Lĩnh vực nuôi trồng thủy sản (NTTS) đang chứng kiến những bước tiến vượt bậc nhờ vào sự phát triển của công nghệ cao, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo (AI). Ứng dụng AI trong nuôi trồng thủy sản không chỉ là xu hướng mà còn là chìa khóa mở ra kỷ nguyên mới với năng suất và hiệu quả tối ưu. Bài viết này sẽ đi sâu vào cách AI đang thay đổi ngành, từ việc quản lý cho ăn thông minh đến dự đoán và phòng ngừa dịch bệnh, mang lại lợi ích thiết thực cho người nuôi.
Công nghệ AI Tối ưu Hóa Quy Trình Cho Ăn
Trước đây, việc quyết định lượng thức ăn và thời điểm cho ăn cho tôm, cá thường phụ thuộc hoàn toàn vào kinh nghiệm và trực giác của người nuôi. Tuy nhiên, với sự ra đời của các giải pháp công nghệ cao, đặc biệt là AI, quy trình này đã được tối ưu hóa đáng kể. Các hệ thống cho ăn thông minh sử dụng cảm biến và camera để theo dõi hành vi và mức độ thèm ăn của vật nuôi một cách liên tục.
Một ví dụ điển hình là Umitron Cell, một máy cho ăn thông minh được phát triển bởi hãng công nghệ Unitron. Thiết bị này có khả năng chứa lượng lớn thức ăn và được trang bị hệ thống quản lý năng lượng mặt trời, máy tính xử lý, cảm biến khối lượng và camera giám sát 24/7. Toàn bộ hệ thống có thể được điều khiển từ xa thông qua điện thoại hoặc máy tính, cho phép người nuôi theo dõi nuôi trồng thủy sản của mình mọi lúc, mọi nơi.
Umitron Cell hoạt động hiệu quả nhờ tích hợp công nghệ đo độ thèm ăn của cá bằng thuật toán AI (FAI – Feeder Appetite Index). Hệ thống này sử dụng máy học để phân tích dữ liệu video thu thập trực tiếp từ các lồng nuôi, từ đó tính toán chính xác mức độ thèm ăn của cá trong thời gian thực. Dựa trên chỉ số FAI, người nuôi có thể biết khi nào cá đói hoặc no, điều chỉnh lượng thức ăn và thời gian cho ăn một cách phù hợp. Điều này không chỉ giúp giảm lãng phí thức ăn, tiết kiệm chi phí mà còn đảm bảo vật nuôi nhận đủ dinh dưỡng, thúc đẩy tăng trưởng và nâng cao năng suất một cách khoa học.
Dự Đoán và Phòng Ngừa Dịch Bệnh nhờ AI
Bên cạnh việc tối ưu hóa quy trình cho ăn, AI còn mở ra tiềm năng to lớn trong lĩnh vực dự đoán dịch bệnh trong NTTS. Các công ty công nghệ đang phát triển các giải pháp dựa trên AI và máy học để giúp người nuôi phát hiện sớm các dấu hiệu bệnh tật và cải thiện chất lượng môi trường sống của vật nuôi.
Aquaconnect, một công ty khởi nghiệp tại Ấn Độ, đã phát triển ứng dụng di động FarmMOJO để hỗ trợ người nuôi tôm. Công cụ này sử dụng công nghệ máy học để thu thập và phân tích dữ liệu từ trang trại, cung cấp cho người nuôi cái nhìn toàn diện về tình hình sức khỏe vật nuôi và chất lượng nước. Dựa trên kết quả phân tích, FarmMOJO đưa ra các gợi ý và bước hành động cụ thể giúp người nuôi chủ động phòng ngừa và ứng phó với dịch bệnh.
