Cây tắc, hay còn gọi là cây quất, là loại cây quen thuộc không chỉ mang ý nghĩa phong thủy tốt đẹp, biểu tượng cho may mắn, tài lộc trong dịp Tết cổ truyền mà còn cung cấp trái dùng làm thuốc, gia vị hoặc thức uống giải khát. Trồng tắc trong chậu là giải pháp lý tưởng cho những ai có không gian hạn chế như ban công, sân thượng hay hiên nhà. Kỹ thuật trồng tắc trong chậu đòi hỏi sự tỉ mỉ và hiểu biết nhất định để cây phát triển khỏe mạnh và đặc biệt là sai quả đúng dịp Tết. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những hướng dẫn chi tiết và chuyên sâu về cách trồng tắc trong chậu đơn giản nhưng hiệu quả tại nhà.
Chuẩn bị cho việc trồng tắc trong chậu
Để bắt đầu trồng tắc trong chậu thành công, việc chuẩn bị các yếu tố cần thiết là vô cùng quan trọng. Điều này bao gồm lựa chọn đúng loại chậu, chuẩn bị giống cây chất lượng và phối trộn đất trồng phù hợp. Sự chuẩn bị kỹ lưỡng ngay từ đầu sẽ tạo tiền đề vững chắc cho cây phát triển tốt sau này.
Lựa chọn chậu trồng phù hợp
Việc chọn chậu có ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển của hệ rễ và khả năng thoát nước của cây tắc. Bạn nên chọn chậu có kích thước vừa phải, không quá nhỏ so với bộ rễ của cây giống. Kích thước chậu lý tưởng thường lớn hơn đường kính bầu rễ khoảng 25% để cây có không gian phát triển rễ sau này.
Các loại chậu phổ biến như chậu đất nung, chậu sứ hay chậu nhựa đều có thể sử dụng. Chậu đất nung có ưu điểm thoáng khí, giúp bộ rễ “thở” tốt, nhưng nặng và dễ vỡ. Chậu nhựa nhẹ hơn, dễ di chuyển nhưng kém thoát nước và ít thoáng khí hơn. Quan trọng nhất là chậu phải có lỗ thoát nước tốt ở đáy để tránh tình trạng ngập úng, gây thối rễ. Định kỳ khoảng 2 năm một lần, bạn nên xem xét thay chậu lớn hơn cho cây để đáp ứng nhu cầu phát triển. Ngoài chậu, cần chuẩn bị các dụng cụ làm vườn cơ bản như xẻng nhỏ, cào, bình tưới và găng tay để thao tác thuận tiện.
Chuẩn bị giống cây tắc
Chọn cây tắc giống khỏe mạnh để trồng chậu
Bạn có thể trồng cây tắc từ hạt hoặc chiết cành. Tuy nhiên, để tiết kiệm thời gian, công sức và đảm bảo tỷ lệ thành công cao, việc sử dụng cây giống hoặc cành chiết đã ra rễ là lựa chọn tối ưu. Khi chọn cây giống hoặc cành chiết, hãy tìm những cây khỏe mạnh, không có dấu hiệu sâu bệnh, thân mập mạp, lá xanh tốt và bộ rễ phát triển đều. Cành chiết cần đảm bảo đủ tuổi và rễ đã già dặn, không còn non yếu. Việc chọn giống tốt ngay từ đầu quyết định lớn đến sức sống và khả năng ra quả của cây sau này.
Chuẩn bị đất trồng giàu dinh dưỡng
Đất trồng là yếu tố then chốt quyết định khả năng hấp thu dinh dưỡng và sự phát triển của cây tắc. Cây tắc không quá kén đất nhưng phát triển tốt nhất trên loại đất thịt nhẹ, tơi xốp, giàu mùn và có độ pH lý tưởng từ 6.0 đến 6.5. Bạn có thể phối trộn đất thịt với phân hữu cơ hoai mục (phân trùn quế, phân bò hoai, phân gà hoai) theo tỷ lệ phù hợp để tăng độ tơi xốp và dinh dưỡng.
Trước khi trồng, hố trồng hoặc toàn bộ lượng đất sử dụng trong chậu cần được bón lót. Sử dụng khoảng 1-2kg phân vi sinh hoặc 3-5kg phân chuồng đã ủ hoai mục trộn đều vào đất. Sau khi trộn phân, nên phơi ải đất dưới nắng khoảng 7-10 ngày. Việc phơi ải giúp diệt trừ mầm bệnh, nấm hại và côn trùng gây hại tiềm ẩn trong đất, tạo môi trường sạch sẽ cho cây con phát triển.
Các bước trồng tắc trong chậu chi tiết
Sau khi đã chuẩn bị đầy đủ các yếu tố cần thiết, bạn có thể tiến hành trồng cây tắc vào chậu theo các bước sau. Quy trình này đơn giản nhưng cần thực hiện cẩn thận để không làm tổn thương bộ rễ non yếu của cây.
