúng” (đúng thuốc, đúng liều lượng, đúng lúc, đúng cách trồng sầu riêng ghép).
Cung cấp thiết bị tưới tiêu cho vườn sầu riêng ghép
Áp dụng đồng bộ các kỹ thuật chăm sóc ban đầu sẽ giúp cây sầu riêng ghép con vượt qua giai đoạn khó khăn, phát triển thành cây trưởng thành khỏe mạnh, sẵn sàng cho vụ mùa bội thu.
Việc nắm vững và áp dụng đúng cách trồng sầu riêng ghép từ khâu chọn giống, chuẩn bị đất, xác định khoảng cách hợp lý cho đến kỹ thuật chăm sóc ban đầu là chìa khóa dẫn đến thành công trong việc canh tác loại cây ăn quả giá trị này. Hy vọng những thông tin chi tiết và chuyên sâu trong bài viết này sẽ giúp bà con nông dân tự tin hơn trong hành trình xây dựng vườn sầu riêng ghép đạt năng suất và chất lượng cao. Để tìm hiểu thêm về các loại hạt giống, vật tư nông nghiệp và nhận tư vấn kỹ thuật trồng trọt, bà con có thể ghé thăm website hatgiongnongnghiep1.vn.