Như lời ông Rajamanohar Somasundaram, Tổng Giám đốc kiêm nhà sáng lập Aquaconnect đã nhấn mạnh, “Công nghệ thông minh chính là chìa khóa để quản lý dịch bệnh tốt hơn và đạt sản lượng cao hơn. Nó thúc đẩy quá trình phát hiện nhanh, báo cáo thời gian thực và đưa ra quyết định dựa trên dữ liệu đã được phân tích”. Việc áp dụng AI giúp chuyển đổi từ phương pháp phòng bệnh bị động sang chủ động, giảm thiểu rủi ro thiệt hại do dịch bệnh gây ra. Để cập nhật thêm thông tin về các giải pháp công nghệ trong nông nghiệp và nuôi trồng, bà con có thể tìm hiểu tại các nguồn đáng tin cậy như hatgiongnongnghiep1.vn.
Thách Thức và Con Đường Triển Khai AI
Mặc dù tiềm năng của AI trong nuôi trồng thủy sản hiện đại là rất lớn, việc triển khai và ứng dụng rộng rãi công nghệ này vẫn đối mặt với không ít thách thức. Quá trình đưa các ý tưởng và công nghệ mới vào thực tiễn thường mất nhiều thời gian, có thể khiến người nuôi nản lòng. Đặc biệt, đối với những loài vật nuôi có giá trị kinh tế thấp hoặc chỉ tiêu thụ nội địa, việc đầu tư mạnh vào các hệ thống AI đắt đỏ có thể không hiệu quả về mặt chi phí. Trong những trường hợp này, việc cải tiến bằng các thiết bị IoT giá cả phải chăng hoặc thiết bị nuôi thông minh đơn giản hơn để giám sát liên tục chất lượng nước và sự tăng trưởng của vật nuôi có thể là lựa chọn phù hợp hơn.
Một thách thức quan trọng khác nằm ở yếu tố con người. Nhiều người nuôi tôm và cá đã quen với phương pháp truyền thống, dựa trên kinh nghiệm “truyền miệng”. Việc chuyển đổi sang sử dụng công nghệ đòi hỏi sự hướng dẫn cụ thể, dễ hiểu và kiên nhẫn. Hơn nữa, ngay cả khi dữ liệu đã được thu thập đầy đủ, khâu xử lý dữ liệu, phân tích và sử dụng chúng làm cơ sở để đưa ra quyết định chính xác không hề đơn giản. Mọi dữ liệu tổng hợp được sẽ trở nên vô ích nếu không có phương pháp hiệu quả để khai thác giá trị từ chúng.
Thúc Đẩy Việc Áp Dụng Công Nghệ AI
Để thúc đẩy việc áp dụng các giải pháp công nghệ cao như AI trong NTTS, các hãng công nghệ và đơn vị hỗ trợ cần thu hút người nuôi cả về cảm xúc lẫn lý trí. Về mặt cảm xúc, khi người nuôi nhận ra rằng nhờ AI, họ không cần phải làm việc vất vả liên tục 7 ngày/tuần, có thêm thời gian nghỉ ngơi và cải thiện chất lượng cuộc sống, họ sẽ dễ dàng chấp nhận công nghệ hơn. AI giúp giảm bớt gánh nặng lao động chân tay và công việc lặp đi lặp lại.
Về mặt lý trí, cách hiệu quả nhất để thuyết phục người nuôi đầu tư vào AI là chứng minh rõ ràng lợi ích kinh tế mà nó mang lại. Khi các quyết định được đưa ra dựa trên cơ sở dữ liệu AI phân tích một cách chính xác dẫn đến lợi nhuận gia tăng, giảm thiểu rủi ro và tối ưu hóa chi phí, sự đầu tư và ứng dụng công nghệ AI trong ngành NTTS chắc chắn sẽ tăng vọt. Việc cung cấp các minh chứng cụ thể về hiệu quả kinh tế là yếu tố then chốt để thuyết phục cộng đồng người nuôi thay đổi phương thức làm việc truyền thống.
Tóm lại, ứng dụng AI trong nuôi trồng thủy sản mang đến tiềm năng to lớn để nâng cao năng suất, tối ưu hóa chi phí và cải thiện quản lý rủi ro. Dù còn những thách thức trong việc triển khai, nhưng với sự kiên trì và cách tiếp cận đúng đắn, công nghệ thông minh chắc chắn sẽ định hình lại tương lai của ngành NTTS, giúp người nuôi đạt được hiệu quả bền vững và lợi nhuận cao hơn.