Đầu tiên, tại vị trí trung tâm của chậu đã chuẩn bị, bạn đào một hố nhỏ có kích thước vừa với bầu cây. Kích thước thông thường là rộng khoảng 15-20cm và sâu 20-30cm, đủ để chứa trọn vẹn bầu rễ. Sau khi đào hố, nhẹ nhàng đặt bầu cây giống xuống giữa hố.
Tiếp theo, cẩn thận bóc lớp túi bầu hoặc vỏ bọc bên ngoài bộ rễ (nếu có). Thao tác này cần làm nhẹ nhàng, tránh làm vỡ bầu đất hoặc đứt rễ cây. Đặt cây vào chính giữa hố đã đào sao cho gốc cây nằm ngang bằng với mặt đất trong chậu.
Sử dụng xẻng hoặc tay vun đất đã chuẩn bị (đã trộn phân lót và phơi ải) xung quanh gốc cây. Từ từ lấp đầy hố, sau đó dùng tay ấn nhẹ lớp đất xung quanh bầu cây. Việc ấn nhẹ này giúp đất bám chặt vào rễ cây, loại bỏ các túi khí và giữ cho cây đứng vững, tránh bị lung lay hoặc đổ sau khi tưới nước.
Ngay sau khi trồng, tiến hành cắm cọc cố định cho cây. Cắm một hoặc hai cọc tre/gỗ thẳng đứng cạnh thân cây và dùng dây mềm buộc cố định thân cây vào cọc. Điều này giúp cây non đứng vững, đặc biệt quan trọng trong những ngày đầu khi rễ chưa bám chặt vào đất và khi có gió mạnh.
Cuối cùng, dùng rơm rạ, vỏ trấu, cỏ khô hoặc các vật liệu hữu cơ khác để tủ (mulch) một lớp mỏng xung quanh gốc cây. Lớp tủ này giúp giữ ẩm cho đất, hạn chế sự phát triển của cỏ dại cạnh tranh dinh dưỡng và điều hòa nhiệt độ đất, rất có lợi cho sự phát triển của cây tắc.
Chăm sóc cây tắc trong chậu để cây khỏe mạnh
Sau khi trồng, việc chăm sóc định kỳ là yếu tố quyết định đến sức khỏe và khả năng ra hoa kết trái của cây tắc. Các công đoạn chăm sóc bao gồm tưới nước, bón phân, tỉa cành và điều chỉnh ánh sáng.
Tưới nước đúng cách
Tưới nước là việc làm thường xuyên nhưng cần chú ý liều lượng và thời điểm. Nên tưới nước vào sáng sớm là tốt nhất, tưới đều lên cả lá và thân cây để rửa trôi bụi bẩn, giúp lá quang hợp tốt hơn. Lượng nước tưới cần đủ ẩm cho đất, tránh tưới quá nhiều gây úng rễ hoặc quá ít khiến cây bị khô héo.
Đối với cây trồng trong nhà, bạn có thể điều chỉnh tần suất tưới 2-3 ngày/lần tùy thuộc vào độ ẩm của đất. Sau khoảng 15 ngày khi cây đã bén rễ, có thể giảm xuống còn 1 lần/ngày. Vào mùa mưa, nếu đặt cây ngoài trời, bạn có thể không cần tưới hoặc giảm tần suất tưới tùy theo lượng mưa thực tế. Luôn kiểm tra độ ẩm đất trước khi tưới bằng cách đưa ngón tay vào sâu khoảng 2-3cm, nếu đất khô thì cần tưới.
Bón phân định kỳ
Bón phân là công đoạn cung cấp dinh dưỡng cho cây phát triển, ra hoa và đậu quả. Khoảng 20 ngày sau khi trồng, khi cây đã bén rễ và có dấu hiệu sinh trưởng, bạn có thể bắt đầu bón phân hữu cơ. Sử dụng phân bò hoai, phân trùn quế hoặc phân hữu cơ tổng hợp để bón lót xung quanh gốc cây (không bón sát gốc).
Duy trì tần suất bón phân khoảng 1-2 tháng/lần. Khi bón phân, kết hợp làm sạch cỏ dại xung quanh gốc để tránh cạnh tranh dinh dưỡng. Ngoài phân hữu cơ, khi cây vào giai đoạn phát triển thân lá có thể bổ sung thêm phân đạm, giai đoạn ra hoa kết trái cần tăng cường phân lân và kali theo hướng dẫn của nhà sản xuất phân bón hoặc theo nhu cầu cụ thể của cây. Việc bón phân cân đối giúp cây phát triển toàn diện.
Tỉa cành tạo tán
Tỉa cành không chỉ giúp loại bỏ những cành yếu, cành bị sâu bệnh mà còn giúp tạo tán cho cây thông thoáng, nhận đủ ánh sáng và tập trung dinh dưỡng nuôi những cành khỏe mạnh. Khi cây còn nhỏ, nên tỉa bớt các cành phụ, chỉ để lại khoảng 3-5 cành chính khỏe mạnh để tạo bộ khung.
Khi cây lớn hơn, dựa vào hình dáng mong muốn và tình trạng phát triển của cây, bạn tiếp tục tỉa bớt những cành mọc chen chúc, cành tăm, cành vượt để tán cây cân đối và nhận được nhiều ánh sáng. Tỉa cành thường xuyên giúp kích thích cây ra chồi mới, từ đó tăng khả năng ra hoa đậu quả. Sử dụng dụng cụ cắt tỉa sắc bén và sạch sẽ để vết cắt mau lành, tránh nhiễm bệnh.
Điều chỉnh ánh sáng phù hợp
Ánh sáng là yếu tố quan trọng cho quá trình quang hợp của cây tắc. Cây tắc ưa sáng nhưng không chịu được ánh nắng gay gắt trực tiếp suốt cả ngày, đặc biệt là vào mùa hè nắng nóng. Thiếu sáng khiến cây yếu ớt, dễ bị sâu bệnh và khó ra hoa đậu quả. Ngược lại, nắng quá gắt có thể làm cháy lá, khô cành.
Vị trí lý tưởng để đặt chậu tắc là nơi có ánh sáng mặt trời chiếu khoảng 6-8 tiếng mỗi ngày, có thể là nắng buổi sáng hoặc chiều. Nếu trồng trong nhà, hãy đặt cây ở vị trí gần cửa sổ có nhiều ánh sáng và định kỳ cho cây ra tắm nắng ngoài trời vài giờ mỗi tuần. Xoay chậu định kỳ giúp cây nhận ánh sáng đều, tán cây phát triển cân đối.
Kỹ thuật chăm sóc đặc biệt để tắc ra trái chín đúng dịp Tết
Việc có chậu tắc sai quả, lá xanh mướt đúng vào dịp Tết là niềm mong ước của nhiều người. Để đạt được điều này, cần áp dụng một số kỹ thuật chăm sóc đặc thù vào các tháng cuối năm âm lịch.
Khoảng tháng 6-7 âm lịch, để kiềm chế sự phát triển thân lá và chuẩn bị cho giai đoạn ra hoa kết trái, bạn tiến hành cắt tỉa bớt cành lá và đặc biệt là lặt bỏ hết trái non còn sót lại (nếu có). Đồng thời, giảm lượng nước tưới để tạo một chút “căng thẳng” cho cây. Điều này sẽ kích thích cây chuẩn bị cho chu kỳ sinh sản.
Đến khoảng tháng 8 âm lịch, đây là thời điểm quan trọng để cây phân hóa mầm hoa và ra hoa. Lúc này, bạn cần tăng cường cung cấp đủ nước và bắt đầu bón các loại phân bón có hàm lượng lân và kali cao để thúc đẩy cây ra hoa và đậu quả. Tỉa bớt một số hoa hoặc trái non nếu mật độ quá dày để cây tập trung dinh dưỡng nuôi những trái còn lại, đảm bảo trái to, mọng nước và chín đều. Việc điều chỉnh thời điểm tưới nước, bón phân và tỉa trái non là yếu tố then chốt để trái tắc chín rộ đúng vào dịp Tết.
Việc áp dụng đúng các kỹ thuật chăm sóc và hiểu rõ chu kỳ sinh trưởng của cây tắc sẽ giúp bạn có được một chậu cây cảnh đẹp, sai quả, mang đến may mắn và không khí tươi vui cho gia đình trong những ngày đầu năm mới. Nếu bạn quan tâm đến việc tìm mua hạt giống chất lượng hoặc các vật tư nông nghiệp khác để hỗ trợ quá trình trồng trọt của mình, bạn có thể tham khảo thêm thông tin tại hatgiongnongnghiep1.vn.
Trồng tắc trong chậu không quá khó nếu bạn nắm vững những kỹ thuật cơ bản về chuẩn bị và chăm sóc. Từ việc lựa chọn chậu, giống cây, đất trồng cho đến việc tưới nước, bón phân, tỉa cành và điều chỉnh ánh sáng, mỗi bước đều đóng vai trò quan trọng. Đặc biệt, việc áp dụng kỹ thuật xiết nước và thúc đẩy ra quả đúng thời điểm sẽ giúp cây tắc của bạn sai trĩu cành và chín mọng đúng vào dịp Tết Nguyên Đán. Nắm vững cách trồng tắc trong chậu sẽ mang đến cho bạn niềm vui tự tay chăm sóc và tạo ra một biểu tượng may mắn cho gia đình.